Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

19 Ιανουαρίου 1928: Οι Αμερικανοί επιβάλλουν ληστρική για την Ελλάδα συμφωνία

Στις 19 Γενά­ρη του 1928 η Ελλά­δα υπο­χρε­ώ­νε­ται, ύστε­ρα από συμ­φω­νία, να ανα­γνω­ρί­σει ότι όφει­λε στις ΗΠΑ 18.127.000 δολά­ρια από τις πιστώ­σεις που είχαν παρα­χω­ρη­θεί από αυτές και τους τόκους τους. Ηταν μια ακό­μη ληστρι­κή συμ­φω­νία, μια λεό­ντειος συμ­φω­νία, που έδε­νε χει­ρο­πό­δα­ρα τη χώρα και την παρέ­δι­δε στους πιστω­τές της. Το μέγε­θος της ληστεί­ας απο­κα­λύ­πτε­ται από το γεγο­νός ότι το δάνειο που είχε πάρει από τις ΗΠΑ ήταν 5,5 εκα­τομ­μυ­ρί­ων δολα­ρί­ων και το τελι­κό ποσό που θα πλή­ρω­νε ήταν κατά 330% μεγα­λύ­τε­ρο. Πρό­κει­ται για την πρώ­τη μεγά­λης κλί­μα­κας έφο­δο του αμε­ρι­κα­νι­κού κεφα­λαί­ου στην Ελλά­δα, αφού μέχρι τότε κυριαρ­χού­σε το αγγλι­κό και το γαλ­λι­κό κεφά­λαιο. Εξάλ­λου, όπως είναι γνω­στό, από το 1898 είχε επι­βλη­θεί στην Ελλά­δα καθε­στώς «Διε­θνούς Οικο­νο­μι­κού Ελέγ­χου», με το οποίο δινό­ταν η δυνα­τό­τη­τα στους μεγά­λους πιστω­τές της (Αγγλία, Γαλ­λία, ΗΠΑ) να ελέγ­χουν τα έσο­δα και τα έξο­δα του κρά­τους, όπως και να καθο­ρί­ζουν τον τρό­πο πλη­ρω­μής των χρε­ών και των δανεί­ων της.

Την ίδια περί­ο­δο, το 1928, η ελλη­νι­κή κυβέρ­νη­ση για να ισο­σκε­λί­σει τον προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό και να στα­θε­ρο­ποι­ή­σει τη δραχ­μή, κατέ­φυ­γε σε νέα εξω­τε­ρι­κά δάνεια (όπως το τρι­με­ρές, ύψους 206 εκα­τομ­μυ­ρί­ων φρά­γκων), που έδε­σαν ακό­μα πιο σφι­χτά τη χώρα στο άρμα του ξένου κεφα­λαί­ου. Οι κυβερ­νή­σεις του αστι­κού συνα­σπι­σμού έρι­ξαν στις πλά­τες του εργα­ζό­με­νου λαού και­νού­ριους φόρους. Την οικο­νο­μι­κή στα­θε­ρο­ποί­η­ση την εννο­ού­σαν σαν καθή­λω­ση των ημε­ρο­μι­σθί­ων και μισθών, σαν απόρ­ρι­ψη κάθε αιτή­μα­τος των εργα­τών και αγρο­τών για τη βελ­τί­ω­ση των συν­θη­κών της ζωής τους.

Οπως ήταν φυσι­κό, όλα τα εκμε­ταλ­λευό­με­να λαϊ­κά στρώ­μα­τα (οι εργά­τες, οι υπάλ­λη­λοι, οι αγρό­τες, οι επαγ­γελ­μα­τί­ες, οι βιο­τέ­χνες) δεν ήταν δυνα­τόν να δεχτούν αδια­μαρ­τύ­ρη­τα μια τέτοιου είδους «κοι­νω­νι­κή στα­θε­ρό­τη­τα». Γι’ αυτό και στη διε­τία 1927–1928 ξέσπα­σαν μια σει­ρά λαϊ­κοί αγώνες.

Κατά σύμ­πτω­ση, στις 19 Γενά­ρη 1928, τη μέρα που υπο­γρά­φη­κε η ληστρι­κή συμ­φω­νία με τους Αμε­ρι­κα­νούς στο χωριό Μού­ρες του Ηρα­κλεί­ου Κρή­της πάνω από 700 αγρό­τες κύκλω­σαν τα γρα­φεία της Εφο­ρί­ας και έκα­ψαν τα αρχεία της, ενώ στην πόλη οργα­νώ­θη­κε παλ­λαϊ­κό συλ­λα­λη­τή­ριο, στο οποίο 5 περί­που χιλιά­δες αγρό­τες και εργα­ζό­με­νοι απαί­τη­σαν μαχη­τι­κά την κατάρ­γη­ση της βαριάς φορολογίας.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο