Ηλίας Σιώρας: Ένταξη υγειονομικών στα ΒΑΕ ‑Και ο πιο δύσπιστος, αυτή την περίοδο έχει αντιληφθεί την επικινδυνότητα του επαγγέλματος μας

Και ο πιο δύσπι­στος, αυτή την περί­ο­δο της παν­δη­μί­ας έχει αντι­λη­φθεί την επι­κιν­δυ­νό­τη­τα του επαγ­γέλ­μα­τος μας. Χαρα­κτη­ρι­στι­κό είναι το ποσο­στό θετι­κών στον κορο­νο­ϊό στο γενι­κό πλη­θυ­σμό που μπο­ρεί να κυμαί­νε­ται από 2,5% — 4%, ενώ στους υγειο­νο­μι­κούς το ποσο­στό είναι έως και δεκα­πλά­σιο (>25% δεί­χνουν οι μελέ­τες σε Ευρω­παϊ­κές χώρες ήδη από το πρώ­το κύμα).

Τα Βαρέα και Ανθυ­γιει­νά Επαγ­γέλ­μα­τα (ΒΑΕ) καθιε­ρώ­θη­καν νομο­θε­τι­κά το 1961 και άρχι­ζαν να εφαρ­μό­ζο­νται το 1964. Αφο­ρού­σαν μια σει­ρά κλά­δους (οικο­δό­μους, μεταλ­λερ­γά­τες, ανθρα­κω­ρύ­χους κ.α.). Με τους αγώ­νες τους οι εργα­ζό­με­νοι κατά­φε­ραν να απο­σπά­σουν δικαιώ­μα­τα από τους εργο­δό­τες, να τα διευ­ρύ­νουν και με την πάρο­δο των χρό­νων, εντά­χθη­καν στα­δια­κά και άλλοι κλάδοι.

Σε κάθε εργα­σια­κό χώρο οι εργα­ζό­με­νοι εκτί­θε­νται σε επαγ­γελ­μα­τι­κό κίν­δυ­νο, σε διά­φο­ρους βλα­πτι­κούς παρά­γο­ντες (βιο­λο­γι­κούς, μολυ­σμα­τι­κούς, τοξι­κούς, εργο­νο­μι­κούς κ.ά.) που φθεί­ρουν τη σωμα­τι­κή και ψυχι­κή υγεία, προ­κα­λούν επαγ­γελ­μα­τι­κές νόσους ή και εργα­τι­κά ατυ­χή­μα­τα. Δεν χρειά­ζε­ται ιδιαί­τε­ρη επι­χει­ρη­μα­το­λο­γία που να τεκ­μη­ριώ­νει τα παρα­πά­νω. Αρκεί το παρά­δειγ­μα των εργα­ζο­μέ­νων στα τσι­μέ­ντα, στον αμί­α­ντο, στα τυπο­γρα­φεία, στις οικο­δο­μές κ.λπ. Ωστό­σο, χρειά­ζε­ται συστη­μα­τι­κή κατα­γρα­φή του επαγ­γελ­μα­τι­κού κιν­δύ­νου και παρα­κο­λού­θη­ση της υγεί­ας των εργα­ζο­μέ­νων κάτι που ανα­γνω­ρί­ζει κι ο νομο­θέ­της θεσπί­ζο­ντας την υπο­χρε­ω­τι­κή ανά­θε­ση αυτού του έργου σε εκπαι­δευ­μέ­νους Για­τρούς Εργα­σί­ας και Τεχνι­κούς Ασφα­λεί­ας σε κάθε εργα­σια­κό χώρο.

Όμως, δεκα­ε­τί­ες τώρα, από ΟΛΕΣ ανε­ξαι­ρέ­τως τις κυβερ­νή­σεις, έγι­νε προ­σπά­θεια όχι να βελ­τιω­θούν οι συν­θή­κες εργα­σί­ας, αλλά αντι­θέ­τως στα­δια­κά άρχι­σαν να αφαι­ρού­νται δικαιώ­μα­τα. Κλα­σι­κό παρά­δειγ­μα η καθιέ­ρω­ση το 1985 της ανά­γκης ύπαρ­ξης για­τρού εργα­σί­ας και τεχνι­κού ασφα­λεί­ας , που ανα­φέ­ρα­με παρα­πά­νω και που για δεκα­ε­τί­ες δεν εφαρ­μό­στη­κε, ακό­μα και στο μεγα­λύ­τε­ρο νοσο­κο­μείο της χώρας στον «Ευαγ­γε­λι­σμό»!

