Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Βλαντιμίρ Ι. Λένιν: 93 χρόνια μετά, πιο ζωντανός απ’ τους ζωντανούς

Γρά­φει ο Νίκος Μότ­τας //

Ήταν πριν 93 χρό­νια, τις πρω­ϊ­νές ώρες της 21ης Γενά­ρη 1924, όταν ο πρω­τερ­γά­της της Μεγά­λης Οκτω­βρια­νής Επα­νά­στα­σης άφη­νε την τελευ­ταία του πνοή στο Γκόρ­κι. «Το θλι­βε­ρόν άγγελ­μα, που από προ­χθές εβύ­θι­σε εις την αγω­νί­αν την εργα­τι­κήν τάξιν όλου του κόσμου αλη­θεύ­ει. Ο ΛΕΝΙΝ πέθα­νε στις 21 τρ. υπο­κύ­ψας στο μοι­ραίο έπει­τα από πολυ­χρό­νιον αρρώ­στιαν» σημεί­ω­νε σε πρω­το­σέ­λι­δο άρθρο του στο «Ριζο­σπά­στη» ο Γ.Κορδάτος (1).

«Ο,τι πραγ­μα­τι­κά μεγά­λο και ηρω­ι­κό έχει το προ­λε­τα­ριά­το» χαρα­κτή­ρι­ζε τον Βλα­ντι­μίρ Ίλιτς Ουλιά­νοφ το ΚΚ Μπολ­σε­βί­κων σε σχε­τι­κή του ανα­κοί­νω­ση, προ­σθέ­το­ντας ότι το όνο­μα του Λένιν «έγι­νε σύμ­βο­λο του νέου κόσμου από τη Δύση ως την Ανα­το­λή, από το Νότο ως το Βορ­ρά». Η είδη­ση του θανά­του του σπου­δαί­ου μπολ­σε­βί­κου ηγέ­τη έκα­νε το γύρο του κόσμου. Το μεγα­λείο του Λένιν ανα­γκά­στη­κε να παρα­δε­χθεί και ο ταξι­κός εχθρός: «Ο Λένιν ήτο η επι­φα­νε­στέ­ρα των προ­σω­πι­κο­τή­των που ανέ­δει­ξεν ο τελευ­ταί­ος παγκό­σμιος πόλε­μος» σημεί­ω­ναν σε άρθρο τους οι Τάϊμς της Νέας Υόρ­κης, ενώ οι λον­δρέ­ζι­κοι Τάϊμς έκα­ναν λόγο για «το σιδε­ρέ­νιο θάρ­ρος του, την ακλό­νη­τη απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα του και την ολο­κλη­ρω­τι­κή έλλει­ψη κάθε ιδιο­τε­λούς συμ­φέ­ρο­ντος μέσα στον αγώ­να» (2).

Ασφα­λώς, ο πλέ­ον αξιό­πι­στος κρι­τής της ζωής και του έργου του Λένιν υπήρ­ξε η ίδια η Ιστο­ρία, τοπο­θε­τώ­ντας το όνο­μα του ηγέ­τη της Οκτω­βρια­νής Επα­νά­στα­σης πλάι σε αυτά των θεμε­λιω­τών της κοσμο­θε­ω­ρί­ας της εργα­τι­κής τάξης, των Μαρξ και Ένγκελς. Το όνο­μα του Λένιν ταυ­τί­στη­κε τόσο με το κοσμοϊ­στο­ρι­κό γεγο­νός της Μεγά­λης Οκτω­βρια­νής Σοσια­λι­στι­κής Επα­νά­στα­σης του 1917 όσο και με το τερά­στιας αξί­ας επι­στη­μο­νι­κό έργο που άφη­σε πίσω του και που απο­τέ­λε­σε συνέ­χεια του έργου των Μαρξ-Ένγκελς. Στη ζωή και το έργο του Λένιν αντι­κα­το­πτρί­ζε­ται η δια­λε­κτι­κή σχέ­ση επα­να­στα­τι­κής θεω­ρί­ας και πρά­ξης, η οποία είναι ανα­γκαία προ­κει­μέ­νου η εργα­τι­κή τάξη μαζί με τους συμ­μά­χους της να επι­τε­λέ­σει το ιστο­ρι­κό της έργο, δηλα­δή το πέρα­σμα από το εκμε­ταλ­λευ­τι­κό σύστη­μα στον σοσιαλισμό-κομμουνισμό.

«Τιμώ το Λένιν ως έναν άνθρω­πο που 

θυσί­α­σε πλή­ρως τον εαυ­τό του και αφιέρωσε 

όλη του την ενέρ­γεια για την πραγμάτωση 

της κοι­νω­νι­κής δικαιοσύνης […] 

Άνθρω­ποι σαν κι’ αυτόν είναι οι φύλακες 

και  απο­κα­τα­στά­τες της ανθρω­πό­τη­τας» .

