Γράφει η Τασσώ Γαΐλα //
Αρθρογράφος-Ερευνήτρια
Έχουν γραφεί –χωρίς υπερβολή‑, εκατοντάδες βιβλία για τον Λόρδο Μπάιρον ή Βύρωνα όπως τον αποκαλούσε ο λαός μας δηλαδή τον George Gordon Byron ‑6th Baron Byron, έναν από τους μεγαλύτερους ιστορικά γνωστούς φιλέλληνες και μία από τις πιο αναγνωρίσιμες μορφές της Επανάστασης του 1821.
Με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση του ’21 ένα μικρό αφιέρωμα στον λόρδο ποιητή γιό τυχοδιώκτη και ξεπεσμένης αριστοκράτισσας , στο ‘πέρασμα’ του από την Κεφαλονιά και σε έναν άλλο ποιητή, προλετάριο, πρόσφυγα κι επαναστάτη τον Φώτη Αγγουλέ.
Τι τους συνδέει; Ένα ποίημα. Μόνο;
Ο φιλέλληνας 6ος Βαρόνος Μπάιρον, Λόρδος Βύρων (1788–1824) Άγγλος αριστοκράτης, ποιητής, πολιτικός, μια από τις σημαντικότερες μορφές του ρομαντισμού, θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους Βρετανούς ποιητές και παραμένει ακόμα και σήμερα δημοφιλής.
Γνωστά σχεδόν τα πάντα για την ζωή και το λογοτεχνικό του έργο, άγνωστο όμως σε πολλούς το ταξίδι του στην Κεφαλονιά το 1823. Ταξίδι-πέρασμα από το νησί που οι λίγοι που το γνωρίζουν το συνδέουν με την πρωτεύουσα το Αργοστόλι όπου υπάρχει η οδός Βύρωνα.
Και όμως…
Το 1823 στο ταξίδι του από το Λονδίνο στην Ελλάδα ο λόρδος Μπάιρον θα κάνει μια στάση στην Κεφαλονιά, στάση διάρκειας 6 μηνών όπου φιλοξενήθηκε στην οικία του κόμη Δελαδέτσιμα, φίλου του Μαυροκορδάτου.Στην περιοδεία του στο νησί μαγεύεται με την ομορφιά του ιδιαιτέρως δε στο κέντρο του νησιού το χωριό της Λακήθρας στην περιοχή της Λειβαθούς. Το χωριό κατοικημένο από την αρχαιότητα, με πλούσια αρχαιολογικά ευρήματα, είναι κτισμένο αμφιθεατρικά κι έχει θέα το νησάκι Δίον και την Ζάκυνθο.
Εκεί σε ένα βράχο αναφέρεται ότι ο ποιητής καθόταν και συλλογιζόταν απεριόριστες ώρες, συγγράφοντας παράλληλα εμπνευσμένος από το πανέμορφο τοπίο, παράλληλα με τον αγώνα των Ελλήνων για ανεξαρτησία. Αυτός λοιπόν, ο βράχος είναι ένα από τα αξιοθέατα του χωριού. Ο «Βράχος του Βύρωνα», όπου ο φιλέλληνας ποιητής εμπνεύστηκε για τα ποιήματά του κατά την παραμονή του στο νησί το 1823.
Ο λόρδος Μπάιρον με το μεγάλο πάθος για την Ελλάδα, πάθος που πήγαζε από την κλασσική παιδεία του κατόπιν συνέχισε το ταξίδι του για το Μεσολόγγι αν κι αρχικά σκόπευε να κατευθυνθεί στο Μοριά. Στο Μεσολόγγι όπου και σχημάτισε ιδιωτικό στρατό από 40 Σουλιώτες, υπό τους Δράκο, Τζαβέλλα και Φωτομάρα θα αναπτύξει υψηλό πυρετό και το βράδυ της 19ης Απριλίου 1824 αφού πεί :< Τώρα θα πάω να κοιμηθώ> που ήταν και τα τελευταία του λόγια,αποβιώνει σε ηλικία μόλις 36 ετών.
Το πένθος για τον θάνατό του , ενέπνευσε και τον εθνικό ποιητή μας Διονύσιο Σολωμό-αριστοκράτης κι αυτός‑, ο οποίος συνέθεσε μακρά ωδή 166 στροφών στη μνήμη του («Ωδή εις τον θάνατο του Λόρδου Μπάιρον»).
Λευτεριά για λίγο πάψε
να χτυπάς με το σπαθί.
Τώρα σίμωσε και κλάψε
εις του Μπάϋρον το κορμί.
Πόσες φορές δεν το έχουμε ακούσει ή το έχουμε απαγγείλει κι εμείς οι ίδιοι σε σχολικές εορτές…
Ο ομότεχνος του λόρδου Μπάιρον, ο Φώτης Αγγουλές(Χονδρουλάκης , Τσεσμές 1911-εν πλω 1964) δεν ήταν αριστοκράτης αλλά ένα φτωχό προσφυγόπουλο από τον Τεσμέ που μεγάλωσε στη Χίο… Αυτοδίδακτος ποιητής , ουμανιστής , κομουνιστής, υπήρξε μέλος του ΕΑΜ και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Στην κάθοδο και κατάταξη του το 1943 στον Ελληνικό Στρατό της Μέσης Ανατολής θα υποστεί τον εγκλεισμό στα σύρματα (στρατόπεδα) των συμμάχων Άγγλων. Κάποτε οι φυλακισμένοι αριστεροί των συμμαχικών δυνάμεων θα αφαιθούν ελεύθεροι και μετά από περιπέτειες ο ποιητής μας επιστρέφει στο νησί του την Χίο…
Η περιπέτεια του στην Μέση Ανατολή και τα βασανιστήρια των Άγγλων τον ενέπνευσαν να συγγράψει αυτό το εφυέστατο ποίημα:
Μπάυρον
Γιατί να ρθής στην ώμορφην Ελλάδα να πεθάνεις;
Ξανθέ ποιητή,
Γιατί;
Εμείς, την εχτιμούμε τη φιλία.
Εμείς, τη Λευτεριά την αγαπούμε.
Τώρα που βάρβαρα οι δικοί σου
Μας τυραγνούν, τι να τους πούμε;
Ακολούθησε ο εμφύλιος πόλεμος, διώξεις, εξορίες και φυλακίσεις για τον προλετάριο ποιητή μας που απεβίωσε 27 Μαρτίου του 1964, στο επιβατικό Κολοκοτρώνης στην ηλικία των 53 ετών.
Επιστροφή στο θέμα μας που είναι ο ‘Βράχος του Βύρωνα’ στην Κεφαλονιά.
Ο βράχος σήμερα βρίσκεται περιτριγυρισμένος από σπίτια από τις 3 πλευρές, ενώ δίπλα του στέκει ένα μικρό εκκλησάκι της περιοχής. Μια πινακίδα στον κεντρικό δρόμο βρίσκεται για να θυμίζει την ύπαρξή του και μέσα από στενά δρομάκια να καθοδηγήσει τους ενδιαφερόμενους στο μοναδικό αυτό ξέφωτο.