Για την υποχρεωτική ασφάλιση από φυσικές καταστροφές

Το διά­στη­μα μετά τις πλημ­μύ­ρες στη Θεσ­σα­λία, η κυβέρ­νη­ση επα­να­φέ­ρει στο προ­σκή­νιο τον σχε­δια­σμό της για υπο­χρε­ω­τι­κή ασφά­λι­ση ένα­ντι «φυσι­κών κατα­στρο­φών», ως υπο­τι­θέ­με­νη λύση απέ­να­ντι στο αδιέ­ξο­δο των λαϊ­κών στρω­μά­των που βλέ­πουν τις περιου­σί­ες τους να κατα­στρέ­φο­νται. Αλή­θεια όμως, μπο­ρεί η ιδιω­τι­κή ασφά­λι­ση να βοη­θή­σει τον λαό στην αντι­με­τώ­πι­ση τέτοιων ζημιών;

Την απά­ντη­ση δίνουν εμμέ­σως και στε­λέ­χη της ασφα­λι­στι­κής αγο­ράς, σε λιγό­τε­ρο προ­βε­βλη­μέ­νες δηλώ­σεις τους. Χαρα­κτη­ρι­στι­κά, σε τηλε­ο­πτι­κή εκπο­μπή εκπρό­σω­πος της ένω­σης των ευρω­παϊ­κών ασφα­λι­στι­κών μονο­πω­λια­κών ομί­λων «Insurance Europe», επι­κα­λού­με­νος πρό­σφα­τη έρευ­να, σημεί­ω­νε ότι η «κλι­μα­τι­κή αλλα­γή» «έχει κατα­στή­σει τα ακραία φαι­νό­με­να 10 φορές πιο πιθα­νά και 40% πιο έντο­να». Σε ένα τέτοιο περι­βάλ­λον «θα είναι όλο και πιο δύσκο­λο για τις ασφα­λι­στι­κές να προ­σφέ­ρουν συγκε­κρι­μέ­νους τύπους καλύ­ψε­ων σε προ­σι­τές τιμές, αν τα πράγ­μα­τα δεν αλλάξουν»…

* * *

Υπάρ­χει άλλω­στε και παγκό­σμια σχε­τι­κή εμπει­ρία. Στην Καλι­φόρ­νια των ΗΠΑ, για παρά­δειγ­μα, όπου τα τελευ­ταία χρό­νια έχουν εκδη­λω­θεί δεκά­δες μεγά­λες δασι­κές πυρ­κα­γιές, παρα­τη­ρεί­ται μέχρι και απο­χώ­ρη­ση των μεγά­λων ασφα­λι­στι­κών εται­ρειών από την αγο­ρά των ασφα­λί­σε­ων κατοι­κί­ας. Στη Λουι­ζιά­να, που χτυ­πιέ­ται στα­θε­ρά από τυφώ­νες και πλημ­μυ­ρι­κά φαι­νό­με­να, οι αυξή­σεις στα ασφά­λι­στρα περιου­σί­ας έχουν ξεπε­ρά­σει το 65% μέσα σε μια διε­τία, με τον μέσο όρο των ετή­σιων ασφα­λί­στρων να ξεπερ­νά τα 5.500 δολά­ρια και σε συγκε­κρι­μέ­νες περιο­χές το κόστος να είναι πολ­λα­πλά­σιο, της τάξης των δεκά­δων χιλιάδων!

Ακό­μα και με τέτοια ασφά­λι­στρα, οι ασφα­λι­στι­κές φτά­νουν να απαι­τούν λ.χ. προ­κα­τα­βο­λι­κά αλλα­γές σκε­πών παλιό­τε­ρων της πεντα­ε­τί­ας (!) ώστε να δεχτούν να ασφα­λί­σουν ένα σπί­τι. Οι καλ­πά­ζου­σες τιμές στην ασφά­λι­ση περιου­σί­ας και η απου­σία κρα­τι­κής αρω­γής έχουν φτά­σει σε μια σει­ρά Πολι­τεί­ες των ΗΠΑ να επη­ρε­ά­ζουν σοβα­ρά το κόστος κατοι­κί­ας, να κάνουν κυριο­λε­κτι­κά αδύ­να­τη την ανεύ­ρε­ση νέων σπι­τιών, ακό­μα και να επι­τα­χύ­νουν φαι­νό­με­να εσω­τε­ρι­κής μετα­νά­στευ­σης και εγκα­τά­λει­ψης περιοχών.

* * *

Αυτή είναι η λει­τουρ­γία της καπι­τα­λι­στι­κής αγο­ράς, όταν το εκτι­μώ­με­νο περι­θώ­ριο κέρ­δους δεν είναι αρκε­τό. Βεβαί­ως, ο καπι­τα­λι­σμός προ­σφέ­ρει και «εναλ­λα­κτι­κές». Οπως τονί­ζει και το Γρα­φείο Προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού της Βου­λής στην τρι­μη­νιαία έκθε­σή του, «είναι αμφί­βο­λο πως ιδιω­τι­κές ασφα­λι­στι­κές εται­ρεί­ες, παρά τον σημα­ντι­κά θετι­κό τους ρόλο, θα μπο­ρού­σαν να καλύ­ψουν στο σύνο­λό τους κατα­στρο­φές τέτοιας κλί­μα­κας». Επο­μέ­νως, η «εναλ­λα­κτι­κή» που προ­τάσ­σε­ται και στις απο­ζη­μιώ­σεις των «φυσι­κών κατα­στρο­φών» είναι …οι ΣΔΙΤ. Νέα βαριά χαρά­τσια στον λαό, δηλα­δή, ώστε — με την όποια μορ­φή — να στη­ρι­χθεί με πακτω­λό χρη­μά­των το ιδιω­τι­κό κεφά­λαιο για να έχει επαρ­κή και εξα­σφα­λι­σμέ­να κέρ­δη, προ­σφέ­ρο­ντας σχε­τι­κά ανε­κτές τιμές (σε ένα υπο­χρε­ω­τι­κό προϊόν!).

Μόνο που κι αυτό το παρα­μύ­θι έχει γνω­στό αντι­δρα­στι­κό τέλος. Στην Τουρ­κία, ο μεγά­λος σει­σμός της Σμύρ­νης το 1999, με 17.000 νεκρούς, είχε στα­θεί αφορ­μή για να προ­ω­θη­θούν ακρι­βώς τέτοιου τύπου ρυθ­μί­σεις. Δημιουρ­γή­θη­κε ένα «ανε­ξάρ­τη­το ταμείο υπο­χρε­ω­τι­κής ασφά­λι­σης περιου­σί­ας» για κάλυ­ψη ένα­ντι σει­σμών και φυσι­κών κατα­στρο­φών, σε σύμπρα­ξη με τις ασφα­λι­στι­κές, το οποίο υπο­τί­θε­ται ότι είχε πια θωρα­κί­σει τον τουρ­κι­κό λαό σχε­τι­κά με τις ζημιές από σει­σμό. Είναι δε χαρα­κτη­ρι­στι­κό ότι συχνά και στη χώρα μας οι εκπρό­σω­ποι ασφα­λι­στι­κών έδει­χναν το «τουρ­κι­κό μοντέ­λο» ως παρά­δειγ­μα τα προη­γού­με­να χρόνια…

Ο φετι­νός κατα­στρο­φι­κός σει­σμός στην Τουρ­κία, όμως, γκρέ­μι­σε και τέτοια αφη­γή­μα­τα. Σύμ­φω­να με τελευ­ταία στοι­χεία του ΟΗΕ, έξι μήνες μετά πάνω από 2,6 εκα­τομ­μύ­ρια άνθρω­ποι από τους 3,3 εκατ. που έμει­ναν άστε­γοι συνε­χί­ζουν να ζουν σε σκη­νές (!) και κοντέι­νερ, και θα βγά­λουν εκεί τον βαρύ χει­μώ­να που επί­κει­ται στην περιο­χή. Αυτή είναι η «ταχύ­τα­τη» και «επαρ­κής» απο­ζη­μί­ω­ση και απο­κα­τά­στα­ση που προ­σέ­φε­ρε στον απλό λαό της Τουρ­κί­ας η λύση της ιδιω­τι­κής ασφάλισης.

* * *

Τα παρα­δείγ­μα­τα αυτά, όπως και η εμπει­ρία που ήδη υπάρ­χει από τη χώρα μας, δεί­χνουν το εξής: Η «υπο­χρε­ω­τι­κή ασφά­λι­ση περιου­σί­ας» ως προς «φυσι­κά φαι­νό­με­να» δεν έρχε­ται ως βοή­θεια στον λαό των περιο­χών που πλήτ­το­νται. Ερχε­ται για να εμπε­δώ­σει την αντι­με­τώ­πι­ση των φαι­νο­μέ­νων αυτών ως απο­κλει­στι­κά «ατο­μι­κή ευθύ­νη». Είναι απο­τέ­λε­σμα της λογι­κής του «κόστους — οφέ­λους» και στο­χεύ­ει να απαλ­λά­ξει το κρά­τος από τις ευθύ­νες του όχι μόνο στην απο­κα­τά­στα­ση των πλη­γέ­ντων, αλλά και στην πρόληψη.

Δεν είναι καθό­λου άσχε­το π.χ. το ότι στην Τουρ­κία η δια­μόρ­φω­ση του «ανε­ξάρ­τη­του ταμεί­ου», που υπο­τί­θε­ται ότι έλυ­νε πια τα ζητή­μα­τα απο­κα­τά­στα­σης σει­σμο­πα­θών, πήγε χέρι χέρι με την παντε­λή έλλει­ψη ελέγ­χων στην εφαρ­μο­γή των αντι­σει­σμι­κών κανο­νι­σμών δόμη­σης. Η καθιέ­ρω­σή του δεν έδω­σε λύσεις στα λαϊ­κά προ­βλή­μα­τα, αλλά άλλο­θι σε μια ανε­ξέ­λεγ­κτη οικο­δο­μι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα που απέ­δω­σε για χρό­νια κέρ­δη δισε­κα­τομ­μυ­ρί­ων σε κατα­σκευα­στι­κούς ομί­λους αλλά και στις ασφα­λι­στι­κές, κατα­λή­γο­ντας όμως τελι­κά σε μια τρα­γω­δία για τον τουρ­κι­κό λαό!

* * *

Ο λαός έχει άλλον δρό­μο να δια­λέ­ξει. Αυτόν της ρήξης με τη λογι­κή του «κόστους — οφέ­λους». Της συλ­λο­γι­κής οργά­νω­σης και διεκ­δί­κη­σης για την απο­ζη­μί­ω­ση των ζημιών στο 100%, χωρίς νέα δάνεια στις πλά­τες του, αλλά με εξα­σφα­λι­σμέ­νο εισό­δη­μα και καλυμ­μέ­νες τις βασι­κές του ανά­γκες, μέχρι να ορθο­πο­δή­σει. Επί­σης, για πραγ­μα­τι­κά, ολο­κλη­ρω­μέ­να, κεντρι­κά επι­στη­μο­νι­κά σχε­δια­σμέ­να μέτρα πρό­λη­ψης, που δεν χωρά­νε στη λογι­κή των «μη επι­λέ­ξι­μων» έργων της ΕΕ και των ανα­θέ­σε­ων σε εργολάβους.

Σταθ­μός σε αυτόν τον αγώ­να μπο­ρούν να στα­θούν και οι τοπι­κές εκλο­γές. Με περισ­σό­τε­ρους δημάρ­χους αγω­νι­στές, που θα διεκ­δι­κούν μαζί με τον λαό και δεν θα βρί­σκο­νται «απέ­να­ντι». Με πιο ισχυ­ρή «Λαϊ­κή Συσπεί­ρω­ση» παντού. Για τις ανά­γκες των πολ­λών και όχι για τα κέρ­δη των λίγων.

Νίκος ΝΙΑΝΙΟΣ
Μέλος του ΓΣ της Ομο­σπον­δί­ας Εργα­ζο­μέ­νων σε Ασφα­λι­στι­κές Εται­ρεί­ες (ΟΑΣΕ), υπο­ψή­φιος με τη «Λαϊ­κή Συσπεί­ρω­ση» στον δήμο Δομοκού