100 χρόνια ΚΚΕ: Συναυλία με έργα Αλ. Ξένου, Λ. Β. Μπετόβεν και παγκόσμια πρώτη της “Διεθνούς” για μεγάλη συμφωνική ορχήστρα (ΒΙΝΤΕΟ-ΦΩΤΟ)

Με μου­σι­κή από έργα των Αλέ­κου Ξένου και Λού­ντ­βιχ βαν Μπε­τό­βεν, η ΚΕ του ΚΚΕ διορ­γά­νω­σε από­ψε στον Περισ­σό συναυ­λία στο πλαί­σιο του εορ­τα­σμού των 100 χρό­νων από την ίδρυ­ση του ΚΚΕ.

Τα έργα ερμή­νευ­σε η Εθνι­κή Συμ­φω­νι­κή Ορχή­στρα της ΕΡΤ υπό τη διεύ­θυν­ση του μαέ­στρου Χρή­στου Ηλ. Κολοβού.

Το Α’ Μέρος της συναυ­λί­ας περιε­λάμ­βα­νε τα έργα του Αλ. Ξένου, «Κύπρος, Ελλά­δα μας» και «Ο Διγε­νής δεν πέθα­νε» και το Β’ Μέρος την 5η Συμ­φω­νία, σε ντο ελ., έργο 67 του Μπετόβεν.

Ιδιαί­τε­ρη στιγ­μή στο κλεί­σι­μο της συναυ­λί­ας ήταν η εκτέ­λε­ση, σε παγκό­σμια πρώ­τη της «Διε­θνούς» που ενορ­χή­στρω­σε και δια­σκεύ­α­σε για μεγά­λη συμ­φω­νι­κή ορχή­στρα, ειδι­κά για τη συγκε­κρι­μέ­νη συναυ­λία, ο Σπύ­ρος Μαυρόπουλος.

Στη συναυ­λία παρευ­ρέ­θη­κε πολυ­με­λής αντι­προ­σω­πεία της ΚΕ του ΚΚΕ, με επι­κε­φα­λής τον γγ της, Δημή­τρη Κουτσούμπα.

Επί­σης, η οικο­γέ­νεια του Αλ. Ξένου, τα παι­διά του, Άλκης και Αλί­κη, τα εγγό­νια και δισέγ­γο­νά του, ο πρό­ε­δρος της ΕΡΤ, Χρή­στος Λεο­ντής, και πλή­θος ανθρώ­πων των Γραμ­μά­των και των Τεχνών.

Το άνοιγ­μα της εκδή­λω­σης έγι­νε από την Ελέ­νη Μηλια­ρο­νι­κο­λά­κη, μέλος της ΚΕ και υπεύ­θυ­νη του Τμή­μα­τος Πολιτισμού.

Όπως ανέ­φε­ρε η σημε­ρι­νή συναυ­λία “είναι αφιε­ρω­μέ­νη στα 100 χρό­νια πάλης του ΚΚΕ για μια νέα κοι­νω­νία με ανθρώ­πι­νους νόμους” και ταυ­τό­χρο­να είναι “μια μικρή προ­κα­τα­βο­λή για το χρέ­ος μας απέ­να­ντι στον πρω­το­πό­ρο στη δρά­ση και το έργο, κομ­μου­νι­στή μου­σουρ­γό Αλέ­κο Ξένο, πρω­τερ­γά­τη στην ανά­πτυ­ξη της μου­σι­κής καλ­λιέρ­γειας στον τόπο μας και προ­πα­ντός στην εισα­γω­γή της λαϊ­κό­τη­τας στην ελλη­νι­κή «κλασ­σι­κή» μουσική”.

Σημεί­ω­σε ότι παρά την άπο­ψη αρκε­τών πως η “κλασ­σι­κή” μου­σι­κή δεν μπο­ρεί να είναι “λαϊ­κή” για­τί απευ­θύ­νε­ται σε ένα στε­νό κύκλο μυη­μέ­νων, εντού­τοις “πραγ­μα­τι­κά λαϊ­κό δεν είναι αυτό που γίνε­ται άμε­σα αντι­λη­πτό πλα­τειά από το λαό, αλλά αυτό που υπη­ρε­τεί το γιγά­ντιο πλέγ­μα των λαϊ­κών συμ­φε­ρό­ντων, από τα πιο φανε­ρά μέχρι τα πιο μύχια και κρυφά”.

“Καθή­κον των δυνά­με­ων που επι­ζη­τούν τη λαϊ­κό­τη­τα στην τέχνη είναι να μετα­τρέ­ψουν το στε­νό κύκλο των μυη­μέ­νων στη μου­σι­κή και σε κάθε είδος τέχνης, σε πλα­τύ κύκλο μυη­μέ­νων” ανέ­φε­ρε, τονί­ζο­ντας ότι αυτό ακρι­βώς επι­διώ­κει και πραγ­μα­το­ποιεί το ΚΚΕ εδώ και έναν αιώ­να κάτω από οποιεσ­δή­πο­τε περι­στά­σεις, ακό­μα και τις πιο δύσκολες.

Ανα­φε­ρό­με­νη στους Αλ. Ξένο και Λ. Β. Μπε­τό­βεν, είπε, μετα­ξύ άλλων, ότι το κοι­νό χαρα­κτη­ρι­στι­κό των δύο μου­σουρ­γών, παρά τη μεγά­λη από­στα­ση που τους χωρί­ζει είναι πως “δημιούρ­γη­σαν έργο που αντι­προ­σω­πεύ­ει σημα­ντι­κές και χρή­σι­μες κοι­νω­νι­κά και ιστο­ρι­κά ιδέ­ες για τη συνε­χή και ‑παρά τις παλιν­δρο­μή­σεις — ανο­δι­κή πορεία της ανθρω­πό­τη­τας προς την κοι­νω­νι­κή απελευθέρωση”.

Η σύν­θε­ση στο συμ­φω­νι­κό ποί­η­μα του Αλέ­κου Ξένου «ο Διγε­νής δεν πέθα­νε» έγι­νε το 1952, εμπνευ­σμέ­νη από την εκτέ­λε­ση του Νίκου Μπε­λο­γιάν­νη και απο­τε­λεί ένα από τα αντι­προ­σω­πευ­τι­κό­τε­ρα έργα του μου­σουρ­γού. Τη σύλ­λη­ψή της σύν­θε­σης άντλη­σε από την τρα­γω­δία του ‘Αγγε­λου Σικε­λια­νού «Ο θάνα­τος του Διγε­νή», για την οποία ο Ξένος είχε την ίδια χρο­νιά μελο­ποι­ή­σει τα Χορικά.

“Το συμ­φω­νι­κό ποί­η­μά του Αλ. Ξένου «Κύπρος, Ελλά­δα μας» γρά­φτη­κε το 1964, μέσα σε ένα κλί­μα ανα­ζω­ο­γό­νη­σης της διε­θνι­στι­κής αλλη­λεγ­γύ­ης στον κυπρια­κό λαό με αφορ­μή την υπε­ρά­σπι­ση από τη Σοβιε­τι­κή Ένω­ση της ανε­ξαρ­τη­σί­ας του νησιού από κάθε ξένη επέμ­βα­ση και την ενα­ντί­ω­σή της στα σχέ­δια του Αμε­ρι­κά­νι­κου και Εγγλέ­ζι­κου ιμπε­ρια­λι­σμού για ΝΑΤΟ­ποί­η­σή του. Μια εξέ­λι­ξη που λει­τουρ­γού­σε ως αντί­βα­ρο στις επι­διώ­ξεις των τριών λεγό­με­νων εγγυ­η­τριών δυνά­με­ων — Βρε­τα­νί­ας, Τουρ­κί­ας και Ελλά­δας- αλλά και των εθνι­κι­στι­κών και αντι­κομ­μου­νι­στι­κών κύκλων της Κύπρου και της Ελλά­δας να προ­ε­τοι­μά­σουν το έδα­φος για ένω­ση” είπε η Ε. Μηλιαρονικολάκη.

Ανα­φέρ­θη­κε στο σύνο­λο του έργου του Αλ. Ξένου και στην πλου­σιό­τα­τη εργο­γρα­φία του οι πηγές έμπνευ­σης της οποί­ας βρί­σκο­νται στην έντο­νη και ασυμ­βί­βα­στη πολι­τι­κή του δρά­ση από το 1936 που έγι­νε μέλος του ΚΚΕ.

