Εισιτήριο εισόδου από αύριο στην Αγία Σοφία — Ανησυχία στην επιστημονική κοινότητα για τη στατικότητα του μνημείου

Από αύριο αλλά­ζει το καθε­στώς εισό­δου στο Μεγά­λο Τέμε­νος της Αγί­ας Σοφί­ας για τους αλλο­δα­πούς επι­σκέ­πτες. Οι μη τούρ­κοι πολί­τες που θέλουν να επι­σκε­φτούν την Αγία Σοφία θα πρέ­πει να κατα­βάλ­λουν εισι­τή­ριο που αντι­στοι­χεί σε 25 ευρώ ανά άτο­μο (κάπου 825 τουρ­κι­κές λίρες) και θα μπαί­νουν στο κτί­ριο από ειδι­κή είσο­δο όπου θα υπάρ­χει εκδο­τή­ριο, κάμε­ρες, συστή­μα­τα πυρα­νί­χνευ­σης και άλλα συστή­μα­τα ασφα­λεί­ας. Οι τούρ­κοι πολί­τες όμως θα συνε­χί­σουν να εισέρ­χο­νται στην Αγία Σοφία δωρε­άν, όπως ισχύ­ει από το 2020 με την μετα­τρο­πή του Μου­σεί­ου της Αγί­ας Σοφί­ας σε μου­σουλ­μα­νι­κό τέμενος.

«Οι υπή­κο­οι της Τουρ­κι­κής Δημο­κρα­τί­ας», όπως ανα­φέ­ρει η σχε­τι­κή ανα­κοί­νω­ση του υπουρ­γεί­ου «που θα επι­σκέ­πτο­νται για σκο­πούς θρη­σκευ­τι­κής λατρεί­ας το τέμε­νος, θα συνε­χί­σουν να εισέρ­χο­νται δωρε­άν από την προ­βλε­πό­με­νη για αυτό το λόγο είσοδο».

Για την αλλα­γή αυτή, που θα δυσα­ρε­στή­σει ασφα­λώς και τα πλή­θη αλλο­δα­πών Μου­σουλ­μά­νων που σπεύ­δουν να προ­σκυ­νή­σουν το τέμε­νος από τα πέρα­τα του κόσμου, είχε ενη­με­ρώ­σει ο υπουρ­γός Του­ρι­σμού και Πολι­τι­σμού Νού­ρι Ερσόι από τον περα­σμέ­νο Οκτώ­βριο, όταν επί­σης είχε ανα­κοι­νώ­σει ότι θα ξεκι­νού­σαν παράλ­λη­λα εργα­σί­ες καθα­ρι­σμού και απο­κα­τά­στα­σης του κτι­ρί­ου ύστε­ρα από ζημιές που προ­κλή­θη­καν λόγω συνω­στι­σμού, έλλει­ψης προ­σω­πι­κού και ασε­βούς συμπε­ρι­φο­ράς του κοινού.

Η Αγία Σοφία είναι το μνη­μείο με τους περισ­σό­τε­ρους επι­σκέ­πτες στην Τουρ­κία. Μόνο το 2023 επι­σκέ­φτη­καν την Αγία Σοφία 3,5 εκα­τομ­μύ­ρια επι­σκέ­πτες-προ­σκυ­νη­τές, με πολ­λούς ειδι­κούς να προει­δο­ποιούν για τους κιν­δύ­νους στην στα­τι­κό­τη­τα του μνη­μεί­ου, το οποίο βρί­σκε­ται σε μια τερά­στια Πόλη όπως η Κων­στα­ντι­νού­πο­λη­που απει­λεί­ται από τη σοβα­ρή πιθα­νό­τη­τα ενός μεγά­λου σει­σμού.

Η από­φα­ση αυτή έρχε­ται σε μία περί­ο­δο όπου οι επι­στή­μο­νες συνι­στούν μεί­ω­ση του αριθ­μού των επι­σκε­πτών για να περιο­ρι­στούν οι ζημί­ες. Και όλα αυτά όταν το 2020 ο Ταγίπ Ερντο­γάν μετέ­τρε­ψε το “μου­σείο” της Αγί­ας Σοφί­ας σε τζα­μί , παρά τις αντι­δρά­σεις , δια­βε­βαί­ω­σε την παγκό­σμια κοι­νό­τη­τα οτι το μνη­μείο θα προ­στα­τευ­θεί. Τρία χρό­νια μετά το μνη­μείο όχι μόνο δεν προ­στα­τεύ­τη­κε αλλά απει­λεί­ται με κατα­στρο­φή με τους ειδι­κούς σε Τουρ­κία και Ελλά­δα να εκφρά­ζουν την ανη­συ­χία τους για ένα μνη­μείο παγκό­σμιας πολι­τι­στι­κής κληρονομιάς.

