“Τραβούν” και οι φωτογράφοι selfies; Πάνω απο 200 “Selfimages”, επαγγελματιών και μη, εκτίθενται στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης

Στην αρχή ήταν οι …ζωγρά­φοι με τις αυτο­προ­σω­πο­γρα­φί­ες. Μετά ήρθαν οι φωτο­γρά­φοι. Οι καλ­λι­τέ­χνες δημιουρ­γούν τη δική τους εικό­να εδώ και αιώ­νες. Κι ύστε­ρα προ­έ­κυ­ψαν οι selfies. Μια μελέ­τη των δια­φο­ρε­τι­κών τρό­πων με τους οποί­ους σύγ­χρο­νοι Έλλη­νες φωτο­γρά­φοι πραγ­μα­τεύ­ο­νται το αυτο­πορ­τρέ­το συνι­στά η έκθε­ση «selfimages», που εγκαι­νιά­ζει την ερχό­με­νη Τρί­τη 27 Φεβρουα­ρί­ου 2018, το Μου­σείο Φωτο­γρα­φί­ας Θεσσαλονίκης.

«Το φαι­νό­με­νο είναι παλιό όσο και ο άνθρω­πος. Η φωτο­γρα­φία το κλη­ρο­νό­μη­σε απ’ τη ζωγρα­φι­κή και το εξέ­λι­ξε προ­βάλ­λο­ντας συναι­σθή­μα­τα, σκέ­ψεις, σχό­λια για την ταυ­τό­τη­τα, τα στε­ρε­ό­τυ­πα, τις κοι­νω­νι­κές και πολι­τι­κές μετε­ξε­λί­ξεις. Οι καλ­λι­τέ­χνες προ­σπα­θούν πάντα να βρουν το ιδιό­λε­κτο, προ­κει­μέ­νου να μιλή­σουν για τον εαυ­τό τους. Απ’ τον Ιππό­λυ­το Μπα­γιάρ (από τις μεγα­λύ­τε­ρες μορ­φές στην ιστο­ρία της φωτο­γρα­φί­ας που έκα­νε έκθε­ση αυτο­πορ­τρέ­των στα μέσα του 19ου αιώ­να) μέχρι σήμε­ρα» λεει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η επι­με­λή­τρια της έκθε­σης του Φωτο­γρα­φι­κού Μου­σεί­ου Θεσ­σα­λο­νί­κης, Νατάσ­σα Μαρ­κί­δου, επί­κου­ρη καθη­γή­τρια καλ­λι­τε­χνι­κής φωτο­γρα­φί­ας στο τμή­μα φωτο­γρα­φί­ας και Οπτι­κο­α­κου­στι­κών μέσων στο ΤΕΙ της Αθήνας.

Στην έκθε­ση παρου­σιά­ζο­νται περισ­σό­τε­ρα από 130 έργα 33 Ελλή­νων δημιουρ­γών, που διαρ­θρώ­νο­νται σε πέντε ενό­τη­τες: Αυτο­βιο­γρα­φία, Ταυ­τό­τη­τα, Ρευ­στό­τη­τα, Οικείο και Δημό­σιο, Αρχέ­γο­νη Μνήμη.

«Το σκε­πτι­κό ήταν να προ­τα­θεί μια ανά­γνω­ση των εικό­νων μέσω πέντε περιο­χών δια­πραγ­μά­τευ­σης του δημιουρ­γού με την εικό­να του. Στην “Αυτο­βιο­γρα­φία” οι φωτο­γρά­φοι δια­πραγ­μα­τεύ­ο­νται με το σύν­θε­το ζήτη­μα της αυτο­βιο­γρα­φί­ας μέσω της φωτο­γρα­φί­ας, η οποία ανα­λαμ­βά­νει τον ρόλο ενός διεισ­δυ­τι­κού καθρέ­φτη. Στην “Ταυ­τό­τη­τα” αντι­με­τω­πί­ζουν την οντό­τη­τά τους ως μοντέ­λο που διεισ­δύ­ει σε ανα­πα­ρα­στά­σεις για να τις κατα­νο­ή­σει ή να τις παρω­δή­σει, μεταμ­φιέ­ζο­νται σε κού­κλα ή υπο­δύ­ο­νται ρόλους υβρι­δι­κής περ­σό­νας. Στη “Ρευ­στό­τη­τα” o εαυ­τός ανα­πα­ρί­στα­ται σε δια­φο­ρε­τι­κούς βαθ­μούς μετα­μόρ­φω­σης. Το σώμα αντι­με­τω­πί­ζε­ται συχνά ως πρώ­τη ύλη σε μια μετα­βα­τι­κή κατά­στα­ση από μια συν­θή­κη σε μια άλλη ή συγκε­ρα­σμού κατα­στά­σε­ων. Στην περιο­χή “Οικείο και Δημό­σιο” οι φωτο­γρά­φοι βρί­σκο­νται σε μια δια­δι­κα­σία ανά­γνω­σης του εσω­τε­ρι­κού χώρου ως περι­βάλ­λο­ντος, όπου ενί­ο­τε συντε­λεί­ται ένα ιδιό­τυ­πο τελε­τουρ­γι­κό επι­κοι­νω­νί­ας με το παρελ­θόν. Ο δημό­σιος χώρος, απο­τε­λεί επί­σης πεδίο εξε­ρεύ­νη­σης και ανα­πό­λη­σης, που επι­δρά στο άτο­μο μέσω της συλ­λο­γι­κής μνή­μης και της πολι­τι­στι­κής κλη­ρο­νο­μιάς. Στην “Αρχέ­γο­νη Μνή­μη”, τέλος, ο εαυ­τός ωθεί­ται προς τη φύση μέσω μιας προ­ϋ­πάρ­χου­σας γνώ­σης, που την ανα­γνω­ρί­ζει ως τόπο κατα­γω­γής και κατά­λη­ξης της ύπαρ­ξής του» τονί­ζει η επι­με­λή­τρια υπο­γραμ­μί­ζο­ντας: «Ο καλ­λι­τέ­χνης πιστεύω ότι ανα­πτύσ­σει μια πολύ ιδιαί­τε­ρη σχέ­ση ανά­με­σα στον εαυ­τό του και την κάμε­ρα. Αυτή την σχέ­ση μας επι­τρέ­πει να παρα­κο­λου­θή­σου­με ως θεα­τές. Ο επι­με­λη­τής από την άλλη πλευ­ρά μελε­τώ­ντας το αυτο­πορ­τρέ­το ανα­κα­λύ­πτει με πόσο ευφά­ντα­στους τρό­πους μπο­ρεί ένας φωτο­γρά­φος να παρου­σιά­σει τον εαυ­τό του».