  • Αλμπερτ Αϊν­στάιν.

Το επι­στη­μο­νι­κό έργο του Βλ.Λένιν απο­τέ­λε­σε και απο­τε­λεί ανε­κτί­μη­το θυσαυ­ρό για το παγκό­σμιο εργα­τι­κό κίνη­μα. Και αυτό, διό­τι μέσα από το έργο του Λένιν ανα­πτύ­χθη­καν, αλλά και συγκε­κρι­με­νο­ποι­ή­θη­καν, περαι­τέ­ρω όλα τα συστα­τι­κά μέρη του μαρ­ξι­σμού- στη φιλο­σο­φία, την πολι­τι­κή οικο­νο­μία, τον επι­στη­μο­νι­κό κομ­μου­νι­σμό. Οι θεω­ρη­τι­κές του επε­ξερ­γα­σί­ες και προ­σεγ­γί­σεις για τον Ιμπε­ρια­λι­σμό, σαν ανώ­τα­το στά­διο του καπι­τα­λι­σμού, έχουν σήμε­ρα, έναν αιώ­να μετά, εξαι­ρε­τι­κά επί­και­ρη και διδα­κτι­κή σημα­σία. Δικαί­ως, λοι­πόν, ο Λενι­νι­σμός- ως ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κή έννοια- χαρα­κτη­ρί­ζε­ται ως ο μαρ­ξι­σμός της επο­χής του ιμπεριαλισμού.

Στο­χα­στές και θεω­ρη­τι­κοί του μαρ­ξι­σμού υπήρ­ξαν πολ­λοί- και πριν το Λένιν και μετά απ’ αυτόν. Ωστό­σο, το στοι­χείο που δια­φο­ρο­ποιεί το Λένιν είναι το γεγο­νός ότι δεν περιο­ρί­στη­κε σε μια γενι­κό­λο­γη κρι­τι­κή του καπι­τα­λι­σμού, ούτε σε μια απλή επα­νά­λη­ψη και εκλα­ΐ­κευ­ση των βασι­κών συμπε­ρα­σμά­των του «Κεφα­λαί­ου» του Μαρξ. Αξιο­ποί­η­σε τις νομο­τέ­λειες και τις θεμε­λιώ­δεις τάσεις του καπι­τα­λι­σμού, που είχαν ήδη απο­τυ­πω­θεί από τους Μαρξ και Ένγκελς, για να ανα­λύ­σει και να προσ­διο­ρί­σει συγκε­κρι­μέ­να τα βασι­κά χαρα­κτη­ρι­στι­κά του καπι­τα­λι­σμού, στην επο­χή που ξεσπού­σε ο Α΄ Παγκό­σμιος ιμπε­ρια­λι­στι­κός Πόλε­μος. Η επι­στη­μο­νι­κή εργα­σία του είχε καθο­ρι­στι­κό ρόλο στη χάρα­ξη νικη­φό­ρας επα­να­στα­τι­κής στρα­τη­γι­κής στην Οκτω­βρια­νή Επα­νά­στα­ση (3).

LENIN 2Η ζωή και η δρά­ση του Λένιν είναι αξε­χώ­ρι­στα δεμέ­νη με την ίδρυ­ση και τη δρά­ση του Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος. Με επι­κε­φα­λής τον Λένιν, το Κόμ­μα των μπολ­σε­βί­κων μπή­κε μπρο­στά­ρης στην ταξι­κή πάλη του προ­λε­τα­ριά­του και των λοι­πών κατα­πιε­σμέ­νων λαϊ­κών στρω­μά­των, κυρί­ως της φτω­χής αγρο­τιάς και των μισο­προ­λε­τά­ριων της Ρωσί­ας, και οδή­γη­σε ως τη νίκη, με την κατά­λη­ψη της εξου­σί­ας, την εγκα­θί­δρυ­ση της δικτα­το­ρί­ας του προ­λε­τα­ριά­του, στη Μεγά­λη Οκτω­βρια­νή Επα­νά­στα­ση. Ετσι ο πάγος έσπα­σε και άνοι­ξε ο δρό­μος για την οικο­δό­μη­ση του σοσια­λι­σμού για πρώ­τη φορά στον κόσμο. «Οι ιδέ­ες», έγρα­φε ο Λένιν λίγο πριν τη Μεγά­λη Οκτω­βρια­νή Επα­νά­στα­ση, «μετα­τρέ­πο­νται σε δύνα­μη, όταν κατα­κτούν τις μάζες. Και ακρι­βώς τώρα οι μπολ­σε­βί­κοι, δηλα­δή οι εκπρό­σω­ποι του προ­λε­τα­ρια­κού διε­θνι­σμού, με την πολι­τι­κή τους ενσάρ­κω­σαν εκεί­νη την ιδέα, η οποία κινεί σ’ όλο τον κόσμο τερά­στιες μάζες των εργα­ζο­μέ­νων. Η κοσμο­θε­ω­ρία του μαρ­ξι­σμού έγι­νε το μεγά­λο ιδε­ο­λο­γι­κό όπλο του επα­να­στα­τι­κού μετα­σχη­μα­τι­σμού του κόσμου».

