Προεδρικές εκλογές στη Βραζιλία: Οριακή νίκη Λούλα — Τεταμένος 2ος γύρος εν όψει

Ο σοσιαλ­δη­μο­κρά­της πρώ­ην πρό­ε­δρος Λουίς Ινά­σιου Λού­λα ντα Σίλ­βα επι­βλή­θη­κε μεν, αλλά με πολύ πιο ισχνή δια­φο­ρά από ό,τι προ­έ­βλε­παν οι δημο­σκο­πή­σεις, στην ανα­μέ­τρη­σή του με τον απερ­χό­με­νο ακρο­δε­ξιό­πρό­ε­δρο Ζαΐχ Μπολ­σο­νά­ρου στον πρώ­το γύρο των προ­ε­δρι­κών εκλο­γών που διε­ξή­χθη χθες στη Βρα­ζι­λία· ο δεύ­τε­ρος γύρος, την 30ή Οκτω­βρί­ου, ανα­μέ­νε­ται αμφίρ­ρο­πος και τεταμένος.

Ο Λού­λα εξα­σφά­λι­σε το 48,4% των ψήφων, ένα­ντι ενός 43,2% που ψήφι­σε τον Μπολ­σο­νά­ρου, σύμ­φω­να με τα σχε­δόν ορι­στι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα, μολο­νό­τι η πιο πρό­σφα­τη δημο­σκό­πη­ση, αυτή του ινστι­τού­του ανα­φο­ράς Datafolha που δημο­σιο­ποι­ή­θη­κε το Σάβ­βα­το, έδι­νε προ­βά­δι­σμα 14 μονά­δων στον πρώ­ην αρχη­γό του κράτους.

«Νική­σα­με τα ψέμα­τα» των δημο­σκο­πή­σε­ων, πανη­γύ­ρι­σε ο ακρο­δε­ξιός πρό­ε­δρος, δηλώ­νο­ντας αισιό­δο­ξος για το «δεύ­τε­ρο ημί­χρο­νο» των προ­ε­δρι­κών εκλογών.

Και στο στρα­τό­πε­δο του Λού­λα η μετα­φο­ρά που χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­κε ήταν ποδο­σφαι­ρι­κή: «Πρό­κει­ται απλά για την παρά­τα­ση. Μπο­ρώ να σας πω ότι θα κερ­δί­σου­με αυτές τις εκλο­γές», είπε ο σοσιαλ­δη­μο­κρά­της πρώ­ην πρό­ε­δρος (2003–2010).

«Ο αγώ­νας συνε­χί­ζε­ται ως την τελι­κή νίκη», πρό­σθε­σε ο άλλο­τε συν­δι­κα­λι­στής, 76 ετών, αφού παρα­δέ­χτη­κε ότι ήλπι­ζε να κερ­δί­σει την τρί­τη του θητεία στον πρώ­το γύρο με εμφα­νή την απο­γο­ή­τευ­ση στο πρό­σω­πό του όταν ανα­κοι­νώ­θη­κε το αποτέλεσμα.

«Αβεβαιότητα»

Πρό­κει­ται για «έκπλη­ξη, ο Μπολ­σο­νά­ρου έλα­βε περισ­σό­τε­ρες ψήφους από ό,τι ανα­με­νό­ταν, ιδί­ως στο Σαν Πάου­λου και στο Ρίο ντε Ζανέι­ρο, τις δύο μεγα­λύ­τε­ρες πολι­τεί­ες της χώρας», τόνι­σε στο Γαλ­λι­κό Πρα­κτο­ρείο ο Πάου­λου Καλ­μόν, πολι­το­λό­γος στο πανε­πι­στή­μιο της Μπραζίλιας.

«Στον δεύ­τε­ρο γύρο, η κούρ­σα για την προ­ε­δρία παρα­μέ­νει ανοι­κτή και προ­α­ναγ­γέλ­λε­ται πολύ αμφίρ­ρο­πη. Ο Μπολ­σο­νά­ρου εξα­κο­λου­θεί να έχει πιθα­νό­τη­τες να επα­νε­κλε­γεί», πρόσθεσε.

Οι Βρα­ζι­λιά­νοι φάνη­καν πολύ λιγό­τε­ρο από ό,τι προ­βλε­πό­ταν να έχουν πρό­θε­ση να τιμω­ρή­σουν τον 67χρονο απερ­χό­με­νο πρό­ε­δρο για την άρνη­σή του μπρο­στά την παν­δη­μία του νέου κορο­νοϊ­ού (πάνω 685.000 νεκροί), την οικο­νο­μι­κή κρί­ση στη χώρα όπου πάνω από 30 εκα­τομ­μύ­ρια υπο­φέ­ρουν από την πεί­να και τις άλλες κρί­σεις που σημά­δε­ψαν ανε­ξί­τη­λα όλη τη θητεία του.

Ως την 30ή Οκτω­βρί­ου, ο λαϊ­κι­στής ηγέ­της θα έχει την ευκαι­ρία να ηλε­κτρί­σει τους οπα­δούς του στους δρό­μους και να ανα­ζη­τή­σει νέα ορμή.

Το χθε­σι­νό απο­τέ­λε­σμα «ενι­σχύ­ει την αβε­βαιό­τη­τα», έκρι­νε ο Μάικλ Σίφτερ του πανε­πι­στη­μί­ου Τζόρτζταουν.

Νίκες του «μπολσοναρισμού»

Εξάλ­λου, πολυά­ριθ­μοι μπολ­σο­να­ρι­στές υπο­ψή­φιοι, ανά­με­σά τους πρώ­ην υπουρ­γοί του, εξε­λέ­γη­σαν στο Κογκρέσο.

Ο πολύ αμφι­λε­γό­με­νος Χικάρ­ντου Σάλες, που βάραι­ναν υπο­ψί­ες πως ενε­χό­ταν σε κύκλω­μα λαθρε­μπο­ρί­ου ξυλεί­ας στον Αμα­ζό­νιο όταν ήταν υπουρ­γός Περι­βάλ­λο­ντος, εξα­σφά­λι­σε για παρά­δειγ­μα βου­λευ­τι­κή έδρα.

Ο Κλα­ού­ντιου Κάστρου, σύμ­μα­χος του αρχη­γού του κρά­τους στο Ρίο ντε Ζανέι­ρο, επα­νε­ξε­λέ­γη κυβερ­νή­της της πολι­τεί­ας από τον πρώ­το γύρο.

«Είναι ο μπολ­σο­να­ρι­σμός αυτός που κέρ­δι­σε τον πρώ­το γύρο», συνό­ψι­σε η Μπρού­να Σάντους του Brazil Institute στο Κέντρο Ουίλ­σον της Ουάσινγκτον.

Η χώρα οδεύ­ει στον δεύ­τε­ρο γύρο «σε περι­βάλ­λον εξαι­ρε­τι­κά πολω­μέ­νο», στον οποίο οι ψηφο­φό­ροι της γερου­σιά­στριας Σιμό­νι Τέμπετ (κεντρο­δε­ξιά, 4% των ψήφων) και του Σίρου Γκό­μες (κεντρο­α­ρι­στε­ρά, 4% των ψήφων), ή με άλλα λόγια «σχε­δόν οκτώ εκα­τομ­μύ­ρια άνθρω­ποι», θα είναι αυτοί «που θα κρί­νουν ποιος θα είναι ο επό­με­νος πρό­ε­δρος», εκτί­μη­σε η ίδια.

Στο στρα­τό­πε­δο των υπο­στη­ρι­κτών του Λού­λα, η Βιβιά­νε Λαου­ρε­ά­νου ντα Σίλ­βα, δημό­σια λει­τουρ­γός, 36 ετών, παρα­μέ­νει πεπει­σμέ­νη: «Η εκστρα­τεία θα είναι δύσκο­λη, αλλά ο Λού­λα θα κερ­δί­σει στον δεύ­τε­ρο γύρο».

Στο Σαν Πάου­λου ο Ζου­ζέ Αντό­νιο Μπε­νε­ντέ­του, 63 χρο­νιών, δεν έκρυ­βε τον εκνευ­ρι­σμό του: «η επί­δο­ση του Μπολ­σο­νά­ρου μας εξέ­πλη­ξε», ανα­γνώ­ρι­σε. «Δεν ξέρω τι γίνε­ται στη Βρα­ζι­λία, σχε­δόν ο μισός πλη­θυ­σμός είναι άρρω­στος και μόνο ο Λού­λα μπο­ρεί να θερα­πεύ­σει τον λαό μας, να τον εμβο­λιά­σει», έκρινε.

«Δημοκρατική ωριμότητα»

Ο Λού­λα συμ­με­τέ­χει στην έκτη του κούρ­σα για την προ­ε­δρία, 12 χρό­νια αφό­του εγκα­τέ­λει­ψε την εξου­σία με ποσο­στό δημο­τι­κό­τη­τας στη στρα­τό­σφαι­ρα (87%).

Αλλά δυσκο­λεύ­τη­κε να απαλ­λα­χτεί από τη ρετσι­νιά της δια­φθο­ράς μετά την κατα­δί­κη του στο πλαί­σιο του τερά­στιου σκαν­δά­λου «Πλύ­σι­μο αυτο­κι­νή­του εξπρές» και τη φυλά­κι­σή του για 18 μήνες προ­τού οι κατα­δι­κα­στι­κές απο­φά­σεις σε βάρος του να ακυ­ρω­θούν ή να παρα­γρα­φούν από το Ανώ­τα­το Δικαστήριο.

Οι Βρα­ζι­λιά­νοι πήγαν χθες μαζι­κά στα εκλο­γι­κά τμή­μα­τα για να εκλέ­ξουν νέο πρό­ε­δρο, τα μέλη της επό­με­νης Βου­λής, το ένα τρί­το των μελών της Γερου­σί­ας και τους κυβερ­νή­τες των 27 πολι­τειών. Οι ουρές ήταν μεγάλες.

Η ψηφο­φο­ρία, στην οποία κλή­θη­καν να συμ­με­τά­σχουν 156 εκα­τομ­μύ­ρια πολί­τες, εκτυ­λί­χθη­κε χωρίς σοβα­ρά επει­σό­δια στη μεγα­λύ­τε­ρη χώρα της Λατι­νι­κής Αμε­ρι­κής. Ο Ζαΐχ Μπολ­σο­νά­ρου έχει απει­λή­σει επα­νει­λημ­μέ­να πως δεν επρό­κει­το να ανα­γνω­ρί­σει το απο­τέ­λε­σμα εάν έχα­νε και εκφρά­ζο­νταν φόβοι για βίαια επεισόδια.

«Η βρα­ζι­λιά­νι­κη κοι­νω­νία επέ­δει­ξε μεγά­λη δημο­κρα­τι­κή ωρι­μό­τη­τα», έκρι­νε ο πρό­ε­δρος του Ανώ­τα­του Εκλο­γο­δι­κεί­ου (TSE) ανα­κοι­νώ­νο­ντας το αποτέλεσμα.

«Συγ­χαί­ρου­με τον βρα­ζι­λιά­νι­κο λαό και τους θεσμούς της χώρας για τον επι­τυ­χή πρώ­το γύρο των εκλο­γών», ανέ­φε­ρε μέσω Twitter ο υπουρ­γός Εξω­τε­ρι­κών των ΗΠΑ Άντο­νι Μπλίν­κεν, δηλώ­νο­ντας «πεπει­σμέ­νος» πως «ο δεύ­τε­ρος γύρος θα διε­ξα­χθεί με το ίδιο ειρη­νι­κό πνεύμα».

Κινη­το­ποι­ή­θη­καν πάνω από 500.000 μέλη των δυνά­με­ων επι­βο­λής της τάξης για να εγγυ­η­θούν την ασφά­λεια του πρώ­του γύρου των εκλο­γών, που παρα­κο­λού­θη­σαν δεκά­δες ξένοι παρατηρητές.

Εκλο­γές στη Βρα­ζι­λία: Η αμαρ­τω­λή σοσιαλ­δη­μο­κρα­τία επι­στρέ­φει — Του Νίκου Μόττα

Αλή­θειες και ψέμα­τα για το λιμό στην Ουκρα­νία, Νίκος Μόττας