Δ. Κουτσούμπας: Το σοσιαλιστικό σύστημα απέδειξε την ανωτερότητα του έναντι του καπιταλισμού

Η εισηγητική τοποθέτηση

«Συντρό­φισ­σες και σύντροφοι,

Φέτος στις 30 Δεκέμ­βρη 2022 θα συμπλη­ρώ­νο­νταν 100 χρό­νια από την ίδρυ­ση της ΕΣΣΔ που έγι­νε στις 30 Δεκέμ­βρη του 1922. Αυτά τα 100 χρό­νια που πέρα­σαν από εκεί­νη την ιστο­ρι­κή στιγ­μή θα πρέ­πει να τα προ­σεγ­γί­σου­με, απα­ντώ­ντας ταυ­τό­χρο­να σε ορι­σμέ­να συγκε­κρι­μέ­να κρί­σι­μα ερωτήματα:

Πρώ­τον: Επέ­δρα­σε η ίδρυ­ση της ΕΣΣΔ μετά την Μεγά­λη Οκτω­βρια­νή Σοσια­λι­στι­κή Επα­νά­στα­ση, θετι­κά ή όχι για τους λαούς και τις εθνό­τη­τες της ίδιας της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης, αλλά και για τους λαούς όλους του κόσμου;

Δεύ­τε­ρον: Ήταν όλη αυτή η πορεία ανο­δι­κή, θετι­κή σε όλες τις εκφάν­σεις της, χωρίς λάθη, αδυ­να­μί­ες, αστο­χί­ες, πισω­γυ­ρί­σμα­τα; Εάν όχι, πού οφεί­λο­νται αυτά τα αρνη­τι­κά, πού εντο­πί­ζο­νται, για­τί προ­κλή­θη­καν: Αυτά είναι που επέ­δρα­σαν και οδή­γη­σαν τελι­κά στην διά­λυ­ση της ΕΣΣΔ, στην ανα­τρο­πή του σοσια­λι­στι­κού συστήματος;

Τρί­τον: Έγι­νε ο κόσμος καλύ­τε­ρος ή χει­ρό­τε­ρος μετά την διά­λυ­ση της ΕΣΣΔ; Ωφε­λή­θη­καν ή ζημιώ­θη­καν οι λαοί του κόσμου από το πρώ­το αυτό μεγά­λο ιστο­ρι­κό πισω­γύ­ρι­σμα της ανθρω­πό­τη­τας, που από «έφο­δος στον ουρα­νό» μετα­τρά­πη­κε σε τρα­γι­κό κατρα­κύ­λι­σμα στη «σκο­τει­νιά του Άδη»;

Γενι­κά, βρί­σκο­νται μακριά από τη λογι­κή μας οι περιο­δο­λο­γή­σεις. Επι­τρέψ­τε μου όμως να μην τις απο­φύ­γου­με, απο­τι­μώ­ντας αντι­κει­με­νι­κά αυτά τα 100 χρό­νια που πέρα­σαν από τότε (1922–2022).

Φυσι­κά, πριν από αυτά, προη­γή­θη­κε μια ολό­κλη­ρη περί­ο­δος κατά την οποία η ανά­πτυ­ξη του καπι­τα­λι­σμού και η πάλη των τάξε­ων έφε­ρε νομο­τε­λεια­κά τον κομ­μου­νι­σμό στο ιστο­ρι­κό προ­σκή­νιο. Από το “Μανι­φέ­στο του Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος” των Mαρξ-Ένγκελς το 1848 και την πρώ­τη προ­λε­τα­ρια­κή επα­νά­στα­ση της Παρι­σι­νής Κομ­μού­νας το 1871, έως την επι­τυ­χία της Οχτω­βρια­νής Σοσια­λι­στι­κής Επα­νά­στα­σης στη Ρωσία το 1917.

Η επα­νά­στα­ση του 1917, απο­τέ­λε­σε την αφε­τη­ρία ενός από τα μεγα­λύ­τε­ρα κατορ­θώ­μα­τα του πολι­τι­σμού στην Ιστο­ρία της ανθρω­πό­τη­τας, την κατάρ­γη­ση της εκμε­τάλ­λευ­σης ανθρώ­που από άνθρω­πο. Μια επα­νά­στα­ση που επι­κρά­τη­σε μέσα από την καθο­δή­γη­ση του Κόμ­μα­τος του Λένιν στη Ρωσία, με τα ισχυ­ρά ιμπε­ρια­λι­στι­κά κρά­τη ενά­ντιά του, μέσα από την συμ­μα­χία της Αντάντ, με επέμ­βα­ση για το πνί­ξι­μο της επα­νά­στα­σης, με ένα άγριο εμφύ­λιο πόλε­μο από την παλιά εξου­σία, τους ιδιο­κτή­τες του πλού­του και την τελι­κή νικη­φό­ρα επι­κρά­τη­σή της, έως την ίδρυ­ση της Ένω­σης Σοβιε­τι­κών Σοσια­λι­στι­κών Δημο­κρα­τιών, στο τέλος του 1922.

Κι έτσι ξεκί­νη­σε η νέα ιστο­ρι­κή πορεία της ΕΣΣΔ από τις 30 Δεκέμ­βρη του 1922 έως τις 26 Δεκέμ­βρη του 1991, οπό­τε και η κόκ­κι­νη σημαία με το σφυ­ρο­δρέ­πα­νο κατέ­βη­κε από το Κρεμ­λί­νο, με την ελπί­δα πλέ­ον της ανθρω­πό­τη­τας να φεύ­γει από το φάρο, τη Σοβιε­τι­κή Ένω­ση, που φώτι­ζε όλες αυτές τις δεκα­ε­τί­ες τους λαούς και να περ­νά­ει η ελπί­δα ξανά και απο­κλει­στι­κά μόνο στην πάλη των λαών!

Σύντρο­φοι και συντρόφισσες,

Συνο­λι­κά, αυτά τα 69 χρό­νια της ύπαρ­ξης της ΕΣΣΔ, παρά τα όποια προ­βλή­μα­τα, το σοσια­λι­στι­κό σύστη­μα απέ­δει­ξε την ανω­τε­ρό­τη­τα του σοσια­λι­σμού ένα­ντι του καπι­τα­λι­σμού, τα τερά­στια πλε­ο­νε­κτή­μα­τα που παρέ­χει για την εργα­σία και τη ζωή των εργαζομένων.

Η Σοβιε­τι­κή Ένω­ση και το παγκό­σμιο σοσια­λι­στι­κό σύστη­μα απο­τέ­λε­σαν το μόνο πραγ­μα­τι­κό αντί­βα­ρο στην ιμπε­ρια­λι­στι­κή επι­θε­τι­κό­τη­τα. Ο ρόλος της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης στην Αντι­φα­σι­στι­κή Νίκη των Λαών, κατά το Β’ Παγκό­σμιο Πόλε­μο, ήταν καθοριστικός.

Τα σοσια­λι­στι­κά κρά­τη έδω­σαν ιστο­ρι­κά παρα­δείγ­μα­τα διε­θνι­στι­κής αλλη­λεγ­γύ­ης σε λαούς που αγω­νί­ζο­νταν ενά­ντια στην εκμε­τάλ­λευ­ση, στην ξένη κατο­χή και τις ιμπε­ρια­λι­στι­κές επεμ­βά­σεις. Συνέ­βα­λαν απο­φα­σι­στι­κά στην κατά­λυ­ση του αποι­κιο­κρα­τι­κού συστή­μα­τος και τον περιο­ρι­σμό των πολε­μι­κών συγκρού­σε­ων και αντιπαραθέσεων.

Η κατάρ­γη­ση των καπι­τα­λι­στι­κών σχέ­σε­ων παρα­γω­γής απε­λευ­θέ­ρω­σε τον άνθρω­πο από τα δεσμά της μισθω­τής σκλα­βιάς, άνοι­ξε το δρό­μο για την παρα­γω­γή και την ανά­πτυ­ξη των επι­στη­μών, με στό­χο την ικα­νο­ποί­η­ση των λαϊ­κών ανα­γκών. Έτσι, όλοι είχαν εξα­σφα­λι­σμέ­νη εργα­σία, δημό­σια δωρε­άν ιατρι­κή περί­θαλ­ψη και Παι­δεία, παρο­χή φθη­νών υπη­ρε­σιών από το κρά­τος, κατοι­κία, πρό­σβα­ση στην πνευ­μα­τι­κή και πολι­τι­στι­κή δημιουρ­γία. Η ριζι­κή εξά­λει­ψη της τρο­με­ρής κλη­ρο­νο­μιάς του αναλ­φα­βη­τι­σμού, σε συν­δυα­σμό με την άνο­δο του γενι­κού επι­πέ­δου μόρ­φω­σης και ειδί­κευ­σης, και ο εκμη­δε­νι­σμός της ανερ­γί­ας, απο­τε­λούν μονα­δι­κά σοσια­λι­στι­κά επιτεύγματα.

Στη Σοβιε­τι­κή Ένω­ση, οι ώρες εργα­σί­ας ήταν από τις λιγό­τε­ρες στον κόσμο. Σε όλους τους εργα­ζό­με­νους εξα­σφα­λί­ζο­νταν ημέ­ρες εβδο­μα­διαί­ας ανά­παυ­σης και ετή­σιες άδειες με απο­δο­χές. Διευ­ρύν­θη­κε ο μη εργά­σι­μος χρό­νος, άλλα­ξε το περιε­χό­με­νό του.

Η Κοι­νω­νι­κή Ασφά­λι­ση των εργα­ζο­μέ­νων ήταν φρο­ντί­δα πρώ­της προ­τε­ραιό­τη­τας του σοσια­λι­στι­κού κρά­τους. Δημιουρ­γή­θη­κε το καθο­λι­κό σύστη­μα συντα­ξιο­δό­τη­σης, με σημα­ντι­κό επί­τευγ­μα το χαμη­λό όριο ηλι­κί­ας για συντα­ξιο­δό­τη­ση (55 χρό­νια για τις γυναί­κες, 60 για τους άνδρες).

Η σοσια­λι­στι­κή εξου­σία έθε­σε τις βάσεις για την κατάρ­γη­ση της ανι­σο­τι­μί­ας της γυναί­κας, ξεπερ­νώ­ντας τις τερά­στιες δυσκο­λί­ες που αντι­κει­με­νι­κά υπήρ­χαν. Εξα­σφά­λι­σε στην πρά­ξη, τον κοι­νω­νι­κό χαρα­κτή­ρα της μητρό­τη­τας, την κοι­νω­νι­κή φρο­ντί­δα για το παιδί.

Η αστι­κή και οπορ­του­νι­στι­κή προ­πα­γάν­δα, μιλώ­ντας για αντι­δη­μο­κρα­τι­κά και ανε­λεύ­θε­ρα καθε­στώ­τα, προ­βάλ­λει τις έννοιες “δημο­κρα­τία” και “ελευ­θε­ρία” με το αστι­κό τους περιε­χό­με­νο: Ταυ­τί­ζει τη δημο­κρα­τία με τον αστι­κό κοι­νο­βου­λευ­τι­σμό, την ελευ­θε­ρία με τον αστι­κό ατο­μι­σμό και την ατο­μι­κή καπι­τα­λι­στι­κή ιδιο­κτη­σία. Το πραγ­μα­τι­κό όμως, περιε­χό­με­νο της ελευ­θε­ρί­ας και της δημο­κρα­τί­ας στον καπι­τα­λι­σμό είναι ο οικο­νο­μι­κός κατα­να­γκα­σμός της μισθω­τής σκλα­βιάς και η δικτα­το­ρία του κεφα­λαί­ου γενι­κά στην κοι­νω­νία και ειδι­κά μέσα στις καπι­τα­λι­στι­κές επιχειρήσεις.

Η Οκτω­βρια­νή Επα­νά­στα­ση εγκαι­νί­α­σε τη δια­δι­κα­σία ισο­τι­μί­ας εθνών και εθνο­τή­των, στο πλαί­σιο ενός τερά­στιου πολυ­ε­θνι­κού κρά­τους και έδω­σε την κατεύ­θυν­ση επί­λυ­σης του εθνι­κού προ­βλή­μα­τος με την εξά­λει­ψη της εθνι­κής κατα­πί­ε­σης σε όλες τις μορ­φές και εκδη­λώ­σεις της.

Η προ­σφο­ρά και η υπε­ρο­χή της σοσια­λι­στι­κής οικο­δό­μη­σης στην ΕΣΣΔ πρέ­πει να κρι­θεί σε συνάρ­τη­ση με την ιμπε­ρια­λι­στι­κή στρα­τη­γι­κή περι­κύ­κλω­σής της, που προ­κά­λε­σε μεγά­λες κατα­στρο­φές, συνε­χή εμπό­δια και απειλές.

Συντρό­φισ­σες και σύντροφοι,

Η πρώ­τη περί­ο­δος της σοσια­λι­στι­κής οικο­δό­μη­σης μέχρι το Β’ Παγκό­σμιο Πόλε­μο είχε ως βασι­κό, πρω­ταρ­χι­κό στό­χο, την εξά­λει­ψη της καπι­τα­λι­στι­κής ιδιο­κτη­σί­ας, τη σχε­δια­σμέ­νη αντι­με­τώ­πι­ση κοι­νω­νι­κών και οικο­νο­μι­κών προ­βλη­μά­των που κλη­ρο­δό­τη­σε ο καπι­τα­λι­σμός και όξυ­νε η ιμπε­ρια­λι­στι­κή περι­κύ­κλω­ση και επέμ­βα­ση. Εκεί­νη τη χρο­νι­κή περί­ο­δο η σοβιε­τι­κή εξου­σία θεα­μα­τι­κά μεί­ω­σε τη βαθιά ανι­σο­με­τρία που κλη­ρο­νό­μη­σε η επα­νά­στα­ση από την τσα­ρι­κή αυτοκρατορία.

Στην περί­ο­δο 1917–1940 η σοβιε­τι­κή εξου­σία γενι­κά σημεί­ω­σε επι­τυ­χί­ες. Πραγ­μα­το­ποί­η­σε τον εξη­λε­κτρι­σμό και την εκβιο­μη­χά­νι­ση της παρα­γω­γής, την επέ­κτα­ση των μετα­φο­ρών, την εκμη­χά­νι­ση μεγά­λου μέρους της αγρο­τι­κής παρα­γω­γής. Ξεκί­νη­σε τη σχε­διο­ποι­η­μέ­νη παρα­γω­γή και πέτυ­χε θεα­μα­τι­κούς ρυθ­μούς ανά­πτυ­ξης της σοσια­λι­στι­κής βιο­μη­χα­νι­κής παραγωγής.

Μετά το Β’ Παγκό­σμιο Πόλε­μο και τη μετα­πο­λε­μι­κή ανόρ­θω­ση, η σοσια­λι­στι­κή οικο­δό­μη­ση μπή­κε σε νέα φάση. Το Κόμ­μα βρέ­θη­κε αντι­μέ­τω­πο με νέες απαι­τή­σεις και προ­κλή­σεις. Ως σημείο στρο­φής ξεχω­ρί­ζει το 20ό Συνέ­δριο του KKΣE (1956), επει­δή σε αυτό υιο­θε­τή­θη­καν μια σει­ρά οπορ­του­νι­στι­κές θέσεις για τα ζητή­μα­τα της οικο­νο­μί­ας, της στρα­τη­γι­κής του κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος και των διε­θνών σχέ­σε­ων. Άλλα­ξε ο συσχε­τι­σμός στη δια­πά­λη που διε­ξα­γό­ταν όλη την προη­γού­με­νη περί­ο­δο, με στρο­φή υπέρ των ανα­θε­ω­ρη­τι­κών-οπορ­του­νι­στι­κών θέσε­ων στο 20ό Συνέ­δριο, με απο­τέ­λε­σμα το Κόμ­μα στα­δια­κά να χάνει τα επα­να­στα­τι­κά του χαρακτηριστικά.

Για τα προ­βλή­μα­τα που ανέ­κυ­πταν στην οικο­νο­μία, χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­καν ως λύσεις τρό­ποι και μέσα που ανή­καν στο παρελ­θόν. Με την προ­ώ­θη­ση της “αγο­ραί­ας” πολι­τι­κής, αντί να ενι­σχύ­ο­νται η κοι­νω­νι­κή ιδιο­κτη­σία και ο Κεντρι­κός Σχε­δια­σμός, η ομο­γε­νο­ποί­η­ση της εργα­τι­κής τάξης με διεύ­ρυν­ση της ικα­νό­τη­τας και δυνα­τό­τη­τας για πολυ­ει­δί­κευ­ση, για εναλ­λα­γές στον τεχνι­κό κατα­με­ρι­σμό εργα­σί­ας, η εργα­τι­κή συμ­με­το­χή στην οργά­νω­ση της εργα­σί­ας, ο εργα­τι­κός έλεγ­χος από κάτω προς τα πάνω, άρχι­σε να δυνα­μώ­νει η αντί­στρο­φη τάση. Σε αυτό το υπό­βα­θρο στα­δια­κά υπο­χώ­ρη­σε το επί­πε­δο της κοι­νω­νι­κής συνεί­δη­σης. Χάθη­κε η προη­γού­με­νη εμπει­ρία και απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τα που είχε το εργο­στα­σια­κό σοβιέτ, το στα­χα­νο­φι­κό κίνη­μα στον έλεγ­χο της ποιό­τη­τας, στην απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τε­ρη οργά­νω­ση και διεύ­θυν­ση, στις ευρε­σι­τε­χνί­ες για εξοι­κο­νό­μη­ση υλών και χρό­νου εργα­σί­ας κ.λπ.

