Πόλεμος στην Ουκρανία: Ενεργότερο «μπάσιμο» του Πεκίνου με το «Κινέζικο σχέδιο» ενώ η αντιπαράθεση γενικεύεται

Η κατά­θε­ση του κινε­ζι­κού «ειρη­νευ­τι­κού» σχε­δί­ου 12 σημεί­ων για την «πολι­τι­κή διευ­θέ­τη­ση της ουκρα­νι­κής κρί­σης», στις 24 Φλε­βά­ρη, ήρθε να επι­βε­βαιώ­σει ότι το Πεκί­νο επι­διώ­κει να ανα­λά­βει ανα­βαθ­μι­σμέ­νο ρόλο στην ιμπε­ρια­λι­στι­κή αντι­πα­ρά­θε­ση στην Ουκρα­νία και στην Ανα­το­λι­κή Ευρώ­πη, με φόντο την όξυν­ση του αντα­γω­νι­σμού Κίνας — ΗΠΑ και την παρα­πέ­ρα ενί­σχυ­ση της συνερ­γα­σί­ας με τη Ρωσία.

Η επι­δί­ω­ξη «δια­με­σο­λά­βη­σης» από το Πεκί­νο δεν αφο­ρά βέβαια κάποιο… «φιλει­ρη­νι­κό» ρόλο, αλλά υπα­γο­ρεύ­ε­ται από την προ­σπά­θεια να ενι­σχύ­σει τη θέση του στον διε­θνή γεω­πο­λι­τι­κό αντα­γω­νι­σμό και να υπε­ρα­σπι­στεί τα συμ­φέ­ρο­ντα των κινε­ζι­κών μονοπωλίων.

Σε αυτό το πλαί­σιο, συνυ­πο­λο­γί­ζε­ται μετα­ξύ άλλων το γεγο­νός ότι η συνέ­χι­ση του πολέ­μου στην Ουκρα­νία αντι­κει­με­νι­κά επη­ρε­ά­ζει πολ­λα­πλά τον διε­θνή συσχε­τι­σμό δυνά­με­ων, ενι­σχύ­ει τη θέση των ΗΠΑ στην Ευρώ­πη και μέσα στο ευρω­α­τλα­ντι­κό μπλοκ, περιο­ρί­ζει τα περι­θώ­ρια ελιγ­μών και δια­φο­ρο­ποι­ή­σε­ων κρα­τών — μελών της ΕΕ ως προς τις σχέ­σεις τους με την Κίνα, ενώ παράλ­λη­λα φθεί­ρει τις δυνά­μεις της Ρωσί­ας, ανοί­γο­ντας δρό­μο για μια μελ­λο­ντι­κή, ακό­μα πιο εστια­σμέ­νη αντι­πα­ρά­θε­ση των ΗΠΑ με την Κίνα. Επι­προ­σθέ­τως, σε συν­θή­κες ραγδαί­ας οικο­νο­μι­κής και στρα­τιω­τι­κής ισχυ­ρο­ποί­η­σης της Κίνας, η συνέ­χι­ση της σύγκρου­σης στην Ουκρα­νία δια­τα­ράσ­σει τις εφο­δια­στι­κές αλυ­σί­δες που τρο­φο­δο­τούν αυτήν την ισχυ­ρο­ποί­η­ση, «φρε­νά­ρει» μια σει­ρά σχε­δια­σμούς του Πεκί­νου και αξιο­ποιεί­ται από τις ΗΠΑ για μεγα­λύ­τε­ρη συγκέ­ντρω­ση δυνά­με­ων πριν ανα­τρα­πεί η πρω­το­κα­θε­δρία τους στο διε­θνές ιμπε­ρια­λι­στι­κό σύστημα.

Στις 12 προ­τά­σεις του Πεκί­νου περι­λαμ­βά­νο­νται εκκλή­σεις για «σεβα­σμό στην κυριαρ­χία άλλων χωρών» — χωρίς όμως την παρα­μι­κρή ανα­φο­ρά στην κατά­λη­ψη ουκρα­νι­κών εδα­φών από τη Ρωσία — όπως και για «επα­νά­λη­ψη των ειρη­νευ­τι­κών συνο­μι­λιών». Μετα­ξύ άλλων καλεί­ται η διε­θνής κοι­νό­τη­τα «να δημιουρ­γή­σει συν­θή­κες και πλατ­φόρ­μες για την επα­νά­λη­ψη της δια­πραγ­μά­τευ­σης», ενώ δια­μη­νύ­ε­ται ότι «η Κίνα θα συνε­χί­σει να δια­δρα­μα­τί­ζει εποι­κο­δο­μη­τι­κό ρόλο από αυτήν την άποψη».

