Αντιθέσεις που οξύνονται στο «τρίγωνο» ΗΠΑ — Κίνα — ΕΕ

Κορυ­φαί­ος προ­ο­ρι­σμός για Ευρω­παί­ους ηγέ­τες και αξιω­μα­τού­χους έγι­νε το τελευ­ταίο διά­στη­μα η Κίνα, αφού μαζί με τον Γάλ­λο Πρό­ε­δρο Μακρόν βρέ­θη­κε στο Πεκί­νο η πρό­ε­δρος της Ευρω­παϊ­κής Επι­τρο­πής, Ούρ­σου­λα φον ντερ Λάιεν, και ακο­λού­θη­σε ο ύπα­τος εκπρό­σω­πος της ΕΕ για θέμα­τα Εξω­τε­ρι­κής Πολι­τι­κής, Ζ. Μπο­ρέλ. Παίρ­νο­ντας απο­στά­σεις από τις ΗΠΑ, που καλούν σε οικο­νο­μι­κή απο­μό­νω­ση της Κίνας επει­δή «εργά­ζε­ται για να ανα­δια­μορ­φώ­σει τον κόσμο σύμ­φω­να με το αυταρ­χι­κό της μοντέ­λο», ο Μπο­ρέλ είδε «μια πολυ­διά­στα­τη πρό­κλη­ση για την Ευρώ­πη, δεδο­μέ­νου του συστη­μι­κού βάρους που η Κίνα έχει στον κόσμο» και δήλω­σε ότι «αν αρκού­σε να μη μιλά­με στην Κίνα για να τακτο­ποι­ή­σου­με τα προ­βλή­μα­τα που έχου­με μαζί της, θα το ξέρα­με». Οι δηλώ­σεις αυτές δεν είναι μόνο απο­κα­λυ­πτι­κές για τις δια­φο­ρε­τι­κές προ­σεγ­γί­σεις με τις ΗΠΑ, αλλά και για τις αντι­θέ­σεις στο εσω­τε­ρι­κό της ΕΕ ανα­φο­ρι­κά με την Κίνα.

* * *

Σε πιο υψη­λούς τόνους και με ευθεί­ες βολές για τον ατλα­ντι­κό σύμ­μα­χο της Γαλ­λί­ας στο ΝΑΤΟ, ο Μακρόν δήλω­σε: «Το να είσαι σύμ­μα­χος με τις ΗΠΑ δεν σημαί­νει ότι πρέ­πει να είσαι και υπο­τε­λής (…) στη δεδο­μέ­νη στιγ­μή οφεί­λου­με να θέσου­με στους εαυ­τούς μας το ερώ­τη­μα του δικού μας συμ­φέ­ρο­ντος, γνω­ρί­ζο­ντας ότι δεν θέλου­με να μπού­με στη λογι­κή των μπλοκ». Ανα­φε­ρό­με­νος μάλι­στα στο «ευαί­σθη­το» θέμα της Ταϊ­βάν (στην οποία συνε­χί­ζουν επι­σκέ­ψεις μια σει­ρά αντι­προ­σω­πεί­ες ευρω­παϊ­κών κρα­τών, προ­κα­λώ­ντας τις έντο­νες αντι­δρά­σεις του Πεκί­νου), είπε ότι «προ­τε­ραιό­τη­τά μας δεν είναι η προ­σαρ­μο­γή μας στην ατζέ­ντα των άλλων σε όλες τις περιο­χές του κόσμου». Στις δηλώ­σεις αυτές αντα­να­κλά­ται αναμ­φι­σβή­τη­τα το «ειδι­κό βάρος» που έχουν τα συμ­φέ­ρο­ντα των γαλ­λι­κών μονο­πω­λί­ων στις σχέ­σεις ΕΕ — Κίνας. Για παρά­δειγ­μα, ο Γάλ­λος Πρό­ε­δρος υπέ­γρα­ψε δεκά­δες νέες διμε­ρείς συμ­φω­νί­ες προς όφε­λος κολοσ­σών όπως οι «Airbus», EDF, «Suez», «L’ Oreal» κ.ά. Χαρα­κτη­ρι­στι­κά είναι και τα στοι­χεία του Ινστι­τού­του Βιο­μη­χα­νι­κών Ερευ­νών Χουα­σίνγκ (κεντρι­κή Κίνα), που τον Φλε­βά­ρη του 2023 κατέ­γρα­ψαν αύξη­ση των γαλ­λι­κών εξα­γω­γών στην Κίνα κατά 29,1% σε σχέ­ση με έναν χρό­νο πριν.

* * *

Συνο­λι­κά για την ΕΕ (2021) η Κίνα ήταν ο τρί­τος μεγα­λύ­τε­ρος εταί­ρος στις εξα­γω­γές και ο πρώ­τος μεγα­λύ­τε­ρος στις εισα­γω­γές αγα­θών (22,4%), με το διμε­ρές εμπό­ριο να αγγί­ζει τα 1,9 δισ. ευρώ κάθε μέρα. Γι’ αυτό η Φον Ντερ Λάιεν, μιλώ­ντας την περα­σμέ­νη βδο­μά­δα στο Ευρω­κοι­νο­βού­λιο, είπε ότι «οι εκκλή­σεις ορι­σμέ­νων (σ.σ. βλέ­πε ΗΠΑ) για απο­σύν­δε­ση (“de-coupling”) από την Κίνα δεν απο­τε­λούν βιώ­σι­μη ή επι­θυ­μη­τή στρα­τη­γι­κή, αλλά πρέ­πει να αφο­σιω­θού­με στη “μεί­ω­ση του κιν­δύ­νου” (de-risking) από εξαρ­τή­σεις που συνι­στούν σημα­ντι­κούς κιν­δύ­νους για μας, όπως η εξα­γω­γή ευαί­σθη­των ανα­δυό­με­νων τεχνο­λο­γιών». Παρα­τή­ρη­σε μάλι­στα ότι «δεν πρέ­πει ποτέ να ξεφύ­γει από το οπτι­κό μας πεδίο το μέγε­θος αυτού του μετα­σχη­μα­τι­σμού (σ.σ. της Κίνας) σε μια σύγ­χρο­νη οικο­νο­μι­κή δύνα­μη, κρί­σι­μο παγκό­σμιο παί­κτη και ηγέ­τη σε πάρα πολ­λές από τις τεχνο­λο­γί­ες αιχ­μής που αναμ­φι­σβή­τη­τα θα δια­μορ­φώ­σουν τις επό­με­νες δεκα­ε­τί­ες του πολι­τι­σμού και της προ­ό­δου παγκοσμίως».

* * *

Στο ίδιο πνεύ­μα ήταν και οι δηλώ­σεις της επι­κε­φα­λής της ΕΚΤ, Κρι­στίν Λαγκάρντ: «Πρέ­πει να απο­φευ­χθεί με κάθε τρό­πο μια επι­λο­γή μετα­ξύ ΗΠΑ και Κίνας (…) ένας κόσμος χωρι­σμέ­νος σε δύο πόλους θα οδη­γή­σει σε χαμη­λό­τε­ρη οικο­νο­μι­κή ανά­πτυ­ξη (…) Δεν μπο­ρού­με να αγνο­ού­με ο ένας τον άλλον και το εμπό­ριο δεν πρέ­πει να είναι συγκρου­σια­κό». Μια πιο «ισόρ­ρο­πη» σχέ­ση ανά­με­σα στην ΕΕ και την Κίνα θα σήμαι­νε να βελ­τιω­θεί η μεγά­λη ανι­σο­με­τρία στο διμε­ρές εμπό­ριο, όπου την τελευ­ταία 10ετία το έλλειμ­μα σε βάρος της ΕΕ υπερ­τρι­πλα­σιά­στη­κε. Από την πλευ­ρά της η Κίνα, δια­πι­στώ­νο­ντας τη «δίψα» της ευρω­παϊ­κής οικο­νο­μί­ας για νέα κεφά­λαια αλλά και νέες αγο­ρές για τα προ­ϊ­ό­ντα της, επι­χει­ρεί να «ξεπα­γώ­σει» το παζά­ρι για την Επεν­δυ­τι­κή Συμ­φω­νία που εγκρί­θη­κε μεν τον Δεκέμ­βρη του 2019, αλλά «πάγω­σε» λίγους μήνες αργό­τε­ρα, στη σκιά της όξυν­σης των σχέ­σε­ων ΝΑΤΟ — Ρωσί­ας και του κλι­μα­κού­με­νου αντα­γω­νι­σμού ΗΠΑ — Κίνας.

* * *

Με την αβε­βαιό­τη­τα να μεγα­λώ­νει στην παγκό­σμια οικο­νο­μία και τα σύν­νε­φα της καπι­τα­λι­στι­κής κρί­σης να ξανα­μαυ­ρί­ζουν τον ορί­ζο­ντα, η ΕΕ σταθ­μί­ζει «διπλά και τρί­δι­πλα» τις σχέ­σεις της με την Κίνα, που απει­λεί ολο­έ­να και περισ­σό­τε­ρο την πρω­το­κα­θε­δρία των ΗΠΑ στο παγκό­σμιο ιμπε­ρια­λι­στι­κό σύστη­μα. Αν και απο­σπα­σμα­τι­κές, οι δηλώ­σεις Ευρω­παί­ων αξιω­μα­τού­χων δεί­χνουν ότι η όξυν­ση του αντα­γω­νι­σμού ΗΠΑ — Κίνας προ­κα­λεί ισχυ­ρές «ανα­τα­ρά­ξεις» στις σχέ­σεις ΗΠΑ — ΕΕ, αλλά και στο εσω­τε­ρι­κό της ΕΕ, όπου τα συμ­φέ­ρο­ντα δεν είναι ενιαία, ούτε και η στά­ση απέ­να­ντι στη Κίνα (και στη Ρωσία). Οι σχέ­σεις Κίνας — ΕΕ θα απο­τε­λέ­σουν κεντρι­κό θέμα στην επι­κεί­με­νη Σύνο­δο Κορυ­φής, όπου ανα­μέ­νε­ται νέα αντι­πα­ρά­θε­ση, με εμπλο­κή και του ατλα­ντι­κού παρά­γο­ντα. Οι λαοί, που πλη­ρώ­νουν ακό­μα και με το αίμα τους τους ιμπε­ρια­λι­στι­κούς αντα­γω­νι­σμούς, μπο­ρούν τώρα καλύ­τε­ρα να δουν ότι οι συμ­μα­χί­ες και οι συμ­βι­βα­σμοί της αστι­κής τάξης είναι η άλλη όψη των αντι­θέ­σε­ων, που οξύ­νο­νται και καμία σχέ­ση δεν έχουν με τα λαϊ­κά συμ­φέ­ρο­ντα. Μόνο η δική τους αυτο­τε­λή πάλη ενά­ντια στο κεφά­λαιο, στις συμ­μα­χί­ες και την εξου­σία του, μπρο­στά σε εξε­λί­ξεις που πυκνώ­νουν, μπο­ρεί να χαρά­ξει δρό­μο για πραγ­μα­τι­κή φιλο­λαϊ­κή διέξοδο.

Πηγή: 902.gr

«Ναι, αλλά ο Στά­λιν…», του Νίκου Μόττα