Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Κομμουνιστές και… «κομμουνιστές»

Γράφει ο Νίκος Μόττας //

Ο συνεχιζόμενος ιμπεριαλιστικός πόλεμος στην Ουκρανία, που επήλθε ως αποτέλεσμα της ραγδαίας όξυνσης του ανταγωνισμού μεταξύ του Ευρωατλαντικού μπλοκ (ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ) και της Ρωσίας για τις σφαίρες επιρροής, τα μερίδια των αγορών και τα κέρδη των μονοπωλίων πρέπει να αποτελέσει για τους εργαζόμενους, τη νεολαία, ευρύτερα για το λαό, πηγή πλούσιων συμπερασμάτων.

Ταυτόχρονα, ο πόλεμος ανάγκασε τα κομμουνιστικά κόμματα και τις πολιτικές δυνάμεις τις επονομαζόμενης «κομμουνιστικής αριστεράς», στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο, να τοποθετηθούν ανοιχτά. Στο πλαίσιο αυτό ήταν αναπόφευκτο να αναδειχθούν σοβαρές ιδεολογικοπολιτικές διαφορές και αντιφάσεις που επί δεκαετίες ταλανίζουν το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα.

Από αυτό εδώ το βήμα έχουμε παλαιότερα αναφερθεί σε πτυχές της ιδεολογικής και πολιτικής κρίσης που εμφανίζεται εντός του ΔΚΚ με αφορμή τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο στην Ουκρανία («Η στάση των κομμουνιστών απέναντι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο της Ουκρανίας» και «Τα ρωσικά ΚΚ και ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος στην Ουκρανία»).

Σήμερα, σχεδόν 140 μέρες μετά τη ρωσική εισβολή και την έναρξη του πολέμου οι μάσκες του οπορτουνισμού έχουν πέσει. Οι «κομμουνιστές» που καλούν την εργατική τάξη να διαλέξει ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο διαχωρίζονται από το μαρξισμό-λενινισμό όπως η ήρα από το στάρι. Δυνάμεις που αυτοαποκαλούνται «κομμουνιστικές», ερμηνεύοντας τον Λένιν όπως τους βολεύει, συνεχίζουν να αγνοούν προκλητικά την ιστορική πείρα, σπέρνοντας βαθιά λανθασμένες αντιλήψεις που μόνο κακό προκαλούν το εργατικό-λαϊκό κίνημα.

Κωδικοποιημένα, οι δυνάμεις αυτές: α) Ερμηνεύουν τον ιμπεριαλισμό διαχωρίζοντας την οικονομία από την πολιτική, αφαιρώντας από την εξίσωση το κυρίαρχο στοιχείο του ιμπεριαλισμού, την κυριαρχία του μονοπωλίου, β) Βλέπουν σχηματικά και αμετάβλητη την κατάταξη των χωρών στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα, λες και ο χρόνος σταμάτησε στο 1914, γ) Αγνοούν επιδεικτικά, ή αδυνατούν να λάβουν υπόψη, την σημασία του νόμου της ανισόμετρης ανάπτυξης στον καπιταλισμό, δ) Δεν αντιλαμβάνονται ότι στη βάση της οικονομικής ουσίας του ιμπεριαλισμού, δηλαδή του μονοπωλίου, προκύπτουν τα ενιαία χαρακτηριστικά όλων των καπιταλιστικών χωρών, ε) Αντί της κύριας αντίθεσης (κεφάλαιο-εργασία), προβάλλουν άλλα σχήματα, όπως ιμπεριαλισμός-αντιιμπεριαλισμός, φασισμός-αντιφασισμός, κλπ.

Στο πλαίσιο αυτό, οπορτουνιστικές δυνάμεις φτάνουν στο σημείο να αρνούνται τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα της καπιταλιστικής Ρωσίας, περιορίζοντας τον ιμπεριαλισμό μόνο, ή κυρίως, στην επιθετική εξωτερική πολιτική, με αποτέλεσμα η έννοια αυτή να ταυτίζεται κατά κύριο λόγο μόνο με τις ΗΠΑ και τα ισχυρότερα κράτη-μέλη της ΕΕ. Αγνοώντας τις νομοτέλειες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και κλείνοντας τα μάτια στην πραγματικότητα, ορισμένα ΚΚ συνεχίζουν να θεωρούν την Κίνα ως κράτος που οικοδομεί τον σοσιαλισμό! Αλλά, για τι είδους «σοσιαλιστική οικοδόμηση» μιλάμε όταν έχουν πλέον κυριαρχήσει, σχεδόν ολοκληρωτικά, οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής;

Πρωταγωνιστικό ρόλο στην προσπάθεια εκφυλισμού του διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος παίζουν δυνάμεις όπως το ΚΚ της Ρωσικής Ομοσπονδίας, η ηγεσία του οποίου λειτουργεί ως «νεροκουβαλητής» της εξωτερικής πολιτικής της αστικής κυβέρνησης Πούτιν. Ο δε κ. Ζιουγκάνοφ θυμίζει πλέον περισσότερο κυβερνητικό εκπρόσωπο, παρά αρχηγό Κομμουνιστικού Κόμματος που βρίσκεται στην αξιωματική αντιπολίτευση. Σε παρόμοια ρότα κινείται το Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα Ρωσίας (ΚΕΚΡ) που, αδυνατώντας να επεξεργαστει στη βάση των λενινιστικών αρχών τις εξελίξεις στην Ουκρανία, κατέληξε να συμπορεύεται με την αστική τάξη της Ρωσίας και με εθνικιστικές οργανώσεις.

Ασφαλώς, ξεχωριστή μνεία αξίζει για το ΚΚ Ισπανίας το οποίο, έχοντας πάρει οριστικό και αμετάκλητο διαζύγιο από το μαρξισμό-λενινισμό, από τη μια συμμετέχει με δυο υπουργούς στην σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση Σάντσες που υποστηρίζει τις ΝΑΤΟικές ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και από την άλλη συνυπογράφει… «κείμενα υπέρ της ειρήνης».

Από την μεγάλη αντιΝΑΤΟική κινητοποίηση στη Μαδρίτη με την συμμετοχή του ΚΚΕ και του ΚΚ των Εργαζομένων της Ισπανίας (PCTE), 26 Ιουνίου 2022.

Αναγκαία η επαναστατική ανασυγκρότηση του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος

Η ιστορία έχει δείξει ότι σε συνθήκες ιμπεριαλιστικού πολέμου δοκιμάζεται η ικανότητα των κομμουνιστών να επεξεργάζονται τις εξελίξεις με τα εργαλεία του μαρξισμού-λενινισμού και να καταλήγουν στα σωστά συμπεράσματα. Αναπόφευκτα, ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος ξεσκεπάζει, αργά ή γρήγορα, την διαβρωτική δράση οπορτουνιστικών δυνάμεων που κρύβουν τον ιδεολογικό τους εκφυλισμό πίσω από γιαγιάδες με σοβιετικές σημαίες και σφυροδρέπανα.

Σε αυτές, λοιπόν, τις συνθήκες είναι κορυφαίας σημασίας ζήτημα η ανάδειξη του ιμπεριαλιστικού χαρακτήρα του πολέμου και από τις δυο πλευρές. Όσο προσχηματικοί είναι οι λόγοι που επικαλούνται ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ για την προώθηση των εγκληματικών τους σχεδιασμών στην Ουκρανία και την Ανατολική Ευρώπη, άλλο τόσο προσχηματικές είναι οι, διανθισμένες με χυδαία επίθεση στην ΕΣΣΔ και τον Λένιν, δικαιολογίες της Ρωσικής κυβέρνησης περί «αποναζιστικοποίησης» για την στρατιωτική εισβολή. Αμφότερα τα δύο ιμπεριαλιστικά μπλοκ επιχειρούν να συσκοτίσουν τις αληθινές επιδιώξεις και τα στρατηγικά τους σχέδια που σχετίζονται με την προώθηση των συμφερόντων τους στην περιοχή της Ευρασίας. Πρόκειται για συμφέροντα που αφορούν την κερδοφορία των μονοπωλίων τους και περιλαμβάνουν την ολοένα και βαθύτερη εκμετάλλευση των λαών.

«Η σύγχρονη δημοκρατία θα παραμείνει πιστή στον εαυτό της μόνο στην περίπτωση που δε θα προσχωρήσει σε καμία ιμπεριαλιστική αστική τάξη, στην περίπτωση που θα πει ότι «και οι δυο τους είναι η μια χειρότερη από την άλλη», στην περίπτωση που σε κάθε χώρα θα εύχεται την αποτυχία της ιμπεριαλιστικής αστικής τάξης. Κάθε άλλη λύση θα είναι στην πράξη εθνικοφιλελεύθερη και δε θα έχει τίποτε το κοινό με τον αληθινό διεθνισμό […] Στην πραγματικότητα, όμως, σήμερα είναι αναμφισβήτητο ότι η σύγχρονη δημοκρατία δεν μπορεί να σέρνεται στην ουρά της αντιδραστικής, ιμπεριαλιστικής αστικής τάξης –αδιάφορο τι “χρώμα” θα έχει αυτή η αστική τάξη…»

— Β. Ι. Λένιν,: «Κάτω από ξένη σημαία». Απαντα, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», τ. 26, σελ. 140 — 141 και 146.

