Κώστα Βάρναλη: Οι γέροι του νησιού

Στου μόλου την μπα­σιά ρημά­δι ο μύλος.
Στο πεζού­λι, στ’ από­σκιο, καλοκαίρι,
καθό­νται οι γέροι του νησιού, ναυάγια!
Θάλασ­σα πίσω, θάνα­τοι μπρο­στά τους.

Ασά­λευ­τοι ώρες, διπλω­μέ­νοι απάνου
στα μπα­στού­νια, κοι­τά­ζου­νε το χώμα,
που θα τους φάει. Σαν άγνω­στοι σωπαίνουν.
Τί να πουν; Όλα τα ’χουν ειπωμένα!
Φτε­ρά δεν έχει ο μύλος ούτε οι γέροι.

Οι γέροι δεν τα θέλου­νε, κουράζουν.
Να ξεχά­σου­νε μάχο­νται κι ας ήταν
μπο­ρε­τό να ξεχά­σουν τον εαυ­τό τους!
Σκέ­ψη, βου­λή και λόγο τα φοβούνται.
Στα νιά­τα τους, που κοχλα­κού­σε το αίμα,

σκε­φτή­καν μια φορά και μετανιώσαν,
μιλή­σα­νε και χάσαν τη μιλιά τους.
Κι άμα θελή­σαν, ξύλο και φυλάκα!
Θα θέλα­νε, ρωτάς, να ξανανιώσουν;
Κατά­ρα! κι άλλη μια να ξαναζήσουν

αμαρ­τω­λοί στην Κόλα­ση των Νόμων!
Να μοχτά­νε οι Πολ­λοί για τους Ολίγους
κι οι νηστι­κοί να θρέ­φουν τους χορτάτους,
άσκη­μοι να πεθαί­νουν πάσαν ώρα
κι οι Λίγοι να ’ναι αθά­να­τοι κι ωραίοι!

Πόσους πολέ­μους κάνα­νε για δαύτους!
Πόσοι θανά­τοι, πεί­να και κρεμάλα!
Κι αν νικού­σαν οι σκλά­βοι, πάλι σκλάβοι.
Κι αν νικιό­ταν ο Αφέ­ντης, πάλι αφέντης…
Φορ­τσά­ρι­σε ο μαΐ­στρος, τρέ­ξε κύμα!

Φτά­σα­νε δυο πολε­μι­κά κι οι γλάροι
χιμή­ξαν και τα ζώσα­νε σπαθάτοι.
Τρέ­χει ο κόσμος. Οι γέροι δε σαλεύουν.
Περ­νά­νε αβα­στα­γά ζαλικωμένα
πατά­τα και σανά κι αράδ’ αφήνουν

τ’ αχνά­ρια τους στον άμμο. Ορμούν οι μύγες.
Αγάλ­μα­τα οι γερό­ντοι «αλλου­νού κόσμου».
Περ­νά­ει δεκα­πε­ντά­χρο­νη λαχτάρα
με κοντο­βρά­κι κολ­λη­τό. Γεμίζουν
η Πλά­ση ρόδα, σάλ­πι­σμα ο αγέρας!

Μα οι γέροι δεν κοι­τά­νε ουδέ θυμούνται!
Να ησυ­χά­σου­νε θέλου­νε μονάχα.
Να πλα­γιά­σουν χωρίς να σηκωθούνε.
Παντού πονά­νε, ορθοί και καθισμένοι,
μέρα και νύχτα κι όλο παραπάνου.

Λασπο­γε­νιά, σκυ­λο­γε­νιά, γρα­φτό ’ναι
κάθε γενιά βαθύ­τε­ρα να πέφτει.
Πρό­βα­τα και λαοί θα ’χανε λείψει,
αν δεν είχαν αφέ­ντη να τους «σώζει»!