Το παραμύθι της «προοδευτικής» διακυβέρνησης μέσα από το παράδειγμα των χωρών της ΕΕ

Δεν είναι λίγες οι φορές που στην προ­ε­κλο­γι­κή αντι­πα­ρά­θε­ση στη χώρα μας χρη­σι­μο­ποιού­νται — κυρί­ως από τον ΣΥΡΙΖΑ και άλλες σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κές δυνά­μεις — τα παρα­δείγ­μα­τα «προ­ο­δευ­τι­κών» κυβερ­νή­σε­ων σε χώρες της ΕΕ, που κατα­φέρ­νουν τάχα να δια­χει­ρι­στούν τα δημο­σιο­νο­μι­κά, την ακρί­βεια και τη λεγό­με­νη «ενερ­γεια­κή κρί­ση» με καλύ­τε­ρους όρους για τα λαϊ­κά στρώ­μα­τα, σε σχέ­ση με άλλες, συντη­ρη­τι­κές και «νεο­φι­λε­λεύ­θε­ρες». Οι κυβερ­νή­σεις αυτές αξιο­ποιού­νται ως ζωντα­νά παρα­δείγ­μα­τα του «μικρό­τε­ρου κακού» και της «αντι­δε­ξιάς» πολι­τι­κής, με το επι­χεί­ρη­μα ότι πρέ­πει να τις επι­λέ­ξει ο λαός και στην Ελλά­δα, για να ανα­κου­φι­στεί τάχα από τις συνέ­πειες της αντι­λαϊ­κής πολι­τι­κής. Η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα όμως βρί­σκε­ται μίλια μακριά από τη μαγι­κή εικό­να που προ­σπα­θούν να παρου­σιά­σουν οι δυνά­μεις της σοσιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας και στη χώρα μας. Ο λαός στις χώρες αυτές βρί­σκε­ται αντι­μέ­τω­πος με τη λυσ­σα­λέα επί­θε­ση του κεφα­λαί­ου και το παρά­δειγ­μα των «προ­ο­δευ­τι­κών» κυβερ­νή­σε­ων το μόνο που επι­βε­βαιώ­νει, είναι ότι βάζουν στον λαό το δίλημ­μα να δια­λέ­ξει από ποια τσέ­πη θα πλη­ρώ­σει. Ο «Ριζο­σπά­στης» παρου­σιά­ζει σήμε­ρα συνο­πτι­κά την εικό­να από τη σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κή δια­κυ­βέρ­νη­ση στην Πορ­το­γα­λία, στην Ισπα­νία και τη Γερ­μα­νία, δίνο­ντας βασι­κά στοι­χεία των συνε­πειών της στον λαό. Η κατά­στα­ση των λαϊ­κών στρω­μά­των σ’ αυτές τις χώρες, όπως και σε όλες τις άλλες της ΕΕ, είναι επι­βε­βαί­ω­ση ότι τα κέρ­δη του κεφα­λαί­ου και οι λαϊ­κές ανά­γκες δεν συμ­βι­βά­ζο­νται με …καμιά κυβέρ­νη­ση και ότι το μικρό­τε­ρο κακό οδη­γεί πάντα στο μεγα­λύ­τε­ρο. Αυτή η πεί­ρα πρέ­πει να απο­τε­λέ­σει κρι­τή­ριο ψήφου και στις προ­σε­χείς εκλο­γές, με ενί­σχυ­ση του ΚΚΕ απέ­να­ντι σε αυτα­πά­τες και ψευ­το­δι­λήμ­μα­τα που ζεσταί­νο­νται ξανά προεκλογικά.

Πορτογαλία: Η σοσιαλδημοκρατική εκδοχή τού «όποιος δεν προσαρμόζεται πεθαίνει»

Για «προ­ο­δευ­τι­κή δια­κυ­βέρ­νη­ση» μιλά ο ΣΥΡΙΖΑ και από δίπλα το ΠΑΣΟΚ ή το ΜέΡΑ25, κι αν υπάρ­χει ένα παρά­δειγ­μα που πολύ συχνά επι­κα­λού­νται, είναι αυτό της Πορ­το­γα­λί­ας. Μάλι­στα η κυβέρ­νη­ση Κόστα του Σοσια­λι­στι­κού Κόμ­μα­τος από το 2015 έως και το 2021 στη­ρι­ζό­ταν από το Πορ­το­γα­λι­κό ΚΚ και το Μπλό­κο της Αρι­στε­ράς, στο όνο­μα του «αντι­δε­ξιού μετώπου».

