Σαν σήμερα 5 Μαΐου: Τι έγινε στον κόσμο και στην Ελλάδα;

Σαν σήμερα 🤔  5 Μαΐου __
Γεγονότα και πρόσωπα που έμειναν στην ιστορία
και δεν πρέπει να ξεχάσουμε

553 Αρχί­ζει τις εργα­σί­ες της στην Κων­στα­ντι­νού­πο­λη η 5η Οικου­με­νι­κή Σύνο­δος, με θέμα την αίρε­ση του μονοφυσιτισμού.

1494 Ο Χρι­στό­φο­ρος Κολόμ­βος απο­βι­βά­ζε­ται στην Τζα­μάι­κα και τη διεκ­δι­κεί για την Ισπανία.

1789 Συνέρ­χε­ται στις Βερ­σαλ­λί­ες το Συμ­βού­λιο των Γενι­κών Τάξε­ων, που θα οδη­γή­σει στη Γαλ­λι­κή Επανάσταση.

1813 Γεν­νιέ­ται ο Δανός φιλό­σο­φος Σόρεν Κίρ­κε­γκαρντ, θεμε­λιω­τής του ρεύ­μα­τος του υπαρξισμού.

1818 Γεν­νή­θη­κε ο Καρλ Μαρξ, Γερ­μα­νός φιλό­σο­φος, ειση­γη­τής της κομ­μου­νι­στι­κής θεωρίας

1821 Πέθα­νε εξό­ρι­στος στο νησί της Αγί­ας Ελέ­νης, ο αυτο­κρά­το­ρας της Γαλ­λί­ας, Ναπο­λέ­ων Βοναπάρτης

1833 Γεν­νιέ­ται στο Αμβούρ­γο ο Γιο­χά­νες Μπραμς. Ενας από τους σημα­ντι­κό­τε­ρους συν­θέ­τες του 19ου αιώνα

1835 Ανοί­γει μετα­ξύ Βρυ­ξελ­λών και Μέχε­λεν ο πρώ­τος σιδη­ρό­δρο­μος στην ηπει­ρω­τι­κή Ευρώπη.

1860 Ο Τζου­ζέ­πε Γκα­ρι­μπάλ­ντι σαλ­πά­ρει από τη Γένο­βα, ηγού­με­νος της εκστρα­τεί­ας των Χιλί­ων για να κατα­κτή­σει το Βασί­λειο των Δύο Σικελιών.

1882 Γεν­νή­θη­κε η Estelle Sylvia Pankhurst (Εστέλ Σύλ­βια Πάνκ­χερστ –πέθα­νε 27-Σεπ-1960) δια­κε­κρι­μέ­νη κομ­μου­νί­στρια και αντι-φασί­στρια, πρω­το­πό­ρος και ηγε­τι­κή μορ­φή του κινή­μα­τος των σου­φρα­ζέ­των για το δικαί­ω­μα ψήφου των γυναι­κών στο Ηνω­μέ­νο Βασί­λειο. Το 1906 άρχι­σε να δου­λεύ­ει για την «Κοι­νω­νι­κή και Πολι­τι­κή Ένω­ση Γυναι­κών» (Women’s Social and Political Union, “WSPU”) με την αδελ­φή και τη μητέ­ρα της. Σε αντί­θε­ση με αυτές τάχτη­κε με το εργα­τι­κό κίνη­μα και το 1914 ήρθε σε ρήξη με την WSPU, αφού θεω­ρού­σε ότι η Ένω­ση έπρε­πε να στοι­χι­στεί με το Εργα­τι­κό κόμ­μα και τον σοσια­λι­σμό. Η Σύλ­βια ίδρυ­σε την «Ομο­σπον­δία των Σου­φρα­ζε­τών Ανα­το­λι­κού Λον­δί­νου» η οποία με τα χρό­νια εξε­λί­χθη­κε πολι­τι­κά και άλλα­ξε ανά­λο­γα το όνο­μά της, αρχι­κά ως «Ομο­σπον­δία Ψήφου Γυναι­κών» και έπει­τα ως «Σοσια­λι­στι­κή Ομο­σπον­δία Εργα­τών» (“Workers’ Socialist Federation”). Ίδρυ­σε την εφη­με­ρί­δα “Women’s Dreadnought” (Dreadnought = δύνα­μη _ “θωρη­κτό”) που αργό­τε­ρα άλλα­ξε τίτλο σε “Workers Dreadnought” .
Η ομά­δα συνέ­χι­σε να κινεί­ται αρι­στε­ρά και υιο­θέ­τη­σε για λίγο το όνο­μα “Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα (Βρε­τα­νι­κό Τμή­μα της Τρί­της Διεθνούς)”(CP_BSTI), που αντι­τί­θε­το στον κοι­νο­βου­λευ­τι­σμό, σε αντί­θε­ση με τις από­ψεις του ΚΚ Μεγά­λης Βρε­τα­νί­ας (CPGB). Η Σύλ­βια Πάνκ­χερστ την επο­χή εκεί­νη ήταν σημα­ντι­κή μορ­φή του κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος και συμ­με­τεί­χε σε συνα­ντή­σεις της Διε­θνούς στη Ρωσία και το Άμστερ­νταμ καθώς και σε συνα­ντή­σεις του Ιτα­λι­κού Σοσια­λι­στι­κού Κόμ­μα­τος. Δια­φώ­νη­σε με τον Λένιν και υπο­στή­ρι­ξε αρι­στε­ρούς κομ­μου­νι­στές όπως τον Αμα­ντέο Μπορ­ντί­γκα και τον Άντον Πάννεκουκ.

Sylvia Pankhurst, Λον­δί­νο _Ιούνιος 1914

1889 Γεν­νιέ­ται ο συγ­γρα­φέ­ας Βασί­λης Ρώτας

1893 Κραχ στο χρη­μα­τι­στή­ριο της Νέας Υόρ­κης. Η καπι­τα­λι­στι­κή κρί­ση στις ΗΠΑ οξύ­νε­ται και βαθαί­νει. Εκα­το­ντά­δες χιλιά­δες εργά­τες χάνουν τη δου­λειά τους, με την ανερ­γία να εκτο­ξεύ­ε­ται σε μόλις δύο χρό­νια από 3% σε 18,4%.

1912 Κυκλο­φο­ρεί το πρώ­το φύλ­λο της «Πράβ­ντα», όργα­νο της Κεντρι­κής Επι­τρο­πής του κόμ­μα­τος των Μπολ­σε­βί­κων. Η 5η Μάη καθιε­ρώ­νε­ται ως Μέρα του Επα­να­στα­τι­κού Τύπου.

1916 Η Εθνι­κή Τρά­πε­ζα της Ελλά­δας γνω­στο­ποιεί ότι στο εξής θα δίνο­νται δάνεια και στις γυναίκες.

1919 Γεν­νή­θη­κε ο Γεώρ­γιος Παπα­δό­που­λος, στρα­τιω­τι­κός και ιθύ­νων νους του πρα­ξι­κο­πή­μα­τος της 21ης Απριλίου

1921 Κυκλο­φο­ρεί το διά­ση­μο άρω­μα της Κοκό Σανέλ, “Νο 5”.

1936 Ο Ιτα­λός στρα­τη­γός Μπα­ντό­λιο κατα­λαμ­βά­νει την Αντίς Αμπέ­μπα, πρω­τεύ­ου­σα της Αβησ­συ­νί­ας (της σημε­ρι­νής Αιθιο­πί­ας), που πλέ­ον καθί­στα­το αποι­κία της φασι­στι­κής Ιτα­λί­ας. Στη διάρ­κεια του πολέ­μου, που διήρ­κε­σε σχε­δόν 7 μήνες, ο Ιτα­λι­κός ιμπε­ρια­λι­σμός διέ­πρα­ξε ανεί­πω­τες ωμό­τη­τες, κάνο­ντας χρή­ση δηλη­τη­ριω­δών αερί­ων, κλπ. Ο λαός της Αιθιο­πί­ας, που δεν διέ­θε­τε παρά πενι­χρά μέσα για την άμυ­νά του, μέτρη­σε πάνω από 275.000 νεκρούς και μισό εκα­τομ­μύ­ριο τραυ­μα­τί­ες. Οι Ιτα­λοί εκδιώ­χθη­καν από την πρω­τεύ­ου­σα της Αιθιο­πί­ας ακρι­βώς 5 χρό­νια αργό­τε­ρα, το 1941

1941  Ο Χαϊ­λέ Σελα­σιέ επι­στρέ­φει στο θρό­νο της Αιθιο­πί­ας, πέντε χρό­νια μετά την ανα­τρο­πή και την εξο­ρία του από τους Ιταλούς.

1945 Ξεκι­νά λαϊ­κή εξέ­γερ­ση στην Πρά­γα, που κατα­λή­γει 3 ημέ­ρες μετά στην απε­λευ­θέ­ρω­σή της από τους Ναζί (μόλις ο Κόκ­κι­νος Στρα­τός έφτα­σε στις παρυ­φές της πόλης).

1945 Απε­λευ­θε­ρώ­νε­ται το στρα­τό­πε­δο συγκέ­ντρω­σης Μαουτ­χά­ου­ζεν (Konzentrationlager _KZ Mauthausen — Gusen) το Ναζι­στι­κό στρα­τό­πε­δο συγκέ­ντρω­σης και εξό­ντω­σης στην Αυστρία.