Στο πλαί­σιο της αντι­πα­ρά­θε­σης με τις ΗΠΑ, το κεί­με­νο καλεί σε «εγκα­τά­λει­ψη της ψυχρο­πο­λε­μι­κής νοο­τρο­πί­ας» και τάσ­σε­ται εμμέ­σως πλην σαφώς ενα­ντί­ον της διεύ­ρυν­σης του ΝΑΤΟ, ανα­φέ­ρο­ντας ότι «η ασφά­λεια μιας περιο­χής δεν θα πρέ­πει να επι­τυγ­χά­νε­ται με την ενί­σχυ­ση ή τη διεύ­ρυν­ση στρα­τιω­τι­κών μπλοκ». Αντί­στοι­χα, καλεί σε «τερ­μα­τι­σμό των μονο­με­ρών κυρώ­σε­ων», αλλά και σε «δια­τή­ρη­ση στα­θε­ρών βιο­μη­χα­νι­κών και εφο­δια­στι­κών αλυσίδων».

Υπο­δε­χό­με­νη την κινε­ζι­κή πρό­τα­ση, η Ρωσία εκτί­μη­σε «ιδιαί­τε­ρα την ειλι­κρι­νή επι­θυ­μία των Κινέ­ζων φίλων να συμ­βά­λουν στη διευ­θέ­τη­ση της σύγκρου­σης στην Ουκρα­νία με ειρη­νι­κά μέσα», διευ­κρι­νί­ζο­ντας πάντως ότι η χρή­ση πολι­τι­κών και διπλω­μα­τι­κών μέσων προ­ϋ­πο­θέ­τει την «επι­στρο­φή της Ουκρα­νί­ας σε ουδέ­τε­ρο, αδέ­σμευ­το καθε­στώς» και την «ανα­γνώ­ρι­ση των νέων εδα­φι­κών πραγ­μα­τι­κο­τή­των που ανα­πτύ­χθη­καν ως απο­τέ­λε­σμα της υλο­ποί­η­σης του δικαιώ­μα­τός της στην αυτοδιάθεση».

Να σημειω­θεί ότι στη Σύνο­δο των ΥΠΕΞ του G20 που πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε αυτήν τη βδο­μά­δα στην Ινδία, Ρωσία και Κίνα εμφα­νί­στη­καν πιο έντο­να σε κοι­νή γραμ­μή για το θέμα της Ουκρα­νί­ας, απορ­ρί­πτο­ντας την απαί­τη­ση των δυτι­κών χωρών για κοι­νό ανα­κοι­νω­θέν που θα ζητού­σε την «πλή­ρη και άνευ όρων απο­χώ­ρη­ση» των ρωσι­κών στρα­τευ­μά­των από την Ουκρανία.

Στην άλλη πλευ­ρά, οι ΗΠΑ έσπευ­σαν να επι­κρί­νουν την κινε­ζι­κή παρέμ­βα­ση. Το Στέιτ Ντι­πάρ­τμεντ υπο­στή­ρι­ξε ότι η Κίνα είναι «κάθε άλλο παρά έντι­μος μεσο­λα­βη­τής» στις προ­σπά­θειες για ειρή­νη στην Ουκρα­νία και ότι «πολύ ξεκά­θα­ρα» έχει πάρει το μέρος της Ρωσί­ας, παρέ­χο­ντάς της «διπλω­μα­τι­κή, πολι­τι­κή, οικο­νο­μι­κή, ρητο­ρι­κή υποστήριξη».

Από τη μεριά της ΕΕ, ο αντι­πρό­ε­δρος της Κομι­σιόν Μ. Σχοι­νάς δήλω­σε ότι «καλω­σο­ρί­ζου­με την εμπλο­κή της Κίνας, αρκεί να είναι έντι­μη, επι­χει­ρη­σια­κή και σε καμία περί­πτω­ση εις βάρος της Ουκρανίας».