Στις εκλο­γές που ακο­λού­θη­σαν, το Σοσια­λι­στι­κό Κόμ­μα εκμε­ταλ­λεύ­τη­κε τις εκλο­γι­κές απώ­λειες του Πορ­το­γα­λι­κού ΚΚ και του Μπλό­κου και σχη­μά­τι­σε αυτο­δύ­να­μη κυβέρ­νη­ση, την οποία επί­σης χαι­ρέ­τι­σε ο ΣΥΡΙΖΑ, κατα­τάσ­σο­ντάς την — μαζί με την Ισπα­νία και τη Γερ­μα­νία — στο μπλοκ των «προ­ο­δευ­τι­κών κυβερ­νή­σε­ων» της ΕΕ.

Ποια είναι όμως η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα; Οι ελα­στι­κές σχέ­σεις εργα­σί­ας στη χώρα επε­κτά­θη­καν, στο όνο­μα της «μεί­ω­σης της ανερ­γί­ας», ενώ το βασι­κό νομι­κό οπλο­στά­σιο της εργο­δο­σί­ας για να καθη­λώ­νει μισθούς όχι μόνο έμει­νε ανέγ­γι­χτο, αλλά ενι­σχύ­θη­κε κιό­λας. Απο­κα­λυ­πτι­κό είναι και το στοι­χείο ότι το 2019, η Πορ­το­γα­λία ήταν πρω­τα­θλή­τρια στην Ευρώ­πη σε ποσο­στό των λεγό­με­νων εργα­τι­κών «ατυ­χη­μά­των» με βάση τη Eurostat.

Η καθημερινότητα των Πορτογάλων…

Με βάση στοι­χεία του ΟΟΣΑ μετα­ξύ 2021 και 2022 ο πραγ­μα­τι­κός μισθός, όπως κατα­πί­νε­ται από τον πλη­θω­ρι­σμό, έχει μειω­θεί στην Πορ­το­γα­λία κατά 2,8%.

Το 50% των εργα­ζο­μέ­νων ζει με μηνιαίο εισό­δη­μα κάτω των 1.000 ευρώ, ενώ ο κατώ­τα­τος μισθός ίσα που φτά­νει στα 760 ευρώ τον μήνα.

Τα προ­ϊ­ό­ντα λαϊ­κής κατα­νά­λω­σης αυξή­θη­καν κατά 10,2% μέσα στο 2022. Το σύνο­λο των τιμών των ενερ­γεια­κών προ­ϊ­ό­ντων εκτο­ξεύ­τη­κε από 7,3% το 2021 σε 23,7% το 2022.

Κατά την «προ­ο­δευ­τι­κή δια­κυ­βέρ­νη­ση» των τελευ­ταί­ων οκτώ ετών, σε συνέ­χεια των προη­γού­με­νων κυβερ­νή­σε­ων, οι άμε­σοι φόροι αυξή­θη­καν κατά 10,3% και οι έμμε­σοι κατά 27,6%.

Το 2022 τα έσο­δα από τους άμε­σους φόρους αυξή­θη­καν κατά 24,1%, αντα­να­κλώ­ντας κυρί­ως την αύξη­ση των εσό­δων από τον φόρο εισο­δή­μα­τος φυσι­κών προ­σώ­πων, ο οποί­ος αυξή­θη­κε κατά 12,8%.

Οι έμμε­σοι φόροι αυξή­θη­καν κατά 18,7% το 2022, κυρί­ως λόγω της αύξη­σης των εσό­δων από τα δικαιώ­μα­τα εκπο­μπών αερί­ου του θερ­μο­κη­πί­ου (+259,2 εκατ. ευρώ).

Ο Δεί­κτης Τιμών Κατα­να­λω­τή αυξή­θη­κε κατά 5,7%. Μετα­ξύ 2010 και 2022 με στοι­χεία της Eurostat το κόστος αγο­ράς κατοι­κί­ας αυξή­θη­κε περισ­σό­τε­ρο από 80% και οι τιμές των ενοι­κί­ων αυξή­θη­καν κατά 28%.

