Εκδήλωση Αθλητισμός & _ΕΑΜική_ Εθνική Αντίσταση

Δευ­τέ­ρα 26 Φεβρουά­ριου 2024 στις 19.00
Κέντρο Νεό­τη­τας Δήμου Χαλαν­δρί­ου — Δανα­ΐ­δων & Αντιγόνης

Ομι­λη­τές:
Γιάν­νης Γεωρ­γά­κης, αθλη­τι­κο­γρά­φος — συγγραφέας
Νάσος Μπρά­τσος, δημο­σιο­γρά­φος — συγγραφέας
Γρή­γο­ρη­ςΛα­μπρά­κης, πρό­ε­δρος του ιδρύ­μα­τος «Γρη­γό­ρης Λαμπράκης»

Συντο­νι­στής: Νίκος Μάλ­λια­ρης, παλαί­μα­χος ποδοσφαιριστής

Ποδο­σφαι­ρι­στές θύμα­τα του πολέ­μου: Ανα­φέ­ρου­με ενδει­κτι­κά κάποιους ποδο­σφαι­ρι­στές κορυ­φαί­ων ομά­δων (ΠΑΟΚ, ΑΕΚ και Πανα­θη­ναϊ­κού), σκο­τώ­θη­καν στον πόλεμο.

• Ο Νίκος Σωτη­ριά­δης, γεν­νή­θη­κε στα Μου­δα­νιά της Μ. Ασί­ας το 1908. Μετά τη μικρα­σια­τι­κή ιμπε­ρια­λι­στι­κή εκστρα­τεία και κατα­στρο­φή, εγκα­τα­στά­θη­κε στη Θεσ­σα­λο­νί­κη και ξεκί­νη­σε να παί­ζει ποδό­σφαι­ρο στον Λευ­κό Αστέ­ρα. Το 1932, πήγε στον ΠΑΟΚ όπου αγω­νί­στη­κε ως τερ­μα­το­φύ­λα­κας με μεγά­λη επι­τυ­χία _ήταν μάλι­στα ο πρώ­τος ποδο­σφαι­ρι­στής του “Δικέ­φα­λου του Βορ­ρά” που φόρε­σε τη φανέ­λα με το εθνό­ση­μο (20_Φεβ_1938), στον αγώ­να με την Παλαι­στί­νη (1–0 υπέρ της Εθνι­κής μας). Με την κήρυ­ξη του πολέ­μου του 1940, υπη­ρέ­τη­σε ως Λοχί­ας και στις 28_Ιαν_1941, γαζώ­θη­κε στο στή­θος από σφαί­ρες πολυ­βό­λου, στην προ­σπά­θεια κατά­λη­ψης υψώ­μα­τος στην Κλεισούρα.
• Ο Γιώρ­γος Βατί­κης, γεν­νή­θη­κε στη Θεσ­σα­λο­νί­κη το 1918. Από το 1935, ξεκί­νη­σε την ποδο­σφαι­ρι­κή του καριέ­ρα στον ΠΑΟΚ, αγω­νι­ζό­με­νος ως αρι­στε­ρός μπακ (οπι­σθο­φύ­λα­κας που λένε οι παλαιό­τε­ροι). Ήταν εξαι­ρε­τι­κός ποδο­σφαι­ρι­στής και το μέλ­λον του δια­γρα­φό­ταν λαμπρό. Λίγες μέρες πριν την κήρυ­ξη του πολέ­μου, είχε ολο­κλη­ρώ­σει την εκπαί­δευ­ση του ως έφε­δρος στη Σύρο και βρέ­θη­κε αμέ­σως στην πρώ­τη γραμ­μή. Στις 17-Νοε-1940, εντο­λή να κατα­λά­βουν το ύψω­μα 1878_η δια­τα­γή του Επι­τε­λεί­ου ξεκά­θα­ρη, για να μπο­ρέ­σει ο Ελλη­νι­κός Στρα­τός να μπει στην Κορυ­τσά. Ο Βατί­κης με 10 πυρο­βο­λη­τές, κατα­φέρ­νει να φτά­σει στην κορυ­φή του 1878. Οι Ιτα­λοί όμως δεν το βάζουν κάτω. Χτυ­πά­νε αλύ­πη­τα …ο ένας μετά τον άλλον, οι γεν­ναί­οι πυρο­βο­λη­τές, πέφτουν νεκροί. Τελευ­ταί­ος σκο­τώ­θη­καν ο Βατί­κης, που μαχό­ταν βαριά λαβω­μέ­νος. Λίγο αργό­τε­ρα ήρθαν οι ενι­σχύ­σεις, με επι­κε­φα­λής τον Ανθυ­πο­λο­χα­γό Κων/νο Κολόμ­βα. Για τον Βατί­κη και τους άλλους ήρω­ες, ήταν αργά. Ωστό­σο, με τη θυσία τους άνοι­ξαν τον δρό­μο για την κατά­λη­ψη της Κορυ­τσάς. Μετά θάνα­τον, ο Βατί­κης προ­ή­χθη σε Ανθυ­πο­λο­χα­γό και του απο­νε­μή­θη­κε Αργυ­ρούν Αρι­στείο Ανδρεί­ας και Δίπλω­μα Ευγνω­μο­σύ­νης της Πατρίδας.

Δημή­τρης (Μίμης) Πιερ­ρά­κος: γεν­νή­θη­κε το 1909 στο Γύθειο και το 1912 η οικο­γέ­νεια του εγκα­τα­στά­θη­κε στην Αθή­να. Άρχι­σε να αγω­νί­ζε­ται ως ποδο­σφαι­ρι­στής στην Ένω­ση Αμπε­λο­κή­πων και το 1926, πήρε μετα­γρα­φή για τον Πανα­θη­ναϊ­κό. Μετά από δύο χρό­νια, καθιε­ρώ­θη­κε στους “πρά­σι­νους”, όπου αγω­νι­ζό­ταν ως επι­θε­τι­κός και είχε ιδιαί­τε­ρη ευχέ­ρεια στο σκο­ρά­ρι­σμα. Ήταν 4 φορές διε­θνής με την Εθνι­κή Ομά­δα, με την οποία πέτυ­χε και ένα τέρ­μα. Μετά την κήρυ­ξη του πολέ­μου το 1940, επι­στρα­τεύ­τη­κε και υπη­ρέ­τη­σε στο μέτω­πο ως ασυρματιστής.
18-Νο-1940, βρι­σκό­ταν στη Διπο­τα­μιά. Εκεί συνέ­λα­βε αιχ­μά­λω­το ένα Ιτα­λό αερο­πό­ρο που είχε πέσει με αλε­ξί­πτω­το. Λίγο αργό­τε­ρα, η μονά­δα του άρχι­σε να δέχε­ται πυρά από τους Ιτα­λούς. Ο Πιερ­ρά­κος έγρα­φε ένα γράμ­μα στον αδελ­φό του και δεν καλύ­φθη­κε έγκαι­ρα. Έτσι χτυ­πή­θη­κε από θραύ­σμα­τα μιας ιτα­λι­κής οβί­δας και σκοτώθηκε.Τάφηκε μαζί με άλλους Έλλη­νες στρα­τιώ­τες σε αλβα­νι­κό νεκροταφείο.

Λύσ­σα κακιά … ΠΑΕ ΑΕΚ: “Δεν έχου­με καμία σχέ­ση με την εκδή­λω­ση για τον Σπύ­ρο Κοντού­λη και το ΚΚΕ”…

