Κινηματογράφος: Ο τρίτος δολοφόνος περιμένει / Marlowe (1969) — Γράφει ο Ειρηναίος Μαράκης

Βασι­σμέ­νη στο μυθι­στό­ρη­μα του Raymond Chandler, Η μικρή αδερ­φή / The Little Sister (1949)

Σκη­νο­θε­σία: Paul Bogart

Πρω­τα­γω­νι­στεί ο James Garner. Μαζί του οι Bruce Lee, Gayle Hunnicutt, Rita Moreno, Sharon Farrell, Carroll O’Connor και ο Jackie Coogan.

Η «Μικρή αδερ­φή» (εκδό­σεις Κέδρος, 2021) ήταν το πρώ­το μυθι­στό­ρη­μα που έγρα­ψε ο Chandler μετά την εργα­σία του ως σενα­ριο­γρά­φος για την Paramount στο Χόλι­γουντ. Το μυθι­στό­ρη­μα αντα­να­κλά ορι­σμέ­νες από τις εμπει­ρί­ες του και την περι­φρό­νη­ση του συγ­γρα­φέα για την κινη­μα­το­γρα­φι­κή βιο­μη­χα­νία και ιδιαί­τε­ρα για τον Billy Wilder, τον συνερ­γά­τη του στη συγ­γρα­φή του Double Indemnity (1944). Η πλο­κή του μυθι­στο­ρή­μα­τος δια­δρα­μα­τί­ζε­ται στο Λος Άντζε­λες στα τέλη της δεκα­ε­τί­ας του 1940 και ακο­λου­θεί την έρευ­να του ιδιω­τι­κού ντε­τέ­κτιβ Φίλιπ Μάρ­λο­ου για μια υπό­θε­ση εξα­φά­νι­σης και εκβια­σμού με επί­κε­ντρο, τι άλλο, μια σταρ του Χόλι­γουντ. Το βιβλίο εκδό­θη­κε για πρώ­τη φορά στο Ηνω­μέ­νο Βασί­λειο τον Ιού­νιο του 1949 και κυκλο­φό­ρη­σε στις Ηνω­μέ­νες Πολι­τεί­ες τρεις μήνες αργότερα.

Στην ται­νία που σκη­νο­θε­τεί ο Paul Bogart, η Όφα­μεϊ Κου­έστ (Orfamay Quest) μια νεα­ρή γυναί­κα από το Κάν­σας προ­σλαμ­βά­νει τον Μάρ­λο­ου για να βρει τον αδερ­φό της. Τα ίχνη οδη­γούν σε δύο άνδρες που αρνού­νται κάθε γνώ­ση της ύπαρ­ξης του. Σύντο­μα και οι δύο σκο­τώ­νο­νται από έναν παγο­κό­φτη, οπό­τε ο ντε­τέ­κτιβ συμπε­ραί­νει ότι πρό­κει­ται για κάτι πολύ περισ­σό­τε­ρο από μια απλή υπό­θε­ση εξα­φά­νι­σης. Ο δρό­μος του Marlowe δια­σταυ­ρώ­νε­ται με αυτόν μιας εκβια­ζό­με­νης σταρ του κινη­μα­το­γρά­φου, της Mavis Wald, και της φίλης της, της εξω­τι­κής χορεύ­τριας Delores. Ένας μαφιό­ζος στέλ­νει με τη σει­ρά του, τον ειδι­κό στο καρά­τε Γουίν­σλο­ου Γουόνγκ για να εισβά­λει στο γρα­φείο του Μάρ­λο­ου και να τον προει­δο­ποι­ή­σει για την υπό­θε­ση, ενώ ο υπα­στυ­νό­μος Φρεντς προει­δο­ποιεί επί­σης τον πρω­τα­γω­νι­στή μας να μην μπλέ­κε­ται στα πόδια της αστυ­νο­μί­ας. Εδώ η δρά­ση τοπο­θε­τεί­ται στα τέλη της δεκα­ε­τί­ας του ’60.

(Με στοι­χεία από τη Βίκιπαιδεία)

Σχόλιο:

Μια ται­νία-έκπλη­ξη για τους φίλους του Αμε­ρι­κα­νού συγ­γρα­φέα και του ήρωα του Φίλιπ Μάρ­λο­ου καθώς και για όσους γνω­ρί­ζουν τις κινη­μα­το­γρα­φι­κές του εκδο­χές είτε μιλά­με για τον Hamphrey Bogart στην ται­νία The Big Sleep (1946), είτε για τον Robert Michum στο Farewell, My Lovely (1975) και The Big Sleep (1978). Η επό­με­νη έκπλη­ξη που ακο­λού­θη­σε ήταν η ται­νία «The Long Goodbye» (1973) του Ρόμπερτ Αλτμαν με τον Έλλιοτ Γκουλντ, όπως ανα­φέ­ρω στο σημεί­ω­μα της προη­γού­με­νης εβδο­μά­δας.

Ο James Garner σηκώ­νει ολό­κλη­ρη την ται­νία στους ώμους του – μαζί με την υπέ­ρο­χη Rita Moreno και τον πρω­το­εμ­φα­νι­ζό­με­νο Bruce Lee(!) – καθώς ερμη­νεύ­ει ένα σκλη­ρό αλλά και ευαί­σθη­το Philip Marlowe, ο οποί­ος δεν χάνει στιγ­μή το κυνι­κό και αυτο­σαρ­κα­στι­κό χιού­μορ του που μοιά­ζει σα να ξεπή­δη­σε κατευ­θεί­αν από τις σελί­δες κάποιου μυθι­στο­ρή­μα­τος του Chandler. Μακά­ρι να τον είχα­με δει και άλλες φορές στον ίδιο ρόλο. Η ται­νία είναι μάλ­λον μια ελεύ­θε­ρη μετα­φο­ρά του πρω­τό­τυ­που υλι­κού και βλέ­πε­ται αρκε­τά ευχά­ρι­στα. Το μυστή­ριο σε κρα­τά­ει μπρο­στά από την οθό­νη σου ενώ οι υπό­λοι­πες ερμη­νεί­ες, αν και δεν παρου­σιά­ζουν κάτι το ιδιαί­τε­ρο ή/και το και­νο­τό­μο αν θέλε­τε, για το είδος των νουάρ ται­νιών, παράλ­λη­λα απο­τυ­πώ­νουν με επάρ­κεια τους στα­θε­ρούς τύπους ανθρώ­πων που χαρα­κτη­ρί­ζουν το συγκε­κρι­μέ­νο λογο­τε­χνι­κό και κινη­μα­το­γρα­φι­κό είδος.

Η ανα­πα­ρά­στα­ση της επο­χής δεν απο­τε­λεί πρό­βλη­μα. Έχουν μεσο­λα­βή­σει πολ­λά από τη δεκα­ε­τία του ’40 έως εκεί­νη του ’60 αλλά η σκη­νι­κή ατμό­σφαι­ρα (τα πραγ­μα­τι­κα κτί­ρια και τα σκη­νι­κά, τα κοστού­μια, τα αυτο­κί­νη­τα, το καμπα­ρέ κτλ) δεν έχουν αλλά­ξει ιδιαί­τε­ρα και ται­ριά­ζουν από­λυ­τα με το πνεύ­μα του βιβλί­ου και της επο­χής. Έτσι κι αλλιώς, οι νέες ιδέ­ες και οι μετα­σχη­μα­τι­σμοί της επο­χής αφο­ρούν κυρί­ως τη νεο­λαία και την εργα­ζό­με­νη τάξη παρά τους πλού­σιους ή έστω τους αρκε­τά εύπο­ρους του Λος Άντζε­λες και της Καλι­φόρ­νια. Ίσως για κάποιους θεα­τές, το μόνο μελα­νό σημείο της ται­νί­ας να είναι η, χωρίς βίαιες εξάρ­σεις, εξέ­λι­ξη της που μπο­ρεί να ξενί­σει τους νεό­τε­ρους θεα­τές. Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, απο­τε­λεί ακό­μα ένα από τα προ­τε­ρή­μα­τα της.

Συνο­πτι­κά, το Marlowe ακό­μα και αν δεν είναι μια αστυ­νο­μι­κή περι­πέ­τεια της πρώ­της γραμ­μής αυτό δεν αναι­ρεί ότι πρό­κει­ται για μια ται­νία που δεν πρέ­πει να χάσουν οι φίλοι του είδους. Οι υπό­λοι­ποι ας προσπεράσουν.

Μου­σι­κή: Ακού­με το τρα­γού­δι των τίτλων αρχής από τη ροκ μπά­ντα Orpheus.

***

Στο επό­με­νο: Κινη­μα­το­γρά­φος – The Long Good Friday / Βρώ­μι­κο σαβ­βα­το­κύ­ρια­κο (1980) του Τζον Μακέν­ζι με τους Μπομπ Χόσκινς και Έλεν Μίρεν

Ειρη­ναί­ος Μαρά­κης: «Όλα είναι όπλα»