…και η «προοδευτική» συνταγή για τα οξυμένα λαϊκά προβλήματα¹

Οποιος άκου­γε τις μεγα­λο­στο­μί­ες της πορ­το­γα­λι­κής κυβέρ­νη­σης, την ώρα που ανα­κοί­νω­νε μέτρα για την «άμβλυν­ση των επι­πτώ­σε­ων του πλη­θω­ρι­σμού και τη στή­ρι­ξη των πιο ευά­λω­των νοι­κο­κυ­ριών», θα παρα­τη­ρού­σε ότι συγκρί­νο­νται επά­ξια με αυτές της κυβέρ­νη­σης στην Ελλά­δα. Πιο πολύ, όμως, το κοι­νό στοι­χείο έχει να κάνει με τα απο­τε­λέ­σμα­τα των μέτρων: Ψίχου­λα που εξα­φα­νί­ζο­νται πριν καν δοθούν.

Ενδει­κτι­κά ανα­φέ­ρου­με ορι­σμέ­να από τα μέτρα που πάρθηκαν:

Εκτα­κτη εφά­παξ ενί­σχυ­ση 120 ευρώ για τα — επι­λέ­ξι­μα — πιο ευά­λω­τα νοι­κο­κυ­ριά, δηλα­δή μόνο για τους …«τυχε­ρούς» εξα­θλιω­μέ­νους δικαιού­χους του κοι­νω­νι­κού τιμο­λο­γί­ου ή των ελά­χι­στων κοι­νω­νι­κών παροχών.

Εκτα­κτο οικο­γε­νεια­κό επί­δο­μα 50 ευρώ για κάθε παιδί.

Εκτα­κτο συμπλή­ρω­μα για τους συντα­ξιού­χους ίσο με …μισή σύντα­ξη παρα­πά­νω τον χρόνο.

Προ­σω­ρι­νή κατάρ­γη­ση ΦΠΑ σε συγκε­κρι­μέ­να είδη λαϊ­κής κατα­νά­λω­σης, την ώρα όμως που οι τιμές των τρο­φί­μων αυξή­θη­καν περισ­σό­τε­ρο στην Πορ­το­γα­λία από ό,τι σε όλη τη ζώνη του ευρώ συνο­λι­κά μέσα σε έναν χρό­νο (19% αύξη­ση τον Φλε­βά­ρη του 2023).

Προ ημε­ρών η κυβέρ­νη­ση Κόστα προ­α­νήγ­γει­λε την ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση του κρα­τι­κού αερο­με­τα­φο­ρέα της TAP.

Αλλά και στο λεγό­με­νο «ιβη­ρι­κό μοντέ­λο» στην Ενέρ­γεια, τα απο­τε­λέ­σμα­τα μιλούν από μόνα τους. Ενδει­κτι­κά, παρά το γεγο­νός ότι η τιμή της ηλε­κτρι­κής ενέρ­γειας έχει πέσει σε σχέ­ση με το απο­κο­ρύ­φω­μα της αύξη­σής της τον Μάρ­τη του 2022, συνε­χί­ζει να είναι πιο ακρι­βή από τους περισ­σό­τε­ρους μήνες του 2019, του 2020 και του 2021², την ώρα μάλι­στα που στη χώρα υπάρ­χουν 2 εκατ. Πορ­το­γά­λοι που ζουν σε — επί­ση­μα κατα­γε­γραμ­μέ­νη — ενερ­γεια­κή φτώ­χεια.³

Αυτό το ενερ­γεια­κό μοντέ­λο «ενέ­πνευ­σε» και την ελλη­νι­κή κυβέρ­νη­ση, ενώ το εκθειά­ζουν το ΜέΡΑ25⁴ και ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποί­ος το έχει εντά­ξει και στο πρό­γραμ­μα των 50 πρώ­των ημε­ρών, αν κυβερνήσει.