Στον επα­να­στα­τι­κό μετα­σχη­μα­τι­σμό του κόσμου, μέσω της Οκτω­βρια­νής Επα­νά­στα­σης αλλά και του σπου­δαί­ου επι­στη­μο­νι­κού του έργου, η συμ­βο­λή του Λένιν υπήρ­ξε κολοσ­σιαία. Οι αντε­πα­να­στα­τι­κές ανα­τρο­πές στην Σοβιε­τι­κή Ένω­ση και τις άλλες σοσια­λι­στι­κές χώρες της Ανα­το­λι­κής Ευρώ­πης δεν κατά­φε­ραν να σβή­σουν το μεγα­λείο και την τερά­στια σημα­σία της λενι­νι­στι­κής κλη­ρο­νο­μιάς. Οι ιμπε­ρια­λι­στές και οι θεω­ρη­τι­κοί απο­λο­γη­τές της αστι­κής τάξης επι­χεί­ρη­σαν πολ­λα­πλώς και σπι­λώ­σουν το έργο του Λένιν, να προ­ε­ξο­φλή­σουν τον ιδε­ο­λο­γι­κό θάνα­το και την απο­τυ­χία του μαρ­ξι­σμού-λενι­νι­σμού, δια­κη­ρύσ­σο­ντας αυτά­ρε­σκα το… τέλος της Ιστο­ρί­ας. Ωστό­σο, η ίδια η Ιστο­ρία φρό­ντι­σε να τους δια­ψεύ­σει και να υπεν­θυ­μί­σει πως ο μαρ­ξι­σμός-λενι­νι­σμός όχι μόνο δεν «πέθα­νε», αλλά επα­νέρ­χε­ται στο προ­σκή­νιο ως η μόνη πραγ­μα­τι­κά ωφέ­λι­μη για τους λαούς διέ­ξο­δος από την καπι­τα­λι­στι­κή βαρβαρότητα.

Η καρ­διά του μεγά­λου μπολ­σε­βί­κου επα­να­στά­τη μπο­ρεί να στα­μά­τη­σε να χτυ­πά το πρωϊ της 21ης Γενά­ρη 1924. Ωστό­σο, ο Λένιν είχε ήδη περά­σει στις καρ­διές εκα­τομ­μυ­ρί­ων ανθρώ­πων της εργα­τι­κής τάξης, του προ­λε­τα­ριά­του, σε όλο τον κόσμο και απο ‘κει, δεν έφυ­γε ποτέ. Σήμε­ρα, 93 χρό­νια μετά, ο Λένιν είναι πιο ζωντα­νός από ποτέ, για­τί η δρά­ση και το έργο του είναι πιο επί­και­ρα από ποτέ.

 

Ευχα­ρι­στώ, Λένιν

για τη δύνα­μη και για το μάθημα

ευχα­ρι­στού­με για τη σταθερότητα,

ευχα­ρι­στού­με για το Λένιν­γκραντ και για τις στέπες,

ευχα­ρι­στού­με για τη μάχη και για την ειρήνη,

ευχα­ρι­στού­με για  το στά­ρι το ατέλειωτο,

ευχα­ρι­στού­με για τα σχολειά,

ευχα­ρι­στώ για τους μικρούς,

τιτα­νι­κούς στρα­τιώ­τες σου,

ευχα­ρι­στώ για τον αέρα που ανα­πνέω στα χώμα­τα σου,

και που δε μοιά­ζει μ’ άλλο αγέρα:

είναι ένας χώρος μυρωμένος,

ηλε­κτρι­σμός σε ζωντα­νά βουνά,

Λένιν, ευχα­ρι­στού­με,

Για τον αέρα,  το ψωμί και την ελπίδα.

- Πάμπλο Νερού­δα, από­σπα­σμα από την «Ωδή το Λένιν».

  1. «Ριζο­σπά­στης», 24/1/1924.
  2. ο.π.
  3. Μάκης Παπα­δό­που­λος, Η επι­και­ρό­τη­τα της Λενι­νι­στι­κής Θεω­ρί­ας του Ιμπε­ρια­λι­σμού, ΚΟΜΕΠ Τεύ­χος 4, 2016.
  4. Νερού­δα Πάμπλο, Ωδή στο Λένιν, σε από­δο­ση Δανά­ης Στρα­τη­γο­πού­λου, Gutenberg, Αθή­να 1977.
Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο