Naoero: Στο μάτι του ιμπεριαλιστικού κυκλώνα ακόμη και οι «χωματερές του καπιταλισμού»

Το Ναου­ρού ή Ναού­ρου (“Nauru” | “Naoero”) ελά­χι­στοι το γνω­ρί­ζουν όντας μια νησιω­τι­κή κου­κί­δα στον νότιο Ειρη­νι­κό, παλαιό­τε­ρα γνω­στό ως “Νησί της Χαράς”, με ιστο­ρία του­λά­χι­στον 3.000 χρό­νων (κατοι­κή­θη­κε για πρώ­τη φορά από Μικρο­νή­σιους και Πολυ­νή­σιους) 4.000 χλμ. Β.Α. της Αυστρα­λί­ας και Παπούα | Νέας Γουι­νέ­ας, σήμε­ρα η μικρό­τε­ρη νησιω­τι­κή «ανε­ξάρ­τη­τη δημο­κρα­τία» στον κόσμο.

Για την ιστο­ρία η επα­φή με την πολι­τι­σμέ­νη Ευρώ­πη άρχι­σε με τα φαλαι­νο­θη­ρι­κά πλοία και εμπό­ρους τυχο­διώ­κτες, που κάποιοι άρχι­σαν να ζουν στο νησί –αρχές του 1.800, το 1888 και εντά­χθη­κε στο γερ­μα­νι­κό προ­τε­κτο­ρά­το των Νησιών Μάρ­σαλ, ως Nawodo ή Onawero, το 1900 ανα­κα­λύ­φθη­καν κοι­τά­σμα­τα φωσφο­ρι­κών αλά­των (σημα­ντι­κό­τα­το υλι­κό στη βιο­χη­μεία τη βιο­γε­ω­χη­μεία τη γεωρ­γία και τη βιο­μη­χα­νία) και άρχι­σε η εκμε­τάλ­λευ­σή τους από την “Εται­ρεία Φωσφά­των του Ειρη­νι­κού” –αργό­τε­ρα αγγλι­κών συμ­φε­ρό­ντων British Phosphate Commission ή BPC) για σχε­δόν 100 χρό­νια –μέχρι που εξαντλήθηκαν.

Το 1942 κατα­λή­φθη­κε από την Ιαπω­νία, το 1968 και έγι­νε μέλος της Βρε­τα­νι­κής Κοι­νο­πο­λι­τεί­ας κ.ο.κ. με 10άδες από τότε κατα­στά­σεις εκτά­κτου ανά­γκης, πρα­ξι­κο­πή­μα­τα και εκλο­γές για το 18μελές κοι­νο­βού­λιο και υπουρ­γι­κό συμ­βού­λιο 5–6 βουλευτών.

Σύμ­φω­να με έκθε­ση-κόλα­φο της Διε­θνούς Αμνη­στί­ας «το Ναού­ρου έχει στα­δια­κά μετα­τρα­πεί σε αυταρ­χι­κό κρά­τος, με την κυβέρ­νη­ση να παρα­βιά­ζει συστη­μα­τι­κά την αρχή της διά­κρι­σης των εξου­σιών», μιλώ­ντας για «στρα­τό­πε­δο κρά­τη­σης Ναού­ρου», (σσ. προ­σφύ­γων) το οποίο χαρα­κτη­ρί­ζει ως «Νησί της απελ­πι­σί­ας» ‑δεί­τε και έκθε­ση του Human Rights Watch .

Τα ψεύτικα τα λόγια –τα μεγάλα του καπιταλισμού

Ακό­μη λιγό­τε­ρο γνω­στό από το Ναού­ρου αυτό καθε­αυ­τό είναι το εκεί, στον πυθ­μέ­να της θάλασ­σας, ένα από τα μεγα­λύ­τε­ρα ‑ανέγ­γι­χτο προς το παρόν οικο­σύ­στη­μα στον κόσμο, όπου μεγά­λες επι­φά­νειες καλύ­πτο­νται με εξαι­ρε­τι­κά πολύ­τι­μα μέταλ­λα, με τη μορ­φή μαύ­ρων σβώ­λων (πολυ­με­ταλ­λι­κοί όζοι), που ‑10ετίες, μεγά­λοι καπι­τα­λι­στι­κοί όμι­λοι προ­σπα­θούν να βρουν έναν τρό­πο να τα εξο­ρύ­ξουν, βάζο­ντας στο μάτι και μια ελά­χι­στα γνω­στή ρήτρα της Σύμ­βα­σης των Ηνω­μέ­νων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασ­σας [UNLOS] (σσ. μετα­ξύ των κρα­τών μη μελών είναι οι Ηνω­μέ­νες Πολιτείες)

σσ. Η Ελλά­δα έχει διεκ­δι­κή­σει Απο­κλει­στι­κή Οικο­νο­μι­κή Ζώνη (ΑΟΖ) σύμ­φω­να με την UNCLOS 1982 καθώς και το εθι­μι­κό διε­θνές δίκαιο (505.572 km² |195.202 τετρα­γω­νι­κά μίλια) –η Τουρ­κία δεν ανα­γνω­ρί­ζει νόμι­μο υφα­λο­κρη­πί­δα και ΑΟΖ γύρω από τα ελλη­νι­κά νησιά.

Σύμ­φω­να με την UNCLOS, το μεγα­λύ­τε­ρο μέρος του βυθού των θαλασ­σών –μια έκτα­ση περί­που εκα­τό εκα­τομ­μυ­ρί­ων τετρα­γω­νι­κών μιλί­ων– θεω­ρεί­ται η «κοι­νή κλη­ρο­νο­μιά της ανθρω­πό­τη­τας», μια τερά­στια περιο­χή που διοι­κεί­ται –υπο­τί­θε­ται, από τη Διε­θνή Αρχή Βυθών [International Seabed Authority | ISA] (σσ. εδρεύ­ει στο Κίν­γκ­στον της Τζαμάικα).

…με “σφοδρή” επιθυμία

■ Σημειώ­νο­ντας ότι οι εξε­λί­ξεις μετά τις σχε­τι­κές δια­σκέ­ψεις των Ηνω­μέ­νων Εθνών που πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­καν στη Γενεύη το 1958 και το 1960 έχουν τονί­σει την ανά­γκη για μια νέα και γενι­κά απο­δε­κτή σύμ­βα­ση για το δίκαιο της θάλασσας,

■ Έχο­ντας επί­γνω­ση ότι τα προ­βλή­μα­τα του ωκε­ά­νιου χώρου είναι στε­νά αλλη­λέν­δε­τα και πρέ­πει να εξε­τα­στούν ως σύνολο,

■ Ανα­γνω­ρί­ζο­ντας ότι είναι επι­θυ­μη­τό να καθιε­ρω­θεί μέσω αυτής της Σύμ­βα­σης, λαμ­βά­νο­ντας δεό­ντως υπό­ψη την κυριαρ­χία όλων των κρα­τών, μια έννο­μη τάξη για τις θάλασ­σες και τους ωκε­α­νούς που θα διευ­κο­λύ­νει τη διε­θνή επι­κοι­νω­νία και θα προ­ω­θεί τις ειρη­νι­κές χρή­σεις των θαλασ­σών και των ωκε­α­νών, τη δίκαιη και απο­τε­λε­σμα­τι­κή χρή­ση των πόρων τους, τη δια­τή­ρη­ση των έμβιων πόρων τους και τη μελέ­τη, προ­στα­σία και δια­τή­ρη­ση του θαλάσ­σιου περιβάλλοντος,

■ Τα Κρά­τη Μέρη στην παρού­σα Σύμ­βα­ση, για το Δίκαιο της Θάλασ­σας, με σφο­δρή επι­θυ­μία να διευ­θε­τη­θούν, σε πνεύ­μα αμοι­βαί­ας κατα­νό­η­σης και συνερ­γα­σί­ας, όλα τα ζητή­μα­τα που σχε­τί­ζο­νται με το θέμα και έχο­ντας επί­γνω­ση της ιστο­ρι­κής σημα­σί­ας της ως σημα­ντι­κή συμ­βο­λή στη δια­τή­ρη­ση της ειρή­νης, της δικαιο­σύ­νης και της προ­ό­δου για όλους τους λαούς του κόσμου…

■ Έχο­ντας υπό­ψη ότι η επί­τευ­ξη αυτών των στό­χων θα συμ­βά­λει στην υλο­ποί­η­ση μιας δίκαι­ης και δίκαι­ης διε­θνούς οικο­νο­μι­κής τάξης που θα λαμ­βά­νει υπό­ψη τα συμ­φέ­ρο­ντα και τις ανά­γκες της ανθρω­πό­τη­τας στο σύνο­λό της και, ειδι­κό­τε­ρα, τα ειδι­κά συμ­φέ­ρο­ντα και τις ανά­γκες των ανα­πτυσ­σό­με­νων χωρών, είτε παρά­κτιων είτε μη Επι­θυ­μώ­ντας από αυτή τη Σύμ­βα­ση να ανα­πτύ­ξει τις αρχές που ενσω­μα­τώ­νο­νται στο ψήφι­σμα 2749 (XXV) της 17ης Δεκεμ­βρί­ου 1970, στο οποίο η ΓΣ του ΟΗΕ δήλω­σε επί­ση­μα, μετα­ξύ άλλων, ότι η περιο­χή του βυθού και του ωκε­α­νού και του υπε­δά­φους τους, πέρα από τα όρια εθνι­κής δικαιο­δο­σί­ας, καθώς και οι πόροι της, είναι η κοι­νή κλη­ρο­νο­μιά της ανθρω­πό­τη­τας, η εξε­ρεύ­νη­ση και η εκμε­τάλ­λευ­ση της οποί­ας θα πραγ­μα­το­ποιού­νται προς όφε­λος του συνό­λου της ανθρω­πό­τη­τας, ανε­ξάρ­τη­τα από τη γεω­γρα­φι­κή θέση των κρατών,

■ Πιστεύ­ο­ντας ότι η κωδι­κο­ποί­η­ση και η προ­ο­δευ­τι­κή ανά­πτυ­ξη του δικαί­ου της θάλασ­σας που επι­τυγ­χά­νε­ται με αυτή τη Σύμ­βα­ση θα συμ­βά­λει στην ενί­σχυ­ση της ειρή­νης, της ασφά­λειας, της συνερ­γα­σί­ας και των φιλι­κών σχέ­σε­ων μετα­ξύ όλων των εθνών σύμ­φω­να με τις αρχές της δικαιο­σύ­νης και των ίσων δικαιω­μά­των και θα προ­ά­γει την οικο­νο­μι­κή και κοι­νω­νι­κή πρό­ο­δο όλων των λαών του κόσμου, σύμ­φω­να με τους σκο­πούς και τις αρχές των Ηνω­μέ­νων Εθνών όπως ορί­ζο­νται στον Χάρτη,

■ Επι­βε­βαιώ­νο­ντας ότι θέμα­τα που δεν ρυθ­μί­ζο­νται από την παρού­σα Σύμ­βα­ση εξα­κο­λου­θούν να διέ­πο­νται από τους κανό­νες και τις αρχές του γενι­κού διε­θνούς δικαίου…

όπως Ellada

(σημείο γρα­φής)

Μέρος V — Απο­κλει­στι­κή οικο­νο­μι­κή ζώνη | Ειδι­κό νομι­κό καθε­στώς | δικαιώ­μα­τα και δικαιο­δο­σία του παρά­κτιου κρά­τους -δικαιώ­μα­τα - ελευ­θε­ρί­ες άλλων κρατών

1. Το παρά­κτιο κρά­τος έχει:

(α) κυριαρ­χι­κά δικαιώ­μα­τα για σκο­πούς εξε­ρεύ­νη­σης και εκμε­τάλ­λευ­σης, δια­τή­ρη­σης και δια­χεί­ρι­σης των φυσι­κών πόρων, έμβιων ή μη, των υδά­των που γειτ­νιά­ζουν με τον βυθό και το υπέ­δα­φος του και σε σχέ­ση με άλλες δρα­στη­ριό­τη­τες για την οικο­νο­μι­κή εκμε­τάλ­λευ­ση και εξε­ρεύ­νη­ση της ζώνης, όπως η παρα­γω­γή ενέρ­γειας από το νερό, τα ρεύ­μα­τα και τους ανέμους·

(β) δικαιο­δο­σία
(i) τη δημιουρ­γία και χρή­ση τεχνη­τών νησιών, εγκα­τα­στά­σε­ων και κατασκευών·
(ii) θαλάσ­σια επι­στη­μο­νι­κή έρευνα.
(iii) την προ­στα­σία και τη δια­τή­ρη­ση του θαλάσ­σιου περιβάλλοντος·
(γ) άλλα δικαιώ­μα­τα και υπο­χρε­ώ­σεις που προ­βλέ­πο­νται στην παρού­σα Σύμβαση.

2. Κατά την άσκη­ση των δικαιω­μά­των του και την εκτέ­λε­ση των καθη­κό­ντων του δυνά­μει της παρού­σας Σύμ­βα­σης στην απο­κλει­στι­κή οικο­νο­μι­κή ζώνη, το παρά­κτιο κρά­τος λαμ­βά­νει δεό­ντως υπό­ψη τα δικαιώ­μα­τα και τις υπο­χρε­ώ­σεις άλλων Κρα­τών και ενερ­γεί κατά τρό­πο συμ­βα­τό με τις δια­τά­ξεις της παρού­σας Σύμβασης.
…

Πλά­τος της απο­κλει­στι­κής οικο­νο­μι­κής ζώνης: Η απο­κλει­στι­κή οικο­νο­μι­κή ζώνη δεν εκτεί­νε­ται πέραν των 200 ναυ­τι­κών μιλί­ων από τις γραμ­μές βάσης από τις οποί­ες μετρά­ται το πλά­τος της χωρι­κής θάλασσας.

3. Κατά την άσκη­ση των δικαιω­μά­των τους τα άλλα κρά­τη λαμ­βά­νουν δεό­ντως υπό­ψη τα δικαιώ­μα­τα και τις υπο­χρε­ώ­σεις του παρά­κτιου και συμ­μορ­φώ­νο­νται με τους νόμους και κανο­νι­σμούς που θεσπί­ζει αυτός σύμ­φω­να με την δια­τά­ξεις της παρού­σας Σύμ­βα­σης και τους κανό­νες του διε­θνούς δικαί­ου στο βαθ­μό που δεν είναι ασυμ­βί­βα­στες με το παρόν.
…

Στην απο­κλει­στι­κή οικο­νο­μι­κή ζώνη, το παρά­κτιο κρά­τος έχει το απο­κλει­στι­κό δικαί­ω­μα να κατα­σκευά­ζει και να εξου­σιο­δο­τεί και να ρυθ­μί­ζει την κατα­σκευή, λει­τουρ­γία και χρήση:
α) τεχνη­τά νησιά·
(β) εγκα­τα­στά­σεις και κατα­σκευ­ές για τους σκο­πούς όπως προ­βλέ­πο­νται εδώ και άλλους οικο­νο­μι­κούς σκοπούς·
κλπ

“Χωματερές του καπιταλισμού”

Μέχρι στιγ­μής, στο υπο­θα­λάσ­σιο Nauru γίνο­νται μόνο διε­ρευ­νη­τι­κές εργα­σί­ες έως ότου η ISA (σσ. Partner του ΟΗΕ, που λαμ­βά­νει ποσο­στά από τα κέρ­δη εξο­ρύ­ξε­ων βυθού –και «γενι­κώς»…) θεσπί­σει ένα σύνο­λο κανο­νι­σμών ενώ η αίτη­ση για άδεια από τις εται­ρεί­ες πρέ­πει να γίνει «σε συνερ­γα­σία» με τη χώρα που είναι συμ­βαλ­λό­με­νο μέρος του UNCLOS.

Και εδώ υπει­σέρ­χε­ται το αστι­κό κρά­τος της «δημο­κρα­τί­ας Ναού­ρου», που αγα­ντά­ρει την εται­ρεία Nauru Ocean Resources, η οποία είναι θυγα­τρι­κή της Metals Company, μιας κανα­δι­κής πολυεθνικής.

Η Metals Company θέλει να εξο­ρύ­ξει μια περιο­χή πλού­σια σε οζί­δια στον Ειρη­νι­κό, μετα­ξύ της Χαβά­ης και του Μεξι­κού, γνω­στή ως Ζώνη Clarion-Clipperton. Τον Ιού­νιο, λίγο πριν η Metals Company εισα­χθεί στο χρη­μα­τι­στή­ριο ως «εται­ρεία εξα­γο­ράς ειδι­κού σκο­πού», το Ναού­ρου ειδο­ποί­η­σε την ISA επι­κα­λού­με­νο διά­φο­ρα νομι­κά ερεί­σμα­τα, στα μέσα Δεκεμ­βρί­ου, η ISA πραγ­μα­το­ποί­η­σε συνά­ντη­ση στην έδρα της στο Κίν­γκ­στον όπου τόσο το Ναού­ρου, όσο και η Metals Company έχουν παρου­σιά­σει την προ­σπά­θεια εξό­ρυ­ξης από τον βυθό ως απα­ραί­τη­τη για τη μεί­ω­ση των εκπο­μπών άνθρα­κα.

Τον Σεπτέμ­βριο, η Διε­θνής Ένω­ση για τη Δια­τή­ρη­ση της Φύσης [International Union for Conservation of Nature], η οποία καταρ­τί­ζει την «κόκ­κι­νη λίστα» των ειδών που απει­λού­νται με εξα­φά­νι­ση, ζήτη­σε παγκό­σμιο μορα­τό­ριουμ στην εξό­ρυ­ξη βαθέ­ων υδά­των. Η ομά­δα εξέ­δω­σε μια δήλω­ση που εγεί­ρει ανη­συ­χί­ες ότι «η απώ­λεια βιο­ποι­κι­λό­τη­τας θα είναι ανα­πό­φευ­κτη εάν επι­τρα­πεί η εξό­ρυ­ξη βαθέ­ων υδά­των» και «ότι οι συνέ­πειες για τη λει­τουρ­γία του ωκε­ά­νιου οικο­συ­στή­μα­τος είναι άγνωστες».

Το Ναού­ρου, από την πλευ­ρά του –όπως ήδη είδα­με, έχει μακρά ιστο­ρία κατα­στρο­φι­κών επι­χει­ρη­μα­τι­κών συμ­φω­νιών, ξεκι­νώ­ντας από τις αρχές του 20ού αιώ­να, όταν το νησί απο­γυ­μνώ­θη­κε από τα περισ­σό­τε­ρα από τα κοι­τά­σμα­τα φωσφο­ρι­κών αλά­των του, μια δια­δι­κα­σία που μετέ­τρε­ψε ένα μεγά­λο μέρος του σε έρη­μο και τώρα βασί­ζε­ται στην εξό­ρυ­ξη από το βυθό της θάλασσας.

Η 87χρονη σήμε­ρα γερό­λυ­κος ωκε­α­νο­γρά­φος Sylvia Earle (Σύλ­βια Ερλ) έχει απο­κα­λέ­σει την προ­σπά­θεια να τεμα­χι­στεί ο βυθός του ωκε­α­νού σε δικαιώ­μα­τα εξό­ρυ­ξης –σε οικό­πε­δα- όπως καληώ­ρα τα δικά μας, ως τη «μεγα­λύ­τε­ρη αρπα­γή γης στην ιστο­ρία της ανθρω­πό­τη­τας».