Τις δια­φο­ρε­τι­κές προ­σεγ­γί­σεις στο ευρω­α­τλα­ντι­κό στρα­τό­πε­δο ανέ­δει­ξε και η δήλω­ση του Γάλ­λου Προ­έ­δρου Εμ. Μακρόν, ο οποί­ος χαρα­κτή­ρι­σε «πολύ θετι­κό» το ότι «η Κίνα συμ­με­τέ­χει στις ειρη­νευ­τι­κές προ­σπά­θειες», έναν μήνα πριν την επί­ση­μη επί­σκε­ψη που προ­γραμ­μα­τί­ζει στην Κίνα. Στη διάρ­κεια των επα­φών του, όπως σημειώ­νει ήδη το Παρί­σι, θα ζητή­σει από το Πεκί­νο «να βοη­θή­σει στην άσκη­ση πίε­σης ένα­ντι της Ρωσίας».

Υπεν­θυ­μί­ζε­ται ότι στο Πεκί­νο είχε κάνει επί­ση­μη επί­σκε­ψη τον Νοέμ­βρη και ο Γερ­μα­νός καγκε­λά­ριος Ολαφ Σολτς, δηλώ­νο­ντας μετα­ξύ άλλων πως δεν θέλει να αφή­σει εκτός συζή­τη­σης «θέμα­τα στα οποία έχου­με δια­φο­ρε­τι­κή οπτι­κή» και πως — ειδι­κά στα ζητή­μα­τα επι­χει­ρη­μα­τι­κής συνερ­γα­σί­ας — «θα πρέ­πει να δια­μορ­φω­θούν όροι ισό­τι­μου αντα­γω­νι­σμού». Η επί­σκε­ψη Σολτς είχε γίνει με φόντο επι­ση­μάν­σεις γερ­μα­νι­κών ινστι­τού­των για τις «τερά­στιες απώ­λειες ΑΕΠ» που θα προ­κα­λού­σε μια «απο­σύν­δε­ση» της γερ­μα­νι­κής και ευρω­ε­νω­σια­κής οικο­νο­μί­ας από την Κίνα…

Στο μετα­ξύ, η κινε­ζι­κή «Θέση» για την ουκρα­νι­κή κρί­ση δόθη­κε στη δημο­σιό­τη­τα μόλις τρία 24ωρα μετά τη δημο­σί­ευ­ση (21/2) της κινε­ζι­κής «Ιδέ­ας της Παγκό­σμιας Πρω­το­βου­λί­ας για την Ασφά­λεια», στην οποία ο Πρό­ε­δρος της χώρας Σι Τζιν­πίνγκ είχε πρω­το­α­να­φερ­θεί έναν χρό­νο πριν. Σε αυτήν καθο­ρί­ζο­νται πιο απο­φα­σι­στι­κά άξο­νες δια­μόρ­φω­σης στε­νό­τε­ρων και στα­θε­ρό­τε­ρων συμ­μα­χιών για την «ασφά­λεια» — οικο­νο­μι­κή, στρα­τιω­τι­κή, ενερ­γεια­κή — με βάση τα συμ­φέ­ρο­ντα του Πεκί­νου. Κατά την παρου­σί­α­ση της «Ιδέ­ας», ο εκπρό­σω­πος του κινε­ζι­κού ΥΠΕΞ, Κιν Γκανγκ, έκλι­νε σε όλες τις πτώ­σεις την ανά­γκη για «ανά­πτυ­ξη διμε­ρούς και πολυ­με­ρούς συνερ­γα­σί­ας στον τομέα της ασφά­λειας με άλλες χώρες και διε­θνείς και περι­φε­ρεια­κούς οργα­νι­σμούς», για «αμοι­βαίο όφε­λος» και σε αντί­θε­ση με τα «παι­χνί­δια μηδε­νι­κού αθροί­σμα­τος». Υπεν­θυ­μί­ζε­ται ότι τον τελευ­ταίο χρό­νο η Κίνα έχει εντεί­νει μια σει­ρά σχέ­δια συνερ­γα­σιών για την «ασφά­λεια» σε άλλες χώρες, μετα­ξύ άλλων με εκσυγ­χρο­νι­σμό εξο­πλι­σμών και υπο­δο­μών, αλλά και με ανα­ζή­τη­ση περιο­χών για να φιλο­ξε­νή­σουν επί­ση­μες ή άτυ­πες βάσεις (βλ. τη συμ­φω­νία με τις Νήσους Σολο­μώ­ντα). Κοι­νά γυμνά­σια όπως αυτά με τη Ρωσία στον Βόρειο Ειρη­νι­κό, ή με τη Ρωσία και τη Νότια Αφρι­κή, είναι επί­σης ενδει­κτι­κά αυτών των κινε­ζι­κών σχεδιασμών.

