Καρκίνος παχέος εντέρου και ορθού: Οι σύγχρονες θεραπείες

Ο καρ­κί­νος του παχέ­ος εντέ­ρου και του ορθού απο­τε­λεί την τρί­τη συχνό­τε­ρη κακο­ή­θεια παγκο­σμί­ως, με περισ­σό­τε­ρους από 750.000 ανθρώ­πους κάθε χρό­νο να δια­γι­γνώ­σκο­νται με τη συγκε­κρι­μέ­νη μορ­φή καρ­κί­νου. Το ευχά­ρι­στο είναι πως τα ποσο­στά ίασης είναι υψη­λά, εφό­σον το συγκε­κρι­μέ­νο νεό­πλα­σμα έχει βρε­θεί σε αρχι­κά στά­δια. Από την άλλη πλευ­ρά, δυστυ­χώς, παρα­τη­ρεί­ται πως τα τελευ­ταία χρό­νια, ο καρ­κί­νος του ορθού εμφα­νί­ζε­ται όλο και περισ­σό­τε­ρο σε μικρό­τε­ρες ηλι­κί­ες σε σχέ­ση με το παρελθόν.

Με αυτά τα δεδο­μέ­να, το Αμε­ρι­κά­νι­κο Κολ­λέ­γιο Γαστρε­ντε­ρο­λό­γων έχει εκδώ­σει κατευ­θυ­ντή­ρια οδη­γία για τον γενι­κό πλη­θυ­σμό, δίχως οικο­γε­νεια­κό ιστο­ρι­κό ή συμ­πτώ­μα­τα, να ξεκι­νούν τον τακτι­κό έλεγ­χο του παχέ­ος εντέ­ρου και του ορθού από την ηλι­κία των 45 ετών.

Από τι προκαλείται;

Αν και δεν είναι πλή­ρως γνω­στά τα αίτια που προ­κα­λούν τον καρ­κί­νο του παχέ­ος εντέ­ρου, διε­θνείς μελέ­τες έχουν δεί­ξει ότι συγκε­κρι­μέ­νοι παρά­γο­ντες κιν­δύ­νου αυξά­νουν τις πιθα­νό­τη­τες εμφά­νι­σης του, όπως η κακή δια­τρο­φή, η μεγά­λη κατα­νά­λω­ση αλκο­όλ και κόκ­κι­νου κρέ­α­τος, οι πολύ­πο­δες, το ατο­μι­κό και οικο­γε­νεια­κό ιστο­ρι­κό, αλλά και η παχυσαρκία.

Ποιοι είναι οι τρό­ποι αντιμετώπισης;

Η θερα­πευ­τι­κή αντι­με­τώ­πι­ση του καρ­κί­νου του ορθού ‑του τελι­κού τμή­μα­τος του παχέ­ος εντέ­ρου με μήκος 15 εκα­το­στά- είναι δια­φο­ρε­τι­κή από το υπό­λοι­πο παχύ έντε­ρο. Αυτό συμ­βαί­νει, διό­τι το ορθό βρί­σκε­ται χαμη­λά στην πύε­λο και έχει εξω­πε­ρι­το­ναϊ­κή θέση, δηλα­δή είναι όργα­νο εκτός περι­το­ναϊ­κής κοι­λό­τη­τας. Κατά συνέ­πεια, σε ασθε­νείς με τοπι­κά προ­χω­ρη­μέ­νο στά­διο νόσου, προ­σφέ­ρε­ται προ­εγ­χει­ρη­τι­κή χημειο­θε­ρα­πεία καθώς και ακτι­νο­βο­λία. Για την ορι­στι­κή θερα­πεία, η χει­ρουρ­γι­κή επέμ­βα­ση είναι σχε­δόν πάντα απα­ραί­τη­τη, με στό­χο την επι­μή­κυν­ση του προσ­δό­κι­μου επι­βί­ω­σης των ασθε­νών, την προ­σπά­θεια απο­φυ­γής της τοπι­κής υπο­τρο­πής και τη βελ­τί­ω­ση της ποιό­τη­τας ζωής των ασθε­νών, όπως η απο­φυ­γή της μόνι­μης στο­μί­ας και η δια­τή­ρη­ση ανέ­πα­φης της ουρο­λο­γι­κής και σεξουα­λι­κής λει­τουρ­γί­ας των ασθε­νών μετά το χει­ρουρ­γείο» επι­ση­μαί­νει ο κ. Χρή­στος Λιά­κος Διευ­θυ­ντής Γενι­κός Χει­ρουρ­γός στο Metropolitan Hospital.

Πώς γίνε­ται η επέμβαση;

Η επέμ­βα­ση που γίνε­ται όταν κρι­θεί εξαι­ρέ­σι­μος ο καρ­κί­νος του ορθού είναι η χαμη­λή πρό­σθια εκτο­μή, δηλα­δή η αφαί­ρε­ση του πάσχο­ντος τμή­μα­τος του ορθού μαζί με ολό­κλη­ρο το περιορ­θι­κό λίπος με τους λεμ­φα­δέ­νες και μετά η απο­κα­τά­στα­ση της συνέ­χειας του πεπτι­κού σωλή­να, η επα­νέ­νω­ση του εντέ­ρου και η ανα­στό­μω­σή του.

«Η αντί­λη­ψη της εξει­δι­κευ­μέ­νης Μονά­δας Χει­ρουρ­γι­κής του Παχέ­ος Εντέ­ρου είναι περισ­σό­τε­ρο ανθρω­πο­κε­ντρι­κή, με γνώ­μο­να και σκο­πό τη δια­τή­ρη­ση του βέλ­τι­στου δυνα­τού επι­πέ­δου ποιό­τη­τας ζωής μετά την επέμ­βα­ση, διε­νερ­γώ­ντας “ σφιγ­κτη­ρο­σω­στι­κές” επεμ­βά­σεις. Τέτοιου είδους χει­ρουρ­γι­κές επεμ­βά­σεις έχουν ως στό­χο την απο­κα­τά­στα­ση της εντε­ρι­κής συνέ­χειας και τη δια­τή­ρη­ση του σφιγ­κτη­ρια­κού μηχα­νι­σμού, χωρίς ωστό­σο να δια­κυ­βεύ­ε­ται το ογκο­λο­γι­κό απο­τέ­λε­σμα. Με αυτή την προ­σέγ­γι­ση και αντί­λη­ψη, η κοι­λιο­πε­ρι­νεϊ­κή εκτο­μή, που ήταν η “ χρυ­σή στα­θε­ρά”, που περι­λαμ­βά­νει και την πλή­ρη αφαί­ρε­ση του πρω­κτι­κού αυλού με τον περι­βάλ­λο­ντα σφιγ­κτή­ρα και, εν τέλει, τη δημιουρ­γία μόνι­μης κολο­στο­μί­ας, διε­νερ­γεί­ται όλο και λιγό­τε­ρο από τους χει­ρουρ­γούς της Μονά­δας του Metropolitan, οι οποί­οι προ­τι­μούν τις δυσκο­λό­τε­ρες τεχνι­κά, αλλά με ικα­νο­ποι­η­τι­κό­τε­ρο για τους ασθε­νείς απο­τέ­λε­σμα, “ πολύ χαμη­λές” εκτο­μές ή ακό­μη και τοπι­κές εκτο­μές, χρη­σι­μο­ποιώ­ντας όλα τα μέσα της ελά­χι­στα επεμ­βα­τι­κής χει­ρουρ­γι­κής (λαπα­ρο­σκο­πι­κή, ρομπο­τι­κή, διορ­θι­κή χειρουργική).

Οι ελά­χι­στα επεμ­βα­τι­κές τεχνι­κές έχουν δεί­ξει σημα­ντι­κά οφέ­λη στη θερα­πεία του καρ­κί­νου του παχέ­ος εντέ­ρου. Ωστό­σο, η χει­ρουρ­γι­κή του ορθού είναι τεχνι­κά πιο απαι­τη­τι­κή με δυσκο­λό­τε­ρη καμπύ­λη μάθη­σης. Η διορ­θι­κή προ­σέγ­γι­ση στην εκτο­μή του μεσο­ορ­θού εισή­χθη για να συμπλη­ρώ­σει τη συμ­βα­τι­κή χει­ρουρ­γι­κή, έτσι ώστε να μπο­ρούν να ξεπε­ρα­στούν οι όποιες τεχνι­κές δυσκο­λί­ες που σχε­τί­ζο­νται με την ανα­το­μία του άπω (περι­φε­ρι­κού) ορθού.

Από την εισα­γω­γή της νέας αυτής προ­σέγ­γι­σης, το ενδια­φέ­ρον για τη δια­πρω­κτι­κή εκτο­μή του μεσο­ορ­θού έχει αυξη­θεί και φαί­νε­ται ότι τα οφέ­λη είναι μέγι­στα σε ασθε­νείς με καρ­κί­νου του μεσαί­ου τμή­μα­τος και του άπω (χαμη­λού) τμή­μα­τος του ορθού, όπου οι ανα­το­μι­κοί και παθο­λο­γι­κοί παρά­γο­ντες παρου­σιά­ζουν τις μεγα­λύ­τε­ρες προ­κλή­σεις. Αυτή η προ­σέγ­γι­ση είναι ασφα­λής και εφι­κτή, με απο­δε­κτό προ­φίλ νοση­ρό­τη­τας. Τα ογκο­λο­γι­κά και λει­τουρ­γι­κά δεδο­μέ­να φαί­νο­νται συγκρί­σι­μα με τις συμ­βα­τι­κές προ­σεγ­γί­σεις, αλλά τα περισ­σό­τε­ρα απο­τε­λέ­σμα­τα προ­έρ­χο­νται από μικρές μελέ­τες με βρα­χυ­πρό­θε­σμα τελι­κά σημεία», εξη­γεί ο ειδικός.

Είναι εφι­κτή η αντι­με­τώ­πι­ση με τη ρομπο­τι­κή τεχνολογία;

Η Ρομπο­τι­κή Χει­ρουρ­γι­κή, όταν είναι δια­θέ­σι­μη, μπο­ρεί ενδε­χο­μέ­νως να ξεπε­ρά­σει τη δυσκο­λία της περιο­χής του κάτω τρι­τη­μο­ρί­ου του ορθού με μικρό­τε­ρη καμπύ­λη εκμά­θη­σης σε σύγκρι­ση με τη διορ­θι­κή προ­σέγ­γι­ση, αλλά με υψη­λό­τε­ρο κόστος.

«Η εφαρ­μο­γή της ρομπο­τι­κής τεχνο­λο­γί­ας στο TaTME (rTaTME) φαί­νε­ται να είναι το επό­με­νο λογι­κό βήμα στην εξέ­λι­ξη της ελά­χι­στα επεμ­βα­τι­κής χει­ρουρ­γι­κής, επι­τρέ­πο­ντας τα οφέ­λη της βελ­τιω­μέ­νης ελευ­θε­ρί­ας κινή­σε­ων, της στα­θε­ρό­τη­τας της πλατ­φόρ­μας και της τρισ­διά­στα­της όρα­σης, με ταυ­τό­χρο­νη τήρη­ση των αρχών των NOTES (Χει­ρουρ­γεία δια μονής οπής). Το άπω τρι­τη­μό­ριο του ορθού απο­τε­λεί μια πρό­κλη­ση ακό­μη και σε πολύ έμπει­ρα χει­ρουρ­γι­κά χέρια και θα μπο­ρού­σε να είναι δύσκο­λο να επι­τευ­χθεί δια­κοι­λια­κά, καθώς μερι­κές φορές υπάρ­χει το τίμη­μα μιας ανα­πό­φευ­κτης παρέκ­κλι­σης από τις αρχές της ογκο­λο­γι­κής ριζι­κό­τη­τας και της δια­τή­ρη­σης των νεύ­ρων», σημειώ­νει ο χει­ρουρ­γός και συνεχίζει:

«Ορι­σμέ­νοι θεω­ρούν το TaTME ως το απο­κο­ρύ­φω­μα 30 ετών προ­ό­δου στη χει­ρουρ­γι­κή του καρ­κί­νου του παχέ­ος εντέ­ρου. Ακό­μη και ο Bill Heald, ο ιθύ­νων νους του TME, ασπά­στη­κε και υπο­στή­ρι­ξε αυτή την επα­να­στα­τι­κή προ­σέγ­γι­ση, θεω­ρώ­ντας ότι η εμφύ­ση­ση του αερί­ου και η όρα­ση δια του ορθού βοη­θούν πολύ στα δύσκο­λα βήμα­τα στο κάτω τρι­τη­μό­ριο του ορθού, κυρί­ως στο πρό­σθιο επί­πε­δο στην ανδρι­κή λεκά­νη, με συνέ­πεια την καλύ­τε­ρη ανα­γνώ­ρι­ση και δια­τή­ρη­ση των νεύ­ρων, ένα εύρη­μα πολύ σημα­ντι­κό για το μέλ­λον της χει­ρουρ­γι­κής του παχέ­ος εντέ­ρου. Με παρό­μοιες μετεγ­χει­ρη­τι­κές επι­πλο­κές σε σύγκρι­ση με την τυπι­κή λαπα­ρο­σκο­πι­κή ή την ανοι­χτή ΤΜΕ, οι οποί­ες παρου­σιά­ζουν αξιο­ση­μεί­ω­τα ογκο­λο­γι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα, η δια­θέ­σι­μη βιβλιο­γρα­φία προ­τεί­νει ότι το TaTME είναι ασφα­λές και εφι­κτό να φέρει εξαι­ρε­τι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα στα χέρια χει­ρουρ­γών που έχουν λάβει κατάλ­λη­λη εκπαί­δευ­ση. Το TaTME θα πρέ­πει να θεω­ρεί­ται μετα­ξύ των προ­σεγ­γί­σε­ων χρυ­σού προ­τύ­που που θα προ­σφερ­θούν σε επι­λεγ­μέ­νους ασθε­νείς υψη­λού κιν­δύ­νου με καρ­κί­νο του ορθού».

«Αυτή η χει­ρουρ­γι­κή τεχνι­κή πραγ­μα­το­ποιεί­ται πλέ­ον στο Metropolitan Hospital, από την έμπει­ρη και εξει­δι­κευ­μέ­νη ομά­δα του στη Μονά­δα Χει­ρουρ­γι­κής Παχέ­ος Εντέ­ρου, η οποία παρέ­χει ολο­κλη­ρω­μέ­νη και εξα­το­μι­κευ­μέ­νη θερα­πεία για όλες τις καλο­ή­θεις και κακο­ή­θεις χει­ρουρ­γι­κές παθή­σεις του πεπτι­κού συστή­μα­τος, με ιδιαί­τε­ρη έμφα­ση στις παθή­σεις του παχέ­ος εντέ­ρου», κατα­λή­γει ο κ. Λιάκος.

«Ναι, αλλά ο Στά­λιν…», του Νίκου Μόττα