Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Μεζούρλο Λάρισας: Στις 17 Οκτώβρη τα αποκαλυπτήρια του μνημείου του ΚΚΕ για τους αλύγιστους

Στην τελι­κή ευθεία βρί­σκο­νται οι εργα­σί­ες για την κατα­σκευή Μνη­μεί­ου Εκτε­λε­σθέ­ντων της περιό­δου 1946–1950 (ΔΣΕ) και 1941–1944, στον λόφο του Μεζούρ­λου στη Λάρισα.

Την Κυρια­κή 17 Οκτώ­βρη, στις 11 π.μ., θα πραγ­μα­το­ποι­η­θεί η εκδή­λω­ση για την απο­κά­λυ­ψη του Μνη­μεί­ου με ομι­λη­τή τον ΓΓ της ΚΕ του Κόμ­μα­τος, Δημή­τρη Κου­τσού­μπα. Θα ακο­λου­θή­σει συναυ­λία με την Ρίτα Αντωνοπούλου.

Τις μέρες που απο­μέ­νουν, οι Οργα­νώ­σεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στη Θεσ­σα­λία, μαζί με τη δια­κί­νη­ση του Καλέ­σμα­τος της ΚΕ για αγω­νι­στι­κή συμπό­ρευ­ση με το ΚΚΕ, ετοι­μά­ζουν κι ένα πλού­σιο πρό­γραμ­μα προ­πα­γάν­δι­σης της εκδή­λω­σης των απο­κα­λυ­πτη­ρί­ων, για να γίνει πλα­τύ­τε­ρα γνω­στή η κατα­σκευή και λει­τουρ­γία του στον χώρο της θυσί­ας, για να γίνουν η προ­σο­χή και η ανά­δει­ξή του κτή­μα του λαρι­σαϊ­κού λαού.

Λόφος ποτισμένος με αίμα

Η ανέ­γερ­ση του Μνη­μεί­ου εντάσ­σε­ται στη δια­χρο­νι­κή προ­σπά­θεια του Κόμ­μα­τος να συμ­βά­λει στην κατα­γρα­φή της Ιστο­ρί­ας της χώρας μας, της Ιστο­ρί­ας των αγώ­νων του επα­να­στα­τι­κού λαϊ­κού κινή­μα­τος, στην κατα­γρα­φή της ιστο­ρι­κής αλήθειας.

Μετά την Απε­λευ­θέ­ρω­ση της χώρας τον Οκτώ­βρη του 1944 από το ΕΑΜ — ΕΛΑΣ, ξεκί­νη­σε ένα βίαιο πογκρόμ διώ­ξε­ων των ΕΑΜι­τών και συμπα­θού­ντων αγω­νι­στών, δηλα­δή της τερά­στιας πλειο­ψη­φί­ας του ελλη­νι­κού λαού εκ μέρους της αστι­κής εξου­σί­ας, των τότε μηχα­νι­σμών της, φανε­ρών και κρυ­φών. Η τρο­μο­κρα­τία εντεί­νε­ται όλη αυτή την περί­ο­δο, που έμει­νε στην Ιστο­ρία ως «Λευ­κή Τρομοκρατία».

Μετά τις εκλο­γές της 31ης Μάρ­τη 1946 και το νόθο δημο­ψή­φι­σμα της 1ης Σεπτέμ­βρη 1946 για την επι­στρο­φή του βασι­λιά, η κρα­τι­κή κατα­στο­λή θωρα­κί­ζε­ται ακό­μα περισ­σό­τε­ρο με το Γ’ Ψήφι­σμα (1946), που ψηφί­ζε­ται στις 18 Ιού­νη του 1946.

Το άρθρο 1 καθο­ρί­ζει την ποι­νή του θανά­του, το άρθρο 5 καθο­ρί­ζει την τιμω­ρία για συμ­με­το­χή σε δια­δη­λώ­σεις, το άρθρο 9 παρέ­χει στην αστυ­νο­μία από­λυ­το δικαί­ω­μα να ενερ­γεί μέρα και νύχτα, σε πόλεις και χωριά, να συλ­λαμ­βά­νει όποιον θέλει, να κάνει έρευ­να και διώ­ξεις. Το άρθρο 12 καθο­ρί­ζει τη δρά­ση των στρα­το­δι­κεί­ων, που είναι υπε­ρά­νω δικα­στη­ρί­ων και εφετείων.

Τα Εκτακτα Στρατοδικεία

Βάσει αυτού και με βασι­λι­κό διά­ταγ­μα, συγκρο­τού­νται 25 Εκτα­κτα Στρα­το­δι­κεία. Από το Εκτα­κτο Στρα­το­δι­κείο της Λάρι­σας περ­νά­νε πολ­λές εκα­το­ντά­δες κομ­μου­νι­στές, αγωνιστές.

Ετσι, στον Λόφο του Μεζούρ­λου εκτε­λέ­στη­καν τα έτη 1946–1950 περί­που 450 κομ­μου­νι­στές, μαχη­τές του ΔΣΕ και άλλοι αγω­νι­στές. Στον χώρο αυτό έγι­ναν εκτε­λέ­σεις και 41 του­λά­χι­στον αγω­νι­στών την περί­ο­δο 1941-’44, δηλα­δή τον και­ρό της γερ­μα­νι­κής Κατο­χής. Νέοι άνθρω­ποι, οικο­γε­νειάρ­χες, στρα­τιώ­τες, αλλά και γυναί­κες, μικρά κορί­τσια, ακό­μη και έγκυες.

mezoyrlo larisas

Συλλογική δουλειά, με πείσμα

Για την ανέ­γερ­ση του Μνη­μεί­ου απα­σχο­λή­θη­καν με αυτα­πάρ­νη­ση πλή­θος συντρό­φων και φίλων του Κόμ­μα­τος, σε τομείς που έπρε­πε να συγκλί­νουν και να απο­τυ­πω­θούν στην τελι­κή δια­μόρ­φω­ση του μνη­μο­νι­κού τόπου: Από την έρευ­να που έγι­νε σε κάθε άκρη της χώρας από απο­γό­νους των εκτε­λε­σθέ­ντων για να εντο­πι­στούν τα ακρι­βή στοι­χεία τους, αξιο­ποιώ­ντας πλή­θος πηγών, μέχρι την αρχι­τε­κτο­νι­κή — τοπο­γρα­φι­κή μελέ­τη και κατα­σκευή του, την ειδι­κή οικο­νο­μι­κή δου­λειά που γίνε­ται, αλλά και την αρθρο­γρα­φία στον τοπι­κό Τύπο, ώστε να γίνει γνω­στή η σημα­ντι­κή αυτή πρω­το­βου­λία στον λαό και τη νεο­λαία της Λάρισας.

Μέχρι σχε­δόν την τελευ­ταία στιγ­μή, η βαθιά μελέ­τη του αρχεί­ου ανα­δεί­κνυε νέα ονό­μα­τα και στοι­χεία για τους εκτε­λε­σμέ­νους, τις συν­θή­κες θανά­τω­σης, το οικο­γε­νεια­κό τους περι­βάλ­λον. Δια­σταυ­ρώ­θη­καν αρχεια­κά και με επι­τό­πια έρευ­να αρκε­τές φορές τα ονό­μα­τα και επώ­νυ­μα, τα ιδιαί­τε­ρα «παρα­τσού­κλια», ψευ­δώ­νυ­μα και συν­θη­μα­τι­κά ακό­μα, με τα οποία ο κάθε ήρω­ας ήταν γνω­στός είτε στο οικείο του περι­βάλ­λον είτε στις γραμ­μές του Δημο­κρα­τι­κού Στρατού.

Οι Κομ­μα­τι­κές Οργα­νώ­σεις σε όλη τη Θεσ­σα­λία ήρθαν σε επα­φή με μεγά­λο αριθ­μό οικο­γε­νειών των εκτε­λε­σθέ­ντων, οι οποί­οι, ανε­ξάρ­τη­τα από τη σημε­ρι­νή πολι­τι­κή τους δια­δρο­μή, με μεγά­λη συγκί­νη­ση υπο­δέ­χτη­καν την προ­σπά­θεια αυτή, ενώ ταυ­τό­χρο­να πολ­λοί από αυτούς έδω­σαν και πρό­σθε­τα στοι­χεία για την αγω­νι­στι­κή δρά­ση των προ­γό­νων τους.

maketes mezourlo 2

Το μνημείο

Για τα στοι­χεία που περι­λαμ­βά­νει το Μνη­μείο μίλη­σε στον «Ριζο­σπά­στη» η αρχι­τέ­κτο­νας που το σχε­δί­α­σε, Κέλ­λυ Παπαϊωάννου:

«Η δια­μόρ­φω­ση ενός μνη­μεί­ου — ιστο­ρι­κού τόπου, που θα τιμά τους εκτε­λε­σμέ­νους κομ­μου­νι­στές και αγω­νι­στές της περιό­δου της ένο­πλης ταξι­κής πάλης, έχει εκ των πραγ­μά­των σύν­θε­τες απαι­τή­σεις. Είναι επι­φορ­τι­σμέ­νο με το καθή­κον να ζωντα­νέ­ψει το περιε­χό­με­νο αυτής της μνή­μης, να παρου­σιά­σει τα τεκ­μή­ρια με τρό­πο αντι­κει­με­νι­κό και εύλη­πτο, αλλά ταυ­τό­χρο­να να εστιά­σει και στη μεγά­λη συναι­σθη­τι­κή και δια­παι­δα­γω­γη­τι­κή αξία αυτής της μνή­μης της οποί­ας είναι φορέας.

Το συγκε­κρι­μέ­νο Μνη­μείο στο Μεζούρ­λο έχει ιδιαί­τε­ρες τεχνι­κές και αισθη­τι­κές απαι­τή­σεις. Καταρ­χάς, σχε­διά­στη­κε για έναν χώρο που είναι ήδη ιστο­ρι­κά φορ­τι­σμέ­νος, καθώς είναι ο λόφος όπου γίνο­νταν οι εκτε­λέ­σεις των κατα­δι­κα­σμέ­νων από τα στρα­το­δι­κεία της περιό­δου ’46 — ’50. Απαι­τεί επο­μέ­νως μια ιδιαί­τε­ρη προ­σέγ­γι­ση, που θα ανα­δει­κνύ­ει το γεγο­νός, το ίδιο το τοπίο του λόφου, με την επι­βλη­τι­κό­τη­τά του και το ιστο­ρι­κό του φορτίο.

Το Μνη­μείο, δεδο­μέ­νου ότι υπο­δέ­χε­ται κάθε χρό­νο εκδη­λώ­σεις τιμής και μνή­μης, απαι­τεί επι­πρό­σθε­τα την εξα­σφά­λι­ση χώρου γι’ αυτές τις μνη­μο­νι­κές πρα­κτι­κές, τη δυνα­τό­τη­τα επι­σκε­ψι­μό­τη­τας, κατά­θε­σης στε­φά­νων, μαζι­κής προ­σέ­λευ­σης και γηραιό­τε­ρων ανθρώ­πων, που θα πρέ­πει να κινού­νται άνε­τα σε όλη την έκτα­ση του ιστο­ρι­κού τόπου».

902.gr.

vivlio mpelogiannis

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο