Βέροια 1947: Μία Πρωτομαγιά βίας, τρομοκρατίας και δολοφονιών

Επι­μέ­λεια Αλέ­κος Χατζη­κώ­στας //

1 Μαη 1947. Ο εμφύ­λιο πόλε­μος μαί­νε­ται. Ταυ­τό­χρο­να οι φυλα­κές και οι τόποι εξο­ρί­ας είναι γεμά­τες με αγω­νι­στές, ενώ η κρα­τι­κή – παρα­κρα­τι­κή τρο­μο­κρα­τία στις πόλεις και τα χωριά οξύ­νε­ται. Παρου­σιά­ζου­με σήμε­ρα το πως «τιμή­θη­κε» από το επί­ση­μο αστι­κό κρά­τος η Πρω­το­μα­γιά σε μία επαρ­χια­κή πόλη, την Βέροια, μικρο­γρα­φία φυσι­κά των όσων συνέ­βαι­ναν σε ολό­κλη­ρη τη χώρα.

Ο «νόμι­μος» ακό­μη ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ στις 2 Μάιου με σχε­τι­κή αντα­πό­κρι­ση του από τη Θεσ­σα­λο­νί­κη για τη Βέροια αναφέρει :

«Θεσ­σα­λο­νί­κη1-Άγριο δολο­φο­νι­κό όργιο ξέσπα­σε στη Βέρ­ροια τις τελευ­ταί­ες ημέ­ρες. Περί­πο­λοι από ενό­πλους με στρα­τιω­τι­κή στο­λή έκα­ναν επι­δρο­μή στο σπί­τι του σωφέρ Στερ. Μέσκα και σκό­τω­σαν με αυτό­μα­τα τον ίδιο και τη μητέ­ρα του μπρο­στά στη γυναί­κα του και τα παι­διά του. Το ίδιο βρά­δυ άλλη περί­πο­λος απή­γα­γε από το σπί­τι του τον εργά­τη Λάκη Νικο­λαϊ­δη και τον οδή­γη­σε έξω από την πόλη. Ο Νικο­λαϊ­δης πυρο­βο­λή­θη­κε και εγκα­τα­λεί­φθη­κε από τους δολο­φό­νους με την πεποί­θη­ση ότι είναι νεκρός. Φέρει τραύ­μα στην ωμο­πλά­τη. Το ίδιο βρά­δυ επί­σης στρα­τιώ­τες και πολί­τες έκα­ψαν στη συνοι­κία Τσερ­μεν το σπί­τι του Αλεξ. Χατζη­βα­σι­λεί­ου και έβα­λαν φωτιά σπί­τι του Ελευθ. Σεμπέ­λη. Οι δολο­φό­νοι του σωφέρ Μέσκα ανα­γνω­ρί­σθη­καν. Γι’ όλες αυτές τις εγκλη­μα­τι­κές πρά­ξεις δεν συνε­λή­φθη κανέ­νας ένοχος».

Επί­σης στο ίδιο δημο­σί­ευ­μα με υπό­τι­τλο «70 ΣΥΛΛΗΨΕΙΣ ΣΤΗ ΒΕΡΡΟΙΑ» ανα­φέ­ρει: «ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1. Η ασφά­λεια συνέ­λα­βε στη Βέρ­ροια 70 δημο­κρα­τι­κούς μετα­ξύ των οποί­ων 21 είναι γυναί­κες. Ως πρό­σχη­μα για τις συλ­λή­ψεις χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­κε η είσο­δος των ανταρ­τών στη συνοι­κία Γιο­λά Γκελ­ντί. Ανά­με­σα στους συλ­λη­φθέ­ντες είναι εργά­τες, αγρό­τες, επαγ­γελ­μα­τί­ες και επι­στή­μο­νες. Η ασφά­λεια επί­σης έκα­νε τρο­μο­κρα­τι­κές νυκτε­ρι­νές έρευ­νες στη Βέρ­ροια και κακο­ποί­η­σε δημοκρατικούς».

Τέλος με τίτλο «ΕΚΚΕΝΩΣΕΙΣ ΧΩΡΙΩΝ» ανα­φέ­ρει: « ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1. Οι αρχές συνε­χί­ζουν την εκκέ­νω­ση των χωριών της περι­φε­ρεί­ας Βερ­ροί­ας από τους κατοί­κους τους. Όλος ο πλη­θυ­σμός της Καστα­νιάς που βρί­σκε­ται στο Βέρ­μιο πάνω στο δημό­σιο δρό­μο Βερ­ροί­ας – Κοζά­νης, μετα­φέρ­θη­κε με στρα­τιω­τι­κά αυτο­κί­νη­τα στο πεδι­νό χωριό Γιδά (σ.σ η σημε­ρι­νή Αλε­ξάν­δρεια). Οι μαρ­τυ­ρι­κοί κάτοι­κοι της Καστα­νιάς που είναι όλοι πρό­σφυ­γες  από τον Πόντο, πήρα­νε για δεύ­τε­ρη φορά το δρό­μο της προ­σφυ­γιάς εγκα­τα­λεί­πο­ντας ότι δημιούρ­γη­σαν με σκλη­ρή δου­λειά μέσα σε 25 χρόνια»