Επιμέλεια Αλέκος Χατζηκώστας //
Ιδιαίτερο βάρος έδωσε το χουντικό καθεστώς της 21ης Απριλίου στους κάθε είδους συμβολισμούς με στόχο φυσικά την προβολή «των επιτευγμάτων της επανάστασης» αλλά και την εμπέδωση ανάλογου «κλίματος» στο λαό.
Το κύριο έμβλημα της ήταν ο φοίνικας ‑το μυθολογικό πουλί- που ξαναγεννιέται από τις στάχτες του. Στη μέση του εμβλήματος βρισκόταν ο ένοπλος φαντάρος. Στο κάτω μέρος υπήρχε η ημερομηνία 21 Απριλίου για να θυμίζει την μέρα που έγινε η «εθνοσωτήριος επανάστασις».
Να σημειώσουμε ότι τα «σύμβολα» αυτά βρισκόταν σε κάθε πιθανό και απίθανο μέρος της επικράτειας και σε διάφορα μεγέθη.
Το έγγραφο που παρουσιάζουμε (ΓΑΚ Ν. Ημαθίας) αφορά «εμπιστευτική εγκύκλιο» (14/10/1970) με την υπογραφή του ίδιου του δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλου. Σ’αυτήν δίνονται λεπτομερείς οδηγίες σχετικά με το πώς και πού θα τοποθετούνται οι διάφορες προπαγανδιστικές πινακίδες με στόχο να βάλει κάποια «τάξη» αλλά και για να δείξει «φροντίδα και ενδιαφέρον» για τις αρχαιότητες, το τοπίο και το περιβάλλον.
«Προς διασφάλισιν της ενδεδειγμένης εμφανίσεως και της προσηκούσης τοποθετήσεως εις δημοσίους χώρους ‚εν γένει πινακίδων ενεπιγράφων οιουδήποτε περιεχομένου, ή φερουσών εμβλήματα της Επαναστάσεως ή και σήματα εθνικού χαρκτήρος ‚εντελλόμεθα τα κάτωθι:
- Η τοποθέτησις των ως άνω πινακίδων , θα ενεργήται , του λοιπού, μόνον κατόπιν σχετική αδείας , χορηγουμένης υπό των κατά περιοχάς στρατιωτικών διοικητών, μεν, αν η τοποθέτησις πρόκειται να γίνη υπό στρατιωτικής μονάδος ή υπηρεσίας ‚υπό των νομαρχών δε ή των κατά τόπους Αστυνομικών Αρχών εις οιανδήποτε άλλην περίπτωσιν.
- Διά την χορήγησιν της ως άνω αδείας απαιτείται, όπως τηρούνται αι κάτωθι προϋποθέσεις:
α) Η προβλεπομένη τοποθέτησις και εν γένει εμφάνισης της πινακίδος, ή του οιουδήποτε συμπλέγματος ή συμβόλου, δέον να τελή εν γενικωτέρα αρμονία με το τοπίον και το περιβάλλον.
β) Διά την τοποθέτησιν και την ποιότητα της πινακίδος θα γίνεται συνεκτίμησις την τυχόν ιστορικότητας του χώρου και των ενδεχομένως γειτνιαζόντων μνημείων ή αρχαιολογικών χώρων αποφευγομένης της επισκιάσεως αυτών.
γ) Επ’ ουδενί λόγω θα τοποθετούνται επιγραφαί ή έτερα στοιχεία επί μνημείων ιστορικών ή αρχαιολογικών.
δ) Διά την εγκατάστασιν, αλλά και την ποιότητα των υπό τοποθέτησιν πινακίδων ή άλλων στοιχείων, θα ισχύουν τα παραδεδεγμένα παραδοσιακά αισθητικά κριτήρια.
ε) Θα αποφεύγεται η εγκατάστασις εις χώρους καθαρώς τουριστικού χαρακτήρος.
στ) Θα λαμβάνεται υπ’ όψιν ο παράγων της καλώς εννοουμένης εθνικής διαφωτίσεως , υπό έννοιαν , όμως, διακριτικήν και άνευ υπερβολών και φορτικών και αλογίστων επαναλήψεων , αι οποίαι καταντούν ανιαραί και οδηγούν εις απώθησιν (σ.σ Βλέπουμε εδώ την φροντίδα του καθεστώτος, γνωρίζοντας την απώθηση που δημιουργεί το «κιτς» που είχε επικρατήσει, να «βελτιώσει» την κατάσταση ώστε το προπαγανδιστικό μήνυμα να περνά αποτελεσματικότερα…)
- Ο Ε.Ο.Τ. και η Γενική Επιθεώρησις Αρχαιοτήτων, εντός μηνός από της λήψεως της απρούσης, θα μοι υποβάλωσι, δια της Γενικής Διευθύνσεως Τύπου και Πληροφοριών, τα απόψεις των επί των ήδη τοποθετημένων πινακίδων, ως και σχετικάς εισηγήσεις, περί μετακινήσεως ή και αφαιρέσεως αυτών, κατά περίπτωσιν
Ο Πρωθυπουργός
Γεώργιος Παπαδόπουλος»
_________________________________________________________________________________________________
Αλέκος Α. Χατζηκώστας Δημοσιογράφος και εκδότης της εφημερίδας «Η Άλλη Άποψη της Ημαθίας» και του alli-apopsi.gr. Άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες, περιοδικά και site εδώ και δεκαετίες, ενώ έχει συμμετάσχει με εισηγήσεις σε μια σειρά ιστορικά συνέδρια και ημερίδες. Έχει εκδώσει 7 βιβλία και συμμετέχει σε συλλογικούς τόμους.