• Ο Σπύ­ρος Κοντού­λης, γεν­νή­θη­κε το 1915 στον Πει­ραιά. Ξεκί­νη­σε την καριέ­ρα του από την Άμυ­να Πει­ραιά και το 1935, μετα­γρά­φη­κε στην ΑΕΚ. Ήταν ένας από τους καλύ­τε­ρους μπα­λα­δό­ρους της επο­χής. Τρεις φορές αγω­νί­στη­κε με τα χρώ­μα­τα της Εθνι­κής Ελλά­δος. Πήρε μέρος στον ελλη­νοϊ­τα­λι­κό πόλε­μο όπου τραυ­μα­τί­στη­κε στο πόδι. Η μοί­ρα όμως του έπαι­ξε άσχη­μο παι­χνί­δι. Τον Απρί­λιο του 1944, συνε­λή­φθη από κατο­χι­κές δυνά­μεις στη Νίκαια, όπου είχε πάει για να του φρο­ντί­σει η μητέ­ρα του ένα τραύ­μα από ποδο­σφαι­ρι­κό αγώ­να. Μετα­φέρ­θη­κε στο στρα­τό­πε­δο Χαϊ­δα­ρί­ου όπου συνά­ντη­σε τον αδελ­φό του του Βασί­λη, που εκτε­λέ­στη­κε αργό­τε­ρα και τον συμπαί­κτη του στην ΑΕΚ Κώστα Χρι­στο­δού­λου, που αν και βασα­νί­στη­κε φρι­κτά, κατόρ­θω­σε να επι­ζή­σει. Τον Ιού­νιο του 1944, ενώ μετα­φε­ρό­ταν από τους Γερ­μα­νούς με καμιό­νι από το Χαϊ­δά­ρι στο Σκο­πευ­τή­ριο της Και­σα­ρια­νής για να εκτε­λε­στεί, ο Κοντού­λης πήδη­ξε από το όχη­μα και άρχι­σε να τρέ­χει. Δυστυ­χώς, δεν πρό­λα­βε να πάει μακριά. Μια ριπή από αυτό­μα­το, κοντά στο Μετς, του αφαί­ρε­σε τη ζωή.
• Στο Πόγρα­δετς, τραυ­μα­τί­στη­κε σοβα­ρά ο ποδο­σφαι­ρι­στής της ΑΕΚ Κώστας Βαλα­βά­νης, από όλμο που έσκα­σε μπρο­στά του. Το ίδιο συνέ­βη και στον δρο­μέα Καψο­κέ­φα­λο. Στο Τεπε­λέ­νι, πλη­γώ­θη­κε βαριά στο πόδι ο σπου­δαί­ος ποδο­σφαι­ρι­στής της ΑΕΚ και μετέ­πει­τα του

Δεν υπήρ­χε αθλη­τι­κός σύλ­λο­γος της επο­χής χωρίς μαχη­τές της Εθνι­κής Αντί­στα­σης. Είναι ο φόρος που πλη­ρώ­νε­ται με νεα­νι­κές ψυχές σε κάθε πόλε­μο. Ο Ολυ­μπια­κός Βόλου έχα­σε τους Μαλα­βέ­τα, Σωτη­ρί­ου, Μαυ­ρα­τζού­λη, η Κέρ­κυ­ρα τον Κάντα­ρο, η Θήβα τους Αφρά­τη, Καθε­νιώ­τη, Παπα­δη­μη­τρί­ου, η Προ­πο­ντί­δα τους Μπουρ­νο­βα­λή, Βερ­νέ­ζο, ο Παναι­τω­λι­κός τους Καμ­ζέ­λη, Αλε­ξά, ο Ηρα­κλής τον Χατζη­τσί­ρο και αργό­τε­ρα τον σαμπο­τέρ Γιώρ­γη Ιβα­νόφ.

Η αντί­στα­ση στο φασι­σμό-ναζι­σμό, βρή­κε στο πεδίο της μάχης και πολ­λούς Έλλη­νες αθλη­τές εκεί­νης της επο­χής. Ο αθλη­τι­σμός δεν θα μπο­ρού­σε να μεί­νει αμέ­το­χος και άπρα­γος. Φυσι­κά, οι αθλη­τές ήταν σαν όλους τους άλλους, δεν διέ­φε­ραν σε τίπο­τα, ούτε είχαν κανέ­να ιδιαί­τε­ρο προ­νό­μιο, όπως πιθα­νό­τα­τα συμ­βαί­νει σήμε­ρα που είναι τελεί­ως άλλα τα δεδο­μέ­να. Ο αθλη­τι­σμός βγή­κε μπρο­στά, βοή­θη­σε όσους υπέ­φε­ραν και παρέ­μει­νε ανα­πό­σπα­στο κομ­μά­τι του έπους του ’40 και της ΕΑΜι­κής Εθνι­κής Αντί­στα­σης, παρά την φτώ­χεια, την πεί­να και την εξα­θλί­ω­ση που υπήρχε.

Η Ένω­ση Ελλή­νων Αθλη­τών δημιουρ­γή­θη­κε στα πρώ­τα χρό­νια της κατο­χής. Αρκε­τά μέλη της εκτε­λέ­στη­καν από τους Γερ­μα­νούς για την αντι­στα­σια­κή τους δρά­ση, όπως αυτοί που ανα­φέ­ρα­με παρα­πά­νω. Η ΕΕΑ επα­νι­δρύ­θη­κε ουσια­στι­κά το 1942 και οι αθλη­τές του στί­βου είχαν τον πρώ­το λόγο, γι’ αυτό και αρχι­κά έγι­νε γνω­στή με την επω­νυ­μία “Στί­βος”. Ο Γρη­γό­ρης Λαμπρά­κης, ο Ρένος Φρα­γκού­δης (πρώ­τος πρό­ε­δρός της), ο Γιάν­νης Σκια­δάς και άλλοι όπως οι Καρα­γιώρ­γης, Μισαη­λί­δης, Θάνος και Φρα­γκού­δης πρω­το­στά­τη­σαν στην δρά­ση της.