Σύμ­φω­να με τον τουρ­κι­κό τύπο «τα κομ­μά­τια πέφτουν από την ορο­φή λόγω της υγρα­σί­ας που δημιουρ­γεί­ται από το πλή­θος το οποίο συρ­ρέ­ει για να προ­σκυ­νή­σει, αλλά δεν λαμ­βά­νο­νται προ­φυ­λά­ξεις». Μάλι­στα ο πρό­ε­δρος του Διοι­κη­τι­κού Συμ­βου­λί­ου του Συν­δέ­σμου Ιστο­ρί­ας της Τέχνης της Τουρ­κί­ας Σερίφ Για­σάρ, με αφορ­μή το βίντεο τόνι­σε ότι “αν η Αγία Σοφία αν δεν απο­κα­τα­στα­θεί, θα καταρ­ρεύ­σει με τον πρώ­το σει­σμό”. Ο κ.Γιασάρ είναι από τους πρώ­τους που έχει ζητή­σει να μπουν κανό­νες ως προς τον αριθ­μό των επι­σκε­πτών ‚αλλά και να αρχί­σουν έργα προ­στα­σί­ας του ναού.

Όπως έχει υπο­στη­ρί­ξει κατά το παρελ­θόν “η Αγία Σοφία είναι 1.500 ετών και αν δεν απο­κα­τα­στα­θεί το συντο­μό­τε­ρο δυνα­τό, θα κατα­στρα­φεί σε περί­πτω­ση σει­σμού”. Μάλι­στα ως προ­σω­ρι­νή λύση πρό­τει­νε πως στο εξής “οτι πρέ­πει να γίνο­νται δεκτές ομά­δες όχι πλέ­ον των 25 ατό­μων. Ακό­μη και η ανα­πνοή από τους εκα­το­ντά­δες ανθρώ­πους που βρί­σκο­νται ταυ­τό­χρο­να στην Αγία Σοφία μειώ­νουν τη διάρ­κεια ζωής του ιστο­ρι­κού οικοδομήματος».

Παρά τις δια­βε­βαιώ­σεις τουρ­κι­κής κυβέρ­νη­σης για προ­στα­σία του μνη­μεί­ου ο Τούρ­κος ιστο­ρι­κός Ilber Ortayli Ortayli δεν κρύ­βει την ανη­συ­χία του αφού, όπως υπο­στη­ρί­ζει, το μνη­μείο, το οποίο προ­σελ­κύ­ει τρία εκα­τομ­μύ­ρια προ­σκυ­νη­τές ετη­σί­ως εκτός από του­ρί­στες, έχει υπο­στεί σημα­ντι­κές ζημιές μετά τη μετα­τρο­πή του σε τζα­μί. Τονί­ζει σε ότι ακό­μη και ένας περιο­ρι­σμέ­νος αριθ­μός 20–30 χιλιά­δων επι­σκε­πτών ετη­σί­ως, θα μπο­ρού­σε να θεω­ρη­θεί υπερ­βο­λι­κός για την αντο­χή του μνη­μεί­ου. Ο ιστο­ρι­κός προει­δο­ποιεί ότι το κτί­ριο πρέ­πει να κλεί­σει για απο­κα­τά­στα­ση, ώστε να απο­φευ­χθεί τυχόν κατάρρευση.

Ο αριθ­μός αυτός μοιά­ζει ελά­χι­στος καθώς σύμ­φω­να με τον Τούρ­κο υπουρ­γό Του­ρι­σμού και Πολι­τι­σμού, Mehmet Nuri Ersoy, η Αγία Σοφία έχει δεχθεί 21 εκα­τομ­μύ­ρια επι­σκέ­πτες από τότε που μετα­τρά­πη­κε σε τζα­μί πριν από τρία χρόνια.

ΙΔΕΕΣ και «ΣΤΡΑΤΗΓΟΙ» που άλλα­ξαν το ποδό­σφαι­ρο – Γιάν­νης Γεωργάκης