Πολ­λά μονο­πώ­λια χρη­σι­μο­ποί­η­σαν κρα­τού­με­νους για τσά­μπα δου­λειά _Ανάμεσα σε αυτά:

• DESt
• Accumulatoren-Fabrik AFA (ο βασι­κός προ­μη­θευ­τής συσ­σω­ρευ­τών για τα υπο­βρύ­χια (U‑Boote))
• Bayer (ο κύριος προ­μη­θευ­τής φαρ­μα­κευ­τι­κού υλι­κού στη Γερμανία)
• Deutsche Bergwerks- und Hüttenbau
• Eisenwerke Oberdonau (εται­ρεία με έδρα το Λιντς, από τους μεγα­λύ­τε­ρους προ­μη­θευ­τές χάλυ­βα για την κατα­σκευή θωρακισμένων)
• Flugmotorenwerke Ostmark (κατα­σκευα­στής κινη­τή­ρων αεροσκαφών)
• Otto Eberhard Patronenfabrik (εται­ρεία παρα­γω­γής πυρομαχικών)
• Heinkel και Messerschmitt (εται­ρεί­ες κατα­σκευ­ής αερο­σκα­φών, κατα­σκεύ­α­ζαν επί­σης τις ατρά­κτους των βλη­μά­των V‑2)
• Hofherr und Schranz (εται­ρεία κατα­σκευ­ής γεωρ­γι­κών μηχανημάτων)
• Österreichische Sauerwerks (κατα­σκευά­στρια εται­ρεία όπλων)
• Rax-Werke (μηχα­νές και κατευ­θυ­νό­με­να βλή­μα­τα V‑2)
• Steyr (εργο­στά­σιο μικρών όπλων)
• Steyr Daimler Puch (οχή­μα­τα και οπλι­κά συστήματα) 
  • Quarz GmbH (παράρ­τη­μα της Στά­γιερ-Ντάιμ­λερ-Πουχ στην περιο­χή της Μελκ, απα­σχο­λού­σε περί­που 10.500 άτομα)
• Puch (εται­ρεία κατα­σκευ­ής οχημάτων)
• Arnold-Fischer-Forschungsstätten (έρευ­νες για υπο­βρύ­χιο ενερ­γεια­κό σταθ­μό, Passau I)
• Universale Hoch und Tiefbau (κατα­σκευή σηράγ­γων στο πέρα­σμα Loibl)

Κρα­τού­με­νος εκεί και ο θεα­τρι­κός συγ­γρα­φέ­ας και λογο­τέ­χνης Ιάκω­βος Καμπανέλλης

1949 Ιδρύ­ε­ται το Συμ­βού­λιο της Ευρώπης.

1955 Η Ομο­σπον­δια­κή Δημο­κρα­τία της Γερ­μα­νί­ας γίνε­ται κυρί­αρ­χο κρά­τος καθώς τερ­μα­τί­ζε­ται και επί­ση­μα η συμ­μα­χι­κή κατο­χή. Την ίδια μέρα, η χώρα μπαί­νει στο ΝΑΤΟ.

1961 Ο Άλαν Μπάρ­τλετ Σέπαρντ γίνε­ται ο πρώ­τος Αμε­ρι­κα­νός κοσμο­ναύ­της που ταξι­δεύ­ει στο διά­στη­μα (δεύ­τε­ρος στον κόσμο, μετά τον Σοβιε­τι­κό Γιού­ρι Γκαγκάριν).

Άλαν Σέπαρντ: Ο δεύ­τε­ρος άνθρω­πος που ταξί­δε­ψε στο διάστημα

1965 Πέθα­νε ο τρο­βα­δού­ρος του ελα­φρού τρα­γου­διού, Νίκος Γούναρης

1966 Πέθα­νε ο Παι­δα­γω­γός Κώστας Σωτηρίου

1980 Ο Κων­στα­ντί­νος Καρα­μαν­λής εκλέ­γε­ται για πρώ­τη φορά πρό­ε­δρος της Ελλη­νι­κής Δημοκρατίας.

1981 Ο 27χρονος Ιρλαν­δός Μπό­μπι Σαντς (πολι­τι­κός κρα­τού­με­νος, εκλεγ­μέ­νος βου­λευ­τής και μαχη­τής του ΙΡΑ) πεθαί­νει στις φυλα­κές Λονγκ Κες της Βόρειας Ιρλαν­δί­ας, ύστε­ρα από απερ­γία πεί­νας, που κρά­τη­σε 66 μέρες. Τον ακο­λού­θη­σαν ακό­μη εννέα κρα­τού­με­νοι, μέλη του ΙΡΑ.