Ο Βαλ­κα­νιο­νί­κης Γιάν­νης Σκια­δάς, δρο­μέ­ας και μαχη­τής στην Αλβα­νία, ήταν εκδό­της της εφη­με­ρί­δας “Αθλη­τι­κά Νέα”, που υπο­στη­ρι­ζό­ταν από την Ένω­ση των Αθλη­τών, ενώ ο Λαμπρά­κης, Βαλ­κα­νιο­νί­κης και ρέκορ­ντμαν στο άλμα εις μήκος και στα 100 μέτρα, στην διάρ­κεια της κατο­χής διορ­γά­νω­νε αγώ­νες με άλλους συνα­θλη­τές του, με τα έσο­δα να πηγαί­νουν σε διορ­γά­νω­ση λαϊ­κών συσ­σι­τί­ων. Κάποιοι αθλη­τές, έδι­ναν ακό­μη και το γάλα που έπι­ναν σε μικρά παι­διά, όταν έφευ­γαν από προ­πό­νη­ση στο Πανα­θη­ναϊ­κό Στάδιο.

Η ΕΕΑ, έδι­νε αγώ­νες για ερά­νους και η δρά­ση της περιε­λάμ­βα­νε ακό­μα συσ­σί­τια, υγειο­νο­μι­κή περί­θαλ­ψη και παρα­κο­λού­θη­ση. Μάλι­στα, ενι­σχύ­θη­κε με ποδη­λά­τες, πυγ­μά­χους, μπα­σκε­τι­κούς και παλαι­στές και ο ρόλος της έγι­νε ακό­μα μεγα­λύ­τε­ρος το δεύ­τε­ρο μισό του 1942, όταν μπή­κε και το ποδό­σφαι­ρο. Τον επό­με­νο χρό­νο, είχε απο­κτή­σει πλέ­ον μεγά­λη δύνα­μη, οι αγώ­νες της είχαν μεγά­λη απή­χη­ση και άρχι­σε η κόντρα με την ΕΠΟ, που έβλε­πε πλέ­ον πως περ­νού­σε σε δεύ­τε­ρη μοί­ρα. Η μεγά­λη κόντρα υπήρ­ξε, όταν η ΕΕΑ ανέ­λα­βε τον Μάιο του 1943 να διορ­γα­νώ­σει το Κατο­χι­κό Πρω­τά­θλη­μα, κάτι που δεν άρε­σε καθό­λου στην Ομοσπονδία..

Η αντί­στα­ση της Λεω­φό­ρου Αλεξάνδρας

Ήταν φθι­νό­πω­ρο του 1942 και ένας αγώ­νας που δεν διε­ξή­χθη ποτέ, έμελ­λε να απο­τε­λέ­σει μια κίνη­ση αντί­στα­σης απέ­να­ντι στους Γερ­μα­νούς κατα­κτη­τές, Η Ένω­ση Ελλή­νων Αθλη­τών είχε κανο­νί­σει να αγω­νι­στούν στη Λεω­φό­ρο Αλε­ξάν­δρας ο Πανα­θη­ναϊ­κός με την ΑΕΚ και μέρος των εισπρά­ξε­ων θα πήγαι­νε στους φυμα­τι­κούς του “Σωτη­ρία”. Το γήπε­δο μάζε­ψε 15.000 φιλά­θλους γι’ αυτό το ματς, ενώ πολ­λοί έμει­ναν απέ­ξω. Εντέ­λει, το παι­χνί­δι δεν έγι­νε ποτέ, διό­τι ορί­στη­κε Αυστρια­κός κατο­χι­κός αξιω­μα­τι­κός για να το διευ­θύ­νει και οι παί­κτες αρνή­θη­καν να παί­ξουν, διό­τι όπως εξή­γη­σαν και στον κόσμο, θα ήταν σα να έσκυ­βαν το κεφά­λι στον κατα­κτη­τή. Πολ­λοί ήταν αυτοί που μπή­καν στο γήπε­δο, έσπα­σαν τα δοκά­ρια, κατέ­στρε­ψαν τις ξύλι­νες εξέ­δρες και τον αγω­νι­στι­κό χώρο, για να ακο­λου­θή­σει αντι­φα­σι­στι­κή δια­δή­λω­ση που έφτα­σε μέχρι την Ομό­νοια, με τις γερ­μα­νι­κές δυνά­μεις να επεμ­βαί­νουν για να τις δια­λύ­σουν. “Την προ­σε­χή Κυρια­κή μέγας ποδο­σφαι­ρι­κός αγών Πανα­θη­ναϊ­κού — Αγγλι­κής Αερο­πο­ρί­ας. Ζήτω η Ελευ­θε­ρία”. έγρα­φε η ανα­κοί­νω­ση που διά­βα­ζαν και οι φυλα­κι­σμέ­νοι από απέναντι…

Μεγά­λος μαχη­τής, ήταν και ο Γεώρ­γιος Σαϊ­νό­βιτς-Ιβά­νωφ (γενν. στη Βαρ­σο­βία το 1911 και στη Θεσ­σα­λο­νί­κη πήγε το 1926 _Πολωνή μητέ­ρα.  Έλλη­νας πατέ­ρας). Ως αθλη­τής του Ηρα­κλή, πήρε νίκες τόσο στους εσω­τε­ρι­κούς όσο και σε διε­θνείς αθλη­τι­κούς κολυμ­βη­τι­κούς αγώ­νες και το όνο­μα του έγι­νε γνω­στό στο Πανελ­λή­νιο. Θεω­ρεί­ται μεγά­λος σαμπο­τέρ (γυρί­στη­κε και ται­νία). Στις 18-Δεκ-1941, ύστε­ρα από προ­δο­σία, συνε­λή­φθη από τους ναζί, αλλά κατά­φε­ρε να απο­δρά­σει, παρι­στά­νο­ντας τον τρε­λό. Τότε, οδη­γή­θη­κε στο “Αιγι­νή­τειο” για παρα­κο­λού­θη­ση απ όπου φυγα­δεύ­τη­κε, ενώ οι Γερ­μα­νοί έδι­ναν 500.000 δραχ­μές σε όποιον τον έβρι­σκε και τον παρέ­δι­δε. Αφού προ­κά­λε­σε πολ­λά δει­νά στον κατα­κτη­τή, τελι­κά πιά­στη­κε ύστε­ρα από την προ­δο­σία (κάποιου κατα­δό­τη Παντε­λή Λαμπρι­νό­που­λου, ο οποί­ος εισέ­πρα­ξε 2.000.000 δραχ­μές) _μαζί του ήταν και άλλοι, οι οποί­οι πιά­στη­καν, ανά­με­σά τους και ο Μιχά­λης Παπά­ζο­γλου, ο οποί­ος ήταν εμπνευ­στής του σήμα­τος του Πανα­θη­ναϊ­κού, αλλά συνά­μα παί­κτης και παρά­γο­ντας του συλ­λό­γου. Εκτε­λέ­στη­κε τελι­κά όταν οδη­γού­με­νος μαζί με τους υπό­λοι­πους στην μαρ­τυ­ρι­κή Και­σα­ρια­νή, προ­σπά­θη­σε να απο­δρά­σει. Οι Γερ­μα­νοί τον πυρο­βό­λη­σαν και τον τραυ­μά­τι­σαν στον ώμο, για να φύγει τελι­κά από την ζωή με το κεφά­λι όρθιο και δίχως να έχει σκύ­ψει ποτέ το κεφά­λι. Για τους Πολω­νούς είναι εθνι­κός ήρω­ας, υπάρ­χουν ανδριά­ντες προς τιμήν του, όπως βέβαια υπάρ­χει ανδριά­ντας και στην οδό Λαγκα­δά στην Θεσ­σα­λο­νί­κη. Μάλι­στα, από το 1953 διορ­γα­νώ­νο­νται κολυμ­βη­τι­κοί αγώ­νες, τα “Ιβα­νώ­φεια”, ενώ ο Ηρα­κλής έχει δώσει προς τιμήν του το όνο­μά του στο κλει­στό του μπά­σκετ, το “Ιβα­νώ­φειο”.