Με έναυ­σμα από άρθρο που δημο­σιεύ­τη­κε στο New Yorker

…και στα δικά μας

Οι κυβερ­νή­σεις ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ έδω­σαν “γην και ύδωρ” στον αμε­ρι­κα­νο­ΝΑ­ΤΟι­κό ιμπε­ρια­λι­σμό, με την κυβέρ­νη­ση της ΝΔ να ετοι­μά­ζει ένα ακό­μα πιο επι­κίν­δυ­νο πακέ­το επέ­κτα­σης του “απο­τυ­πώ­μα­τος” — όπως λέει — των ΗΠΑ στην Ελλά­δα, που είναι μεγά­λη απει­λή για το λαό μας και τους άλλους λαούς.

ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ ισχυ­ρο­ποί­η­σαν τις στρα­τιω­τι­κο­πο­λι­τι­κές σχέ­σεις με το Ισρα­ήλ, που σκο­τώ­νει τον Παλαι­στι­νια­κό λαό και πρω­το­στα­τεί στις απει­λές κατά του ιρα­νι­κού και άλλων λαών της περιο­χής, ενώ ισχυ­ρο­ποιού­νται οι σχέ­σεις με την Αίγυ­πτο, τα Ηνω­μέ­να Αρα­βι­κά Εμι­ρά­τα και τη Σαου­δι­κή Αρα­βία, μπλεγ­μέ­να σε αντα­γω­νι­σμούς και πολέμους.

Ελλη­νι­κές ένο­πλες δυνά­μεις στάλ­θη­καν σε ιμπε­ρια­λι­στι­κές απο­στο­λές στο εξω­τε­ρι­κό (τελευ­ταία στο Μάλι της Αφρι­κής και μονά­δα του πυραυ­λι­κού συστή­μα­τος “Πάτριοτ” στη Σαου­δι­κή Αρα­βία και σήμε­ρα πλέ­ο­ντας εκα­το­ντά­δες μίλια μακριά από την πατρί­δα, στο Στε­νό Σαρ­δη­νί­ας — Κορ­σι­κής, η φρε­γά­τα «Αδρί­ας» εντά­χθη­κε στη λεγό­με­νη Δύνα­μη Κρού­σης του γαλ­λι­κού αερο­πλα­νο­φό­ρου «Charles de Gaulle», που βρί­σκε­ται σε απο­στο­λή στη Μεσόγειο)

Επι­πλέ­ον, όλα τα κόμ­μα­τα –πλην ΚΚΕ έχουν ανα­κη­ρύ­ξει σε “θεμα­το­φύ­λα­κες” των κυριαρ­χι­κών δικαιω­μά­των της χώρας τις ιμπε­ρια­λι­στι­κές ενώ­σεις ΝΑΤΟ και ΕΕ, αυτούς δηλα­δή που χρό­νια τώρα βάζουν πλά­τη στην αμφι­σβή­τη­ση των κυριαρ­χι­κών δικαιω­μά­των από την τουρ­κι­κή ηγεσία.

Το απο­τέ­λε­σμα είναι ότι κάθε φορά η Ελλά­δα εμπλέ­κε­ται πιο βαθιά στο κου­βά­ρι των αντα­γω­νι­σμών και συνε­χώς γίνε­ται πιο επι­κίν­δυ­νη η κατά­στα­ση στις ελλη­νο­τουρ­κι­κές σχέ­σεις, προ­ε­τοι­μά­ζο­νται οδυ­νη­ροί συμ­βι­βα­σμοί που αφο­ρούν τη συνεκ­με­τάλ­λευ­ση του Αιγαί­ου και της Ανα­το­λι­κής Μεσογείου.

Ναπο­λέ­ων Σου­κα­τζί­δης Το μεγα­λείο ενός αγω­νι­στή της Αντί­στα­σης, του Θέμου Κορνάρου

ΚΟΜΕΠ Μαρί­να Λαβρά­νου (Τμή­μα Δικαιο­σύ­νης & Λαϊ­κών Ελευ­θε­ριών της ΚΕ του ΚΚΕ)
Το Διε­θνές Δίκαιο της θάλασ­σας κομ­μέ­νο και ραμ­μέ­νο στα μέτρα των ενδοϊ­μπε­ρια­λι­στι­κών αντιθέσεων