Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Αιμίλιος Κομβόπουλος: Ρωμιός ερασιτέχνης ηθοποιός και σκηνοθέτης

Παρου­σιά­ζει η Κυρια­κή Πετρά­κου //
Καθη­γή­τρια Τμή­μα­τος Θεα­τρι­κών Σπου­δών Πανε­πι­στη­μί­ου Αθηνών

Θανά­σης Ν. Καραγιάννης

Αιμί­λιος Κομ­βό­που­λος. Ρωμιός ερα­σι­τέ­χνης ηθο­ποιός και σκηνοθέτης

Εκδό­σεις Τσου­κά­του, Αθή­να 2019, 110 σελ.

Ο Θανά­σης Καρα­γιάν­νης είναι συγ­γρα­φέ­ας πολ­λών μελε­τών, επί πολ­λών θεμά­των, βιβλί­ων και άρθρων, με έμφα­ση, όπως υπα­γο­ρεύ­ε­ται από τη θεμε­λιώ­δη ενα­σχό­λη­σή του με το σχο­λείο, στην παι­δα­γω­γι­κή διά­στα­ση της λογο­τε­χνί­ας και της τέχνης που απευ­θύ­νε­ται σε παι­διά και εφήβους.

exofullo karagianniΤο θέα­τρο κατέ­χει περί­ο­πτη θέση στα ενδια­φέ­ρο­ντά του, αρχής γενο­μέ­νης από τη διδα­κτο­ρι­κή δια­τρι­βή του (Ο Βασί­λης Ρώτας και το έργο του για παι­διά και εφή­βους. Θέα­τρο – Ποί­η­ση – Πεζο­γρα­φία – «Κλασ­σι­κά Εικο­νο­γρα­φη­μέ­να», Σύγ­χρο­νη Επο­χή, Αθή­να 2007). Έκτο­τε ασχο­λεί­ται εντα­τι­κά, συστη­μα­τι­κά και δόκι­μα με τη θεα­τρι­κή έρευ­να, εστια­σμέ­νη ιδί­ως –αν και όχι απο­κλει­στι­κά– στο θέα­τρο για ανη­λί­κους. Για ένα διά­στη­μα έγρα­φε θεα­τρι­κή κρι­τι­κή για το παιδικό/νεανικό θέα­τρο, τομέα εντε­λώς ασυ­νή­θι­στο αν όχι ανύ­παρ­κτο, στη θεα­τρι­κή κρι­τι­κή, ουσια­στι­κά μια και­νο­το­μία. Παρου­σί­α­ζε επί­σης παρα­στά­σεις του παι­δι­κού θεά­τρου της επο­χής στο αεί­μνη­στο τηλε­ο­πτι­κό κανά­λι 902. Ακό­μα έχει διδά­ξει παι­δι­κό θέα­τρο στο Τμή­μα Θεα­τρι­κών Σπου­δών του Πανε­πι­στη­μί­ου Πελο­πον­νή­σου. Τα δύο τελευ­ταία χρό­νια, μετα­βαί­νει στην Κων­στα­ντι­νού­πο­λη και ερευ­νά τα έργα και τις παρα­στά­σεις του ερα­σι­τε­χνι­κού και παι­δι­κού ως επί το πλεί­στον θεά­τρου εκεί. Οι θεα­τρι­κές δρα­στη­ριό­τη­τες στην Κων­στα­ντι­νού­πο­λη και γενι­κώς στην λεγό­με­νη καθ’ ημάς Ανα­το­λή, απο­τε­λούν αντι­κεί­με­νο έρευ­νας στα πλαί­σια της ελλη­νι­κής θεα­τρο­λο­γί­ας τις τελευ­ταί­ες δεκα­ε­τί­ες, απο­κα­λύ­πτο­ντας μια θεα­τρι­κή ζωή πλου­σιό­τε­ρη από αυτήν του ελλα­δι­κού χώρου τον 19ο και τις πρώ­τες δεκα­ε­τί­ες του 20ού αιώ­να (σε ποσό­τη­τα, καθό­σον κέντρο των εξε­λί­ξε­ων στο δρά­μα αλλά και στις παρα­στα­σια­κές μεθό­δους υπήρ­ξε ανέ­κα­θεν η Αθή­να, όπως είναι εύλο­γο). Η ερα­σι­τε­χνία εντάσ­σε­ται σε αυτήν και έχει γίνει αντι­κεί­με­νο έρευ­νας ήδη από τους πρώ­τους ιστο­ρι­κούς του θεά­τρου μας, Νικό­λαο Λάσκα­ρη και Γιάν­νη Σιδέ­ρη, οι οποί­οι όμως δεν κατα­νό­η­σαν πλή­ρως την αξία της. Οι σύγ­χρο­νοι θεα­τρο­λό­γοι όμως έχουν αρχί­σει να την κατα­νο­ούν και να την εκτιμούν.

