Ελ. Βαγενάς: Μπροστά στην 22η Διεθνή Συνάντηση των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων

Του Ελι­σαί­ου Βαγενά*

Από τις 27 έως τις 29 Οκτώ­βρη θα πραγ­μα­το­ποι­η­θεί στην Αβά­να της Κού­βας η 22η Διε­θνής Συνά­ντη­ση των Κομ­μου­νι­στι­κών και Εργα­τι­κών Κομ­μά­των (ΔΣΚΕΚ), με θέμα: «Αλλη­λεγ­γύη με την Κού­βα και όλους τους λαούς που αγω­νί­ζο­νται. Ενω­μέ­νοι είμα­στε δυνα­τό­τε­ροι στην αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κή πάλη, μαζί με κοι­νω­νι­κά και λαϊ­κά κινή­μα­τα, αντι­με­τω­πί­ζου­με τον καπι­τα­λι­σμό και τις πολι­τι­κές του, την απει­λή του φασι­σμού και του πολέ­μου. Για την υπε­ρά­σπι­ση της ειρή­νης, του περι­βάλ­λο­ντος, των εργα­τι­κών δικαιω­μά­των, της αλλη­λεγ­γύ­ης και του σοσια­λι­σμού».

Η προη­γού­με­νη, 21η ΔΣΚΕΚ είχε πραγ­μα­το­ποι­η­θεί στη Σμύρ­νη της Τουρ­κί­ας και είχε φιλο­ξε­νη­θεί και διορ­γα­νω­θεί το 2019 από κοι­νού από το ΚΚ Τουρ­κί­ας και το ΚΚΕ. Στο ενδιά­με­σο, σε συν­θή­κες παν­δη­μί­ας, είχε πραγ­μα­το­ποι­η­θεί στις 10 — 12 Δεκέμ­βρη 2021 έκτα­κτη τηλε­διά­σκε­ψη, με την αμοι­βαία ευθύ­νη του ΚΚΕ και του ΚΚ Τουρκίας.

Ετσι, η 22η ΔΣΚΕΚ, στην Κού­βα, είναι η πρώ­τη διά ζώσης μετά τους περιο­ρι­σμούς της παν­δη­μί­ας και θα δώσει την ευκαι­ρία στα κόμ­μα­τα να ανταλ­λά­ξουν από­ψεις και εμπει­ρί­ες από τη δρά­ση τους, να προσ­διο­ρί­σουν κοι­νές ή συγκλί­νου­σες δρά­σεις που θα ανα­πτύ­ξουν την επό­με­νη περίοδο.

Σε δύσκολες και σύνθετες συνθήκες η 22η ΔΣΚΕΚ

Η 22η ΔΣΚΕΚ θα συνέλ­θει σε ιδιαί­τε­ρα δύσκο­λες και πολύ­πλο­κες συν­θή­κες. Καταρ­χάς για την ίδια την Κού­βα, όπου συνε­χί­ζε­ται ο πολύ­χρο­νος απάν­θρω­πος απο­κλει­σμός από τον αμε­ρι­κα­νι­κό ιμπε­ρια­λι­σμό, που προ­σπα­θεί να λυγί­σει τον λαό της. Ηδη από το προη­γού­με­νο καλο­καί­ρι ενι­σχύ­ο­νται οι ανοι­χτές αντε­πα­να­στα­τι­κές ενέρ­γειες με στό­χο την ανα­τρο­πή των κατα­κτή­σε­ων της Κου­βα­νι­κής Επα­νά­στα­σης, με αμε­ρι­κα­νι­κή πάντα «ενορ­χή­στρω­ση», που προ­σπα­θεί να πατή­σει στις οικο­νο­μι­κές δυσχέ­ρειες τις οποί­ες βασι­κά έχει προ­κα­λέ­σει ο χρό­νιος ιμπε­ρια­λι­στι­κός απο­κλει­σμός. Επι­πλέ­ον, βαριές είναι οι συνέ­πειες για τον λαό της Κού­βας τόσο από τις εκρή­ξεις στις εγκα­τα­στά­σεις πετρε­λαί­ου, που προ­κλή­θη­καν όταν κεραυ­νός χτύ­πη­σε δεξα­με­νές έξω από την πόλη Ματάν­σας, 100 χιλιό­με­τρα ανα­το­λι­κά της Αβά­νας, τον περα­σμέ­νο Αύγου­στο, όσο και από το πέρα­σμα του τυφώ­να «Ιαν», που ακο­λού­θη­σε τον Σεπτέμ­βρη, προ­κα­λώ­ντας σημα­ντι­κές κατα­στρο­φές σε υποδομές.

«Ο λύκος στην ανα­μπου­μπού­λα χαί­ρε­ται» και οι προ­σπά­θειες των ΗΠΑ αλλά και της ΕΕ που επι­διώ­κουν παρέμ­βα­ση στις εσω­τε­ρι­κές υπο­θέ­σεις της Κού­βας, κόντρα στη θέλη­ση του λαού της, επι­χει­ρούν να εκμε­ταλ­λευ­τούν τις δυσκο­λί­ες που αντι­με­τω­πί­ζει και εκφρά­ζο­νται με σοβα­ρές ελλεί­ψεις σε τρό­φι­μα, καύ­σι­μα και προ­βλή­μα­τα στην ηλε­κτρο­δό­τη­ση της χώρας.

Η παρου­σία δεκά­δων ΚΚ στην Κού­βα, σε αυτές τις συν­θή­κες, είναι μια ακό­μη έκφρα­ση αλλη­λεγ­γύ­ης των κομ­μου­νι­στών όλου του κόσμου στο ΚΚ Κού­βας, στον αγω­νι­ζό­με­νο λαό της Κού­βας, σε κάθε λαό που συγκρού­ε­ται με την ιμπε­ρια­λι­στι­κή βαρβαρότητα.

Το ΚΚΕ, δια­χρο­νι­κά, σε όλες τις συν­θή­κες, εκφρά­ζει έμπρα­κτα τη διε­θνι­στι­κή του αλλη­λεγ­γύη στην Κού­βα και την εντεί­νει αυτήν τη δύσκο­λη περίοδο.

Στις εργα­σί­ες της 22ης ΔΣΚΕΚ ξεχω­ρι­στό απο­τύ­πω­μα αντι­κει­με­νι­κά θα αφή­σει η σύγ­χρο­νη διε­θνής πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, όπως αυτή εκφρά­ζε­ται μέσα από τον συνε­χι­ζό­με­νο ιμπε­ρια­λι­στι­κό πόλε­μο στην Ουκρα­νία, τον αντα­γω­νι­σμό ανά­με­σα στις ΗΠΑ και στην Κίνα για την πρω­το­κα­θε­δρία στο ιμπε­ρια­λι­στι­κό σύστη­μα, τις αντι­λαϊ­κές πολι­τι­κές που εφαρ­μό­ζουν δεξιές και σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κές κυβερ­νή­σεις, την ανα­πτέ­ρω­ση εθνι­κι­στι­κών και φασι­στι­κών δυνά­με­ων σε διά­φο­ρες περιο­χές του πλα­νή­τη, την επερ­χό­με­νη νέα παγκό­σμια ύφε­ση και κρί­ση στις καπι­τα­λι­στι­κές οικο­νο­μί­ες κ.ά.

Βασικές πλευρές της ιδεολογικοπολιτικής αντιπαράθεσης

Το ΚΚΕ δεν έχει κρύ­ψει πως στις γραμ­μές του Διε­θνούς Κομ­μου­νι­στι­κού Κινή­μα­τος διε­ξά­γε­ται αντι­πα­ρά­θε­ση γύρω από σοβα­ρά ιδε­ο­λο­γι­κά και πολι­τι­κά ζητή­μα­τα. Αυτό συμ­βαί­νει και στις Διε­θνείς Συνα­ντή­σεις, όπου συμ­με­τέ­χει ένας σημα­ντι­κός αριθ­μός κομ­μά­των, συγκε­κρι­μέ­να 119 κόμ­μα­τα από 88 χώρες του κόσμου.

Οι Διε­θνείς Συνα­ντή­σεις, που ξεκί­νη­σαν στα 1998 με πρω­το­βου­λία του ΚΚΕ, σε μια επο­χή που ο αντί­πα­λος ισχυ­ρι­ζό­ταν πως με τη διά­λυ­ση της ΕΣΣΔ έβα­λε δήθεν και «ταφό­πλα­κα» στο Κομ­μου­νι­στι­κό Κίνη­μα, απέ­δει­ξαν ότι τα πράγ­μα­τα δεν ήταν έτσι. Την ίδια ώρα, ωστό­σο, παρα­μέ­νει το γεγο­νός πως πολ­λά ΚΚ δεν έχουν ακό­μη αντλή­σει συμπε­ρά­σμα­τα από την ανα­τρο­πή του σοσια­λι­σμού, από την Ιστο­ρία και δεν έχουν επι­και­ρο­ποι­ή­σει τη στρα­τη­γι­κή τους, ώστε αυτή να αντα­πο­κρί­νε­ται στον χαρα­κτή­ρα της επο­χής μας, ως επο­χής επα­να­στα­τι­κού περά­σμα­τος από τον καπι­τα­λι­σμό στον σοσια­λι­σμό. Παρα­μέ­νουν προ­σκολ­λη­μέ­να στην αδιέ­ξο­δη πολι­τι­κή των «στα­δί­ων» προς τον σοσιαλισμό.

Επι­πλέ­ον, ένας σημα­ντι­κός αριθ­μός ΚΚ, που συμ­με­τέ­χουν στις ΔΣΚΕΚ, έχουν ανα­λά­βει ή είναι πρό­θυ­μοι να ανα­λά­βουν κυβερ­νη­τι­κές ευθύ­νες μέσα από αστι­κές κυβερ­νή­σεις, στην προ­σπά­θεια «εξαν­θρω­πι­σμού» του καπι­τα­λι­σμού και «εκδη­μο­κρα­τι­σμού» των ιμπε­ρια­λι­στι­κών ενώ­σε­ων, π.χ. της ΕΕ. Χαρα­κτη­ρι­στι­κό παρά­δειγ­μα στις μέρες μας είναι το ΚΚ Ισπα­νί­ας, που συμ­με­τέ­χει στην κεντρο­α­ρι­στε­ρή κυβέρ­νη­ση της χώρας. Αυτό το κόμ­μα συμ­με­τέ­χει σε μια κυβέρ­νη­ση που πρω­τα­γω­νι­στεί στον ιμπε­ρια­λι­στι­κό πόλε­μο στην Ουκρα­νία, στο πλευ­ρό του ΝΑΤΟ. Μια άλλη περί­πτω­ση είναι αυτή του ΚΚ Ρωσι­κής Ομο­σπον­δί­ας, που με κάθε ευκαι­ρία ζητά να ανα­λά­βει κυβερ­νη­τι­κές ευθύ­νες και να μπει στη ρωσι­κή αστι­κή κυβέρ­νη­ση, που διε­ξά­γει τον ιμπε­ρια­λι­στι­κό πόλε­μο στην Ουκρα­νία, για λογα­ρια­σμό των ρωσι­κών μονοπωλίων.

Το ζήτημα του χαρακτήρα του πολέμου και της στάσης απέναντί του

Είναι, λοι­πόν, φανε­ρό πως σε πολ­λά κρί­σι­μα ζητή­μα­τα, όπως είναι το ζήτη­μα της κατα­νό­η­σης του πολέ­μου, του χαρα­κτή­ρα και των αιτιών του, υπάρ­χουν δια­φο­ρε­τι­κές, έως και δια­με­τρι­κά αντί­θε­τες προ­σεγ­γί­σεις μετα­ξύ των κομ­μά­των που θα λάβουν μέρος στην 22η ΔΣΚΕΚ.

Ετσι, όπως είναι γνω­στό, ένας σημα­ντι­κός πυρή­νας Κομ­μου­νι­στι­κών και Εργα­τι­κών Κομ­μά­των υπο­στή­ρι­ξε την Κοι­νή Ανα­κοί­νω­ση, που εκδό­θη­κε με πρω­το­βου­λία του ΚΚΕ, του ΚΚ Εργα­ζο­μέ­νων Ισπα­νί­ας, του ΚΚ Μεξι­κού και του ΚΚ Τουρ­κί­ας. Αυτήν την Κοι­νή Ανα­κοί­νω­ση, όπου ανα­δει­κνύ­ο­νται ο ιμπε­ρια­λι­στι­κός χαρα­κτή­ρας του πολέ­μου, οι ευθύ­νες και των δύο ιμπε­ρια­λι­στι­κών στρα­το­πέ­δων της σύγκρου­σης, η ανά­γκη της πάλης ενά­ντια στη συνέ­χι­ση του πολέ­μου και προ­βάλ­λε­ται η κατεύ­θυν­ση της πάλης για τον σοσια­λι­σμό, υπο­στή­ρι­ξαν 43 ΚΚ (εκ των οποί­ων τα 35 συμ­με­τέ­χουν στις ΔΣΚΕΚ).

