Η αποσυναρμολόγηση του συστήματος Υγείας στην Σουηδία

Επι­μέ­λεια Πάνος Αλε­πλιώ­της //

Τι μας λέει για τα απο­τε­λέ­σμα­τα του συστή­μα­τος Υγεί­ας στην παν­δη­μία η Στα­τι­στι­κή Υπη­ρε­σία και η Διεύ­θυν­ση Κοι­νω­νι­κής Πολι­τι­κής και δημο­σιεύ­ει η εφη­με­ρί­δα DN;

-Η θνη­σι­μό­τη­τα, λόγω κορο­νοϊ­ού, στις ηλι­κί­ες 50–60 χρο­νών για όσους έχουν εισό­δη­μα μέχρι 1000 ευρώ τον μήνα είναι κατά 280% μεγα­λύ­τε­ρη από αυτούς που έχουν εισο­δή­μα­τα μετα­ξύ 3–4000.

-Μετα­ξύ των ανθρώ­πων που έχουν ξένες ρίζες η θνη­σι­μό­τη­τα είναι 253 νεκροί ανά 100.000 ενώ για τους αυτό­χθο­νες είναι 143 ανά 100.000.

-Μεγά­λο ποσο­στό και μετα­ξύ των ανθρώ­πων με χαμη­λή μόρφωση.

-Στην Σου­η­δία υπο­λο­γί­ζε­ται το 19,4% των ανθρώ­πων είτε ντό­πιοι είτε ξένοι να βρί­σκε­ται στην χαμη­λή κατη­γο­ρία εισο­δη­μά­των, μέχρι 1000 ευρώ τον μήνα, δηλα­δή περί­που 1.600.000 άνθρωποι.

Έκπλη­ξη; Καθόλου!

Όλα πάνε μαζί. Κακές δου­λειές, χαμη­λά εισο­δή­μα­τα, στρι­μω­ξί­δι στα δια­με­ρί­σμα­τα, στους χώρους δου­λειάς και στα ΜΜ Μετα­φο­ράς, χαμη­λή μόρ­φω­ση, έλλει­ψη χρό­νου και χρή­μα­τος για πρω­το­βάθ­μια περί­θαλ­ψη, κακή και ακα­τα­νό­η­τη πλη­ρο­φό­ρη­ση και πλημ­με­λής περίθαλψη.

Οργά­νω­ση, τοπι­κή φορολογία

Οι 21 Περι­φέ­ρειες-Νομαρ­χί­ες της Σου­η­δί­ας είναι υπεύ­θυ­νες για την παρο­χή Υγεί­ας με την μορ­φή Κέντρων Υγεί­ας στην πρω­το­βάθ­μια και Νοσο­κο­μεί­ων στην δευτεροβάθμια.

Το κρά­τος ενι­σχύ­ει κατά περί­πτω­ση με στο­χευ­μέ­νες όπως λέει ενέρ­γειες για ερευ­νη­τι­κούς συνή­θως στόχους.

-Για την παρο­χή περί­θαλ­ψης πλη­ρώ­νει κάθε φορο­λο­γού­με­νος γύρω στα 10% του εισο­δή­μα­τός του, κυμαί­νε­ται κατά κάτι ανά­λο­γα με την Νομαρ­χία, για να μπο­ρεί να έχει περί­θαλ­ψη όταν χρειαστεί.

-Οι πάνω από 20 χρο­νών πλη­ρώ­νουν και επί­σκε­ψη, αλλού 15 αλλού 20 ευρώ είτε στα Κέντρα Υγεί­ας είτε στα Νοσοκομεία.

-Αντί­στοι­χα πλη­ρώ­νο­νται και τα φάρ­μα­κα έχο­ντας κάποιο όριο 120–150 ευρώ τον χρό­νο και κατό­πιν έχουν κάποια επιδότηση.

Η παρο­χή Υγεί­ας δια­φέ­ρει από Νομαρ­χία σε Νομαρχία.

Το σύνο­λο των Νοσο­κο­μεί­ων στην Σου­η­δία είναι Ανώ­νυ­μες εται­ρί­ες Δημο­σί­ου με Διευ­θύ­νο­ντες συμ­βού­λους, οικο­νο­μι­κούς και άλλους διευ­θυ­ντές. Τα Δ.Σ των Νοσο­κο­μεί­ων απο­τε­λού­νται από εκλεγ­μέ­νους με εκπρο­σώ­πη­ση ανά­λο­γα με τα απο­τε­λέ­σμα­τα των εκλογών.

Η μόνι­μη πολι­τι­κή των Διευ­θυ­ντών και των Δ.Σ είναι να «βγουν» οικο­νο­μι­κά, να κρα­τή­σουν τον προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό τους.

Είναι το Α και το Ω της γενι­κό­τε­ρης Σου­η­δι­κής πολι­τι­κής είτε «Δεξιάς» είτε «Αρι­στε­ράς» όπως συνη­θί­ζουν να ονο­μά­ζουν τους Σοσιαλδημοκράτες.

Οικο­νο­μι­κά και Υγεία

Ο προ­ϋ­πο­λο­γι­σμός του συνό­λου των Νοσο­κο­μεί­ων «μπαί­νει μέσα». Οι αστάθ­μη­τοι παρά­γο­ντες των περι­στα­τι­κών βαριάς ασθέ­νειας με ακρι­βές θερα­πεί­ες αλλά και η χει­ρο­τέ­ρευ­ση έως και έλλει­ψη πρω­το­βάθ­μιας περί­θαλ­ψης με καταρ­γή­σεις και συγ­χω­νεύ­σεις, η μετα­κί­νη­ση όλο και περισ­σό­τε­ρων στα αστι­κά κέντρα, η μεί­ω­ση των κρα­τι­κών κον­δυ­λί­ων, η αλλα­γή στην φιλο­σο­φία της παρο­χής περί­θαλ­ψης έχουν κατα­στή­σει ένα σχε­τι­κά αξιο­πρε­πές σύστη­μα Υγεί­ας σε ένα κακέ­κτυ­πο του ένδο­ξου παρελθόντος.

Η παν­δη­μία το απέ­δει­ξε περίτρανα.

-Το οικο­νο­μι­κό σύστη­μα της παρο­χής υπη­ρε­σιών Υγεί­ας που έτσι κι αλλιώς πλη­ρώ­νε­ται από τους φορο­λο­γού­με­νους την δεκα­ε­τία του 90 με ευθύ­νη όλων των πολι­τι­κών δυνά­με­ων, σε μια τερά­στια εκστρα­τεία ιδιω­τι­κο­ποί­η­σης των πάντων έφε­ρε νέες ιδέ­ες για την παρο­χή υπη­ρε­σιών. Αυτή την φορά όμως για το κεφάλαιο.

- Έφυ­γε από την φιλο­σο­φία της εξυ­πη­ρέ­τη­σης της Υγεί­ας των ανθρώ­πων και έγι­νε εργα­λείο εξυ­πη­ρέ­τη­σης της οικο­νο­μί­ας και της κερδοφορίας.

-Ότι δεν κρα­τά­ει τον προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό του παρα­χω­ρεί­ται στους ιδιώ­τες εργο­λά­βους της Υγεί­ας. Ήδη το 20% των θερα­πευ­τη­ρί­ων το δια­χει­ρί­ζο­νται ιδιω­τι­κές εταιρίες.

Πως όμως θα κρα­τη­θεί ο προ­ϋ­πο­λο­γι­σμός όταν δεν αρκεί η φορο­λό­γη­ση και τα έσο­δα από τις επι­σκέ­ψεις ούτε οι όποιες κρα­τι­κές ενισχύσεις;

Αντι­λαϊ­κά εργαλεία

Η οικο­νο­μι­κή μέθο­δος, αμε­ρι­κά­νι­κης προ­έ­λευ­σης, που λέγεται

«New publik management» και περιέ­χει το λογι­στι­κό σύστη­μα DRG, σε πρό­χει­ρη μετά­φρα­ση, δια­γνω­στι­κή ομα­δο­ποί­η­ση, ξεκί­νη­σε την δεκα­ε­τία του 90 και έχει πλέ­ον επι­κρα­τή­σει σε όλες τις Νομαρχίες.

-Έχει χιλιά­δες παρα­μέ­τρους, παρά­γο­ντες, κωδι­κούς, στα­τι­στι­κές, εξι­σώ­σεις και κοστολόγια.

-Ομα­δο­ποιεί τους ασθε­νείς κάθε Νομαρ­χί­ας και Νοσο­κο­μεί­ου και τους χωρί­ζει στα­τι­στι­κά σε κλει­στής ή ανοι­χτής περί­θαλ­ψης, ανά­λο­γα με τον υψη­λό κίν­δυ­νο, την ηλι­κία, τα φάρ­μα­κα που θα χρεια­στούν, πόσες εγχει­ρή­σεις, πόσες θερα­πεί­ες και το ετή­σιο κόστος.

-Έτσι τα πρω­τό­κολ­λα υγεί­ας έχουν και την αντί­στοι­χη κοστολόγηση.

Οι ανά­γκες πάνε περί­πα­το και υπε­ρι­σχύ­ει η οικο­νο­μία. Δεν υπάρ­χει πια ο ασθε­νής και οι ανά­γκες του αλλά η οικο­νο­μι­κή παρα­κο­λού­θη­ση της ομά­δας που θα χρεια­στεί νοση­λεία για την ίδια ασθένεια.

Το σύστη­μα είναι φρι­κτό και απάν­θρω­πο. Ακρι­βές θερα­πεί­ες και φάρ­μα­κα εγκα­τα­λεί­πο­νται και πρέ­πει να πλη­ρω­θούν από τους ασθε­νείς αλλιώς αφή­νο­νται στην μοί­ρα τους. Η ηλι­κία, ο βαθ­μός επι­βά­ρυν­σης, τα υπο­κεί­με­να νοσή­μα­τα απο­φα­σί­ζουν ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει.

Πλή­θος περι­στα­τι­κών ανα­φέ­ρο­νται καθη­με­ρι­νά στα ΜΜΕ για καθυ­στε­ρή­σεις ασθε­νών με καρ­κί­νο και άλλες βαριές ασθέ­νειες που κατα­λή­γουν μετά από ανα­μο­νή ακό­μη και ενός χρό­νου για νοση­λεία ανά­λο­γα με την Νομαρχία.

Οι αιτιο­λο­γί­ες των υπεύ­θυ­νων είναι ειλι­κρι­νείς, «ορθο­λο­γι­στι­κές» και απρο­κά­λυ­πτες. Το μότο είναι «Δεν υπάρ­χουν χρή­μα­τα» άσχε­τα αν το σύστη­μα Υγεί­ας πλη­ρώ­νε­ται από την τοπι­κή φορο­λο­γία και από τις τσέ­πες των εργαζομένων.

Προ­τε­ραιό­τη­τα του κεφαλαίου

Η εγκα­τά­λει­ψη του συστή­μα­τος Υγεί­ας έχει να κάνει με τις προ­τε­ραιό­τη­τες που έχει βάλει η αστι­κή τάξη της Σουηδίας.

Όπως ανα­φέ­ρει και το ΚΚ Σουηδίας

«Τα συστή­μα­τα που δημιουρ­γή­θη­καν στη μετα­πο­λε­μι­κή περί­ο­δο απο­συ­ναρ­μο­λο­γού­νται και υφί­στα­νται σημα­ντι­κές αλλαγές.

Οι ανά­γκες και τα περι­θώ­ρια του σου­η­δι­κού καπι­τα­λι­σμού δεν είναι τα ίδια όπως ήταν κάποτε.

Τα μέτρα κοι­νω­νι­κής πολι­τι­κής που απαι­τού­νταν προη­γου­μέ­νως για την ανά­πτυ­ξη των παρα­γω­γι­κών δυνά­με­ων και για την εξα­σφά­λι­ση της ανα­πα­ρα­γω­γής του εργα­τι­κού δυνα­μι­κού προ­σαρ­μό­ζο­νται ώστε να αντα­πο­κρί­νε­ται στον ολο­έ­να και πιο σκλη­ρές αντι­θέ­σεις του ιμπε­ρια­λι­στι­κού συστήματος.

Προ­κει­μέ­νου να αυξη­θεί η εισ­ροή κεφα­λαί­ων, ανοί­γο­νται τομείς που προη­γου­μέ­νως μονο­πω­λού­νται από το κρά­τος: τα σχο­λεία και η υγειο­νο­μι­κή περί­θαλ­ψη ανοί­γε­ται στις ιδιω­τι­κές εται­ρεί­ες που με ταχύ­τη­τα μονο­πω­λούν τους εν λόγω κλά­δους και τρο­φο­δο­τούν με δισε­κα­τομ­μύ­ρια δημό­σια χρή­μα­τα στα ιδιω­τι­κά μονοπώλια».

Το σύστη­μα Υγεί­ας και η λογι­κή του λει­τούρ­γη­σε και στην παν­δη­μία όταν στην Στοκ­χόλ­μη γινό­ταν δια­λο­γή ασθε­νών που κατα­δι­κά­στη­καν σε θάνατο.

Με αυτό τον τρό­πο η αστι­κή τάξη αδια­φο­ρεί και τιμω­ρεί την εργα­τι­κή τάξη. Σε όλα τα μήκη και τα πλά­τη του καπι­τα­λι­σμού. Ακό­μη και στην μοναρ­χία της “ευη­με­ρί­ας”.

Πάνος Αλεπλιώτης

Εργά­στη­κε σαν γεω­λό­γος, περι­βαλ­λο­ντο­λό­γος και χωρο­τά­κτης στην Ελλά­δα και στην Σου­η­δία. Δημο­τι­κός σύμ­βου­λος Πυλαί­ας Θεσ­σα­λο­νί­κης 87/90 και 99/2002. Αντι­δή­μαρ­χος Πυλαί­ας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000.

Πάνε καλά αυτοί οι Σουηδοί;