ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ ΤΩΝ «ΤΑΪΜΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΥΟΡΚΗΣ»

Το «ToTok», μια εφαρ­μο­γή συνο­μι­λί­ας (chat app), που έχει «κατέ­βει» ήδη σε εκα­τομ­μύ­ρια κινη­τά τηλέ­φω­να, απο­τε­λεί το πιο πρό­σφα­το δείγ­μα της «ψηφια­κής κούρ­σας εξο­πλι­σμών». Ενώ εμφα­νί­ζε­ται ως ένας εύκο­λος και ασφα­λής τρό­πος συνο­μι­λί­ας με βιντε­ο­μη­νύ­μα­τα και μηνύ­μα­τα κει­μέ­νου με τους φίλους και την οικο­γέ­νεια, είναι στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα ένα εργα­λείο κατα­σκο­πεί­ας, που παρα­κο­λου­θεί κάθε συνο­μι­λία, κίνη­ση, ραντε­βού, σχέ­ση, εικό­να ή ήχο όσων την εγκαθιστούν.

It Seemed Like a Popular Chat App.
✔️  It’s Secretly a Spy Tool. 

Αυτό του­λά­χι­στον υπο­στή­ρι­ξε η εφη­με­ρί­δα «Τάιμς της Νέας Υόρ­κης» σε δημο­σί­ευ­μά της στις 22 Δεκέμ­βρη και λίγες μέρες αργό­τε­ρα τόσο η «Google» όσο και η «Apple» αφαί­ρε­σαν από το ηλε­κτρο­νι­κό τους κατά­στη­μα τη συγκε­κρι­μέ­νη εφαρ­μο­γή, περιο­ρί­ζο­ντας τη δυνα­τό­τη­τα παρα­πέ­ρα διά­δο­σής της και υπο­στη­ρί­ζο­ντας εμμέ­σως τους ισχυ­ρι­σμούς των «Τάιμς».

Το «ToTok» είναι μια εφαρ­μο­γή, βασι­σμέ­νη στην αντί­στοι­χη κινε­ζι­κή εφαρ­μο­γή «YeeCall», που προ­σαρ­μό­στη­κε για χρή­ση στα Αγγλι­κά και τα Αρα­βι­κά στα Ηνω­μέ­να Αρα­βι­κά Εμι­ρά­τα (ΗΑΕ) από μια νεο­φυή επι­χεί­ρη­ση, με συνι­δρυ­τές έναν Ιτα­λό, τον Τζά­κο­μο Ζιά­νι, και έναν Κινέ­ζο, τον Λονγκ Ρουάν, ο οποί­ος είχε δου­λέ­ψει στην ανά­πτυ­ξη του «YeeCall». Το «ToTok» τους τελευ­ταί­ους μήνες δια­δό­θη­κε γρή­γο­ρα στα ΗΑΕ, όπου απα­γο­ρεύ­ε­ται η χρή­ση ορι­σμέ­νων λει­τουρ­γιών εφαρ­μο­γών όπως το «WhatsApp», το «Skype», το «Viber», αλλά και γενι­κό­τε­ρα στη Μέση Ανα­το­λή και τη Βόρεια Αφρι­κή. Εκα­το­ντά­δες χιλιά­δες «κατέ­βα­σαν» την εφαρ­μο­γή και στην Ευρώ­πη, στην Ασία και τη Βόρεια Αμε­ρι­κή, με ιδιαί­τε­ρη επι­τυ­χία μέχρι πριν δυο βδο­μά­δες και στις ΗΠΑ, την έδρα των περισ­σό­τε­ρων εφαρ­μο­γών συνο­μι­λί­ας και κοι­νω­νι­κής δικτύ­ω­σης. «Οι κυβερ­νή­σεις ανα­ζη­τούν πιο απο­τε­λε­σμα­τι­κές και βολι­κές μεθό­δους για να κατα­σκο­πεύ­ουν ξένους αντι­πά­λους, εγκλη­μα­τι­κά και τρο­μο­κρα­τι­κά δίκτυα, δημο­σιο­γρά­φους και ανθρώ­πους που τους ασκούν κρι­τι­κή — προ­σπά­θειες που έχουν εγκλω­βί­σει ανθρώ­πους σε όλο τον κόσμο, στα δίκτυα παρα­κο­λού­θη­σής τους», γρά­φουν οι «Τάιμς» και συνε­χί­ζουν: «Πρό­σφα­τα χώρες του Περ­σι­κού Κόλ­που, όπως η Σαου­δι­κή Αρα­βία, τα Εμι­ρά­τα και το Κατάρ, είχαν απευ­θυν­θεί σε ιδιω­τι­κές εται­ρεί­ες — ανά­με­σά τους ισραη­λι­νές και αμε­ρι­κα­νι­κές — αλλά το “ToTok” δεί­χνει πως τώρα προ­σπα­θούν να βγά­λουν εκτός τους ενδιά­με­σους και να κατα­σκο­πεύ­σουν απευ­θεί­ας τους στό­χους τους, που εθε­λο­ντι­κά, αν και εν αγνοία τους, παρα­δί­δουν τα προ­σω­πι­κά τους δεδομένα».

Κουβάρι υπηρεσιών

Η εται­ρεία πίσω από το «ToTok» φαί­νε­ται να είναι η «Breej Holding», κατά τους «Τάιμς» βιτρί­να της «DarkMatter», εται­ρεί­ας αντι­κα­τα­σκο­πεί­ας και χάκινγκ, όπου δου­λεύ­ουν πρά­κτο­ρες των υπη­ρε­σιών πλη­ρο­φο­ριών των ΗΑΕ, πρώ­ην υπάλ­λη­λοι της αμε­ρι­κα­νι­κής υπη­ρε­σί­ας πλη­ρο­φο­ριών NSA και πρώ­ην πρά­κτο­ρες των ισραη­λι­νών στρα­τιω­τι­κών υπη­ρε­σιών πλη­ρο­φο­ριών. Σύμ­φω­να με πλη­ρο­φο­ρί­ες της αμε­ρι­κα­νι­κής εφη­με­ρί­δας, η «DarkMatter» είναι υπό τον έλεγ­χο του αμε­ρι­κα­νι­κού FBI για ενδε­χό­με­να κυβερ­νο-εγκλή­μα­τα. Οι «Τάιμς» συν­δέ­ουν επί­σης την «ToTok» με την «Pax AI», εται­ρεία εξό­ρυ­ξης δεδο­μέ­νων των ΗΑΕ, που φαί­νε­ται να συν­δέ­ε­ται με την «DarkMatter». Η έδρα της «Pax AI» βρί­σκε­ται στο ίδιο κτί­ριο του Αμπου Ντά­μπι όπου έχει την έδρα της και η υπη­ρε­σία πλη­ρο­φο­ριών των ΗΑΕ, εκεί όπου νωρί­τε­ρα ήταν η έδρα της «DarkMatter»! Σαν να μην έφτα­ναν αυτές οι δια­πλο­κές, προς έκπλη­ξη των συν­δρο­μη­τών της, η εται­ρεία «Botim» των ΗΑΕ, ανταλ­λα­γής μηνυ­μά­των επί πλη­ρω­μή, έστει­λε τον Δεκέμ­βρη μηνύ­μα­τα στους χρή­στες για να μετα­πη­δή­σουν στο δωρε­άν «ToTok»!

Η «Pax» παρου­σιά­ζει ιδιαί­τε­ρο ενδια­φέ­ρον, καθώς ο Ευρω­παί­ος επι­κε­φα­λής της εργα­ζό­ταν παλιό­τε­ρα σε εται­ρεία που συνερ­γα­ζό­ταν με τις υπη­ρε­σί­ες πλη­ρο­φο­ριών των ΗΠΑ. Επι­πλέ­ον, υπάλ­λη­λος της εται­ρεί­ας κομπά­ζει μέσα από το λογα­ρια­σμό του στο επαγ­γελ­μα­τι­κό κοι­νω­νι­κό δίκτυο «LinkedIn» ότι δημιούρ­γη­σαν μια «πλατ­φόρ­μα πλη­ρο­φο­ριών από μηνύ­μα­τα» που μπο­ρεί να δια­βά­σει δισε­κα­τομ­μύ­ρια μηνύ­μα­τα και να απα­ντή­σει σε τέσ­σε­ρις ερω­τή­σεις: «Ποιος είσαι, τι κάνεις, πώς σκέ­φτε­σαι και ποιες είναι οι σχέ­σεις σου με άλλους. Γνω­ρί­ζο­ντας τις απα­ντή­σεις σε αυτές τις ερω­τή­σεις, ξέρου­με τα πάντα για ένα άτο­μο», γράφει.