Μια μέρα πριν την επί­ση­μη δημο­σί­ευ­ση της «Παγκό­σμιας Πρω­το­βου­λί­ας» (20/2), το κινε­ζι­κό ΥΠΕΞ είχε δώσει στη δημο­σιό­τη­τα και άλλο ντο­κου­μέ­ντο, με τίτλο «Η ηγε­μο­νία των ΗΠΑ και οι κίν­δυ­νοί της», ανα­λύ­ο­ντας τις παρεμ­βά­σεις του αμε­ρι­κα­νι­κού μεγά­λου κεφα­λαί­ου για τη δια­φύ­λα­ξη της πρω­το­κα­θε­δρί­ας του και ξεκα­θα­ρί­ζο­ντας ότι η Κίνα θα αξιο­ποι­ή­σει αντι­θέ­σεις και διερ­γα­σί­ες. «Αυτές οι ηγε­μο­νι­κές, εγω­ι­στι­κές και επι­θε­τι­κές ηγε­μο­νι­κές πρα­κτι­κές έχουν προ­κα­λέ­σει αυξα­νό­με­νη, έντο­νη κρι­τι­κή και αντί­θε­ση από τη διε­θνή κοι­νό­τη­τα», κατέ­λη­γε το πολυ­σέ­λι­δο κείμενο.

Την ίδια περί­ο­δο, ο επι­κε­φα­λής Διε­θνών Σχέ­σε­ων του κυβερ­νώ­ντος κινε­ζι­κού κόμ­μα­τος, Γουάνγκ Γι, βρι­σκό­ταν σε πολυ­ή­με­ρη περιο­δεία στην Ευρώ­πη, που πριν κατα­λή­ξει στη Μόσχα περι­λάμ­βα­νε επα­φές σε Γαλ­λία, Ιτα­λία κ.α. Στη διάρ­κειά της ο Γουάνγκ αντάλ­λα­ξε από­ψεις (π.χ. στο Παρί­σι) «για να βαθύ­νουν η στρα­τη­γι­κή επι­κοι­νω­νία και η αμοι­βαία πολι­τι­κή εμπι­στο­σύ­νη (…) να προ­στε­θεί νέα δυνα­μι­κή στις σχέ­σεις Κίνας — ΕΕ, να υπάρ­ξει εποι­κο­δο­μη­τι­κή συμ­βο­λή στην παγκό­σμια ειρή­νη, στα­θε­ρό­τη­τα και δικαιο­σύ­νη». Ακό­μα, άκου­σε (π.χ. στη Ρώμη) ότι ««η Κίνα καλεί­ται να δια­δρα­μα­τί­σει θεμε­λια­κό ρόλο στην επί­τευ­ξη ειρήνης».

Σημειω­τέ­ον, παράλ­λη­λα με τις επα­φές του Γουάνγκ η ανα­πλη­ρώ­τρια υπουρ­γός Εξω­τε­ρι­κών των ΗΠΑ, Γου­έ­ντι Σέρ­μαν, είχε νέα συνά­ντη­ση στην Ουά­σιγ­κτον με τον γγ της Υπη­ρε­σί­ας Εξω­τε­ρι­κής Δρά­σης της ΕΕ, Στέ­φα­νο Σανί­νο, στο πλαί­σιο του διμε­ρούς δια­λό­γου «για την αντι­με­τώ­πι­ση της Κίνας».

«Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από το Ριζοσπάστη».

«Ναι, αλλά ο Στά­λιν…», του Νίκου Μόττα