Οι φωτο­γρά­φοι που παίρ­νουν μέρος στην έκθε­ση selfimages είναι οι: Anton / Δημο­σθέ­νης Αγρα­φιώ­της / Περι­κλής Αλκί­δης / Γιώρ­γος Ανα­στα­σά­κης / Κωστής Αντω­νιά­δης / Πάνος Βαρ­δό­που­λος / Ανα­στα­σία Βλα­χά­κη / Θωμάς Γερα­σό­που­λος / Άρις Γεωρ­γί­ου / Γιώρ­γος Δεπόλ­λας / Αγγε­λι­κή Δου­βέ­ρη / Νικο­λέτ­τα Ζήση / Μιχά­λης Καλαϊ­τζά­κης / Λίζη Καλ­λι­γά / Χρι­στί­να Κάλ­μπα­ρη / Τάνια Καμί­δου / Νατάσ­σα Καντε­μί­ρη / Πάνος Κοκ­κι­νιάς / Γιάν­νης Κου­κου­ρά­κης / Λεω­νί­δας Κουρ­για­ντά­κης / Νίκος Κων­στα­ντι­νί­δης / Βασί­λειος Κων­στα­ντί­νου / Ελέ­νη Μαλι­γκού­ρα / Γεωρ­γία Ματσα­μά­κη / Στέλ­λα Μου­ζή / Αχιλ­λέ­ας Νάσιος / Στέ­φα­νος Πάσχος / Αλε­ξία Πρασ­σά / Μανώ­λης Σκού­φιας / Κατε­ρί­να Τσα­κί­ρη / Δημή­τρης Τσου­μπλέ­κας / Αθη­νά Χρό­νη / Κων­στα­ντί­νος Φούκης.

Τα έργα της έκθε­σης έρχο­νται σε διά­λο­γο με την επο­χή του μαζι­κού φαι­νο­μέ­νου της selfie, της φωτο­γρα­φι­κής αυτο­α­να­πα­ρά­στα­σης που κατα­κλύ­ζει τα κοι­νω­νι­κά δίκτυα. Στο πλαί­σιο αυτού του δια­λό­γου, το Μου­σείο Φωτο­γρα­φί­ας Θεσ­σα­λο­νί­κης διε­νήρ­γη­σε δια­γω­νι­σμό selfie μέσω της επί­ση­μης σελί­δας του στο Facebook, όπου οι χρή­στες είχαν τη δυνα­τό­τη­τα να συμ­με­τέ­χουν ανε­βά­ζο­ντας τη δική τους selfie στην ειδι­κή εφαρ­μο­γή, καλώ­ντας στη συνέ­χεια τους δια­δι­κτυα­κούς τους φίλους να ψηφί­σουν. Μετά από τρεις εβδο­μά­δες, περί­που 700 συμ­με­το­χές και περισ­σό­τε­ρους από 8.000 χρή­στες που ψήφι­σαν, ανα­δεί­χθη­καν οι 100 selfie με τα περισ­σό­τε­ρα like, οι οποί­ες θα παρου­σια­στούν στην είσο­δο του ΜΦΘ.

Παράλ­λη­λα, το ΜΦΘ δίνει τη δυνα­τό­τη­τα στους επι­σκέ­πτες της έκθε­σης selfimages να αυτο­φω­το­γρα­φί­ζο­νται στον εκθε­σια­κό χώρο και να βλέ­πουν απευ­θεί­ας τη selfie τους σε μία ειδι­κή οθό­νη προ­βο­λής που θα βρί­σκε­ται τοπο­θε­τη­μέ­νη στην υπο­δο­χή του Μου­σεί­ου, δημιουρ­γώ­ντας με αυτόν τον τρό­πο μία δια­δρα­στι­κή σχέ­ση με ένα ή περισ­σό­τε­ρα έργα της έκθεσης.

Η έκθε­ση που εγκαι­νιά­ζε­ται την επό­με­νη Τρί­τη 27 Φεβρουα­ρί­ου στις 1930 , θα είναι ανοι­χτή καθη­με­ρι­νά στο Μου­σείο Φωτο­γρα­φί­ας Θεσ­σα­λο­νί­κης (Απο­θή­κη Α’, 1ος όρο­φος, Λιμά­νι) ως και τις 13 του ερχό­με­νου Σεπτεμβρίου.