Η πολιτική και στρατιωτική ιδιοφυία των Στάλιν, Ζούκωφ και Βασιλιέφσκι εγκλωβίζει τους Γερμανούς μέσα στο Στάλινγκραντ

Στα τέλη του Γενά­ρη του 2019 συμπλη­ρώ­νο­νται 76 χρό­νια από την μάχη του Στά­λιν­γκραντ με την ήττα των μέχρι τότε ανί­κη­των χιτλε­ρι­κών στρα­τευ­μά­των και την περή­φα­νη, ηρω­ι­κή και γεμά­τη αυτο­θυ­σία νίκη του Κόκ­κι­νου Στρα­τού. Για την μάχη του Στά­λιν­γκραντ, τον ηρω­ι­σμό των υπε­ρα­σπι­στών του και την μεγά­λη νίκη του Κόκ­κι­νου Στρα­τού που ήταν η αρχή του τέλους των Ναζί έχουν γρα­φτεί και θα γρά­φο­νται πολ­λά. Η ανα­φο­ρά στο Στά­λιν­γκραντ πάντα θα είναι ο φόρος τιμής προς τον Σοβιε­τι­κό λαό που απε­λευ­θέ­ρω­σε την Ευρώ­πη και κατ επέ­κτα­ση και όλη την ανθρω­πό­τη­τα από την μπό­τα του ναζι­σμού. Χωρίς αυτήν τη νίκη κανείς δεν μπο­ρεί να ξέρει σε τι βαθ­μό θα είχε φτά­σει το πισω­γύ­ρι­σμα της ανθρω­πό­τη­τας. Το «ΑΤΕΧΝΩΣ» ξεκι­νά δημο­σί­ευ­ση σει­ράς αναρ­τή­σε­ων για να υπεν­θυ­μί­σει, και αν είναι δυνα­τόν και να φωτί­σει, πλευ­ρές αυτού του έπους, που μας χάρι­σε την ελευ­θε­ρία μας και ταυ­τό­χρο­να δεί­χνει την ανω­τε­ρό­τη­τα του σοσια­λι­σμού στις κρί­σι­μες και σημα­ντι­κές στιγ­μές της Ιστο­ρί­ας. Για την ηρω­ι­κή αυτή σύγκρου­ση αυτο­θυ­σί­ας αλλά και στρα­τιω­τι­κής εφυί­ας ισχύ­ουν αυτά που λέει η ανα­κοί­νω­ση των κομ­μου­νι­στι­κών κομ­μά­των της Ευρώ­πης για την συμπλή­ρω­ση 75 χρό­νων από την μάχη του Στάλινγκραντ.

Γρά­φει ο Πάνος Αλε­πλιώ­της //

«Το Στά­λιν­γκραντ είναι ένα από τα καλύ­τε­ρα παρα­δείγ­μα­τα της ανω­τε­ρό­τη­τας του σοσια­λι­σμού σε σύγκρι­ση με τον καπι­τα­λι­σμό, επει­δή ο σοσια­λι­σμός μπο­ρεί να κινη­το­ποι­ή­σει όλες τις κοι­νω­νι­κές δυνά­μεις σε μια ζωτι­κής σημα­σί­ας μάχη. Η ιστο­ρι­κή αυτή νίκη απο­δει­κνύ­ει όχι μόνο αρε­τές του κόκ­κι­νου στρα­τού, αλλά επί­σης την ενό­τη­τα, την κοι­νή βού­λη­ση και την οργα­νω­τι­κή ικα­νό­τη­τα σε μια σοσια­λι­στι­κή χώρα».

Το σχέ­διο της αντε­πί­θε­σης «Ουρα­νός» που εκπο­νή­θη­κε στην Μόσχα από τους Στά­λιν, Ζού­κωφ και Βασι­λιέφ­σκι, μετα­τρέ­πει τους Γερ­μα­νούς από πολιορ­κη­τές σε πολιορκούμενους.

Στις 13 Σεπτε­βρί­ου του 1942 και την ώρα που οι Γερ­μα­νοί δεν κατα­φέρ­νουν να κατα­λά­βουν τον στρα­τη­γι­κής σημα­σί­ας λόφο Μαμά­γιεφ Κουρ­γκάν, το Στά­λι­γκραντ έχει μετα­τρα­πεί σε ένα απέ­ρα­ντο πεδίο μάχης. Οι Σοβιε­τι­κοί, που βλέ­πουν τις εφε­δρί­ες τους να μειώ­νο­νται, εξα­πο­λούν αντε­πί­θε­ση απελ­πι­σί­ας με τρο­με­ρές απώ­λειες που όμως φρε­νά­ρει τους Γερ­μα­νούς και τους ανα­γκά­ζει να υπο­χω­ρή­σουν. Ο σιδη­ρο­δρο­μι­κός σταθ­μός αλλά­ζει χέρια πολ­λές φορές την ίδια μέρα. Οι μάχες συνε­χί­ζο­νται από δρό­μο σε δρό­μο, από δωμά­τιο σε δωμά­τιο, στις σκά­λες των σπι­τιών, ακό­μη και μέσα στους υπονόμους.