Η θεω­ρη­τι­κή διο­λί­σθη­ση και η αντί­στοι­χη πολι­τι­κή οπι­σθο­χώ­ρη­σης στην ΕΣΣΔ ήρθε σε μια νέα φάση που οι παρα­γω­γι­κές δυνά­μεις είχαν ανα­πτυ­χθεί σ’ ένα ανώ­τε­ρο επί­πε­δο και απαι­τού­σαν αντί­στοι­χη ανά­πτυ­ξη του Κεντρι­κού Σχε­δια­σμού. Δηλα­δή, ήταν ώρι­μη η ανά­γκη εμβά­θυν­σης των σοσια­λι­στι­κών σχέσεων.

Στη δεκα­ε­τία του 1980 ο οπορ­του­νι­σμός, με την περε­στρόι­κα, ολο­κλη­ρώ­θη­κε σε προ­δο­τι­κή, αντε­πα­να­στα­τι­κή δύναμη.

Συντρό­φισ­σες και σύντροφοι,

Η σοσια­λι­στι­κή οικο­δό­μη­ση είναι μια ενιαία δια­δι­κα­σία, η οποία ξεκι­νά με την κατά­λη­ψη της εξου­σί­ας από την εργα­τι­κή τάξη. Αρχι­κά, δια­μορ­φώ­νε­ται ο νέος τρό­πος παρα­γω­γής, ο οποί­ος επι­κρα­τεί βασι­κά με την ολο­κλη­ρω­τι­κή κατάρ­γη­ση των καπι­τα­λι­στι­κών σχέ­σε­ων, της σχέ­σης κεφα­λαί­ου-μισθω­τής εργα­σί­ας. Στη συνέ­χεια, οι νέες σχέ­σεις επε­κτεί­νο­νται και βαθαί­νουν, ανα­πτύσ­σο­νται οι κομ­μου­νι­στι­κές σχέ­σεις και ο νέος άνθρω­πος σε ένα ανώ­τε­ρο επί­πε­δο που κατο­χυ­ρώ­νει την ανε­πί­στρε­πτη κυριαρ­χία τους, εφό­σον έχουν καταρ­γη­θεί οι καπι­τα­λι­στι­κές σχέ­σεις παγκό­σμια ή του­λά­χι­στον στις ανα­πτυγ­μέ­νες και στις βαρύ­νου­σες στο ιμπε­ρια­λι­στι­κό σύστη­μα χώρες.

Στη σοσια­λι­στι­κή πορεία εμπε­ριέ­χε­ται η δυνα­τό­τη­τα αντι­στρο­φής της και οπι­σθο­δρό­μη­σης προς τον καπι­τα­λι­σμό. Η οπι­σθο­δρό­μη­ση δεν είναι πρω­τό­γνω­ρο φαι­νό­με­νο στην κοι­νω­νι­κή εξέ­λι­ξη και σε κάθε περί­πτω­ση απο­τε­λεί προ­σω­ρι­νό φαι­νό­με­νο στην Ιστο­ρία της. Είναι αδιαμ­φι­σβή­τη­το γεγο­νός ότι κανέ­να κοι­νω­νι­κο­οι­κο­νο­μι­κό σύστη­μα δεν εδραιώ­θη­κε μια κι έξω στην Ιστο­ρία. Το πέρα­σμα από μια κατώ­τε­ρη φάση ανά­πτυ­ξης σε μια ανώ­τε­ρη δεν ήταν ευθύ­γραμ­μα ανο­δι­κή δια­δι­κα­σία. Αυτό απο­δει­κνύ­ει και η ίδια η ιστο­ρία επι­κρά­τη­σης του καπιταλισμού.

Η δια­μόρ­φω­ση του κομ­μου­νι­στι­κού τρό­που παρα­γω­γής ξεκι­νά με την κοι­νω­νι­κο­ποί­η­ση των συγκε­ντρω­μέ­νων μέσων παρα­γω­γής, τον Κεντρι­κό Σχε­δια­σμό, την κατα­νο­μή του εργα­τι­κού δυνα­μι­κού στους διά­φο­ρους κλά­δους, τη σχε­δια­σμέ­νη κατα­νο­μή του κοι­νω­νι­κού προ­ϊ­ό­ντος, τη δια­μόρ­φω­ση θεσμών εργα­τι­κού ελέγ­χου. Στη βάση αυτών των νέων οικο­νο­μι­κών σχέ­σε­ων ανα­πτύσ­σο­νται με γρή­γο­ρους ρυθ­μούς οι παρα­γω­γι­κές δυνά­μεις, ο άνθρω­πος και τα μέσα παρα­γω­γής, οργα­νώ­νε­ται η παρα­γω­γή και όλη η κοι­νω­νία. Επι­τυγ­χά­νε­ται η σοσια­λι­στι­κή συσ­σώ­ρευ­ση, ένα νέο επί­πε­δο κοι­νω­νι­κής ευημερίας.