“Ιδιαί­τε­ρα περή­φα­νος φαί­νε­ται ωστό­σο να είναι ο ίδιος για τα αντι­στα­σια­κά τρα­γού­δια που έγρα­ψε στο βου­νό, όπου κατέ­φυ­γε κατα­διωγ­μέ­νος από τους Ναζί το 1943, για­τί αγα­πή­θη­καν και τρα­γου­δή­θη­καν από πλή­θος κόσμου, τέτοια σαν το Τρα­γού­δι της Αλλη­λεγ­γύ­ης, ο Ύμνος της ΕΠΟΝ, το Τρα­γού­δι του ‘Αρη, το Τρα­γού­δι για τ’ Αετό­που­λα, ο ύμνος της ΠΕΕΑ που παρου­σί­α­σε στην ορκω­μο­σία της κυβέρ­νη­σης του Βου­νού” πρόσθεσε.

Μιλώ­ντας για την “κορυ­φαία μορ­φή της μου­σι­κής τέχνης που άλλα­ξε την παγκό­σμια μου­σι­κή ιστο­ρία”, Λ. Β. Μπε­τό­βεν, επι­σή­μα­νε ότι “υπήρ­ξε μια τιτά­νια προ­σω­πι­κό­τη­τα, για­τί συν­δύ­α­ζε το μεγα­λο­φυ­ές μου­σι­κό ταλέ­ντο του με ένα ορμη­τι­κό, επα­να­στα­τι­κό πνεύμα”.

“Στο έργο του συμπυ­κνώ­νε­ται η αντί­λη­ψη πως το ηρω­ι­κό άτο­μο που αγω­νί­ζε­ται, μπο­ρεί να υπο­φέ­ρει, αλλά τελι­κά θριαμ­βεύ­ει, ή αλλιώς η φρά­ση: «Με αγώ­να, για τη νίκη». Αυτό άλλω­στε είναι και το περιε­χό­με­νο της 5ης Συμ­φω­νί­ας του. Το θέμα του έργου είναι η πάλη του ανθρώ­που με το πεπρω­μέ­νο” τόνισε.

“Τόσο ο Μπε­τό­βεν, όσο και ο Αλέ­κος Ξένος φαί­νε­ται ότι συνει­δη­το­ποιού­σαν πως ο χρό­νος δεν ανα­γνω­ρί­ζει ελα­φρυ­ντι­κά στους σκέ­τους «ωραιο­πλά­στες», ούτε σε κεί­νους που απλά αντι­γρά­φουν την οδυ­νη­ρή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. Αντί­θε­τα επι­βρα­βεύ­ει όσους παλεύ­ουν για να την αλλάξουν.

Η ίδια — επι­στη­μο­νι­κά τεκ­μη­ριω­μέ­νη και πρα­κτι­κά επα­λη­θευ­μέ­νη — ακλό­νη­τη βεβαιό­τη­τα έθρε­ψε την 100χρονη αντο­χή του Κόμ­μα­τος μας στις απί­στευ­τα σκλη­ρές και απο­θαρ­ρυ­ντι­κές δοκι­μα­σί­ες, μαζί και στις επί­μο­νες προ­σπά­θειες της αστι­κής τάξης να το κατα­ντή­σει ακίν­δυ­νο. Και θα εξα­κο­λου­θή­σει να το τρο­φο­δο­τεί με την ίδια αντο­χή, ψυχρή υπο­μο­νή και συνει­δη­τή επι­μο­νή στους ανα­τρε­πτι­κούς στό­χους του, ώσπου η ανθρω­πό­τη­τα να εξανθρωπιστεί.

Γι’ αυτό είναι σίγου­ρο πως η μου­σι­κή των δύο αυτών δημιουρ­γών- αν και «κλασ­σι­κή» — θα μπει βαθιά στην καρ­διά μας, διε­γεί­ρο­ντας τις καλύ­τε­ρες σκέ­ψεις, αισθή­μα­τα και δια­θέ­σεις για το δίκιο, την ανα­γκαιό­τη­τα και τη νίκη της πάλης που θ’ αλλά­ξει τον κόσμο” κατέ­λη­ξε στην ομι­λία της η Ε. Μηλιαρονικολάκη.