Γλαύκωμα: Ο «ύπουλος εχθρός» της όρασης

Η Παγκό­σμια Εβδο­μά­δα Γλαυ­κώ­μα­τος καθιε­ρώ­θη­κε το 2010 από την Παγκό­σμια Οργά­νω­ση Γλαυ­κώ­μα­τος (WGA), με σκο­πό την ενη­μέ­ρω­ση του κοι­νού για τις συνέ­πειες της μειω­μέ­νης όρα­σης ως απο­τέ­λε­σμα του γλαυ­κώ­μα­τος και της επί­δρα­σής του στην καθη­με­ρι­νή ζωή των ασθενών.

Το γλαύ­κω­μα απο­τε­λεί συχνό παρά­γο­ντα οφθαλ­μι­κής νοση­ρό­τη­τας αφού, μετά τον καταρ­ρά­κτη, απο­τε­λεί τη δεύ­τε­ρη κύρια αιτία τύφλω­σης παγκο­σμί­ως. Η συχνό­τη­τα εμφά­νι­σης του γλαυ­κώ­μα­τος στην Ελλά­δα υπο­λο­γί­ζε­ται περί­που στο 2% του πλη­θυ­σμού, ποσο­στό που αυξά­νει στις μεγα­λύ­τε­ρες ηλι­κί­ες. Ένα σημα­ντι­κό στοι­χείο είναι ότι ένα μεγά­λο μέρος των ασθε­νών δεν γνω­ρί­ζει ότι πάσχει από γλαύκωμα.

Με αφορ­μή τη φετι­νή Παγκό­σμια Εβδο­μά­δα Γλαυ­κώ­μα­τος (12–18 Μαρ­τί­ου) ο κος Κων­στα­ντί­νος Παπα­δό­που­λος, ΜD, FEBO Οφθαλ­μί­α­τρος του Metropolitan General ενη­με­ρώ­νει για τους παρά­γο­ντες κιν­δύ­νου, τη διά­γνω­ση και την αντι­με­τώ­πι­ση αυτού του «ύπου­λου» εχθρού της όρασης:

«Το γλαύ­κω­μα περι­λαμ­βά­νει μια ομά­δα οφθαλ­μι­κών παθή­σε­ων που χαρα­κτη­ρί­ζο­νται από συγκε­κρι­μέ­νου τύπου βλά­βες στο οπτι­κό νεύ­ρο, ενώ στη πλειο­νό­τη­τα των περι­πτώ­σε­ων συνυ­πάρ­χει αυξη­μέ­νη ενδο­φθάλ­μια πίεση.

Η τυπι­κή γλαυ­κω­μα­τι­κή βλά­βη χαρα­κτη­ρί­ζε­ται από απώ­λεια της περι­φε­ρι­κής όρα­σης. Σε συν­δυα­σμό με την αργή εξέ­λι­ξη της νόσου, καθώς και με την απου­σία πόνου, ο ασθε­νής δεν έχει εύκο­λα αντι­λη­πτά συμ­πτώ­μα­τα, παρά μόνο σε προ­χω­ρη­μέ­να στά­δια της νόσου, κάτι που κάνει επι­τα­κτι­κή την ανά­γκη προ­λη­πτι­κών εξε­τά­σε­ων ιδιαί­τε­ρα σε άτο­μα υψη­λού κινδύνου.

Υπάρ­χουν αρκε­τοί τύποι γλαυ­κώ­μα­τος που αφο­ρούν όλες τις ηλι­κί­ες, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νου του γλαυ­κώ­μα­τος εκ γενε­τής (συγ­γε­νές γλαύ­κω­μα), με το πιο συχνό να είναι το χρό­νιο απλό γλαύ­κω­μα-ανοι­χτής γωνίας.

Αν και οι γλαυ­κω­μα­τι­κές βλά­βες είναι μη ανα­στρέ­ψι­μες η κατάλ­λη­λη θερα­πευ­τι­κή αντι­με­τώ­πι­ση μπο­ρεί να απο­τρέ­ψει την περαι­τέ­ρω επι­δεί­νω­ση του γλαυκώματος».

Παρά­γο­ντες κινδύνου

«Αν και η αυξη­μέ­νη ενδο­φθάλ­μια πίε­ση θεω­ρού­νταν από το ευρύ κοι­νό ταυ­τό­ση­μη με τον όρο γλαύ­κω­μα η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα είναι ότι η ενδο­φθάλ­μια πίε­ση απο­τε­λεί έναν από τους σημα­ντι­κό­τε­ρους αλλά και εύκο­λα μετρή­σι­μους παρά­γο­ντες κιν­δύ­νου για την εμφά­νι­ση γλαυ­κω­μα­τι­κών βλα­βών. Καλό θα είναι να θυμό­μα­στε όμως ότι γλαύ­κω­μα μπο­ρεί να παρου­σιά­σουν και άτο­μα με φυσιο­λο­γι­κή ενδο­φθάλ­μια πίε­ση, ενώ ένα άτο­μο που έχει αυξη­μέ­νη ενδο­φθάλ­μια πίε­ση δεν έχει απα­ραί­τη­τα και γλαύ­κω­μα, αλλά οφθαλ­μι­κή υπερ­το­νία» επι­ση­μαί­νει ο κ. Παπα­δό­που­λος και προσθέτει:

«Άλλοι παρά­γο­ντες κιν­δύ­νου είναι το οικο­γε­νεια­κό ιστο­ρι­κό γλαυ­κώ­μα­τος, η ηλι­κία, η φαρ­μα­κευ­τι­κή αγω­γή με κορ­τι­ζό­νη, η μυω­πία, ιστο­ρι­κό τραυ­μα­τι­σμού στο μάτι, καθώς και το λεπτό πάχος κερατοειδούς».

Διά­γνω­ση

Ο καλύ­τε­ρος τρό­πος για την έγκαι­ρη διά­γνω­ση του γλαυ­κώ­μα­τος είναι ο τακτι­κός οφθαλ­μο­λο­γι­κός έλεγ­χος. Τα άτο­μα ηλι­κί­ας άνω των 40 ετών θα πρέ­πει να εξε­τά­ζο­νται το αργό­τε­ρο κάθε δύο χρό­νια, ενώ όσοι έχουν κάποιο παρά­γο­ντα κιν­δύ­νου θα πρέ­πει να εξε­τά­ζο­νται σε ετή­σια βάση. Η οφθαλ­μο­λο­γι­κή εξέ­τα­ση για τη διά­γνω­ση του γλαυ­κώ­μα­τος περιλαμβάνει:

• Μέτρη­ση της ενδο­φθάλ­μιας πίεσης
• Βυθο­σκό­πη­ση και εξέ­τα­ση του οπτι­κού νεύρου
• Εξέ­τα­ση οπτι­κού πεδί­ου ώστε να εντο­πι­στούν πρώ­ι­μες περι­φε­ρι­κές αλλοιώ­σεις που χαρα­κτη­ρί­ζουν το γλαύκωμα
• Εξέ­τα­ση οπτι­κής θηλής με ΗRT για την παρου­σία γλαυ­κω­μα­τι­κών αλλοιώσεων
• Εξέ­τα­ση οπτι­κών νευ­ρι­κών ινών με ΟCT

Θερα­πεία

«Οι βλά­βες που προ­κα­λού­νται στο οπτι­κό νεύ­ρο από το γλαύ­κω­μα δε διορ­θώ­νο­νται. Όμως με την κατάλ­λη­λη θερα­πεία μπο­ρού­με να τις προ­λά­βου­με πριν παγιω­θούν. Η θερα­πεία του γλαυ­κώ­μα­τος απο­σκο­πεί στην προ­στα­σία του οπτι­κού νεύ­ρου μέσω της βελ­τί­ω­σης της αιμα­τώ­σε­ως του και της μεί­ω­σης της ενδο­φθάλ­μιας πιέ­σε­ως» τονί­ζει ο κ. Παπαδόπουλος.

• Φαρ­μα­κευ­τι­κή θερα­πεία: Η χορή­γη­ση αντι­γλαυ­κω­μα­τι­κών κολ­λυ­ρί­ων απο­τε­λεί το πρώ­το στά­διο στην αντι­με­τώ­πι­ση του γλαυ­κώ­μα­τος. Χορη­γού­νται καθη­με­ρι­νά μία ή περισ­σό­τε­ρες φορές.
• Θερα­πεία με LASER: Τα τελευ­ταία χρό­νια η θερα­πεία με Laser κερ­δί­ζει όλο και περισ­σό­τε­ρο έδα­φος στην αντι­με­τώ­πι­ση του γλαυ­κώ­μα­τος και η εκτέ­λε­σή της ποι­κί­λει ανά­λο­γα με το τύπο του γλαυκώματος.
• Χει­ρουρ­γι­κή θερα­πεία: Όταν η φαρ­μα­κευ­τι­κή θερα­πεία ή η θερα­πεία με LASER δεν μπο­ρεί να ρυθ­μί­σει το γλαύ­κω­μα η χει­ρουρ­γι­κή επέμ­βα­ση απο­τε­λεί το επό­με­νο βήμα και μπο­ρεί να δώσει μακρο­χρό­νια ευερ­γε­τι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα στην αντι­με­τώ­πι­ση του γλαυκώματος.

«Η ενη­μέ­ρω­ση και η ευαι­σθη­το­ποί­η­ση του κοι­νού γύρω από το γλαύ­κω­μα και η τακτι­κή οφθαλ­μο­λο­γι­κή εξέ­τα­ση απο­τε­λούν την καλύ­τε­ρη πρό­λη­ψη του γλαυ­κώ­μα­τος μιας σοβα­ρής και σιω­πη­λής πάθη­σης που χωρίς θερα­πεία μπο­ρεί να οδη­γή­σει στη τύφλω­ση» κατα­λή­γει ο ειδικός.