Όσοι, ξεδιάντροπα και προκλητικά, λοιδορούν την παραπάνω ξεκάθαρη θέση κάνοντας λόγο για «ίσες αποστάσεις», είτε έχουν πλήρη άγνοια της λενινιστικής άποψης για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, είτε την διαστρεβλώνουν συνειδητά. Στην ουσία, είναι οι ίδιοι που κρατούν «ίσες αποστάσεις», πατώντας σε δυο βάρκες, με το ενα πόδι στο Λένιν και με τ’ άλλο στον σωβινισμό της ρωσικής αστικής τάξης. Στα λόγια «κομμουνιστές», αλλά στην πράξη με την «αποκομμουνιστικοποίηση» της κυβέρνησης Πούτιν. Η υποκρισία και ο πολιτικός τυχοδιωκτισμός στο μεγαλείο του!

Δυστυχώς για τους «κομμουνιστές-μπουλκουμέ» και τους αναλυτές του Φέισμπουκ υπάρχουν και οι πραγματικοί κομμουνιστές. Αυτοί που αρνούνται να πάρουν το μέρος κανενός από τα δυο ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα ληστών, που συγκρούονται με τις αστικές τάξεις των χωρών τους σε κατεύθυνση απεμπλοκής από τον πόλεμο. Που αντιπαλεύουν τους ιμπεριαλιστές φονιάδες των ΝΑΤΟ-ΗΠΑ-ΕΕ αλλά και την καπιταλιστική Ρωσία. Που αναδεικνύουν τις αιτίες που γεννούν και αναπαράγουν τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, δηλαδή τον ανταγωνισμό των μονοπωλίων, το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα.

Στη βάση των παραπάνω είναι θετικές και ελπιδοφόρες δραστηριότητες και πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται από Κομμουνιστικά Κόμματα, όπως για παράδειγμα η Κοινή Ανακοίνωση για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο που έχουν συνυπογράψει 42 Κόμματα και 30 Κομμουνιστικές Νεολαίας, η πρόσφατη μεγάλη αντιΝΑΤΟική διαδήλωση στη Μαδρίτη και η τετραμερής συνάντηση των ΚΚ Ελλάδας, Τουρκίας, Εργαζομένων της Ισπανίας και Μεξικού στην Αθήνα* .Ελπιδοφόρο είναι, επίσης, το γεγονός ότι κομμουνιστικές δυνάμεις εντός της Ουκρανίας, όπως η Ένωση Κομμουνιστών της Ουκρανίας, που λειτουργεί υπό καθεστώς απαγόρευσης και διώξεων, καταφέρνουν τα βγάλουν σωστά και χρήσιμα συμπεράσματα από την ιμπεριαλιστική σύγκρουση.

Η ανασύνταξη του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος προβάλλει ως αδήριτη ανάγκη απέναντι στον διαβρωτικό ρόλο του ρεφορμισμού και μιας σειράς οπορτουνιστικών δυνάμεων που καλούν σε «αντιιμπεριαλιστικά-αντιφασιστικά μέτωπα» σπέρνοντας αυταπάτες για «πολυπολικούς κόσμους» και «λαϊκές δημοκρατίες» εντός του καπιταλιστικού συστήματος. Αυτή η ανασύνταξη περνάει μέσα από την ενίσχυση της ιδεολογικής, πολιτικής και οργανωτικής αυτοτέλειας κάθε Κομμουνιστικού Κόμματος, τον διάλογο και την ζύμωση μέσα από κοινές πρωτοβουλίες και δράσεις σε κατεύθυνση ρήξης με τη γενεσιουργό αιτία των πολέμων, της φτώχειας, της προσφυγιάς: την εξουσία του κεφαλαίου.

* Αξίζει να διαβαστούν οι παρεμβάσεις των Δ. Κουτσούμπα, Α. Γκαρσία, Π. Καμπρέρα και Κ. Οκουγιάν, καθώς και η Κοινή Ανακοίνωση των Γενικών Γραμματέων.

Αλήθειες και ψέματα για το λιμό στην Ουκρανία, Νίκος Μόττας