Οι Γερ­μα­νοί έχουν τον εδα­φι­κό έλεγ­χο της πόλης αλλά δεν την έχουν κατα­λά­βει. Κάθε βρά­δυ, μέχρι όλο τον Οκτώ­βριο, έρχο­νται ενι­σχύ­σεις από τον Βόλ­γα και αντι­στέ­κο­νται στους Γερ­μα­νούς. Οι μάχες μετα­φέ­ρο­νται στην βιο­μη­χα­νι­κή περιο­χή. Κάθε κτί­ριο γίνε­ται πεδίο μάχης. Δεν υπάρ­χει ενιαίο μέτω­πο μάχης. Μόνο επι­θέ­σεις και αντε­πι­θέ­σεις. Η υπε­ρο­πλία του πυρο­βο­λι­κού των Γερ­μα­νών δεν τους βοη­θά­ει, αφού πια επι­τι­θέ­με­νοι και αμυ­νό­με­νοι αλλά­ζουν συνε­χώς θέσεις και ρόλους. Στο τέλος του Οκτώ­βρη φαί­νε­ται να κάμ­πτο­νται οι δυνά­μεις των Γερ­μα­νών και οι καθη­με­ρι­νές επι­θέ­σεις μειώνονται.

Επι­χει­ρούν μια τελευ­ταία μεγά­λη επί­θε­ση στις αρχές του Νοέμ­βρη μα οι Σοβιε­τι­κοί αρνού­νται να ηττη­θούν. Αν και πιε­σμέ­νοι στις όχθες του Βόλ­γα δεν κάνουν “ούτε ένα μέτρο” πίσω. Χιλιά­δες ειναι οι καθη­με­ρι­νοί νεκροί και από τις δύο πλευ­ρές, το Στά­λι­γκραντ όμως δεν πέφτει. Παράλ­λη­λα έχει αρχί­σει η επι­χεί­ρη­ση «Ουρα­νός», η μεγά­λη αντε­πί­θε­ση του Κόκ­κι­νου Στρα­τού βάσει του ιδιο­φυούς σχε­δί­ου που εκπο­νή­θη­κε στην Μόσχα στις 12 Σεπτεμ­βρί­ου από τον Ζού­κωφ, τον Βασι­λέφ­σκι και με την έγκρι­ση του Στά­λιν που είχε ο ίδιος καλέ­σει τον Ζού­κωφ στην Μόσχα. Ανα­λύ­θη­καν στην σύσκε­ψη τα αίτια της μέχρι τώρα πορεί­ας και απο­τυ­χί­ας να συγκρα­τη­θεί ο Ναζι­στι­κός στρα­τός. Η από­φα­ση ήταν ομό­φω­νη. Μόνο με σχε­δια­σμέ­νη αντε­πί­θε­ση θα τσα­κι­στεί ο εχθρός.

Το Στά­λιν­γκραντ θα πάρει βέβαια και άλλες ενι­σχύ­σεις για να αμυν­θεί και να απω­θή­σει τους Γερ­μα­νούς, αλλά η αντε­πί­θε­ση θα γίνει στα άκρα. Το βόρειο και νότιο άκρο του μετώ­που το φύλα­γαν Ρου­μά­νι­κες δυνά­μεις που δεν είχαν πάρει μέρος στις κυρί­ως μάχες. Και­νού­ρια Σοβιε­τι­κά στρα­τεύ­μα­τα έφτα­σαν στις όχθες του Ντον 160 χιλιό­με­τρα δυτι­κά του Στά­λιν­γκραντ. Μετα­φέρ­θη­κε όλος ο άοπλος πλη­θυ­σμός σε βάθος 24 χιλιο­μέ­τρων από το μέτω­πο. 17 παρα­πλα­νη­τι­κές γέφυ­ρες κατα­σκευά­στη­καν στον ποτα­μό Ντον για να μην κατα­λά­βουν οι εχθροί από ποιές 5 θα περά­σουν και πού ακρι­βώς θα γίνει η επίθεση.

Ένα ακό­μη Σοβιε­τι­κό στρά­τευ­μα μετα­φέρ­θη­κε νότια του Στά­λιν­γκραντ όπου και κει υπήρ­χαν Ρου­μά­νι­κα στρα­τεύ­μα­τα. Στις 19 Νοεμ­βρί­ου εκδη­λώ­νε­ται η επί­θε­ση στο βόρειο άκρο και εξο­λο­θρεύ­ει σε μία μέρα τα ρου­μά­νι­κα στρα­τευ­μα­τα. 30.000 πιά­νο­νται αιχ­μά­λω­τοι από ένα στρά­τευ­μα 152.000. Στις 20 Νοεμ­βρί­ου εκδη­λώ­νε­ται η επί­θε­ση των Σοβιε­τι­κών στο Νότιο άκρο. Οι Ρου­μά­νοι εγκα­τα­λεί­πουν τις γραμ­μές τους και υπο­χω­ρούν προς το Στά­λι­γκραντ. Οι δύο Σοβιε­τι­κοί στρα­τοί του βορ­ρά και του νότου μετά από πορεία 2 ημε­ρών συνα­ντώ­νται έξω από το Στά­λιν­γκραντ πίσω από τις γραμ­μές των πολιορ­κη­τών Γερ­μα­νών. Η τανά­λια έχει κλείσει.

Η οργή του Χίτλερ μόλις έμα­θε την περι­κύ­κλω­ση της 6^ης στρα­τιάς του Φ. Πάου­λους ήταν απε­ρί­γρα­πτη. Απο­φά­σι­σε να βρε­θεί τρό­πος να ενι­σχύ­σει τα στρα­τεύ­μα­τα του στο Στά­λιν­γκραντ. Η πλειο­ψη­φία των στρα­τη­γών του τον συμ­βού­λευε να προ­σπα­θή­σουν οι Γερ­μα­νοί να σπά­σουν τον κλοιό που δημιουρ­γού­σαν οι τρεις Σοβιε­τι­κές στρα­τιές υπο­χω­ρώ­ντας από την πολιορ­κία της πόλης. Ο Χίτλερ απέ­κλει­σε αυτή την λύση. Αντί για αυτό απο­φά­σι­σε να δημιουρ­γή­σει μια γιγά­ντια αερο­γέ­φυ­ρα βοή­θειας με άνδρες, υλι­κά και καύ­σι­μα. Η 6^η στρα­τιά πήρε εντο­λή να οργα­νω­θεί σε σχη­μα­τι­σμό «σκαν­τζό­χοι­ρου» και να περι­μέ­νει την διά­σω­ση. Ο Πάου­λους απά­ντη­σε πως η κατά­στα­ση είναι δρα­μα­τι­κή αφού τα πολε­μο­φό­δια και τα καύ­σι­μα μειω­νό­ταν επι­κίν­δυ­να. Μόνο μια αντε­πί­θε­ση με έξο­δο από τον κλοιό θα ήταν μια λύση. Η διά­σω­ση από τα έξω δεν ήταν δυνα­τή, κατά τον Πάου­λους πριν τις 10 Δεκεμ­βρί­ου και μέχρι τότε η στρα­τιά ήταν ακινητοποιημένη.

Σύμ­φω­να με τις έρευ­νες, η αερο­γέ­φυ­ρα που έστη­σε ο Αρχη­γός της Ναζι­στι­κής αερο­πο­ρί­ας Hans Jeschonnek θα τρο­φο­δο­τού­σε τον Πάου­λους με 550 τόνους προ­μή­θειες την ημέ­ρα, αλλά μόνο οι 100 έφτα­ναν στον προ­ο­ρι­σμό τους, απο­τέ­λε­σμα της δρά­σης των αντια­ε­ρο­πο­ρι­κών των Σοβιε­τι­κών. Στην επι­στρο­φή τους παρα­λάμ­βα­ναν και τους τραυ­μα­τί­ες που γινό­ταν όλο και περισ­σό­τε­ροι. Ο Χίτλερ δεν λυπή­θη­κε τους στρα­τιώ­τες του. Τους άφη­σε χωρίς πολε­μο­φό­δια και καύ­σι­μα περι­κυ­κλω­μέ­νους να πέσουν μέχρι τον τελευ­ταίο. Το Στά­λιν­γκραντ θα κρα­τη­θεί με κάθε τίμη­μα, απαι­τού­σε ο Χίτλερ. Ήταν η πόλη που είχε το όνο­μα του Στά­λιν και έπρε­πε οπωσ­δή­πο­τε να κατα­λη­φθεί, γρά­φουν οι Δυτι­κοί ιστο­ρι­κοί σε πολ­λές από τις έρευ­νες για το θέμα. Οι Στά­λιν, Ζού­κωφ, Βασι­λιέφ­σκι και η επι­χεί­ρη­ση “Ουρα­νός” του χάλα­σαν τα σχε­δια. Οι πολιορ­κη­τές είναι πια πολιορ­κη­μέ­νοι, 290.000 στρα­τός έχει εγκλω­βι­στεί μέσα στο Στά­λιν­γκραντ. Το τέλος πλησιάζει..

________________________________________________________________________________________________

Πάνος Αλεπλιώτης Δημοτικός σύμβουλος Πυλαίας Θεσσαλονίκης 87/90 και 99/2002. Αντιδήμαρχος Πυλαίας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000. Εργάστηκε σαν γεωλόγος, περιβαλλοντολόγος και χωροτάκτης στην Ελλάδα και στην Σουηδία