Οι υγειο­νο­μι­κοί σε όλες τις δημό­σιες και ιδιω­τι­κές μονά­δες Υγεί­ας – Πρό­νοιας εκτί­θε­νται σε ιδιαί­τε­ρα υψη­λό επαγ­γελ­μα­τι­κό κίνδυνο.

• Κυκλι­κό ωρά­ριο στους νοση­λευ­τές, δου­λειά με διπλο­βάρ­διες πρωί — νύχτα – από­γευ­μα με ελά­χι­στη ανά­παυ­ση, χιλιά­δες χρε­ω­στού­με­να ρεπό και μεγά­λες καθυ­στε­ρή­σεις στη χορή­γη­ση κανο­νι­κής άδειας.
• Πολ­λές εφη­με­ρί­ες στους για­τρούς (πέραν του νόμι­μου πλα­φόν που ήδη είναι μη απο­δε­κτό ως υπε­ρερ­γα­σία που επι­βα­ρύ­νει την υγεία), εξα­ντλη­τι­κές, χωρίς ρεπό την επό­με­νη της εφη­με­ρί­ας, δου­λειά απε­ρί­γρα­πτης έντα­σης στη γενι­κή εφημερία.
• Τραυ­μα­τιο­φο­ρείς, φυσι­κο­θε­ρα­πευ­τές, καθα­ρι­στές, τρα­πε­ζο­κό­μοι, διοι­κη­τι­κοί, τεχνι­κοί, με νοσή­μα­τα φθο­ράς που κυριο­λε­κτι­κά θερίζουν.
• Τεχνο­λό­γοι και παρα­σκευα­στές που εκτί­θε­νται σε ιοντί­ζου­σες ακτι­νο­βο­λί­ες και σε βιο­λο­γι­κά μολυ­σμέ­να υγρά, ή άλλους χημι­κούς παρά­γο­ντες (αντι­δρα­στή­ρια, ραδιοϊ­σό­το­πα κλπ).
• Διοι­κη­τι­κοί, που λόγω της πλή­ρους ανα­ντι­στοι­χί­ας του δια­θέ­σι­μου προ­σω­πι­κού με φόρ­το εργα­σί­ας, εκτός από το «τέρας» της γρα­φειο­κρα­τί­ας έρχο­νται καθη­με­ρι­νά σε επα­φή με ένα – δικαιο­λο­γη­μέ­να – λόγω πολυ­κο­σμί­ας & καθυ­στε­ρή­σε­ων αγα­να­κτι­σμέ­νο κοι­νό, σε εντε­λώς ακα­τάλ­λη­λους εργο­νο­μι­κά χώρους με απα­ρά­δε­κτες εργα­σια­κές συνθήκες.
• Τεχνι­κοί που δου­λεύ­ουν σε υψη­λές θερ­μο­κρα­σί­ες στα μηχα­νο­στά­σια, ηλε­κτρο­λό­γοι που είναι stand-by όλο το 24ωρο σε τέτοια έλλει­ψη που αν αρρω­στή­σουν μένουν ολό­κλη­ρες εγκα­τα­στά­σεις ακάλυπτες.
• Εργα­ζό­με­νοι όλων των κλά­δων που υπη­ρε­τούν σε «κλει­στούς χώρους» στις ΜΕΘ, στις μονά­δες εμφραγ­μά­των και καρ­διο­χει­ρουρ­γη­μέ­νων, στα χει­ρουρ­γεία, έχουν υπο­στεί σε υψη­λό ποσο­στό, σχε­δόν 50%, το σύν­δρο­μο της εργα­σια­κής εξου­θέ­νω­σης (burnout) με απρό­βλε­πτες συνέ­πειες και στη δου­λειά τους και στην ψυχι­κή τους υγεία.
• Σε όλα τα νοσο­κο­μεία υπάρ­χουν πολ­λοί χώροι ιοντί­ζου­σας ακτι­νο­βο­λί­ας – στον Ευαγ­γε­λι­σμό πάνω από 20 – με ραδιε­νερ­γές ουσί­ες και ακτι­νο­βο­λί­ες καρ­κι­νο­γό­νες, όχι μόνο για τους χει­ρι­στές, αλλά και για το υπό­λοι­πο προ­σω­πι­κό και τους ασθε­νείς σε περί­πτω­ση διαρ­ρο­ής, χωρίς πρό­βλε­ψη για απομόνωση.
• Όλα τα βιο­λο­γι­κά υλι­κά τα μολυ­σμέ­να, από τη στιγ­μή λήψης από τον ασθε­νή μέχρι το εργα­στή­ριο, περ­νά­νε προ­στα­τευ­μέ­να μεν, αλλά από 3 δια­δο­χι­κά χέρια μέχρι να μπουν στο εργα­στή­ριο, με άμε­σα υπαρ­κτό τον κίν­δυ­νο του ατυχήματος.
• Οι εργα­ζό­με­νοι στις ψυχια­τρι­κές κλι­νι­κές, μετά το κλεί­σι­μο πολ­λών ψυχια­τρεί­ων και την ανυ­παρ­ξία δομών Π.Φ.Υ., περ­νά­ει άλλο Γολ­γο­θά με τις εισαγ­γε­λι­κές εντο­λές, τους ελά­χι­στους χώρους νοση­λεί­ας, τα ράν­τζα και τη συνύ­παρ­ξη σε μικρό χώρο διε­γερ­τι­κών και κατε­σταλ­μέ­νων ασθενών.
• Στις γενι­κές εφη­με­ρί­ες, ειδι­κά των μεγά­λων νοσο­κο­μεί­ων η λέξη «πόλε­μος ή κόλα­ση» πιθα­νά και να μην μπο­ρεί να απο­τυ­πώ­σει την τρο­μα­κτι­κή δυσκο­λία όλου του προ­σω­πι­κού να διεκ­πε­ραιώ­σει με ασφά­λεια εκα­το­ντά­δες, έως και 1800 προ­σερ­χό­με­νους για εξέταση.