Το εν λόγω βιβλίο του Θανά­ση Καρα­γιάν­νη έχει μια σαφέ­στα­τη δομή κατά τη δόκι­μη και καθιε­ρω­μέ­νη μεθο­δο­λο­γία, η οποία είναι η πλέ­ον εύλη­πτη (και ευχά­ρι­στη) στον ανα­γνώ­στη. Το πρώ­το κεφά­λαιο με τίτλο «Η ζωή του Αιμί­λιου Κομ­βό­που­λου» παρου­σιά­ζει στη δια­χρο­νία την γενε­α­λο­γία και την προ­σω­πι­κή ιστο­ρία του Αι. Κομ­βό­που­λου: τη ζωή και την ιστο­ρία των γονιών του, τη δική του, τα παι­διά του, τα επαγ­γέλ­μα­τα, τις στρο­φές της ζωής του. Πέρα από την έννοια της βιο­γρα­φί­ας ενός προ­σώ­που που για κάποιον λόγο μας ενδια­φέ­ρει, μαθαί­νου­με ή θυμό­μα­στε τις τύχες των Ελλή­νων στην Πόλη, που πάντα μας συγκι­νεί και μας πονά­ει. Δεν ξεχνά­με ότι και όταν χάθη­κε για τον Ελλη­νι­σμό επι­σή­μως η Πόλη, δεν χάθη­κε εντε­λώς. Έμει­νε ως ισχυ­ρό θρη­σκευ­τι­κό, οικο­νο­μι­κό και πολι­τι­σμι­κό κέντρο μια ισχυ­ρής ελλη­νι­κής παροι­κί­ας έως το δεύ­τε­ρο μισό του 20ού αιώ­να, οπό­τε οι τουρ­κι­κοί διωγ­μοί προ­κά­λε­σαν τη συρ­ρί­κνω­σή της.

Ο Αιμί­λιος Κομ­βό­που­λος (γεν­νή­θη­κε το 1927), παρό­τι οι ιστο­ρι­κές περι­στά­σεις τον ανά­γκα­σαν να γίνει βιο­πα­λαι­στής και να μην απο­κτή­σει την παι­δεία την οποία επι­θυ­μού­σε δια­κα­ώς, είχε πάντο­τε την κλί­ση των Κων­στα­ντι­νου­πο­λι­τών για τον πολι­τι­σμό γενι­κά και το θέα­τρο ειδι­κά. Διέ­θε­τε προ­φα­νώς φυσι­κό ταλέ­ντο και είχε καλή φωνή. Η θεα­τρι­κή πορεία του διήρ­κε­σε 50 χρό­νια και ήταν πλή­ρης. Πρω­τα­γω­νί­στη­σε ή συμ­με­τεί­χε σε παρα­στά­σεις, ορι­σμέ­νες τις σκη­νο­θέ­τη­σε. (Δεύ­τε­ρο κεφά­λαιο: «Η προ­σφο­ρά του Αιμί­λιου Κομ­βό­που­λου στο Ρωμαί­ι­κο Ερα­σι­τε­χνι­κό Θέα­τρο της Κων­στα­ντι­νού­πο­λης»)

Η μελέ­τη αυτή του Θαν. Καρα­γιάν­νη παρου­σιά­ζει τις παρα­γω­γές για τις οποί­ες υπάρ­χουν στοι­χεία, δίνο­ντας όλους τους παρά­γο­ντες, και φωτο­γρα­φι­κό υλι­κό που περι­λαμ­βά­νει και προ­γράμ­μα­τα. Παρα­θέ­τει και μια συνέ­ντευ­ξη με τον ίδιο τον Αι. Κομ­βό­που­λο, ο οποί­ος, με τον απλό και βιω­μα­τι­κό λόγο του, μετα­φέ­ρει συγκι­νη­τι­κά την αγά­πη του (για το θέα­τρο) και την εμπει­ρία του από το θέα­τρο. Με την πλη­ρό­τη­τα αυτή, εκτός από ευχά­ρι­στο ανά­γνω­σμα, το βιβλίο απο­τε­λεί μελέ­τη ανα­φο­ράς για τον ειδι­κό του θεά­τρου, που γνω­ρί­ζει τα θέμα­τα και την αξία τους.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο