Γράφει ο Αλέκος Χατζηκώστας //
Οι καταστροφές της κατοχής σε ανθρώπους, αλλά και περιουσίες ήταν τεράστιες. Οι μετακατοχικές κυβερνήσεις έχουν τεράστια ευθύνη για την μη απόδοση δικαιοσύνης μέσω των περίφημων «Γερμανικών αποζημιώσεων».
Την Κυριακή 2 Ιούνη 1946 στην αίθουσα των Εμποροϋπαλλήλων στην Αθήνα πραγματοποιείται το Α’ Πανελλήνιο Συνέδριο Θυμάτων Κατοχής, με τη συμμετοχή αντιπροσώπων από ολόκληρη την Ελλάδας , «Όλων εκείνων των Ελλήνων που έζησαν ενωρίτερα το δράμα της κατοχής. Των οικογενειών των 45.000 πατριωτών που έπεσαν στα Σκοπευτήρια όλης της Ελλάδας, των μαχητών που έδωσαν μέλη του σώματος τους σαν συμβολή στο οικοδόμημα της Λευτεριάς και της Ανεξαρτησίας, των ανθρώπων που έζησαν στην κόλαση του Νταχάου και του Χαϊδαρίου, των φυλακών ή των στρατοπέδων συγκέντρωσης, εκείνων πολύ είδαν το σπίτι τους ζωσμένο στις φλόγες ή συντρίμμια από τις βόμβες…» (Από πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ του Ριζοσπάστη)
Αξιοποιώντας το καθημερινό ρεπορτάζ του Ριζοσπάστη παρουσιάζουμε ορισμένες πλευρές του.
Η κυβέρνηση λάμπει με την απουσία της, παρά το γεγονός ότι προσκλήθηκε αντίθετα η αστυνομική παρουσία είναι σημαντική. Το συνέδριο τιμούν με την παρουσία τους ο Μητροπολίτης Κοζάνης Ιωακειμ, ο στρατηγός Ν. Γρηγοριάδης, αντιπροσωπεία του ΕΑΜ από τους Παρτσαλίδη, Κρητικό, Ηλιόπουλο και Γκιζέλη, τον Κανελόπουλο από το ΣΚ ΕΛΔ, τον στρατηγό Χατζημιχάλη πρόεδρο της Ένωσης Αγωνιστών του ΕΛΑΣ κ.α
Την εισήγηση έκανε ο πρόεδρος των συνεργαζόμενων θυμάτων κατοχής κ. Κοφίκης που ανέπτυξε τους σκοπούς του συνεδρίου σημειώνοντας ότι «καθήκον των θυμάτων είναι όχι να θρηνούν αλλά να συντελέσουν στο να αξιοποιηθούν οι θυσίες τους και να διαδηλώσουν την αλληλεγγύη τους σ’ εκείνους που μαζί τους αγωνίζονται για τη δημιουργία ενός καλύτερους κόσμου χωρίς αίμα και κλάματα».
Χαιρετισμούς στο συνέδριο έκανε ο Μητροπολίτης Κοζάνης, ο Ηλιόπουλος εκ μέρους της Κ.Ε του ΕΑΜ, ο Κανελόπουλος ‚ο Χριστάκος αντιπρόσωπος των επαρχιών, στρατηγός Ν. Γρηγοριάδης, ο Α. Λούλης από την Εθνική Αλληλεγγύη κ.α.
Σε σχετικό ψήφισμα που δίνεται στη δημοσιότητα με κεντρικό σύνθημα την ανάγκη συμφιλίωσης τονίζονται τα εξής: «…Ποιείται όθεν έκκλησιν προς πάντα Έλληνα όπως αφήση κατά μέρος τας πολιτικάς ακρότητας και αντεκδικήσεις και τείνη χείρα συναδελφώσεως προς πάντα αντίπαλόν του, όπως κάμνουν σήμερον τα θύματα, χάριν του γενικού της Πατρίδος συμφέροντος. Καλή την Βουλήν των Ελλήνων όπως αρθή εις το ύψος των περιστάσεων και συμβάλη και αυτή με παν μέσον, ως έχει άλλως τε υποχρέωσιν εις την συνένωσιν του ελληνικού λαού, ως ρητή είνε η απάιτησις των μαυροφορεμένων μητέρων, συζύγων, τέκνων και του πολεμόπαθου γενικά κόσμου, όστις περιλαμβάνεται εις όλας τας πολιτικάς αποχρώσεις και δηλοί ότι θα θεωρήση πάντα παρεμβάλον τα προσκόμματα εις το σωτήριον έργον της συμφιλιώσεως, ως εχθρόν της Πατρίδος..»
Το συνέδριο έληξε στις 5 Ιούνη με την ίδρυση Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θυμάτων Κατοχής και Πυροπαθών με Δ.Σ από 21 μέλη και κατάθεση στεφάνων στο σκοπευτήριο της Καισαριανής και στο νεκροταφείο της Κοκκινιά.