«Υπάρ­χει μια ομορ­φιά σε αυτή την προ­σέγ­γι­ση», δήλω­σε ερευ­νη­τής ασφα­λεί­ας της εται­ρεί­ας λογι­σμι­κού «Jamf» στους «Τάιμς», ανα­φε­ρό­με­νος στο «ToTok». «Δεν χρειά­ζε­ται να χακά­ρεις τους ανθρώ­πους για να τους κατα­σκο­πεύ­σεις, αν μπο­ρείς να τους κάνεις να κατε­βά­σουν με τη θέλη­σή τους αυτήν την εφαρ­μο­γή στο τηλέ­φω­νό τους. Ανε­βά­ζο­ντας επα­φές, βιντε­ο­κλή­σεις, τοπο­θε­σία, τι άλλες κατα­σκο­πευ­τι­κές πλη­ρο­φο­ρί­ες μπο­ρεί να χρειαστείς;».

Τα ΗΑΕ, όπως και η Σαου­δι­κή Αρα­βία, είναι ένας από τους στε­νό­τε­ρους συμ­μά­χους των ΗΠΑ στη Μέση Ανα­το­λή, προ­πύρ­γιο κατά του Ιράν σύμ­φω­να με την κυβέρ­νη­ση Τραμπ, και γι’ αυτό προ­κα­λεί εντύ­πω­ση ότι οι απο­κα­λύ­ψεις προ­έρ­χο­νται από εφη­με­ρί­δα των ΗΠΑ που παρα­δο­σια­κά υπο­στη­ρί­ζει τους Ρεπου­μπλι­κά­νους, με τους οποί­ους εκλέ­χθη­κε ο σημε­ρι­νός Πρό­ε­δρος των ΗΠΑ, Ντό­ναλντ Τραμπ.

Ετσι κάνουν όλοι

Ο Τζ. Ζιά­νι έδω­σε συνέ­ντευ­ξη σε ΜΜΕ των ΗΑΕ, προ­σπα­θώ­ντας να ανα­σκευά­σει τις κατη­γο­ρί­ες των «Τάιμς», ζητώ­ντας παράλ­λη­λα από «Google» και «Apple» να επα­να­φέ­ρουν την εφαρ­μο­γή στα ηλε­κτρο­νι­κά τους κατα­στή­μα­τα. Ο συνι­δρυ­τής του «ToTok» έκα­νε κυριο­λε­κτι­κά τον χαζό, δηλώ­νο­ντας ότι η εφαρ­μο­γή δεν εμπε­ριέ­χει ούτε κατα­σκο­πευ­τι­κό κώδι­κα, ούτε «κερ­κό­πορ­τες», ούτε κακό­βου­λο λογι­σμι­κό. Σαν να έλε­γε ότι αφού μας παρα­δί­δε­τε όλα τα μυστι­κά σας, εμείς δεν αφή­νου­με κανέ­ναν να σας κατα­σκο­πεύ­σει! Δεν σας φυτεύ­ου­με κακό­βου­λο λογι­σμι­κό — να ‘ναι καλά — ούτε επι­τρέ­που­με σε κανέ­ναν να μάθει τα μυστι­κά σας χωρίς να το γνω­ρί­ζου­με. Το ζήτη­μα είναι, βέβαια, τι κάνουν οι ίδιοι με τις πλη­ρο­φο­ρί­ες που απο­κτούν και σε ποιους τις δίνουν εν γνώ­σει τους, όπως ισχυ­ρί­ζο­νται οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης».

Εκεί που έχουν δίκιο οι συνι­δρυ­τές του «ToTok» είναι ότι δεν κάνουν τίπο­τα δια­φο­ρε­τι­κό απ’ ό,τι κάνουν όλοι οι άλλοι που προ­σφέ­ρουν «δωρε­άν» υπη­ρε­σί­ες. Ολα τα Μέσα Κοι­νω­νι­κής Δικτύ­ω­σης, όλες οι εφαρ­μο­γές ανταλ­λα­γής μηνυ­μά­των και συνο­μι­λί­ας και γενι­κά όλες οι «δωρε­άν» εφαρ­μο­γές για «έξυ­πνα» κινη­τά τηλέ­φω­να δεν είναι στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα δωρε­άν. Τίπο­τα στον καπι­τα­λι­σμό δεν είναι πραγ­μα­τι­κά δωρε­άν. Τα μονο­πώ­λια, αλλά και οι μικρό­τε­ρες εται­ρεί­ες που βρί­σκο­νται πίσω από όλες αυτές τις «δωρε­άν» υπη­ρε­σί­ες, αξιο­ποιούν προς δικό τους όφε­λος, που­λά­νε σε άλλους εμπό­ρους και παρέ­χουν στις κρα­τι­κές υπη­ρε­σί­ες πλη­ρο­φο­ρί­ες που δεν θα μπο­ρού­σαν να απο­κτή­σουν με κανέ­ναν τρό­πο με αυτήν τη λεπτο­μέ­ρεια, ακρί­βεια και πλη­ρό­τη­τα. Δεί­χνο­ντας με το δάχτυ­λο το «ToTok» και μόνο αυτό, η αμε­ρι­κα­νι­κή εφη­με­ρί­δα δεν κάνει τίπο­τα άλλο από το να παρα­πλα­νά, ότι τάχα το πρό­βλη­μα είναι μια συγκε­κρι­μέ­νη ή έστω κάποιες συγκε­κρι­μέ­νες εφαρ­μο­γές, που συνερ­γά­ζο­νται με τις μυστι­κές υπη­ρε­σί­ες της μιας ή της άλλης χώρας, και όχι το τερα­τώ­δες σύστη­μα παρα­κο­λού­θη­σης που έχει στή­σει το κεφά­λαιο σε όλες τις χώρες, για να εξυ­πη­ρε­τή­σει τάχα τις ανά­γκες επι­κοι­νω­νί­ας και δια­σκέ­δα­σης των ανθρώ­πων που δεν μπο­ρούν να πλη­ρώ­σουν γι’ αυτές (αλλά κι εκεί­νων που θα μπορούσαν).

Αντιθέσεις

Δεν έχει σημα­σία αν ισχύ­ουν κατά γράμ­μα οι καταγ­γε­λί­ες των «Τάιμς της Νέας Υόρ­κης» για το «ToTok» ή όχι. Είναι αλή­θεια ότι πολ­λοί παρά­γο­ντες μπο­ρεί να ώθη­σαν ή να συνέ­βα­λαν στις απο­κα­λύ­ψεις. Ισως οι ΗΠΑ στέλ­νουν μήνυ­μα στον σύμ­μα­χό τους, τα ΗΑΕ, να μην ξανοί­γε­ται πολύ με τη «Huawei» και τους Κινέ­ζους, ή να μην προ­σπα­θεί να κατα­σκο­πεύ­σει την ίδια την ιμπε­ρια­λι­στι­κή μητρό­πο­λη. Ισως πάλι να ενο­χλή­θη­καν αντα­γω­νι­στές. Ισως, απλώς, να είναι όλα αλή­θεια και οι «Τάιμς» να τα απο­κά­λυ­ψαν στο κυνή­γι μιας δημο­σιο­γρα­φι­κής επι­τυ­χί­ας. Σημα­σία έχει να αντι­λη­φθούν όλοι οι χρή­στες αυτών των υπη­ρε­σιών ότι οι πλη­ρο­φο­ρί­ες που κατα­χω­ρούν στο κινη­τό τους δεν μένουν στο κινη­τό τους ή στον υπο­λο­γι­στή τους, όταν τις χρη­σι­μο­ποιούν. Απο­θη­κεύ­ο­νται στους υπο­λο­γι­στές των εται­ρειών που παρέ­χουν τις «δωρε­άν» υπη­ρε­σί­ες, οι οποί­ες τις επε­ξερ­γά­ζο­νται και δια­χει­ρί­ζο­νται κατά βού­λη­ση, χωρίς κανέ­νας νόμος και περιο­ρι­σμός να μπο­ρεί να τις εμπο­δί­σει στην πρά­ξη από το να αξιο­ποι­ή­σουν κάθε πλευ­ρά του ολο­κλη­ρω­μέ­νου προ­φίλ του χρή­στη, που δημιουρ­γούν από τις πλη­ρο­φο­ρί­ες αυτές και από τη συσχέ­τι­σή τους με τις πλη­ρο­φο­ρί­ες και το προ­φίλ των άλλων χρη­στών. Η προ­σω­πι­κή και κοι­νω­νι­κή ζωή των ανθρώ­πων γίνε­ται ιδιο­κτη­σία, κεφά­λαιο για τα μονο­πώ­λια και εργα­λείο ελέγ­χου και κατα­πί­ε­σης από τον κρα­τι­κό μηχα­νι­σμό, που υπάρ­χει στον καπι­τα­λι­σμό για να εξυ­πη­ρε­τεί τα συμ­φέ­ρο­ντα του κεφαλαίου.