Πολ­λά από τα παρα­πά­νω θα μπο­ρού­σαν να έχουν εξα­λει­φθεί με μαζι­κές προ­σλή­ψεις μόνι­μου προ­σω­πι­κού, (30.000 πανελ­λα­δι­κά οι κενές οργα­νι­κές θέσεις όλων των κλά­δων και 6.500 των για­τρών) και τη μονι­μο­ποί­η­ση όλων των ελα­στι­κά εργα­ζο­μέ­νων που υπερ­βαί­νουν πλέ­ον το 25% του συνό­λου των υπη­ρε­τού­ντων και την ουσια­στι­κή ενί­σχυ­ση της ΠΦΥ, της πρό­λη­ψης και των δομών αποκατάστασης.

Πρό­κει­ται για μια ανα­ντίρ­ρη­τη πραγ­μα­τι­κό­τη­τα πολ­λών ετών, όπως είναι πασί­γνω­στο στην υγειο­νο­μι­κή κοι­νό­τη­τα η οποία σκό­πι­μα και συστη­μα­τι­κά συγκα­λύ­πτε­ται. Η ΤΡΑΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ, έφε­ρε στον …αφρό της κοι­νής γνώ­μης μέρος των συνε­πειών των ΣΥΣΣΩΡΕΥΜΕΝΩΝ προ­βλη­μά­των, πολ­λά από τα οποία σχε­τί­ζο­νται ευθέ­ως με την μέχρι τώρα ΜΗ ΕΝΤΑΞΗ των υγειο­νο­μι­κών στα ΒΑΕ.

Συνά­δελ­φοι μισθω­τοί δια­φό­ρων ειδι­κο­τή­των που εργά­ζο­νται στον ιδιω­τι­κό τομέα υγεί­ας έχουν εντα­χθεί στον κανο­νι­σμό των ΒΑΕ του πρώ­ην ΙΚΑ . Όμως, ακό­μη και σ’αυτούς οι όροι έντα­ξης πολύ απέ­χουν από τις πραγ­μα­τι­κές ανάγκες.