Μια άλλη Κοι­νή Ανα­κοί­νω­ση, που εκδό­θη­κε με πρω­το­βου­λία του ΚΚ Βρε­τα­νί­ας, του ΚΚ Ιρλαν­δί­ας και του Του­ντέχ (Ιράν), με πασι­φι­στι­κό περιε­χό­με­νο, που επιρ­ρί­πτει τις ευθύ­νες του πολέ­μου απο­κλει­στι­κά στις ΗΠΑ και στο ΝΑΤΟ, καλώ­ντας τη Ρωσία να απο­χω­ρή­σει από την Ουκρα­νία και χωρίς ανα­φο­ρές στον χαρα­κτή­ρα του πολέ­μου, συγκέ­ντρω­σε τη στή­ρι­ξη συνο­λι­κά 10 κομμάτων.

Τέλος, την ανα­κοί­νω­ση του ΚΕΚΡ, το οποίο ανα­γνω­ρί­ζει πως διε­ξά­γε­ται πόλε­μος που οφεί­λε­ται στις ενδοϊ­μπε­ρια­λι­στι­κές αντι­θέ­σεις, και ταυ­τό­χρο­να παίρ­νει το μέρος της καπι­τα­λι­στι­κής Ρωσί­ας και στη­ρί­ζει την απα­ρά­δε­κτη εισβο­λή της στην Ουκρα­νία, με το πρό­σχη­μα της υπε­ρά­σπι­σης του λαού του Ντον­μπάς, υπέ­γρα­ψαν 6 οργα­νώ­σεις (εκ των οποί­ων μόλις 2 από κόμ­μα­τα που συμ­με­τέ­χουν στις ΔΣΚΕΚ).

Το ζήτημα του ιμπεριαλισμού

Το ζήτη­μα του πολέ­μου δεν είναι το μόνο γύρω από το οποίο διε­ξά­γε­ται συζή­τη­ση και δια­πά­λη στις γραμ­μές του Διε­θνούς Κομ­μου­νι­στι­κού Κινήματος.

Πολ­λά κόμ­μα­τα προ­σπα­θούν να ταυ­τί­σουν τον ιμπε­ρια­λι­σμό με τις ΗΠΑ, ή με την επι­θε­τι­κή εξω­τε­ρι­κή πολι­τι­κή που ακο­λου­θούν οι ΗΠΑ και ορι­σμέ­νες ακό­μη ισχυ­ρές δυνά­μεις της ΕΕ. Με τον τρό­πο αυτό απορ­ρί­πτουν τη λενι­νι­στι­κή αντί­λη­ψη για τον ιμπε­ρια­λι­σμό, ως ανώ­τα­το και τελευ­ταίο στά­διο του καπι­τα­λι­σμού, στο οποίο κυριαρ­χούν τα μονο­πώ­λια, που υπε­ρα­σπί­ζο­νται το ΚΚΕ και μια σει­ρά άλλων κομμάτων.

Στη βάση της παρα­πά­νω λαθε­μέ­νης αντί­λη­ψης καλ­λιερ­γεί­ται η αυτα­πά­τη πως μπο­ρεί να υπάρ­ξει και ένας «ειρη­νι­κός» καπι­τα­λι­σμός, όπου τα ζητή­μα­τα θα διευ­θε­τού­νται στη βάση των αρχών του ΟΗΕ και δια­φό­ρων συστη­μά­των ασφά­λειας, με τον συγκε­ρα­σμό των συμ­φε­ρό­ντων των δια­φό­ρων «πόλων». Αυτός ο δήθεν «πολυ­πο­λι­κός κόσμος» προ­βάλ­λε­ται ως αντί­βα­ρο στη μονο­κρα­το­ρία των ΗΠΑ, αλλά στην πρά­ξη καλ­λιερ­γεί στους λαούς την αυτα­πά­τη πως μπο­ρεί ο καπι­τα­λι­σμός να «εξαν­θρω­πι­στεί», να μην οδη­γεί στο ιμπε­ρια­λι­στι­κό μακε­λειό. Ως βασι­κοί τέτοιοι «πόλοι» εμφα­νί­ζο­νται η Κίνα, η Ρωσία και οι ενώ­σεις που συγκροτούν.

Σε αντί­θε­ση με αυτήν την παρα­πλα­νη­τι­κή αντί­λη­ψη, το ΚΚΕ και άλλα ΚΚ ανα­δει­κνύ­ουν πως το Διε­θνές Δίκαιο και ο ΟΗΕ, που είχαν δια­μορ­φω­θεί κάτω από άλλες διε­θνείς συν­θή­κες, όταν υπήρ­χε η ΕΣΣΔ, έχουν μετα­τρα­πεί σήμε­ρα σε εργα­λείο των ιμπε­ρια­λι­στών και αξιο­ποιού­νται κατά το δοκούν. Πως χωρίς την ανα­τρο­πή του καπι­τα­λι­στι­κού τρό­που παρα­γω­γής δεν θα στα­μα­τή­σουν οι ενδοϊ­μπε­ρια­λι­στι­κοί αντα­γω­νι­σμοί που οδη­γούν στην κρε­α­το­μη­χα­νή των άδι­κων πολέ­μων. Επι­πλέ­ον το ΚΚΕ και άλλα ΚΚ ανα­δει­κνύ­ουν τον καπι­τα­λι­στι­κό χαρα­κτή­ρα τόσο της Ρωσί­ας, όσο και της Κίνας, που πλέ­ον αμφι­σβη­τεί την πρω­το­κα­θε­δρία των ΗΠΑ στο παγκό­σμιο καπι­τα­λι­στι­κό σύστη­μα. Σημειώ­νουν πως η μονα­δι­κή εναλ­λα­κτι­κή διέ­ξο­δος για τους λαούς δεν είναι ένας «πολυ­πο­λι­κός κόσμος» των οξυ­μέ­νων ιμπε­ρια­λι­στι­κών αντα­γω­νι­σμών, αλλά η ανα­τρο­πή του καπι­τα­λι­σμού και η οικο­δό­μη­ση της νέας σοσια­λι­στι­κής — κομ­μου­νι­στι­κής κοινωνίας.

Η αθώωση του καπιταλισμού μέσω της κριτικής στον νεοφιλελευθερισμό

Σημα­ντι­κή πλευ­ρά της δια­πά­λης είναι επί­σης η αντί­λη­ψη που ασκεί μονό­πλευ­ρη κρι­τι­κή στον νεο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμό, που κατη­γο­ρεί­ται απο­κλει­στι­κά για όλα τα δει­νά της εργα­τι­κής τάξης, των άλλων λαϊ­κών στρω­μά­των. Η κρι­τι­κή αυτή, που ασκεί­ται κυρί­ως από κόμ­μα­τα που βρί­σκο­νται σε συνερ­γα­σία με διά­φο­ρες σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κές δυνά­μεις, ή στη­ρί­ζουν τις λεγό­με­νες «αρι­στε­ρές — προ­ο­δευ­τι­κές κυβερ­νή­σεις», στην πρά­ξη αθω­ώ­νει τον καπι­τα­λι­στι­κό τρό­πο παρα­γω­γής, την ταξι­κή εκμε­τάλ­λευ­ση, που συνε­χί­ζε­ται και με τις σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κές κυβερνήσεις.

Η αντί­λη­ψη αυτή κλεί­νει τα μάτια σε σκλη­ρά αντι­λαϊ­κά μέτρα που έλα­βαν σε διά­φο­ρες χώρες σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κές και «αρι­στε­ρές» κυβερ­νή­σεις, στο χτύ­πη­μα του δικαιώ­μα­τος της απερ­γί­ας, σε ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις, σε περι­κο­πές μισθών των εργα­ζο­μέ­νων, στο «κού­ρε­μα» των συντά­ξε­ων, στην επι­βο­λή κατα­σταλ­τι­κών μέτρων σε βάρος μεγά­λων λαϊ­κών κινη­το­ποι­ή­σε­ων, στην εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­ση της Παι­δεί­ας, της Υγεί­ας, της Κοι­νω­νι­κής Ασφά­λι­σης και τόσων άλλων καπι­τα­λι­στι­κών μέτρων που πήραν και οι σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κές και αρι­στε­ρές κυβερνήσεις.

Το ΚΚΕ και άλλα ΚΚ, όπως το ΚΚ Μεξι­κού, το ΚΚ Βενε­ζου­έ­λας, το ΚΚ Εργα­ζο­μέ­νων Ισπα­νί­ας και άλλα κόμ­μα­τα, που οι λαοί των χωρών τους έχουν γευ­τεί την εμπει­ρία της σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κής δια­χεί­ρι­σης, δεν μπο­ρούν να συμ­φω­νή­σουν με μια τέτοια κατά­φω­ρη αθώ­ω­ση του καπι­τα­λι­σμού και της αστι­κής διαχείρισης.

Ανάγκη διατήρησης της οργανωτικής και ιδεολογικοπολιτικής ταυτότητας των ΚΚ

Ανά­με­σα στα σημα­ντι­κά ζητή­μα­τα στα οποία διε­ξά­γε­ται δια­πά­λη εδώ και πολ­λά χρό­νια είναι η αντί­λη­ψη που στο όνο­μα της «ενό­τη­τας», πότε της «αρι­στε­ράς» και πότε των «προ­ο­δευ­τι­κών δυνά­με­ων» επι­διώ­κει να δώσει κατεύ­θυν­ση συγ­χώ­νευ­σης των ΚΚ με οπορ­του­νι­στι­κές και αστι­κές πολι­τι­κές δυνά­μεις, προ­βάλ­λο­ντας μάλι­στα τη δια­τύ­πω­ση της «ενό­τη­τας μέσα από τη δια­φο­ρε­τι­κό­τη­τα» ή του «αντι-νεο­φι­λε­λεύ­θε­ρου μετώπου».

Σε αντί­θε­ση με αυτήν την αντί­λη­ψη, το ΚΚΕ και άλλα ΚΚ προ­τάσ­σουν την ανά­γκη δια­τή­ρη­σης της οργα­νω­τι­κής και ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κής ταυ­τό­τη­τας των ΚΚ, της χάρα­ξης επα­να­στα­τι­κής στρα­τη­γι­κής, που μπο­ρεί να γίνει μόνο πάνω στις αρχές του μαρ­ξι­σμού — λενι­νι­σμού, του προ­λε­τα­ρια­κού διε­θνι­σμού, της απόρ­ρι­ψης κάθε συνερ­γα­σί­ας με αστι­κές δυνά­μεις, της μη συμ­με­το­χής σε αστι­κές κυβερ­νή­σεις και της σκλη­ρής δια­πά­λης με τις δυνά­μεις του ρεφορ­μι­σμού και του οπορτουνισμού.

***

Συνο­πτι­κά, λοι­πόν, μπο­ρού­με να πού­με πως η 22η ΔΣΚΕΚ θα είναι μια σημα­ντι­κή διε­θνής δρα­στη­ριό­τη­τα, που θα δώσει την ευκαι­ρία από τη μια να εκδη­λώ­σου­με την αλλη­λεγ­γύη προς τον λαό και το ΚΚ της Κού­βας, κάθε λαό που αγω­νί­ζε­ται, και από την άλλη θα συμ­βά­λει στην ανταλ­λα­γή από­ψε­ων και εμπει­ριών των ΚΚ γύρω από τα φλέ­γο­ντα ζητή­μα­τα της στρα­τη­γι­κής του Διε­θνούς Κομ­μου­νι­στι­κού Κινήματος.

Ο Ελι­σαί­ος Βαγε­νάς είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, υπεύ­θυ­νος του Τμή­μα­τος Διε­θνών Σχέ­σε­ων της ΚΕ.

Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από τον «Ριζο­σπά­στη του Σαββατοκύριακου».

Κού­βα: Στις 27–29 Οκτώ­βρη η Διε­θνής Συνά­ντη­ση Κομ­μου­νι­στι­κών και Εργα­τι­κών Κομμάτων

«Τσε Γκε­βά­ρα, πρε­σβευ­τής της Επα­νά­στα­σης», του Νίκου Μόττα