Εμβόλια και φάρμακα: Μία περιήγηση στην παγκόσμια κούρσα για την ανάπτυξη τρόπων προστασίας και θεραπείας

Η παγκό­σμια κούρ­σα για την ανα­κά­λυ­ψη εμβο­λί­ων και θερα­πευ­τι­κών σκευα­σμά­των κατά του κορο­νοϊ­ού έχε ξεκι­νή­σει, την ώρα που οι πρώ­τες κλι­νι­κές δοκι­μές έχουν ξεκι­νή­σεις στις ΗΠΑ και στην Κίνα.

«Θα υπάρ­ξουν πολ­λές δοκι­μές, πολ­λά λάθη, αλλά έχου­με πολ­λούς δρό­μους να εξε­ρευ­νή­σου­με», δηλώ­νει ο Benjamin Neuman ιολό­γος του Texas A&M University-Texarkana. Ποτέ ένα πολύ απο­τε­λε­σμα­τι­κό εμβό­λιο κατά ενός νέου μέλους της οικο­γε­νεί­ας των κορο­νοϊ­ών δεν έχει ανα­πτυ­χθεί για τον άνθρωπο.

Ακο­λου­θεί μία περι­ή­γη­ση σε ορι­σμέ­νους από τους πρω­τα­γω­νι­στές του φαρ­μα­κευ­τι­κού τομέα — μικρών ή μεγά­λων- που παίρ­νουν μέρος σε αυτήν της ζωτι­κής σημα­σί­ας κούρσα.

(Το θέμα ανα­δη­μο­σιεύ­ει το Ατέ­χνως από το ΑΠΕ. Παρό­τι στο παρόν θέμα δεν κατα­γρά­φε­ται η προ­σπά­θεια που γίνε­ται στην Κού­βα για την ανά­πτυ­ξη σχε­τι­κών σκευα­σμά­των)

Moderna
Στόχος: Εμβόλιο
Πιθανώς διαθέσιμο: σε 12 έως 18 μήνες

Η πρώ­τη κλι­νι­κή δοκι­μή για την δοκι­μή ενός υπο­ψή­φιου εμβο­λί­ου κατά του νέου κορο­νοϊ­ού ξεκί­νη­σε στο Σιάτλ, σύμ­φω­να με τις αμε­ρι­κα­νι­κές υγειο­νο­μι­κές αρχές.

Το εμβό­λιο ονο­μά­ζε­ται mRNA-1273 και ανα­πτύ­χθη­κε από επι­στή­μο­νες των Αμε­ρι­κα­νι­κών Εθνι­κών Ινστι­τού­των Υγεί­ας (NIH) και την εται­ρεία βιο­τε­χνο­λο­γί­ας Moderna με έδρα το Κέμπριτζ της Μασαχουσέτης.

Οι επι­στή­μο­νες πρέ­πει να περά­σουν αρκε­τές ακό­μη φάσεις για να ορί­σουν αν το εμβό­λιο είναι απο­τε­λε­σμα­τι­κό και ασφαλές.

Λει­τουρ­γεί βάσει γενε­τι­κών πλη­ρο­φο­ριών του τμή­μα­τος του ιού που προ­σκολ­λά­ται στα κύτ­τα­ρα και τα προσβάλλει.
Η πλη­ρο­φο­ρία αυτή απο­θη­κεύ­ε­ται σε μία ουσία που ονο­μά­ζε­ται “RNA messenger” και μετα­φέ­ρει τον γενε­τι­κό κώδι­κα του DNA στα κύτταρα.

Αν όλα εξε­λι­χθούν κατά τα προ­βλε­πό­με­να, το εμβό­λιο αυτό μπο­ρεί να τεθεί σε κυκλο­φο­ρία σε ενά­μι­συ χρό­νο, στο πλαί­σιο της υπό­θε­σης ότι η επι­δη­μία θα παρα­τα­θεί μέχρι την προ­σε­χή περί­ο­δο της επο­χι­κής γρί­πης, σύμ­φω­να με τον κορυ­φαίο επι­δη­μιο­λό­γο των ΗΠΑ δρ. Αντο­νι Φάου­τσι (Anthony Fauci).

CureVac
Στόχος: Εμβόλιο
Πιθανώς διαθέσιμο: υποψήφιο εμβόλιο σε λίγους μήνες

Η γερ­μα­νι­κή εται­ρεία εργά­ζε­ται σήμε­ρα σε σύμπρα­ξη με το Institut Paul-Ehrlich, που ειδι­κεύ­ε­ται στην έρευ­να για τα εμβό­λια και ανα­φέ­ρε­ται στο γερ­μα­νι­κό υπουρ­γείο Υγεί­ας, για την παρα­σκευή εμβο­λί­ου κατά του Covid-19.

Η CureVac, με έδρα το Τού­μπιν­γκεν, εργά­ζε­ται σε συνερ­γα­σία και με το Πανε­πι­στή­μιο του Queensland για την ανά­πτυ­ξη εμβο­λί­ου με βάση τον “RNA messenger” και προ­βλέ­πει την ανά­πτυ­ξη υπο­ψή­φιου εμβο­λί­ου «σε λίγους μήνες».

Σύμ­φω­να με ανα­κοί­νω­σή της, η CureVac προ­σβλέ­πει στην εκκί­νη­ση των κλι­νι­κών δοκι­μών «στις αρχές του καλο­και­ριού 2020.

Gilead Sciences
Στόχος: θεραπευτικό σκεύασμα
Πιθανώς διαθέσιμο: εντός του έτους

Από όλα τα υπο­ψή­φια κατά της νόσου Covid-19 φάρ­μα­κα, το remdesivir της αμε­ρι­κα­νι­κής Gilead θα μπο­ρού­σε να είναι το πρώ­το που θα φθά­σει στην αγορά.

Το αντι­ι­κό ανα­πτύ­χθη­κε κατά άλλων ιών όπως ο Εμπο­λα (χωρίς να απο­δει­χθεί απο­τε­λε­σμα­τι­κό) και δεν έχει ακό­μη πάρει έγκρι­ση που­θε­νά. Αλλά απο­δεί­χθη­κε πολ­λά υπο­σχό­με­νο στην αγω­γή ασθε­νών του νέου κορο­νοϊ­ού στην Κίνα, σύμ­φω­να με τους για­τρούς, και χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­κε στην αγω­γή δύο ασθε­νών στις ΗΠΑ και την Γαλλία.

Η Gilead ξεκί­νη­σε την δεύ­τε­ρη φάση κλι­νι­κών δοκι­μών στην Ασία, γνω­στή ως “Phase 3”.

«Προς το παρόν μόνο» για ένα φάρ­μα­κο σκε­φτό­μα­στε ότι θα μπο­ρού­σε να έχει πραγ­μα­τι­κή απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τα. Είναι το remdesivir», έχει δηλώ­σει ο Bruce Aylward, αξιω­μα­τού­χος του Παγκό­σμιου Οργα­νι­σμού Υγείας.
Σύμ­φω­να με τον Αντο­νι Φάου­τσι, το φάρ­μα­κο μπο­ρεί να είναι δια­θέ­σι­μο «εντός των προ­σε­χών μηνών.

Το remdesivir τρο­πο­ποιεί­ται εντός του ανθρώ­πι­νου οργα­νι­σμού για να μοιά­σει σε ένα από τα τέσ­σε­ρα συστα­τι­κά στοι­χεία του DNA, τα νουκλεοτίδια.

Οταν οι ιοί ανα­πα­ρά­γο­νται, το κάνουν «γρή­γο­ρα και κάπως πρό­χει­ρα», σύμ­φω­να με τον ιολό­γο Benjamin Neuman. Το remdesivir μπο­ρεί να ενσω­μα­τω­θεί στον ιό σε μία από αυτές τις ανα­πα­ρα­γω­γές. Το αντι­ι­κό θα πρό­σθε­τε στον ιό μη επι­θυ­μη­τές μεταλ­λά­ξεις που μπο­ρούν να τον καταστρέψουν.

Regeneron
Στόχος: Θεραπευτικό σκεύασμα και εμβόλιο
Πιθανώς διαθέσιμο: δεν έχει ορισθεί

Η Regeneron ανέ­πτυ­ξε τον περα­σμέ­νο χρό­νο ένα φάρ­μα­κο, που λαμ­βά­νε­ται ενδο­φλε­βί­ως, και είναι γνω­στό υπό την ονο­μα­σία «μονο­κλω­νι­κά αντι­σώ­μα­τα» και το οποίο έχει βελ­τιώ­σει σημα­ντι­κά τα ποσο­στά επι­βί­ω­σης των ασθε­νών που έχουν προ­βλη­θεί από τον ιό Εμπολα.

Η εται­ρεία τρο­πο­ποί­η­σε γενε­τι­κά ποντί­κια ώστε να έχουν ανο­σο­ποι­η­τι­κό σύστη­μα παρό­μοιο με το ανθρώ­πι­νο. Τα ποντί­κια εκτέ­θη­καν σε ιούς, σε εξα­σθε­νη­μέ­νες μορ­φές ιών και σε ιικές πρω­τε­ΐ­νες για να παρά­ξουν ανθρώ­πι­να αντι­σώ­μα­τα, εξη­γεί ο Χρή­στος Κυρα­τσούς, αντι­πρό­ε­δρος έρευ­νας στην Regeneron.

Στην συνέ­χεια αυτά τα αντι­σώ­μα­τα απο­μο­νώ­θη­καν και εξε­τά­σθη­καν για να επι­λε­γούν τα πιο απο­τε­λε­σμα­τι­κά, που καλ­λιερ­γού­νται σε εργα­στή­ρια, φιλ­τρά­το­νται και εισά­γο­νται ενδο­φλε­βί­ως στον ανθρώ­πι­νο οργανισμό.

«Αν όλα πάνε καλά , και θα πάνε, θα ξέρου­με ποια είναι τα καλύ­τε­ρα αντι­σώ­μα­τα τις προ­σε­χείς εβδο­μά­δες» και οι κλι­νι­κές δοκι­μές θα ξεκι­νή­σουν φέτος το καλο­καί­ρι, δήλω­σε ο Χρή­στος Κυρατσούς.

Το φάρ­μα­κο θα μπο­ρεί να λει­τουρ­γή­σει τόσο ως θερα­πεία όσο και ως εμβό­λιο, με την λήψη του από ανθρώ­πους πριν εκτε­θούν, ακό­μη και αν τα απο­τε­λέ­σμα­τα δεν θα είναι παρά προ­σω­ρι­νά, διό­τι τα αντι­σώ­μα­τα δεν θα εντα­χθούν στην μνή­μη του ανο­σο­ποι­η­τι­κού συστή­μα­τος των ανθρώπων.

Η Regeneron δοκι­μά­ζει επί­σης για την αντι­με­τώ­πι­ση της φλεγ­μο­νής των πνευ­μό­νων που ανα­πτύσ­σε­ται σε σοβα­ρές μορ­φές συνε­πεία του νέου κορο­νοϊ­ού την χρή­ση και ενός άλλου φαρ­μά­κου της, του Kevzara, που αρχι­κά προ­ο­ρί­ζε­ται για την αντι­με­τώ­πι­ση των φλεγ­μο­νών που προ­κα­λεί η αρθρίτιδα.

Το φάρ­μα­κο αυτό αντι­με­τω­πί­ζει το σύμ­πτω­μα και όχι τον ίδιο τον ιό.

Sanofi
Στόχος: Εμβόλιο
Πιθανώς διαθέσιμο: δεν έχει ορισθεί

Ο γαλ­λι­κός φαρ­μα­κευ­τι­κός όμι­λος Sanofi συνερ­γά­σθη­κε με τον αμε­ρι­κα­νι­κό υπουρ­γείο Υγεί­ας για την ανά­πτυ­ξη υπο­ψή­φιου εμβο­λί­ου, χρη­σι­μο­ποιώ­ντας «μία τεχνο­λο­γία ανα­κα­τά­τα­ξης του DNA».Πρόκειται για τον συν­δυα­σμό του DNA του ιού με το DNA ενός μη επι­θε­τι­κού ιού με στό­χο την δημιουρ­γία μία νέας κυτ­τα­ρι­κής οντό­τη­τας που θα είναι σε θέση να προ­κα­λέ­σει μία ανο­σο­ποι­η­τι­κή απάντηση.

Τα αντι­γό­να που δημιουρ­γού­νται από αυτό το εγχεί­ρη­μα στην συνέ­χεια ανα­πα­ρά­γο­νται σε μεγά­λη κλίμακα.

Αυτή η τεχνο­λο­γία απο­τε­λεί την βάση του εμβο­λί­ου της Sanofi για την γρί­πη. Χάρη στις εργα­σί­ες της για το Sars, κυρί­ως χάρη στο υπο­ψή­φιο εμβό­λιο που απο­δεί­χθη­κε εν μέρει απο­τε­λε­σμα­τι­κό σε ζώα, η εται­ρεία θεω­ρεί ότι έχει προ­βά­δι­σμα στην ταχεία ανά­πτυ­ξη εμβο­λί­ου για την νόσο Covid-19.

Ο εκτε­λε­στι­κός αντι­πρό­ε­δρος της εται­ρεί­ας και στέ­λε­χος της Sanofi Pasteur David Loew εκτι­μά ότι ένα υπο­ψή­φιο εμβό­λιο θα έχει παρα­σκευα­σθεί «σε λιγό­τε­ρο από έξι μήνες» και οι κλι­νι­κές δοκι­μές θα μπο­ρούν να εκκι­νή­σουν «περί­που σε έναν έως ενά­μι­συ χρόνο».

Inovio Pharmaceuticals
Στόχος: εμβόλιο
Πιθανώς διαθέσιμο: επείγουσες παραδόσεις μέχρι το τέλος του έτους

Η Inovio, αμε­ρι­κα­νι­κή εται­ρεία βιο­τε­χνο­λο­γί­ας, εργά­ζε­ται από την ίδρυ­σή της το 1983 για την ανά­πτυ­ξη εμβο­λί­ων DNA, που λει­τουρ­γούν όπως τα άλλα εμβό­λια με βάση το RNA, έχο­ντας ωστό­σο προ­βά­δι­σμα ένα­ντι των άλλων.
Το DNA είναι σαν βιβλίο ανα­φο­ράς σε μία βιβλιο­θή­κη και το RNA είναι αντί­στοι­χο με την φωτο­τυ­πία μίας σελί­δας του βιβλί­ου αυτού που περιέ­χει οδη­γί­ες για μία συγκε­κρι­μέ­νη αποστολή.

«Προ­βλέ­που­με την έναρ­ξη κλι­νι­κών δοκι­μών στις ΗΠΑ τον Απρί­λιο και στην συνέ­χεια γρή­γο­ρα στην Κίνα και την Νότια Κορέα, όπου η επι­δη­μία πλήτ­τει τους περισ­σό­τε­ρους ανθρώ­πους», δηλώ­νει σε ανα­κοί­νω­σή του ο J. Joseph Kim, πρό­ε­δρος της Inovio.

«Εχου­με την πρό­θε­ση να προ­μη­θεύ­σου­με ένα εκα­τομ­μύ­ριο δόσεις μέχρι το τέλος το έτους χάρη στους υπάρ­χο­ντες πόρους και ικα­νό­τη­τές μας».

Αλλες αξιοσημείωτες έρευνες

Η βρε­τα­νι­κή GlaxoSmithKline (GSK) συνερ­γά­ζε­ται με μία κινε­ζι­κή εται­ρεία βιο­τε­χνο­λο­γί­ας προ­σφέ­ρο­ντας την τεχνο­λο­γία παρα­σκευ­ής ανο­σο­ε­νι­σχυ­τι­κών ουσιών για τα εμβό­λια κατά των επιδημιών

Μία ανο­σο­ε­νι­σχυ­τι­κή ουσία προ­στί­θε­ται σε ορι­σμέ­να εμβό­λια για να αυξή­σει την απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τά τους, ώστε να δημιουρ­γη­θεί ενι­σχυ­μέ­νη και περισ­σό­τε­ρο μακρο­χρό­νια ανο­σία σε σχέ­ση με αυτή που μόνο του το εμβό­λιο θα παρή­γα­γε κατά των μολύνσεων.

Στις ΗΠΑ, η φαρ­μα­κευ­τι­κή εται­ρεία Johnson and Johnson εξε­τά­ζει την χρη­σι­μο­ποί­η­ση ορι­σμέ­νων φαρ­μά­κων της για την αντι­με­τώ­πι­ση των συμ­πτω­μά­των που ανα­πτύ­σουν οι ασθε­νείς της Covid-19. Εργά­ζε­ται επί­σης για την ανά­πτυ­ξη εμβο­λί­ου βάσει της απε­νερ­γο­ποί­η­σης του παθογόνου.

Η καλι­φορ­νέ­ζι­κη εται­ρεία βιο­τε­χνο­λο­γία Vir έχει απο­μο­νώ­σει αντι­σώ­μα­τα ασθε­νών που επέ­ζη­σαν του Sars για να ανα­λύ­σει αν είναι σε θέση να χρη­σι­μο­ποι­η­θούν στην αντι­με­τώ­πι­ση του νέου κορο­νοϊ­ού. Το εργα­στή­ριό της έχει ήδη ανα­πτύ­ξει θερα­πεί­ες για τον Εμπο­λα και άλλες ασθένειες.

Η χλωροκίνη

Η χλω­ρο­κί­νη, η συν­θε­τι­κή μορ­φή της κινί­νης, που χρη­σι­μο­ποιεί­ται στην αντι­με­τώ­πι­ση της ελο­νο­σί­ας, θα μπο­ρού­σε να χρη­σι­μεύ­σει στην αντι­με­τώ­πι­ση του ιού και οι επι­στή­μο­νες ζητούν περισ­σό­τε­ρες έρευ­νες για το θέμα.