Η κοι­νω­νι­κο­ποί­η­ση στο σοσια­λι­σμό, όπως και όλη η οργά­νω­ση της οικο­νο­μί­ας και κοι­νω­νί­ας, πραγ­μα­το­ποιεί­ται μέσω του κρά­τους της εργα­τι­κής τάξης, υπό την καθο­δή­γη­ση του Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος, το οποίο στη­ρί­ζε­ται στην κινη­το­ποί­η­ση των εργα­τι­κών μαζών, στον εργα­τι­κό έλεγχο.

Η όποια καθυ­στέ­ρη­ση, και πολύ περισ­σό­τε­ρο η υπο­χώ­ρη­ση, στην ανά­πτυ­ξη των σοσια­λι­στι­κών σχέ­σε­ων οδη­γεί στην όξυν­ση της αντί­φα­σης παρα­γω­γι­κών δυνά­με­ων — σχέ­σε­ων παρα­γω­γής. Στη βάση αυτή, οι αντι­θέ­σεις και δια­φο­ρο­ποι­ή­σεις μπο­ρούν να μετα­τρα­πούν σε κοι­νω­νι­κούς αντα­γω­νι­σμούς, να οξυν­θεί η ταξι­κή πάλη. Στο σοσια­λι­σμό υπάρ­χει αντι­κει­με­νι­κή βάση που εμπε­ριέ­χει τη δυνα­τό­τη­τα, υπό ορι­σμέ­νες προ­ϋ­πο­θέ­σεις, κοι­νω­νι­κές δυνά­μεις να λει­τουρ­γή­σουν ως δυνά­μει φορείς των εκμε­ταλ­λευ­τι­κών σχέ­σε­ων, όπως συνέ­βη τελι­κά στην ΕΣΣΔ.

Από μια περί­ο­δο και μετά, το Κόμ­μα έχα­σε στα­δια­κά τον επα­να­στα­τι­κό καθο­δη­γη­τι­κό του χαρα­κτή­ρα και έτσι έγι­νε δυνα­τό να κυριαρ­χή­σουν οι αντε­πα­να­στα­τι­κές δυνά­μεις στο Κόμ­μα και στην εξουσία.

Χαρα­κτη­ρί­ζου­με τις εξε­λί­ξεις του 1989–1991 ως νίκη της αντε­πα­νά­στα­σης. Δεν είναι τυχαίο, άλλω­στε, ότι αυτές οι εξε­λί­ξεις υπο­στη­ρί­χτη­καν από τη διε­θνή αντί­δρα­ση, ότι η σοσια­λι­στι­κή οικο­δό­μη­ση, ιδιαί­τε­ρα στην περί­ο­δο εξά­λει­ψης των καπι­τα­λι­στι­κών σχέ­σε­ων και θεμε­λί­ω­σης του σοσια­λι­σμού, μέχρι το Β’ Παγκό­σμιο Πόλε­μο, συγκε­ντρώ­νει τα ιδε­ο­λο­γι­κά και πολι­τι­κά πυρά του διε­θνούς ιμπεριαλισμού.

Η αντε­πα­νά­στα­ση στην ΕΣΣΔ δεν προ­ήλ­θε από ιμπε­ρια­λι­στι­κή στρα­τιω­τι­κή επέμ­βα­ση, αλλά από τα μέσα και από τα πάνω, ως απο­τέ­λε­σμα της οπορ­του­νι­στι­κής μετάλ­λα­ξης του KK και της αντί­στοι­χης πολι­τι­κής κατεύ­θυν­σης της σοβιε­τι­κής εξουσίας.

Προ­τε­ραιό­τη­τα έχουν οι εσω­τε­ρι­κοί παρά­γο­ντες, οι κοι­νω­νι­κό-οικο­νο­μι­κές συν­θή­κες που ανα­πα­ρά­γουν τον οπορ­του­νι­σμό στο έδα­φος της σοσια­λι­στι­κής οικο­δό­μη­σης. Δεν υπο­τι­μά­με βεβαί­ως και τη μακρό­χρο­νη επί­δρα­ση και την πολύ­μορ­φη παρέμ­βα­ση του ιμπε­ρια­λι­σμού στην ανά­πτυ­ξη του οπορ­του­νι­σμού και στην εξέ­λι­ξή του σε αντε­πα­να­στα­τι­κή δύναμη.

Επο­μέ­νως, η επι­στη­μο­νι­κό­τη­τα και η ταξι­κό­τη­τα της πολι­τι­κής του KK είναι καθο­ρι­στι­κή προ­ϋ­πό­θε­ση της σοσια­λι­στι­κής οικο­δό­μη­σης. Στο βαθ­μό που τα στοι­χεία αυτά χάνο­νται, ανδρώ­νε­ται ο οπορ­του­νι­σμός, ο οποί­ος, αν δεν αντι­με­τω­πι­στεί, εξε­λίσ­σε­ται σε αντε­πα­να­στα­τι­κή δύναμη.

Το Κόμ­μα μας έχει ανα­λά­βει τις δικές του ευθύ­νες για τις λαθε­μέ­νες εκτι­μή­σεις και την θεω­ρη­τι­κή ανε­πάρ­κεια κατα­νό­η­σης σε βάθος έγκαι­ρα όλων αυτών των εξελίξεων

Η κρι­τι­κή αντι­με­τώ­πι­ση της στά­σης του KKE απέ­να­ντι στη σοσια­λι­στι­κή οικο­δό­μη­ση δεν απα­ξιώ­νει σε καμία περί­πτω­ση το γεγο­νός ότι το Κόμ­μα μας, με συνεί­δη­ση του διε­θνι­στι­κού του χαρα­κτή­ρα, σε όλη την πορεία του, υπε­ρα­σπί­στη­κε τη δια­δι­κα­σία οικο­δό­μη­σης του σοσια­λι­σμού — κομ­μου­νι­σμού στον 20ό αιώ­να, ακό­μα και με τη ζωή χιλιά­δων μελών και στε­λε­χών του. Ήταν και είναι συνει­δη­τή επι­λο­γή του Κόμ­μα­τός μας η μαχη­τι­κή υπε­ρά­σπι­ση της προ­σφο­ράς του σοσια­λι­σμού στον 20ό αιώνα.

Το KKE δεν πέρα­σε με το πλευ­ρό αυτών των δυνά­με­ων, που, προ­ερ­χό­με­νες από το κομ­μου­νι­στι­κό κίνη­μα, στο όνο­μα της κρι­τι­κής στην ΕΣΣΔ και στις υπό­λοι­πες χώρες, οδη­γή­θη­καν στο μηδε­νι­σμό, στην άρνη­ση του σοσια­λι­στι­κού χαρα­κτή­ρα τους, στην υιο­θέ­τη­ση της προ­πα­γάν­δας του ιμπε­ρια­λι­σμού, ούτε ανα­θε­ώ­ρη­σε τη στά­ση υπε­ρά­σπι­σης, παρά τις αδυ­να­μί­ες της.

Σύντρο­φοι και συντρόφισσες,

Η τρα­γω­δία που βιώ­νουν οι λαοί της πρώ­ην ΕΣΣΔ αλλά και οι λαοί όλου του κόσμου δεν έχουν προη­γού­με­νο, μετά τη διά­λυ­ση της ΕΣΣΔ και την ανα­τρο­πή του σοσια­λι­στι­κού συστή­μα­τος το 1991 έως σήμε­ρα, το 2022.

- Στυ­γνή εκμε­τάλ­λευ­ση ανθρώ­που από άνθρω­πο. Κατα­κτή­σεις δεκα­ε­τιών της εργα­τι­κής τάξης, των λαών πετά­χτη­καν στον «κάλα­θο των αχρή­στων». Εργα­σια­κός μεσαί­ω­νας. Διά­λυ­ση της κοι­νω­νι­κής ασφά­λι­σης. Περιο­ρι­σμός συν­δι­κα­λι­στι­κών ελευ­θε­ριών και δικαιω­μά­των. Αύξη­ση της ανερ­γί­ας. Οικο­νο­μι­κές κρί­σεις και σει­ρά αντερ­γα­τι­κών- αντι­λαϊ­κών νόμων. Οξυμ­μέ­νο πρό­βλη­μα στέ­γα­σης. Πλει­στη­ρια­σμοί πρώ­της κατοι­κί­ας. Κίν­δυ­νος ενερ­γεια­κής φτώ­χειας, ανα­τι­μή­σεις, πλη­θω­ρι­σμός που κατα­τρώ­ει το λαϊ­κό εισό­δη­μα. Μεγά­λη φορολογία.

- Κακο­ποί­η­ση των γυναι­κών, διεύ­ρυν­ση της ανι­σο­τι­μί­ας ανδρών-γυναι­κών. Έλλει­ψη προ­στα­σί­ας των παι­διών. Έξαρ­ση της μάστι­γας των ναρ­κω­τι­κών. Διό­γκω­ση των φαι­νο­μέ­νων παι­δι­κής κακο­ποί­η­σης, όπως στην «Κιβω­τό του Τρό­μου». Έξαρ­ση του ρατσι­σμού, του εθνι­κι­σμού, του φασι­σμού-ναζι­σμού. Κρα­τι­κή κατα­στο­λή και βία. Υπο­κλο­πές και παρα­κο­λου­θή­σεις από εγχώ­ριες και ξένες μυστι­κές υπη­ρε­σί­ες, δια­φθο­ρά και σκάνδαλα.

- Όξυν­ση των ιμπε­ρια­λι­στι­κών αντα­γω­νι­σμών. Αντι­θέ­σεις, συγκρού­σεις, ιμπε­ρια­λι­στι­κός πόλε­μος, με πιο πρό­σφα­το αυτόν στην Ουκρα­νία. Προ­σφυ­γιά, μετα­νά­στευ­ση. Κίν­δυ­νος πυρη­νι­κής απειλής.

- Κατα­στρο­φή του περι­βάλ­λο­ντος. Έντα­ση κατα­στρο­φών από και­ρι­κά φαι­νό­με­να, χωρίς προ­στα­σία των λαϊ­κών οικο­γε­νειών (πλημ­μύ­ρες, σει­σμοί, πυρ­κα­γιές). Ενερ­γεια­κή φτώ­χεια και έλλει­ψη ρεύ­μα­τος, ενέρ­γειας. Κίν­δυ­νος επι­σι­τι­στι­κής κρί­σης. Πόλε­μος για το νερό. Και τόσα άλλα, αριθ­μός ατέ­λειω­τος προβλημάτων.

Αυτός είναι ο καπι­τα­λι­σμός, βάρ­βα­ρος και αδυ­σώ­πη­τος για τους λαούς και τη νεολαία.

Όσοι περί­με­ναν ή υπο­λό­γι­ζαν βελ­τί­ω­ση της διε­θνούς κατά­στα­σης, νέα περί­ο­δο ευη­με­ρί­ας για τους λαούς στις διά­φο­ρες χώρες του κόσμου και σε όλες τις ηπεί­ρους, δια­ψεύ­στη­καν οικτρά.

Οι καπι­τα­λι­στές είχαν σχέ­διο. Τα αστι­κά επι­τε­λεία δού­λευαν συστη­μα­τι­κά για την επα­να­φο­ρά της βαρ­βα­ρό­τη­τας μέσα από την ανα­τρο­πή του σοσια­λι­σμού και την διά­λυ­ση της ΕΣΣΔ. Ο προ­πα­γαν­δι­στι­κός τους μηχα­νι­σμός παρέ­συ­ρε αγνούς ανθρώ­πους που πίστευαν σε κάτι πιο όμορφο.

Πολ­λοί και πολ­λές παρα­σύρ­θη­καν. Είναι και­ρός να δουν τώρα, πώς και ποιοι έσκα­βαν το λάκ­κο των ανθρώ­πων του μόχθου, της προ­ό­δου, των κομ­μου­νι­στών, για να φτά­σει η ανθρω­πό­τη­τα ξανά σε στιγ­μές της προϊ­στο­ρί­ας της. Όλοι αυτοί, με αφορ­μή τα 100 χρό­νια από την ίδρυ­ση της ΕΣΣΔ που θυμό­μα­στε και τιμά­με φέτος, ίσως είναι και­ρός να βγά­λουν πλέ­ον ουσια­στι­κά συμπε­ρά­σμα­τα και με το χέρι στην καρ­διά και το νου πιο καθα­ρό να εντα­χθούν στην μεγά­λη στρα­τιά της παγκό­σμιας επανάστασης».

902.gr

«Ναι, αλλά ο Στά­λιν…», του Νίκου Μόττα