Βίντεο του ΚΚΕ αφιε­ρω­μέ­νο στους κομ­μου­νι­στές ποδοσφαιριστές

Η δράση του θρυλικού κομμουνιστή Νίκου Γόδα

Στις 27-Οκτ-1940, οι περισ­σό­τε­ροι παί­κτες του Ολυ­μπια­κού πήγαν στην Πάτρα για να παί­ξουν με τη μικτή Πει­ραιά ενα­ντί­ον της μικτής Πάτρας, για το πρω­τά­θλη­μα πόλε­ων. Τελι­κά δεν πρό­λα­βαν όχι μόνο να παί­ξουν αλλά ούτε καν να γυρί­σουν στο σπί­τι τους, αφού ξεκί­νη­σε ο πόλε­μος. Μάλι­στα και από την οικο­γέ­νεια του Ολυ­μπια­κού χάθη­καν παί­κτες σε εκεί­να τα δύσκο­λα χρό­νια και αργό­τε­ρα στον ηρω­ι­κό Δεκέμβρη.
Ο Στέ­λιος Ανα­μα­τέ­ρος στη μάχη των Εξαρ­χεί­ων το Δεκέμ­βριο του 1944 και ο Νίκος Γόδας _αναφερθήκαμε ήδη, ο οποί­ος απο­τε­λεί μια από τις πιο εμβλη­μα­τι­κές μορ­φές. Αγω­νι­στής της Εθνι­κής Αντί­στα­σης κατά των Γερ­μα­νών κατα­κτη­τών και λοχα­γός του ΕΛΑΣ, κομ­μου­νι­στής, που εκτε­λέ­στη­κε στο Λαζα­ρέ­το της Κέρ­κυ­ρας στις 19-Νοε-1948 στην διάρ­κεια του αγώ­να των αλύ­γι­στων της ταξι­κής πάλης. Από τους μεγα­λύ­τε­ρους μαχη­τές, είχε πάρει μέρος σε όλες τις σημα­ντι­κές μάχες εκεί­νης της επο­χής, ενώ λέγε­ται ότι από τα πυρο­βο­λεία στο όρος Αιγά­λεω είχε κατα­φέ­ρει να καταρ­ρί­ψει ένα γερ­μα­νι­κό αερο­πλά­νο. Ο φίλος του, Στα­μά­της Σκούρ­της, υπο­στη­ρί­ζει στο βιβλίο του πως η διοί­κη­ση του Ολυ­μπια­κού δεν βοή­θη­σε όσο μπο­ρού­σε τον Γόδα για να τον βγά­λει από τη φυλα­κή _κομμουνιστής ων, την περί­ο­δο της Κατο­χής, όπως είχε κάνει η ΑΕΚ για πολ­λούς παί­κτες της.

Φυσι­κά δεν ήταν οι μόνοι ..δεν ήταν το ποδό­σφαι­ρο που είχε απα­ραί­τη­τα την πρω­το­κα­θε­δρία απλά η ιστο­ρία ασχο­λεί­ται με τους επώ­νυ­μους. Ενδει­κτι­κά, ο Κώστας Τρια­ντα­φυλ­λί­δης υπήρ­ξε αθλη­τής στί­βου στον Ορφέα Ξάν­θης στα 400 και 800 μέτρα. Για­τρός στο επάγ­γελ­μα και σκο­τώ­θη­κε σε ορει­νό χει­ρουρ­γείο την ώρα που χει­ρουρ­γού­σε. Κολυμ­βη­τής του Πανελ­λη­νί­ου Γ.Σ. υπήρ­ξε ο Ιωάν­νης Κατρο­δαύ­λης ή Καμά­ρας, ο οποί­ος σκο­τώ­θη­κε στο Καλ­πά­κι, ορει­βά­της-χιο­νο­δρο­μέ­ας (μέρος της μεγά­λης μάχης της 15^ης Απρ–1941 στην Κορη­σό). ο Ιωάν­νης Παπα­ρό­δου, παλαι­στής ο Α. Βαρ­θο­λο­μαί­ος, τένις έπαι­ζε ο Γ. Σιφ­ναί­ος, γυμνα­στής ο Στ. Ντι­νό­που­λος, πυγ­μά­χος ο Βενιέ­ρης, οπλο­μά­χος ο Φαβιέ­ρος Κων­στα­ντι­νί­δης. Μικρές και μεγά­λες ιστο­ρί­ες που συνο­δεύ­ουν την κάθε περί­πτω­ση ξεχω­ρι­στά, ενώ η λίστα είναι πολύ μεγαλύτερη.

Εκτός από τους νεκρούς και πολ­λοί τραυ­μα­τί­ες. Ο Υπο­φά­ντης, ποδο­σφαι­ρι­στής του Πανα­θη­ναϊ­κού και φίλος του Πιερ­ρά­κου, με εννιά παρου­σί­ες στην Εθνι­κή, έχα­σε το πόδι του. Ο Νικό­λας Μου­ρί­κης, τερ­μα­το­φύ­λα­κας του Αθη­ναϊ­κού, οδη­γή­θη­κε στο εκτε­λε­στι­κό από­σπα­σμα στα Φάρ­σα­λα, ωστό­σο την ώρα της χαρι­στι­κής βολής η σφαί­ρα μπή­κε από το ένα μάγου­λο, βγή­κε από το άλλο και επι­βί­ω­σε. Ο τερ­μα­το­φύ­λα­κας του Εθνι­κού, Μακρά­κης, τραυ­μα­τί­στη­κε σοβα­ρά στο χέρι και στο πόδι, ο ποδη­λά­της του Πανιώ­νιου, Δημή­τρης Καπλά­νο­γλου τραυ­μα­τί­στη­κε στη Κλει­σού­ρα στο κεφά­λι και στο χέρι. Διοι­κη­τής του ήταν ο ακο­ντι­στής του Ολυ­μπια­κού Βόλου, Ευστρά­τιος Ζυρ­γά­νος, ο οποί­ος τραυ­μα­τί­στη­κε κι αυτός λίγες μέρες αργό­τε­ρα, στα τέλη Νοεμ­βρί­ου του ’40. Ο πυγ­μά­χος Ν. Κόκ­κι­νος τραυ­μα­τί­στη­κε στην Κλει­σού­ρα στο χέρι και λίγο αργό­τε­ρα σε βομ­βαρ­δι­σμό και στο πόδι. Ο Κ. Βαβά­νης, ποδο­σφαι­ρι­στής της ΑΕΚ τραυ­μα­τί­στη­κε στο Πόγρα­δετς από όλμο που έσκα­σε μπρο­στά του, όπως και ο δρο­μέ­ας Καψο­κέ­φα­λος. Και εδώ η λίστα είναι τερά­στια και τα παρα­δείγ­μα­τα ανα­ρίθ­μη­τα, δείγ­μα του πόσο πολύ συνέ­βα­λαν οι άνθρω­ποι του αθλη­τι­σμού στον πόλε­μο απέ­να­ντι στον ιτα­λι­κο­γερ­μα­νι­κό φασι­σμό ναζισμό

Η Κατο­χή βέβαια δεν αφο­ρού­σε μονά­χα την Αθή­να ή την Θεσ­σα­λο­νί­κη, αλλά ολό­κλη­ρη την Ελλά­δα. Επει­δή όμως μιλά­με για αθλη­τι­σμό, ανα­φέ­ρου­με την περί­πτω­ση της Καλα­μά­τας. Ο πόλε­μος ήταν εν πολ­λοίς η αιτία για να υπάρ­ξει και το ποδό­σφαι­ρο. Οι Γερ­μα­νοί νικού­σαν συνέ­χεια τους Ιτα­λούς και έτσι απο­φά­σι­σαν να κοντρα­ρι­στούν με μια μει­κτή ομά­δα της περιο­χής. Οι Καλα­μα­τια­νοί νίκη­σαν με πρω­τα­γω­νι­στές τους αδελ­φούς Αλη­σμό­νη, με τον κόσμο να είναι κρε­μα­σμέ­νος σε δέντρα και λόφους για να δει το ματς, διό­τι δεν υπήρ­χαν ουσια­στι­κά κερ­κί­δες. Ο διοι­κη­τής των Γερ­μα­νών ήταν έξαλ­λος και όρι­σε αμέ­σως την ρεβάνς, που έλη­ξε με 3–2 υπέρ των Γερ­μα­νών. Μια… μικρή λεπτο­μέ­ρεια είναι ότι πίσω από το ένα τέρ­μα βρι­σκό­ταν ένα μυδρα­λιο­βό­λο, που απο­τε­λού­σε και το μήνυ­μα για το τι θα επα­κο­λου­θού­σε για τους Μεσ­σή­νιους, αν έκα­ναν το “λάθος” να νική­σουν για δεύ­τε­ρη φορά.