Ποιήματα που έγιναν τραγούδια (Β’ Μέρος)

Κι ήθε­λε ακό­μη πολύ φως να ξημερώσει

όμως εγώ δεν παρα­δέ­χτη­κα την ήττα,

έβλε­πα τώρα πόσα κρυμ­μέ­να τιμαλ­φή έπρε­πε να σώσω

πόσες φωλιές νερού να συντη­ρή­σω μέσα στις φλόγες.

Μιλά­τε, δεί­χνε­τε πλη­γές, αλλό­φρο­νες στους δρόμους.

Τον πανι­κό που στραγ­γα­λί­ζει την καρ­διά σας σαν σημαία

καρ­φώ­σα­τε σ’ εξώ­στες, με σπου­δή φορ­τώ­σα­τε το εμπόρευμα.

Η πρό­γνω­σή σας ασφα­λής: Θα πέσει η πόλις.

Εκεί, προ­σε­κτι­κά σε μια γωνιά μαζεύω με τάξη,

φρά­ζω με σύνε­ση το τελευ­ταίο μου φυλάκιο.

Κρε­μώ κομ­μέ­να χέρια στους τοί­χους, στολίζω

με τα κομ­μέ­να κρα­νία τα παρά­θυ­ρα, πλέκω

με κομ­μέ­να μαλ­λιά το δίχτυ μου και περιμένω

όρθιος και μόνος σαν και πρώ­τα περιμένω.

Ένα το χελι­δό­νι-Οδυσ­σέ­ας Ελύτης/Θεοδωράκης/Μπιθικώτσης

Ένα το χελι­δό­νι κι η άνοι­ξη ακριβή

για να γυρί­σει ο ήλιος θέλει δου­λειά πολλή

Θέλει νεκροί χιλιά­δες να ‘ναι στους τροχούς

Θέλει κι οι ζωντα­νοί να δίνουν το αίμα τους.

Θε μου Πρω­το­μά­στο­ρα μ’ έχτι­σες μέσα στα βουνά

Θε μου Πρω­το­μά­στο­ρα μ’ έκλει­σες μες στη θάλασσα!

Πάρ­θη­κεν από μάγους το σώμα του Μαγιού

Το ‘χου­νε θάψει σ’ ένα μνή­μα του πέλαγου

σ’ ένα βαθύ πηγά­δι το ‘χου­νε κλειστό

μύρι­σε το σκο­τά­δι κι όλη η άβυσσος

Θε μου Πρω­το­μά­στο­ρα μέσα στις πασχα­λιές και Συ

Θε μου Πρω­το­μά­στο­ρα μύρι­σες την Ανάσταση

Η λυπημένη‑Γ. Σεφέρης/Πλάτανος/Κανά

Στην πέτρα της υπομονής

Κάθι­σες προς το βράδυ

Με του ματιού σου το μαυράδι

Δεί­χνο­ντας πως πονείς

Κι είχες στα χεί­λια τη γραμμή

Που είναι γυμνή και τρέμει

Σαν την ψυχή γίνε­ται ανέμη

Και δέου­νται οι λυγμοί

Κι είχες στο νου σου το σκοπό

Που ξεκι­νά το δάκρυ

Κι ήσουν κορ­μί που από την άκρη

Γυρί­ζει στον καρπό

Μα της καρ­διάς σου ο Σπαραγμός

Δε βόγκη­ξε κι εγίνει

Το νόη­μα που στον κόσμο δίνει

Ένα­στρος ουρανός

Ένα μαχαίρι‑Ν.Καββαδίας/Μικρούτσικος/Β.Παπα­κων­στα­ντί­νου

Απά­νω μου έχω πάντο­τε στη ζωνη μου σφιγ­μέ­νο­έ­να παλιό αφρι­κά­νι­κο ατσά­λι­νο μαχαίρι

όπως αυτά που συνη­θούν και παί­ζουν οι αραπάδες

που από έναν γέρο έμπο­ρο αγό­ρα­σα στ’ Αλγέρι.

Θυμά­μαι, ως τώρα να ‘τανε, το γέρο παλαιοπώλη,

όπου έμοια­ζε με μια παλιά ελαι­γρα­φία του Γκόγια,

ορθόν πλάι σε μακριά σπα­θιά και σε στο­λές σχισμένες,

να λέει με μια βρα­χνή φωνή τα παρα­κά­του λόγια:

«Ετού­το το μαχαί­ρι, εδώ, που θέλεις ν’ αγοράσεις

με ιστο­ρί­ες αλλό­κο­τες ο θρύ­λος το ‘χει ζωσει,

κι όλοι το ξέρουν πως αυτοί που κάποια φορά το ‘χαν,

καθέ­νας κάποιον άνθρω­πο δικό του έχει σκοτώσει.

Ο Δον Μπα­ζί­λιο σκό­τω­σε μ’ αυτό τη Δόνα Τζούλια,

την όμορ­φη γυναί­κα του για­τί τον απατούσε.

ο Κόντε Αντό­νιο, μια βρα­διά, τον δύστυ­χο αδελ­φό του

με το μαχαί­ρι τού­το εδώ κρυ­φά δολοφονούσε.

Ένας αρά­πης τη μικρή ερω­μέ­νη του από ζήλεια

και κάποιος ναύ­της Ιτα­λός ένα Γραι­κό λοστρόμο.

Χέρι με χέρι ξέπε­σε και στα δικά μου χέρια.

Πολ­λά έχουν δει τα μάτια μου, μα αυτό μου φέρ­νει τρόμο.

Σκύ­ψε και δες το, μια άγκυ­ρα κι ένα οικό­ση­μο έχει,

είναι αλα­φρύ για πιά­σε το δεν πάει ούτε ένα κουάρτο,

μα εγώ θα σε συμ­βού­λευα κάτι άλλο ν’ αγοράσεις.

Πόσο έχει; Μόνο φρά­γκα εφτά. Αφού το θέλεις πάρ’το.

Ένα στι­λέ­το έχω μικρό στη ζωνη μου σφιγμένο,

που η ιδιο­τρο­πία μ’ έκα­με και το ‘καμα δικό μου,

κι αφού κανέ­να δε μισώ στον κόσμο να σκοτώσω,

φοβά­μαι μη καμιά φορά το στρέ­ψω στον εαυ­τό μου

Η μπα­λά­ντα του κυρ Μέντιου-Βάρ­να­λη­ς/Ξυ­λού­ρη­ς/Λου­κάς Θάνος

Δεν λυγά­νε τα ξερά­δια και πονά­νε τα ρημά­δια­κού­τσα μια και κού­τσα δυο στης ζωής το ρημαδιό

Μερο­δού­λι ξενο­δού­λι δέρ­ναν ούλοι οι αφέ­ντες δούλοι

ούλοι δού­λοι αφε­ντι­κό και μ’ αφή­ναν νηστικό

και μ’ αφή­ναν νηστικό

Ανω­χώ­ρι κατω­χώ­ρι ανη­φό­ρι κατηφόρι

και με κάμα και βρο­χή ώσπου μου ‘βγαι­νε η ψυχή

Είκο­σι χρο­νώ γομά­ρι σήκω­σα όλο το νταμάρι

κι έχτι­σα στην εμπα­σιά του χωριού την εκκλησιά

του χωριού την εκκλησιά

Άιντε θύμα άιντε ψώνιο άιντε σύμ­βο­λο αιώνιο

αν ξυπνή­σεις μονο­μιάς θα ‘ρθει ανά­πο­δα ο ντουνιάς

θα ‘ρθει ανά­πο­δα ο ντουνιάς

Και ζευ­γά­ρι με το βόδι άλλο μπόι κι άλλο πόδι

όργω­να στα ρέμα­τα τ αφε­ντός τα στρέμματα

Και στον πόλε­μο όλα για όλα κου­βα­λού­σα πολυβόλα

να σκο­τώ­νο­νται οι λαοί για τ’ αφέ­ντη το φαΐ

για τ’ αφέ­ντη το φαί

Άιντε θύμα άιντε ψώνιο

Koί­τα οι άλλοι έχουν κινή­σει έχει η πλά­ση κοκκινίσει

άλλος ήλιος έχει βγει σ’ άλλη θάλασ­σα άλλη γη

Άιντε θύμα άιντε ψώνιο

Μια πίκρα‑Κ.Παλαμάς/Δεληβοριάς

Τα πρώ­τα μου χρό­νια τ’ αξέ­χα­στα τα ‘ζησα
κοντά στ’ ακρογιάλι,
στη θάλασ­σα εκεί τη ρηχή και την ήμερη,
πλα­τιά και μεγάλη.