Τον Μάη του 2018 η κυβέρ­νη­ση ΣΥΡΙΖΑ εξήγ­γει­λε επα­να­προσ­διο­ρι­σμό των ΒΑΕ για όλους τους κλά­δους με ξεκί­νη­μα ΑΠΟ ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΒΑΣΗ. Αυτό καταγ­γέλ­θη­κε από το εργα­τι­κό κίνη­μα, ότι απο­σκο­πεί στην αφαί­ρε­ση δικαιω­μά­των. Οι υγειο­νο­μι­κοί προ­βάλ­λα­με το δίκαιο αίτη­μα για έντα­ξη στα ΒΑΕ όλων όσων εκτί­θε­νται σε τέτοιες συν­θή­κες και επαγ­γελ­μα­τι­κούς κιν­δύ­νους, αλλά εισπρά­ξα­με …εκκω­φα­ντι­κή σιωπή!

Η σημε­ρι­νή κυβέρ­νη­ση της ΝΔ συνέ­στη­σε επι­τρο­πή δια­λό­γου για τα ΒΑΕ και για τους υγειο­νο­μι­κούς που υπο­τί­θε­ται θα είχε ολο­κλη­ρώ­σει το έργο της ως το τέλος Οκτώ­βρη 2020. Το θέμα έφε­ρε ολο­κλη­ρω­μέ­να στην επι­και­ρό­τη­τα και στη συζή­τη­ση στη Βου­λή το ΚΚΕ με πρό­τα­ση νόμου που κατέ­θε­σε τον Ιού­νιο 2020. Και ο πιο δύσπι­στος, αυτή την περί­ο­δο της παν­δη­μί­ας έχει αντι­λη­φθεί την επι­κιν­δυ­νό­τη­τα του επαγ­γέλ­μα­τος μας. Χαρα­κτη­ρι­στι­κό είναι το ποσο­στό θετι­κών στον κορω­νο­ϊό στο γενι­κό πλη­θυ­σμό που μπο­ρεί να κυμαί­νε­ται από 2,5% — 4%, ενώ στους υγειο­νο­μι­κούς το ποσο­στό είναι έως και δεκα­πλά­σιο (>25% δεί­χνουν οι μελέ­τες σε Ευρω­παϊ­κές χώρες ήδη από το πρώ­το κύμα). Δεν είναι τυχαίο ότι δεκά­δες ή και εκα­το­ντά­δες συνά­δελ­φοι σε κάθε νοσο­κο­μείο είναι οι μολυ­σμέ­νοι ή τίθε­νται σε καρα­ντί­να. Άλλοι, ανα­γκά­ζο­νται παρά τη σαφή έκθε­σή τους στον ιό να υπη­ρε­τούν – για να μην «κρε­μά­σουν» εφη­με­ρί­ες και προ­γράμ­μα­τα, να μην κλεί­σουν κλι­νι­κές – και κάποιοι απει­λού­νται με πει­θαρ­χι­κά λόγω … «απρο­σε­ξί­ας».

Τι σημαίνει όμως ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ ένταξη στα ΒΑΕ;

1. Μεί­ω­ση των ωρών εργα­σί­ας – τακτά δια­λείμ­μα­τα. Σε όλα τα συνέ­δρια των υγειο­νο­μι­κών (ΟΕΝΓΕ – ΠΟΕΔΗΝ) έχου­με κωδι­κο­ποι­ή­σει το ώρι­μο αίτη­μα και απαι­τούν 6ωρο – 5ήμερ – 30ωρο. Για τους για­τρούς μια εφη­με­ρία τη βδο­μά­δα (στις άλλες ειδι­κό­τη­τες με κυκλι­κό ωρά­ριο, 1 νύχτα ανά βδο­μά­δα) και την επό­με­νη της εφη­με­ρί­ας ρεπό. Στα­θε­ρό ημε­ρή­σιο ωρά­ριο εργα­σί­ας και όχι διευ­θέ­τη­ση με ατο­μι­κές συμ­βά­σεις επέ­κτα­σης ωρα­ρί­ου, όπως προ­βλέ­πουν οι Ευρω­παϊ­κές οδη­γί­ες. Στους κλά­δους που υπάρ­χει κυκλι­κό ωρά­ριο (π.χ. νοση­λευ­τές) καθιέ­ρω­ση 4ης βάρ­διας (6ωρες x 4 βάρ­διες) αντί 8ωροx3 που είναι τώρα. Για την υλο­ποί­η­ση αυτών χρειά­ζο­νται δεκά­δες χιλιά­δες προ­σλή­ψεις (του­λά­χι­στον με κάλυ­ψη των 30.000 κενών) όπως τις έχουν υπο­λο­γί­σει τεκ­μη­ριω­μέ­να τα σωμα­τεία μας. Οι πραγ­μα­τι­κές ανά­γκες βέβαια του πλη­θυ­σμού αν ληφθούν υπό­ψη επι­βά­λουν πολύ περισσότερες.

2. Χορή­γη­ση αξιο­πρε­πούς ανθυ­γιει­νού επι­δό­μα­τος σε όλους τους κλά­δους, ίσως με μια κλι­μά­κω­ση ανά­λο­γα με το «πόστο» επι­κιν­δυ­νό­τη­τας κάθε κλά­δου. Αυτό που κάποιοι βάζουν «πονη­ρά» στο τρα­πέ­ζι του δια­λό­γου για πλη­ρω­μή επα­σφά­λι­στρου από τον εργα­ζό­με­νο, αν θέλει δηλα­δή να ανα­γνω­ρί­σει προη­γού­με­να χρό­νια υπη­ρε­σί­ας, ως ΒΑΕ, είναι απα­ρά­δε­κτο. Αυτή τη στιγ­μή ένα φτω­χό επί­δο­μα ανθυ­γιει­νού (100 ευρώ καθα­ρά το μήνα) χορη­γεί­ται στους νοση­λευ­τές κυρί­ως . Ακό­μη και αυτό ωστό­σο, αμφι­σβη­τεί­ται κάθε χρό­νο, με το αιτιο­λο­γι­κό της μη χορή­γη­σης στις χώρες της Ε.Ε.

3. Πρό­σθε­τη άδεια πέραν των 25 εργα­σί­μων ημε­ρών κανο­νι­κής. Αυτή τώρα χορη­γεί­ται ως «ειδι­κή» μόνο σε προ­σω­πι­κό που υπη­ρε­τούν σε ΜΕΘ, ΜΑΦ, εμφραγ­μά­των κ.λ.π. ειδι­κές μονά­δες, ΤΕΠ, κάποια εργα­στή­ρια, Ψυχια­τρι­κά με οξέα κλπ.

4. Μεί­ω­ση των ορί­ων συντα­ξιο­δό­τη­σης. Τα εργα­τι­κά συν­δι­κά­τα για τα ΒΑΕ διεκ­δι­κούν σύντα­ξη στα 55 για τους άνδρες και στα 50 για τις γυναί­κες. Ή αλλιώς, ανα­γνώ­ρι­ση 1 πλα­σμα­τι­κού έτους ανά 7 έτη εργα­σί­ας. Είναι ένα δίκαιο αίτη­μα που ειδι­κά για τους υγειο­νο­μι­κούς – αλλά και για άλλους κλά­δους — είναι ακό­μα πιο ανα­γκαία η υλο­ποί­η­σή του, καθώς ποτέ δεν εκμη­δε­νί­ζε­ται πλή­ρως ο επαγ­γελ­μα­τι­κός κίν­δυ­νος. Ποιος λογι­κός νους μπο­ρεί να φαντα­στεί πχ τη νοση­λεύ­τρια ή το για­τρό μετά από 25 ή 30 χρό­νια εντα­τι­κής και επι­κίν­δυ­νης δου­λειάς να παίρ­νει σύντα­ξη στα 67 και τι είδους υπη­ρε­σί­ες υγεί­ας μπο­ρεί να προ­σφέ­ρει ως τότε;! Απάν­θρω­πο! Υπάρ­χουν πολ­λές δικλεί­δες ώστε αν κάποιος επι­στή­μο­νας θέλει να ασχο­λη­θεί με την έρευ­να ή την εκπαί­δευ­ση, να έχει τη δυνα­τό­τη­τα, χωρίς να απε­μπο­λεί­ται στο ελά­χι­στο το συντα­ξιο­δο­τι­κό του δικαίωμα.

5. Πρό­σλη­ψη για­τρών εργα­σί­ας και τεχνι­κών ασφα­λεί­ας σε κάθε δομή υγεί­ας – πρό­νοιας σε κάθε εργα­σια­κό χώρο ανά­λο­γα με το πλή­θος των εργα­ζο­μέ­νων, το είδος των εγκα­τα­στά­σε­ων και την ποι­κι­λία των παρα­γό­ντων κιν­δύ­νου . Να είναι εργα­ζό­με­νοι των δομών πλή­ρους και απο­κλει­στι­κής απα­σχό­λη­σης ή ενταγ­μέ­νοι σε κρα­τι­κό σώμα Γ.Ε. – Τ.Α. και όχι υπάλ­λη­λοι ιδιω­τι­κών εται­ρειών (ΕΞΥΠΠ). Σύμ­φω­να με τα στοι­χεία που υπάρ­χουν, οι θέσεις για την ειδι­κό­τη­τα ιατρι­κής της εργα­σί­ας πανελ­λα­δι­κά δεν ξεπερ­νούν τις 60! Πολ­λές δομές υγεί­ας, ακό­μα και μεγά­λα νοσο­κο­μεία δεν έχουν για­τρούς εργα­σί­ας (όπως βέβαια και άλλοι χώροι)! Μάλι­στα, εκμε­ταλ­λευό­με­νοι τις ΠΝΠ για την παν­δη­μία η κυβέρ­νη­ση νομο­θέ­τη­σε τη άσκη­ση καθη­κό­ντων Για­τρού Εργα­σί­ας από συνα­δέλ­φους άνευ ειδικότητας!

Πολ­λά άλλα στοι­χεία θα μπο­ρού­σαν να προ­στε­θούν ως ανα­γκαία για είναι η έντα­ξή μας στα ΒΑΕ πλή­ρης. Ανα­φέρ­θη­καν τα βασικότερα.

Πάντως είναι απα­ρά­δε­κτο, οι καθ΄ύλην αρμό­διοι του κλά­δου των υγειο­νο­μι­κών π.χ. νοσο­κο­μεια­κοί για­τροί μέσω της ομο­σπον­δί­ας τους (Ο.Ε.Ν.Γ.Ε.), και άλλων ομο­σπον­διών να μην έχουν προ­σκλη­θεί να κατα­θέ­σουν την άπο­ψή τους στην επι­τρο­πή που έχει συσταθεί.

Δεν υπάρ­χουν αυτα­πά­τες ότι η εργο­δο­σία – κρα­τι­κή ή ιδιω­τι­κή – υπα­κού­ο­ντας στους διε­θνείς κανό­νες του κεφα­λαί­ου και της εγχώ­ριας πλου­το­κρα­τί­ας θα προ­σπα­θή­σει για άλλη μια φορά ΚΑΙ ΕΝ ΜΕΣΩ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ, είτε να αφαι­ρέ­σει περαι­τέ­ρω δικαιώ­μα­τα, είτε να δώσει ψίχου­λα για να ξεγε­λά­σει τους υγειο­νο­μι­κούς και τους άλλους εργα­ζό­με­νους, να τους δια­χω­ρί­σει και να τους βάλει να τσα­κώ­νο­νται μετα­ξύ τους.

Όλα είναι θέμα συσχε­τι­σμών και εξαρ­τώ­νται από το πόσο το ταξι­κό συν­δι­κα­λι­στι­κό κίνη­μα είναι ισχυ­ρό, οργα­νω­μέ­νο, απο­φα­σι­σμέ­νο να υπε­ρα­σπι­στεί και να διευ­ρύ­νει τα «ιερά και όσια» των εργαζομένων!

(Ο Ηλί­ας Π. Σιώ­ρας είναι Πρό­ε­δρος Σωμα­τεί­ου Εργα­ζο­μέ­νων Ευαγ­γε­λι­σμού, Γ. Γραμ­μα­τέ­ας Ε.Ι.Ν.Α.Π.)

Πηγή: ieidiseis.gr