1995 Πέθα­νε ο μεγά­λος γραν μετρ σοβιε­τι­κός σκα­κι­στής Μιχα­ήλ Μποτ­βί­νικ. Δια­δέ­χθη­κε τον Αλε­ξά­ντρ Αλιέ­χιν στην κορυ­φή του παγκο­σμί­ου σκα­κιού, όταν μετά το θάνα­το του τελευ­ταί­ου, ο Μποτ­βί­νικ κέρ­δι­σε το τουρ­νουά υπο­ψη­φί­ων το οποίο διε­ξή­χθη το 1948, και δια­τή­ρη­σε τον τίτλο του μέχρι το 1957, όταν τον απώ­λε­σε από τον Βασί­λι Σμι­σλόφ. Ανέ­κτη­σε τον τίτλο του στο ματς-ρεβάνς το 1958, αλλά τον ξανα­έ­χα­σε το 1960 από τον Μιχα­ήλ Ταλ. Το 1961 όμως πήρε και πάλι πίσω τον τίτλο του από τον Ταλ, για να τον απω­λέ­σει τελι­κά από τον Τιγκράν Πετρο­σιάν το 1963.

15 Φεβ – 15 Μαρτ 1935 2ο διε­θνές τουρ­νουά σκα­κιού Μόσχας, διορ­γά­νω­ση – σταθ­μός για την ανά­δυ­ση της Σοβιε­τι­κής Σχο­λής στο σκάκι

1999 Πέθα­νε ο ηθο­ποιός, Βασί­λης Δια­μα­ντό­που­λος. Όπως ο ίδιος είχε δηλώ­σει στο παρελ­θόν στον Ριζο­σπά­στη, τα χρό­νια της ΕΑΜι­κή Εθνι­κής Αντί­στα­σης ήταν που «έβα­λαν τα θεμέ­λια της στα­θε­ρό­τη­τάς μου στο ΚΚΕ. Κι επι­πλέ­ον πιστεύω ότι ο κομ­μου­νι­σμός είναι στέ­ρε­ος. Κυκλο­φο­ρεί μέσα στο ανθρώ­πι­νο αίμα. Ο Μαρξ δεν εφηύ­ρε έτσι μια φιλο­σο­φία, αλλά την άντλη­σε από την ανθρώ­πι­νη πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. Είναι όνει­ρο ανθρώ­πι­νο, όνει­ρο δικό μας, το να υπάρ­ξει μια κοι­νω­νία ελεύ­θε­ρη και οι άνθρω­ποι να ζουν με ισό­τη­τα και δικαιο­σύ­νη».

2002 O Πανα­θη­ναϊ­κός ανα­δει­κνύ­ε­ται πρω­τα­θλη­τής Ευρώ­πης στο μπά­σκετ για τρί­τη φορά στην ιστο­ρία του. Στον τελι­κό του φάι­ναλ-φορ που έγι­νε στην Μπο­λό­νια της Ιτα­λί­ας επι­κρά­τη­σε της Κίντερ Μπο­λό­νια με 89–83.

2004 Ο πίνα­κας «Αγό­ρι με πίπα» του Πάμπλο Πικά­σο πωλεί­ται από τον οίκο Σόθ­μπις της Νέας Υόρ­κης προς 104.168.000 δολά­ρια σε ανώ­νυ­μο αγο­ρα­στή και γίνε­ται το πιο ακρι­βό έργο τέχνης στον κόσμο, εκθρο­νί­ζο­ντας τον πίνα­κα του Βίν­σεντ Βαν Γκογκ «Πορ­τρέ­το του δρ. Γκα­σέ», που είχε πωλη­θεί το 1990 στους Κρί­στις προς 82,5 εκα­τομ­μύ­ρια δολάρια.

2005 Στις εθνι­κές εκλο­γές του Ηνω­μέ­νου Βασι­λεί­ου, ο Τόνι Μπλερ εκλέ­γε­ται για τρί­τη συνε­χό­με­νη φορά πρωθυπουργός.

2010 Εκα­το­ντά­δες χιλιά­δες λαού απερ­γούν και δια­δη­λώ­νουν κατά της αντι­λαϊ­κής πολι­τι­κής. Με στό­χο την ανα­κο­πή της λαϊ­κής ανά­τα­σης και τη συκο­φά­ντη­ση του λαϊ­κού κινή­μα­τος, προ­βο­κά­το­ρες επι­τί­θε­νται και πυρ­πο­λούν υπο­κα­τά­στη­μα της «Μαρ­φίν», δολο­φο­νώ­ντας τρεις ανθρώπους.

Ν. Λαπα­θιώ­της, Οι νικη­μέ­νοι της ζωής – Ποιήματα