«Δεν μπορώ να πληρώσω τόσα!»: Στην Τουρκία, η απογείωση των ενοικίων φέρνει τρόμο

Στο πρό­σο­ψη του εργα­στη­ρί­ου του όπου φιλο­τε­χνεί ξυλό­γλυ­πτα, ο Τζεν­γκίζ Ορσέλ κρέ­μα­σε πανό για να καταγ­γεί­λει τον ιδιο­κτή­τη του ακινήτου.

Έπει­τα από 20 χρό­νια αδιά­λει­πτων πλη­ρω­μών ενοι­κί­ου, ο χει­ρο­τέ­χνης απει­λεί­ται με έξω­ση από τον ιδιο­κτή­τη, που ξαφ­νι­κά απαί­τη­σε αύξη­ση του μισθώ­μα­τος κατά σχε­δόν 700%: από τις 3.200 τουρ­κι­κές λίρες (110 ευρώ) στις 25.000 (867 ευρώ) τον μήνα.

«Θέλω να ακου­στώ. Με τέτοιες απαι­τή­σεις, κιν­δυ­νεύ­ου­με να δού­με κόσμο να πλα­κώ­νε­ται στο ξύλο, ακό­μα και να μαχαι­ρώ­νε­ται», τονί­ζει με ανη­συ­χία ο κ. Ορσέλ, ο οποί­ος, στα 58 του χρό­νια, φοβά­ται πως θα ανα­γκα­στεί να εγκα­τα­λεί­ψει το εργα­στή­ριο και ταυ­τό­χρο­να το επάγ­γελ­μά του.

Σύμ­φω­να με τουρ­κι­κά ΜΜΕ, έντε­κα άνθρω­ποι σκο­τώ­θη­καν και άλλοι του­λά­χι­στον 46 τραυ­μα­τί­στη­καν μέσα σε έναν χρό­νο εξαι­τί­ας βίαιων συγκρού­σε­ων ανά­με­σα σε μισθω­τές και ιδιοκτήτες.

Τα ενοί­κια αυξή­θη­καν κατά μέσο όρο 121% μέσα σε έναν χρό­νο στην Τουρ­κία, άνο­δος που έχει φθά­σει το 188% σε ορι­σμέ­νες μεγά­λες πόλεις, όπως η πρω­τεύ­ου­σα Άγκυ­ρα, σύμ­φω­να με μελέ­τη που δόθη­κε στη δημο­σιό­τη­τα τον Αύγου­στο από το πανε­πι­στή­μιο Μπαχτσεσεχίρ.

Αλλά ακό­μα απέ­χει από τον πραγ­μα­τι­κό πλη­θω­ρι­σμό στην Τουρ­κία, που μεγε­θύ­νε­ται αστα­μά­τη­τα από τα τέλη του 2019 και βρί­σκε­ται περί το 60% σύμ­φω­να με την κυβέρ­νη­ση, αλλά πιο κοντά στο 130% κατά υπο­λο­γι­σμούς ομά­δας ανε­ξάρ­τη­των οικονομολόγων.

Μπρο­στά στη δυσα­ρέ­σκεια των μισθω­τών, που απει­λού­νται από την απο­γεί­ω­ση των τιμών, η κυβέρ­νη­ση του προ­έ­δρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντο­γάν όρι­σε πλα­φόν της αύξη­σης των ενοι­κί­ων, που δεν μπο­ρεί να ξεπερ­νά το 25%, δηλα­δή το επί­ση­μο ποσο­στό του πλη­θω­ρι­σμού για τις εμπο­ρι­κές επιχειρήσεις.

Όμως, σύμ­φω­να με ειδι­κούς, το μέτρο αυτό δεν έκα­νε τίπο­τε άλλο παρά να επι­δει­νώ­σει τις εντά­σεις, ωθώ­ντας πολ­λούς ιδιο­κτή­τες να επι­διώ­κουν με κάθε τρό­πο, ενί­ο­τε με εξα­πά­τη­ση, να ξεφορ­τω­θούν τους μισθω­τές για να νοι­κιά­σουν τα ακί­νη­τά τους σε υψη­λό­τε­ρες τιμές.

Φουσκωτοί

Μεσί­της στην Μπε­σί­κτας, πολύ ζωντα­νής συνοι­κί­ας της Κων­στα­ντι­νού­πο­λης, κατά μήκος του Βοσπό­ρου, αφη­γεί­ται, υπό τον όρο να μην κατο­νο­μα­στεί, περι­πτώ­σεις που ιδιο­κτή­τες έστει­λαν φου­σκω­τούς να τρο­μο­κρα­τή­σουν τους μισθω­τές για να τους ανα­γκά­σουν να φύγουν χωρίς καν συζήτηση.

Άλλοι υφί­στα­νται παρε­νό­χλη­ση με τηλε­φω­νή­μα­τα όλες τις ώρες της ημέ­ρας για να σπά­σουν, να πει­στούν να εγκα­τα­λεί­ψουν δια­με­ρί­σμα­τα ή άλλα ακίνητα.

Τον περα­σμέ­νο χει­μώ­να, ιδιο­κτή­της βρέ­θη­κε στα πρω­το­σέ­λι­δα εφη­με­ρί­δων αφού κατε­δά­φι­σε με τσε­κού­ρι την πόρ­τα ενοι­κια­στή του για να τον διώ­ξει διά της βίας.

«Ο αριθ­μός των εκκρε­μο­δι­κιών ανά­με­σα σε μισθω­τές και ιδιο­κτή­τες έχει εκρα­γεί το τελευ­ταίο διά­στη­μα», δια­πι­στώ­νει η Μελι­χά Σελ­βί, δικη­γό­ρος στην Άγκυρα.

Σχε­δόν 47.000 δια­δι­κα­σί­ες έξω­σης και άλλες 100.000 υπο­θέ­σεις που αφο­ρούν την αύξη­ση ενοι­κί­ων έφθα­σαν στα δικα­στή­ρια τους πρώ­τους έξι μήνες του 2023, αριθ­μός διπλά­σιος σε σύγκρι­ση με το αντί­στοι­χο διά­στη­μα της περα­σμέ­νης χρο­νιάς, σύμ­φω­να με δημο­σιεύ­μα­τα στον τουρ­κι­κό Τύπο.

«Μισθω­τές και ιδιο­κτή­τες εμπλέ­κο­νται σε σύγκρου­ση ενώ είναι όλοι θύμα­τα των πολι­τι­κών της κυβέρ­νη­σης», κρί­νει η δικηγόρος.

Ο φονι­κός σει­σμός της 6ης Φεβρουα­ρί­ου, που άφη­σε πίσω πάνω από 50.000 νεκρούς και εκα­τομ­μύ­ρια άστε­γους στο νοτιο­α­να­το­λι­κό τμή­μα της χώρας, έκα­νε ακό­μα χει­ρό­τε­ρη την κατά­στα­ση, εκτι­μά ο Οσμάν Τσαλ, μεσί­της στο κέντρο της Άγκυρας.

Σύμ­φω­να με τον ίδιο, το ενοί­κιο ενός δυα­ριού ή τρια­ριού στο κέντρο της Άγκυ­ρας αυξή­θη­κε αλμα­τω­δώς, από τις περί­που 2.500 λίρες (86 ευρώ) στις σχε­δόν 17.000 (590 ευρώ) μέσα σε έναν χρό­νο, ή με άλλα λόγια κατά σχε­δόν 650%.

Πολύ πάνω από τον πληθωρισμό

Ενθαρ­ρυ­μέ­νοι εξαι­τί­ας της μαζι­κής έλευ­σης ανθρώ­πων που ανα­γκά­στη­καν να εγκα­τα­λεί­ψουν τα σπί­τια τους, «οι ιδιο­κτή­τες ζητούν αυξή­σεις ενοι­κί­ων πολύ πάνω από τον πλη­θω­ρι­σμό», τονί­ζει.

Η Άγκυ­ρα, μακριά από τα μεγά­λα ρήγ­μα­τα που απει­λούν την Τουρ­κία, θεω­ρεί­ται από τις πιο ασφα­λείς περιο­χές της χώρας.

«Οι ιδιο­κτή­τες θεω­ρούν ότι πλήτ­το­νται από το πλα­φόν των ενοι­κί­ων. Όμως ένας δημό­σιος υπάλ­λη­λος, ένας συντα­ξιού­χος ή ένας εργα­ζό­με­νος που παίρ­νει τον ελά­χι­στο εγγυ­η­μέ­νο μισθό δεν έχουν δει τέτοιες αυξή­σεις και δεν είναι σε θέση να πλη­ρώ­σουν τα σημε­ρι­νά ενοίκια».

Ο κατώ­τε­ρος καθα­ρός μισθός δεν ξεπερ­νά τις 11.400 τουρ­κι­κές λίρες (395 ευρώ).

Η Μεριέμ Αλτουν­λού, που έφθα­σε από το Χατάι (νοτιο­α­να­το­λι­κά), την επαρ­χία που υπέ­στη τη μεγα­λύ­τε­ρη κατα­στρο­φή από τον σει­σμό, φοβά­ται πως μέσα στον χει­μώ­να το ενοί­κιο θα αυξηθεί.

«Ήδη δυσκο­λευό­μουν να πλη­ρώ­νω 13.000 λίρες (450 ευρώ). Αν ο ιδιο­κτή­της θελή­σει να ξεπε­ρά­σει το 25%, θα πρέ­πει να φύγω. Δεν ξέρω πού θα πάω», απελπίζεται.

Η δικη­γό­ρος, η κυρία Σελ­βί, φοβά­ται πως οι διε­νέ­ξεις αυτής της φύσης θα γίνο­νται προ­ο­δευ­τι­κά ολο­έ­να χειρότερες.

«Οι μισθω­τές βλέ­πουν τα δικαιώ­μα­τά τους να κατα­πα­τώ­νται και οι ιδιο­κτή­τες θεω­ρούν ότι πλήτ­το­νται από την κρί­ση. Κατη­γο­ρούν οι μεν τους δε αντί να ζητή­σουν λογα­ρια­σμό από την κυβέρ­νη­ση», προ­σθέ­τει η ίδια.

Άλλο­τε κινη­τή­ρας της τουρ­κι­κής οικο­νο­μί­ας, ο τομέ­ας των ακι­νή­των συρ­ρι­κνώ­θη­κε κατά 8,4% το 2022, εξαι­τί­ας της ανό­δου του κόστους, σύμ­φω­να με τους επί­ση­μους αριθμούς.

Παρό­τι απέ­κτη­σε νέα ορμή μετά τον σει­σμό, ακό­μη δεν προ­σφέ­ρε­ται στέ­γη σε προ­σι­τές τιμές, εξη­γεί ο μεσί­της ακι­νή­των, σύμ­φω­να με τον οποίο «όλα τα νοί­κια θα έπρε­πε να μειω­θούν κατά το ένα τρίτο».

«Οι εργο­λά­βοι προ­τι­μούν να κατα­σκευά­ζουν πολυ­τε­λείς κατοι­κί­ες που είναι κερ­δο­φό­ρες αντί για κοι­νω­νι­κές κατοι­κί­ες και η κυβέρ­νη­ση τους αφή­νει να το κάνουν», καταγ­γέλ­λει με πικρία.

Βλα­ντί­μιρ Μαγια­κόφ­σκι: «Ωδή στην Επανάσταση»