3 Ιανουαρίου 1990: Η επέμβαση των Ηνωμένων Πολιτειών στον Παναμά

Μια από τις πρώ­τες επι­δεί­ξεις ισχύ­ος της «νέας τάξης» ήταν η επέμ­βα­ση των Ηνω­μέ­νων Πολι­τειών στον Πανα­μά στις 19 Δεκέμ­βρη του 1989. Τα μεσά­νυ­χτα εκεί­νης της μέρας αμε­ρι­κα­νι­κές δυνά­μεις, που στρα­τω­νί­ζο­νταν στις βάσεις του Πανα­μά, επι­τέ­θη­καν κατά του αρχη­γεί­ου των Ενό­πλων Δυνά­με­ων όπου πίστευαν ότι βρί­σκε­ται ο Πρό­ε­δρος της χώρας, Μανου­έλ Νοριέ­γκα. Ομως, ενώ το αμε­ρι­κα­νι­κό Πεντά­γω­νο υπο­λό­γι­ζε σε μια επιχείρηση-«αστραπή», η επέμ­βα­ση εξε­λί­χθη­κε σε πραγ­μα­τι­κό πόλε­μο, αφού οι εισβο­λείς συνά­ντη­σαν σθε­να­ρή αντί­στα­ση από το στρα­τό και το λαό του Πανα­μά. Πριν κλεί­σουν 24 ώρες από την έναρ­ξη της επέμ­βα­σης, ο αριθ­μός των θυμά­των ξεπερ­νού­σε τις 2.000.

Ο Πρό­ε­δρος των ΗΠΑ Τζ. Μπους σε δηλώ­σεις του υπο­στη­ρί­ζει ότι η επέμ­βα­ση έγι­νε για να προ­στα­τευ­τεί η ζωή των 35.000 Αμε­ρι­κα­νών πολι­τών στον Πανα­μά, για να απο­κα­τα­στα­θεί η δημο­κρα­τία στη χώρα αυτή και για να δικα­στεί ο Νοριέ­γκα, τον οποίο οι αμε­ρι­κα­νι­κές αρχές κατη­γο­ρού­σαν για συμ­με­το­χή στο εμπό­ριο ναρκωτικών.

Πίσω από όλα αυτά, όμως, δεν ήταν τίπο­τα άλλο παρά η Διώ­ρυ­γα του Πανα­μά και τα τερά­στια κέρ­δη που έχει όποιος την ελέγ­χει. Οι Αμε­ρι­κα­νοί, όπως προ­έ­βλε­πε η παλαιό­τε­ρη συμ­φω­νία, κρα­τού­σαν τα «κλει­διά» της Διώ­ρυ­γας μέχρι τις 31 Δεκέμ­βρη 1989, οπό­τε και θα έπρε­πε να τα παρα­δώ­σουν στην κυβέρ­νη­ση του Πανα­μά. Η συμ­φω­νία Τορί­χος-Κάρ­τερ προ­έ­βλε­πε ότι εκεί­νη τη μέρα θα ανα­λάμ­βα­νε τη διοί­κη­ση της Διώ­ρυ­γας Πανα­μέ­ζος διοι­κη­τής, ενώ ο πλή­ρης έλεγ­χος θα περιερ­χό­ταν στον Πανα­μά 10 χρό­νια μετά. Ο Νοριέ­γκα, που έγι­νε το «μαύ­ρο πρό­βα­το» για να δικαιο­λο­γη­θεί η επέμ­βα­ση, ήταν στε­νός φίλος των ΗΠΑ, συνερ­γά­της των αμε­ρι­κα­νι­κών μυστι­κών υπη­ρε­σιών, «κατα­σκεύ­α­σμα» εξ ολο­κλή­ρου αμε­ρι­κα­νι­κό. Ομως, οι Αμε­ρι­κα­νοί έπα­ψαν να έχουν εμπι­στο­σύ­νη στον «άνθρω­πό τους» και έστη­σαν την κατη­γο­ρία για εμπό­ριο ναρ­κω­τι­κών. Μια κατη­γο­ρία υπο­κρι­τι­κή αφού ήταν γνω­στό ότι το μεγα­λύ­τε­ρο μέρος του εμπο­ρί­ου ναρ­κω­τι­κών της Λατι­νι­κής Αμε­ρι­κής ελεγ­χό­ταν από τμή­μα­τα του κρα­τι­κού και παρα­κρα­τι­κού μηχα­νι­σμού των Ηνω­μέ­νων Πολι­τειών Αμερικής.

Ο Νοριέ­γκα, μετά την εισβο­λή, κατέ­φυ­γε στην πρε­σβεία του Βατι­κα­νού όπου και έμει­νε έως τις 3 Γενά­ρη του 1990, οπό­τε παρα­δό­θη­κε στα αμε­ρι­κα­νι­κά στρα­τεύ­μα­τα. Με την παρά­δο­ση του Νοριέ­γκα «απο­κα­τα­στά­θη­κε η τάξη».