Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

19 Φεβρουαρίου 1959: Υπογράφεται η συμφωνία του Λονδίνου για την Κύπρο

Στις 19 Φεβρουα­ρί­ου του 1959 υπο­γρά­φε­ται στο Λον­δί­νο από τις κυβερ­νή­σεις της Βρε­τα­νί­ας, της Ελλά­δας και της Τουρ­κί­ας συμ­φω­νία για το καθε­στώς στην Κύπρο μετά το τέλος της βρε­τα­νι­κής κυριαρ­χί­ας. Τη συμ­φω­νία προ­συ­πέ­γρα­ψαν ο εκπρό­σω­πος της ελλη­νο­κυ­πρια­κής κοι­νό­τη­τας αρχιε­πί­σκο­πος Μακά­ριος και της τουρ­κο­κυ­πρια­κής Φαζίλ Κιου­τσούκ. Επί της ουσί­ας, με τη συμ­φω­νία αυτή επι­κυ­ρώ­θη­κε η συμ­φω­νία που υπο­γρά­φη­κε 11 Φεβρουα­ρί­ου 1959 από τους πρω­θυ­πουρ­γούς της Ελλά­δας Κων­στα­ντί­νο Καρα­μαν­λή και της Τουρ­κί­ας Αντ­νάν Μεντε­ρές στη Ζυρί­χη. Οι «συμ­φω­νί­ες Ζυρί­χης — Λον­δί­νου», όπως έμει­ναν στην Ιστο­ρία, καθό­ρι­σαν τις μετέ­πει­τα εξε­λί­ξεις στην Κύπρο, μέχρι τον Ιού­λιο του 1974, όταν μετά το χου­ντι­κό πρα­ξι­κό­πη­μα για την ανα­τρο­πή του Μακά­ριου ακο­λού­θη­σε η τουρ­κι­κή εισβο­λή και κατο­χή. Ηταν δύο συμ­φω­νί­ες στο πλαί­σιο του αμε­ρι­κα­νο­βρε­τα­νι­κού σχε­δί­ου για τη ΝΑΤΟ­ποί­η­ση της Κύπρου και τη μετα­τρο­πή της σε αβύ­θι­στο αερο­πλα­νο­φό­ρο με στό­χο τον από­λυ­το έλεγ­χο της Αν. Μεσο­γεί­ου και της Μέσης Ανα­το­λής. Οι αμε­ρι­κα­νο­βρε­τα­νι­κές επι­διώ­ξεις απο­δεί­χτη­καν τόσο με το σχέ­διο του πρω­θυ­πουρ­γού της Βρε­τα­νί­ας Χάρολντ Μακ­μί­λαν το 1958, όσο και με το σχέ­διο του Αμε­ρι­κα­νού υπουρ­γού Εξω­τε­ρι­κών Ντιν Ατσε­σον το 1964. Και στα δύο σχέ­δια προ­τει­νό­ταν η διχο­τό­μη­ση, ουσια­στι­κά, της Κύπρου, η έντα­ξή της στο ΝΑΤΟ. Τα σχέ­δια ΝΑΤΟ­ποί­η­σης προ­σέ­κρου­σαν στη σθε­να­ρή αντί­θε­ση της Σοβιε­τι­κής Ενω­σης η οποία εξαρ­χής υπο­στή­ρι­ξε την ανε­ξαρ­τη­σία και την αυτο­διά­θε­ση της Κύπρου. Εμπό­διο στα σχέ­δια στά­θη­κε και ο Πρό­ε­δρος της Κύπρου Μακά­ριος, ο οποί­ος χωρίς να απο­φύ­γει τις ταλα­ντεύ­σεις, επέ­μει­νε στην παρα­μο­νή της Κύπρου στο χώρο των Αδε­σμεύ­των χωρών.
Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό ότι οι πρω­θυ­πουρ­γοί Ελλά­δας και Τουρ­κί­ας είχαν υπο­γρά­ψει στη Ζυρί­χη και μυστι­κή συμ­φω­νία όπου ορι­ζό­ταν: «1. Η Ελλάς και η Τουρ­κία θα υπο­στη­ρί­ξουν την είσο­δον της Δημο­κρα­τί­ας της Κύπρου εις το ΝΑΤΟ. Η εγκα­τά­στα­σις βάσε­ων του ΝΑΤΟ εις την νήσον, ως και η σύν­θε­σις αυτών, εξαρ­τά­ται εκ της συμ­φω­νί­ας των δύο κυβερ­νή­σε­ων. 2. Συνε­φω­νή­θη μετα­ξύ των δύο πρω­θυ­πουρ­γών ότι θα παρέμ­βουν παρά τω προ­έ­δρω και αντι­προ­έ­δρω της Δημο­κρα­τί­ας της Κύπρου, αντι­στοί­χως, επί τω σκο­πώ όπως τεθούν εκτός νόμου το Κομ­μου­νι­στι­κόν Κόμ­μα και η κομ­μου­νι­στι­κή δράσις».

Οι «συμ­φω­νί­ες Ζυρί­χης — Λον­δί­νου» υπο­νό­μευαν εξαρ­χής την ανε­ξαρ­τη­σία της νεο­γέν­νη­της Κυπρια­κής Δημο­κρα­τί­ας αφού την έθε­ταν υπό την κηδε­μο­νία των τριών εγγυ­η­τριών δυνά­με­ων (Βρε­τα­νία, Ελλά­δα, Τουρ­κία) ενώ με ένα περί­πλο­κο διοι­κη­τι­κό σύστη­μα δια­τη­ρού­σαν ουσια­στι­κά τα στε­γα­νά μετα­ξύ των δύο κοι­νο­τή­των και άνοι­γαν το δρό­μο για τα όσα επακολούθησαν.

Πηγή: Ριζο­σπά­στης

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο