Πέθανε ο νεοελληνιστής Μάριο Βίτι

Πέθα­νε χτες (14 Φεβρουα­ρί­ου) στα 97 του χρό­νια, στη Ρώμη, ο νεο­ελ­λη­νι­στής Μάριο Βίτι, μετά από ένα μακρύ ταξί­δι ζωής, έρευ­νας και δεσμού με τα νεο­ελ­λη­νι­κά γράμ­μα­τα και τη νεο­ελ­λη­νι­κή λογοτεχνία.

Ο Ιτα­λός νεο­ελ­λη­νι­στής Μάριο Βίτι γεν­νή­θη­κε το 1926 στην Κων­στα­ντι­νού­πο­λη, όπου έζη­σε τα πρώ­τα 20 χρό­νια της ζωής του. Το 1946 εγκα­τα­στά­θη­κε στη Ρώμη, εκεί σπού­δα­σε φιλο­λο­γία και καλ­λιέρ­γη­σε συστη­μα­τι­κά τη σχέ­ση του με την ελλη­νι­κή λογο­τε­χνία, σχέ­ση που είχε ήδη αρχί­σει από τα γυμνα­σια­κά του χρό­νια στη γενέ­τει­ρά του.

Στα­διο­δρό­μη­σε σε ιτα­λι­κά πανε­πι­στή­μια και για μεγά­λα δια­στή­μα­τα δίδα­ξε ως προ­σκε­κλη­μέ­νος καθη­γη­τής στα πανε­πι­στή­μια, Θεσ­σα­λο­νί­κης, Παρι­σιού και Γενεύ­ης. Ανα­γο­ρεύ­τη­κε σε επί­τι­μο διδά­κτο­ρα στη Θεσ­σα­λο­νί­κη, στο Παρί­σι και στη Λευκωσία.

Η κατα­λυ­τι­κή συμ­βο­λή του στα ελλη­νι­κά γράμ­μα­τα έγι­νε με την Ιστο­ρία της Νεο­ελ­λη­νι­κής Λογο­τε­χνί­ας, γραμ­μέ­νη αρχι­κά στα ιτα­λι­κά (Storia della Leteratura Neogreca,Τορίνο 1971), η οποία κυκλο­φό­ρη­σε το 1978 στα ελλη­νι­κά και αργό­τε­ρα ‑ενη­με­ρω­μέ­νη και ανα­θε­ω­ρη­μέ­νη- το 2003, πάλι στα ελληνικά.

Στην Ιτα­λία εξέ­δω­σε ελλη­νι­κά κεί­με­να που ο ίδιος ανα­κά­λυ­ψε με επί­μο­νη έρευ­να, όπως το έργο Ευγέ­να του Θ. Μον­τσε­λέ­ζε (1965), έναν διά­λο­γο του Ν. Σοφια­νού (1966), έναν τόμο με κεί­με­να του Α. Κάλ­βου (A. Kalvos ei suoi scritti in italiano, 1960). Σύστη­σε για πρώ­τη φορά στην Ιτα­λία την ποί­η­ση του Οδυσ­σέα Ελύ­τη, to 1952 και αργό­τε­ρα εξέ­δω­σε σε έναν τόμο ποι­ή­μα­τα και πεζά του κεί­με­να (Opere, Poesia, Prosa, 1982).

Η ανθο­λο­γία του, Poesia Greca del Novecento (1957) υπήρ­ξε η πρώ­τη από­πει­ρα να μετα­φρα­στεί ιτα­λι­κά, αλλά και να αξιο­λο­γη­θεί η ελλη­νι­κή ποί­η­ση του 20ου αιώ­να μέσα από μια ιστο­ρι­κή και κρι­τι­κή προ­ο­πτι­κή, έτσι όπως έγρα­ψε αργό­τε­ρα και την Ιστο­ρία της Νεο­ελ­λη­νι­κής Λογοτεχνίας.

Στην Ελλά­δα εκδό­θη­καν τα βιβλία του με την αλλη­λο­γρα­φία του Α. Κάλ­βου (Πηγές για τη Βιο­γρα­φία του Κάλ­βου, 1963) και οι μελέ­τες: Η Ιδε­ο­λο­γι­κή Λει­τουρ­γία της Ελλη­νι­κής Ηθο­γρα­φί­ας (1974), Η Γενιά του Τριά­ντα, Ιδε­ο­λο­γία και Μορ­φή (1977), Ο Ελύ­της, βιβλιο­γρα­φία (1977), Φθο­ρά και Λόγος, εισα­γω­γή στην ποί­η­ση του Γιώρ­γου Σεφέ­ρη (1978), Ο Ελύ­της, Κρι­τι­κή Μελέ­τη (1974), Ο Κάλ­βος και η Επο­χή του (1995), Για τον Οδυσ­σέα Ελύ­τη (1998). Ο τόμος, Γρα­φείο με Θέα (2006) περιέ­χει άρθρα που δημο­σιεύ­τη­καν σε λογο­τε­χνι­κά περιο­δι­κά και εφη­με­ρί­δες, ομι­λί­ες και μια εκτε­νή εργο­γρα­φία του.

Στο τελευ­ταίο του βιβλίο, Η Πόλη όπου Γεν­νή­θη­κα, Ισταν­μπούλ, 1926–1946, κατα­γρά­φει τα πρώ­τα 20 χρό­νια της ζωής του, το ιτα­λι­κό, ελλη­νι­κό, αλλά και πολυ­ε­θνι­κό περι­βάλ­λον όπου μεγά­λω­σε, πριν αφή­σει την Πόλη και απο­φα­σί­σει να γίνει Ιτα­λός νεο­ελ­λη­νι­στής, στη Ρώμη.

Η εξό­διος τελε­τή θα γίνει στη Ρώμη, σε στε­νό οικο­γε­νεια­κό κύκλο, όπως ο ίδιος το θέλη­σε. Θα τον απο­χαι­ρε­τί­σουν οι δυο γιοί του, Μάσι­μο και Πάο­λο και τα πέντε εγγό­νια του, όλοι κοντά του μέχρι την τελευ­ταία στιγ­μή. Χωρίς την αγα­πη­μέ­νη του Αλε­ξάν­δρα, με την οποία μοι­ρά­στη­καν 70 χρό­νια κοι­νής ζωής και την έχα­σε πριν από έξη μήνες.

Το έργο του, στε­νά συν­δε­δε­μέ­νο με τη ζωή του, θα μεί­νει διαρ­κής μαρ­τυ­ρία για τις γέφυ­ρες που δημιούρ­γη­σε ανά­με­σα στην Ιτα­λία την Ελλά­δα και την Τουρ­κία, ο Ιτα­λός νεο­ελ­λη­νι­στής Μάριο Βίτι, με κατα­γω­γή από την Κων­στα­ντι­νού­πο­λη, τη Γένο­βα, την Καπα­δο­κία, με δεύ­τε­ρο σπί­τι του την Ελλά­δα, κάτοι­κος του Κόσμου.

Κατά­δι­κος, Κων­στα­ντί­νος Θεοτόκης