Απόφαση

Αγγί­ζει τα όρια του κωμι­κού η δήλω­ση εκπρο­σώ­που του FBI σχε­τι­κά με την υπό­θε­ση «ToTok» ότι «αν και το FBI δεν σχο­λιά­ζει συγκε­κρι­μέ­νες εφαρ­μο­γές, θέλου­με πάντα να εφι­στού­με την προ­σο­χή των χρη­στών στους πιθα­νούς κιν­δύ­νους και τις ευπά­θειες που προ­κα­λούν αυτοί οι μηχα­νι­σμοί»! Οπως και η προ­σπά­θεια των «Τάιμς» να αθω­ώ­σουν τις αντί­στοι­χες αμε­ρι­κα­νι­κές εφαρ­μο­γές στο δημο­σί­ευ­μά τους, ενώ την ίδια ώρα γρά­φουν για το «ToTok»: «Αλιεύ­ει νέες επα­φές κάθε φορά που ο χρή­στης ανοί­γει την εφαρ­μο­γή, με το πρό­σχη­μα ότι τον βοη­θά να συν­δε­θεί με τους φίλους του, περί­που όπως το Instagram μαρ­κά­ρει τους φίλους από το Facebook. Εχει πρό­σβα­ση στο μικρό­φω­νο, στην κάμε­ρα, στο ημε­ρο­λό­γιο και άλλα δεδο­μέ­να του τηλε­φώ­νου». Αλλά οι εφαρ­μο­γές όπως το «WhatsApp», το «Signal» και το «Skype» εφαρ­μό­ζουν σωστά την κρυ­πτο­γρά­φη­ση και γι’ αυτό υπο­τί­θε­ται ότι είναι ασφαλείς.

Οταν εγκα­θι­στά κανείς μια εφαρ­μο­γή στο κινη­τό του και αυτή του ζητά π.χ. πρό­σβα­ση στις επα­φές του, στην κάμε­ρα και το μικρό­φω­νο της συσκευ­ής, στο χώρο απο­θή­κευ­σης, τότε μόλις πατή­σει το κου­μπί απο­δο­χής έχει στην ουσία απο­δε­χτεί να βλέ­πουν άγνω­στο ποιοι, όλες τις φωτο­γρα­φί­ες, τα βίντεο και τις ηχη­τι­κές κατα­γρα­φές του, να μαθαί­νουν τους γνω­στούς των οποί­ων έχει κατα­χω­ρη­μέ­νους τηλε­φω­νι­κούς αριθ­μούς και άλλα στοι­χεία τους και να παρα­κο­λου­θεί­ται κατά βού­λη­ση από τους δια­χει­ρι­στές της εφαρ­μο­γής ό,τι λέει και ό,τι κάνει, το πού βρί­σκε­ται, πότε κοι­μά­ται και πότε ξυπνά­ει. Και μέσα από την ίδια την εφαρ­μο­γή συνο­μι­λί­ας ή κοι­νω­νι­κής δικτύ­ω­σης να μαθαί­νουν τι συνο­μι­λί­ες έχει, σε τελευ­ταία ανά­λυ­ση τι σκέ­φτε­ται, να εντο­πί­ζουν τα δυνα­τά και τα ευά­λω­τα σημεία του, να ειδο­ποιού­νται όταν χρη­σι­μο­ποιεί λέξεις ή φρά­σεις «κλει­διά». Αυτή είναι η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα σήμε­ρα, αυτή είναι η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα στον καπι­τα­λι­σμό κι όποιος επι­διώ­κει να τον ανα­τρέ­ψει καλό είναι να την πάρει υπό­ψη του.