«Παράδειγμα αλληλεγγύης» στους δολοφόνους του ΝΑΤΟ

Ταυ­τό­χρο­να, η Πορ­το­γα­λία απο­τε­λού­σε και απο­τε­λεί «παρά­δειγ­μα συμ­μα­χι­κής αλλη­λεγ­γύ­ης στο ΝΑΤΟ», όπως τονί­ζε­ται και σε πρό­σφα­τη δήλω­ση του υπουρ­γεί­ου Αμυ­νας⁵, συμ­με­τέ­χο­ντας με αυξη­μέ­νη συμ­με­το­χή στις ΝΑΤΟι­κές ταξιαρ­χί­ες σε Λιθουα­νία — Ρου­μα­νία, με τζετ στον Ορει­νό Βορ­ρά, στις Βαλ­τι­κές χώρες και τη Μαύ­ρη Θάλασ­σα, με ναυ­τι­κές δυνά­μεις, αλλά και με τη φιλο­ξε­νία της κυβερ­νο­α­κα­δη­μί­ας των μακε­λά­ρη­δων NATO.

Παράλ­λη­λα, από την πρώ­τη στιγ­μή συμ­με­τέ­χει στη μετα­φο­ρά εξο­πλι­σμού για τη διε­ξα­γω­γή του ιμπε­ρια­λι­στι­κού πολέ­μου στο έδα­φος της Ουκρα­νί­ας με χει­ρο­βομ­βί­δες, πυρο­μα­χι­κά, τυφέ­κια G3, αλλά και άρμα­τα μάχης Leopard 2.

Μια συνο­πτι­κή εικό­να της κατά­στα­σης που βιώ­νει η εργα­τι­κή τάξη και τα λαϊ­κά στρώ­μα­τα στη χώρα, δίνει η εκτί­μη­ση της Τρά­πε­ζας της Πορ­το­γα­λί­ας, που διεκ­δι­κεί βρα­βείο κυνι­κό­τη­τας: «Τα νοι­κο­κυ­ριά είναι γενι­κά σε καλύ­τε­ρη θέση να δια­χει­ρι­στούν τον αντί­κτυ­πο της αύξη­σης των επι­το­κί­ων και του πλη­θω­ρι­σμού μέσω του συν­δυα­σμού της μεί­ω­σης των μη ανα­γκαί­ων δαπα­νών, της περι­κο­πής των τρε­χου­σών απο­τα­μιεύ­σε­ων ή της αξιο­ποί­η­σης των ήδη απο­τα­μιευ­μέ­νων κατα­θέ­σε­ών τους»⁶, σημειώ­νει στην οικο­νο­μι­κή της επι­σκό­πη­ση για το 2022.

Δηλα­δή, στην Πορ­το­γα­λία ο λαός βιώ­νει τη σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κή εκδο­χή της ωμής απει­λής της κυβέρ­νη­σης της ΝΔ «όποιος δεν προ­σαρ­μό­ζε­ται πεθαίνει».

Οι μεγά­λες εργα­τι­κές κινη­το­ποι­ή­σεις και απερ­γί­ες που γίνο­νται αυτό το διά­στη­μα και στην Πορ­το­γα­λία αλλά και αλλού σε όλη την Ευρώ­πη, όπως στην Ελλά­δα, στη Γαλ­λία, στη Γερ­μα­νία διεκ­δι­κώ­ντας αυξή­σεις σε μισθούς και συντά­ξεις, ενά­ντια στο κόστος δια­βί­ω­σης, είναι το ελπι­δο­φό­ρο στοι­χείο, απέ­να­ντι στην επί­θε­ση που κλι­μα­κώ­νουν το κεφά­λαιο και οι κυβερ­νή­σεις του σε όλη την ΕΕ, προ­ο­δευ­τι­κές ή συντη­ρη­τι­κές, αυτο­δύ­να­μες ή συνεργασίας.

Παρα­πο­μπές:

1. Εδώ ολό­κλη­ρο το πρό­γραμ­μα: https://eco.sapo.pt/2022/09/05/governo-apresenta-hoje-pacotao-contra-inflacao-o-que-ja-se-sabe-e-o-que-falta-saber/
2. https://www.statista.com/statistics/1281464/portugal-monthly-wholesale-electricity-price/
3. https://www.politico.eu/article/freezing-in-paradise-portugals-energy-poverty-problem/
4. https://mera25.gr/ispania-kai-portogalia-petycha-exairesi-apo-tin-oriaki-timologisi-profaseis-en-amartiais-apo-tin-mitsotakis-a‑e/
5. https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_211017.htm
6. https://www.bportugal.pt/sites/default/files/anexos/pdf-boletim/be_dez22_e.pdf#page=25

Πηγή: Ριζο­σπά­στης

«Ναι, αλλά ο Στά­λιν…», του Νίκου Μόττα