Με την καρδιά και το μυαλό: Οι κλωστές που θα κεντήσουν το μέλλον των ανθρώπων

   \\ Granma _όργανο του ΚΚ Κούβας

Αντι­μέ­τω­πες με τερά­στιες προ­κλή­σεις, οι φτω­χές χώρες πρέ­πει να οικο­δο­μή­σουν συλ­λο­γι­κά μονο­πά­τια, στα οποία να συγκλί­νουν η νοη­μο­σύ­νη και οι πόροι των προ­γό­νων, για να δημιουρ­γή­σουν τη δική τους ανά­πτυ­ξη και ευημερία.

Τώρα σχε­δόν 90 χρο­νών, η προ­για­γιά μου περ­νού­σε τα απο­γεύ­μα­τα της βυθι­σμέ­νη στο πλέ­ξι­μο της. Είχε έναν περί­ερ­γο τρό­πο να το κάνει. Δεν χρη­σι­μο­ποί­η­σε σχε­δόν ποτέ το ίδιο νήμα. Προ­τί­μη­σε το ράψι­μο και ανα­κά­τευε τις κλω­στές μέχρι να πετύ­χει ένα στι­βα­ρό και χαρού­με­νο σύνο­λο. Κανέ­να χαλά­κι δεν έμοια­ζε με το άλλο. Πέρα­σε ακό­μη και μήνες φτιά­χνο­ντας καλύμ­μα­τα. Είχε την υπο­μο­νή του μονα­χού, αλλά η Isabel κατέ­κτη­σε την τέχνη του κεντή­μα­τος και της υφα­ντι­κής όσο κανέ­νας άλλος. Θα κατέ­στρε­φε ένα τμή­μα ή και όλη την κατα­σκευή αν δεν έβγαι­νε τέλεια. Ωστό­σο, και ενά­ντια σε όλες τις πιθα­νό­τη­τες, υπάρ­χουν ίχνη της αφο­σί­ω­σής τους που πιστο­ποιούν την ποιό­τη­τα και την αντί­στα­ση στο πέρα­σμα του χρόνου.

Αν και πολ­λοί της είπαν ότι με το ράψι­μο δεν θα πετύ­χαι­νε το απο­τέ­λε­σμα που περί­με­νε, ήξε­ρε πως ό,τι είναι αδύ­να­μο γίνε­ται δυνα­τό όταν ενω­θεί. Ως εκ τού­του, διά­λε­ξε στη­μό­νια και αργα­λειά, συν­δύ­α­σε εμπει­ρία με υψη­λές δόσεις δημιουρ­γι­κό­τη­τας και κατέ­κτη­σε το αδιανόητο.
Η σοφία της ρου­φού­σε προ­γο­νι­κό χυμό, από όσα είχε μάθει από τη μητέ­ρα της και από τη μητέ­ρα της μητέ­ρας της, αλλά που να αντα­πο­κρί­νε­ται, σε ένα παγκό­σμιο αξί­ω­μα: η ένω­ση ως ο ακρο­γω­νιαί­ος λίθος της δύναμης.

Αυτή η υπό­θε­ση θα μπο­ρού­σε κάλ­λι­στα να επε­κτα­θεί στην ερμη­νεία του παρελ­θό­ντος, του παρό­ντος και του μέλ­λο­ντος των φτω­χών ανθρώ­πων και λαών, που σαν ένα μεγά­λο χαλί, κεντη­μέ­νο στα νότια ενός ολο­έ­να και περισ­σό­τε­ρο χτυ­πη­μέ­νου και ταλαι­πω­ρη­μέ­νου πλα­νή­τη, χρειά­ζε­ται να ενώ­σει κάθε ίνα του για να δημιουρ­γή­σει ένα μπλοκ τόσο πολύ­χρω­μο όσο οι δικοί του πολιτισμοί.

Η παν­δη­μία του Covid-19 άφη­σε σπου­δαία και βαθιά μαθή­μα­τα. Όλοι πλέ­ου­με στην ίδια θάλασ­σα, κάτω από τον γαλά­ζιο ουρα­νό, αλλά δεν το κάνου­με όλοι στο ίδιο σκά­φος. Ενώ οι πρώ­τες οικο­νο­μί­ες περιό­ρι­σαν την υγειο­νο­μι­κή κρί­ση με μεγά­λες εκστρα­τεί­ες εμβο­λια­σμού και σύγ­χρο­να ανο­σο­γό­να, τον Νοέμ­βριο του 2021, στις περι­φε­ρεια­κές χώρες μόνο τρία άτο­μα στα εκα­τό είχαν λάβει τον εμβο­λια­σμό τους. Κάτι που ανη­σύ­χη­σε τον δυτι­κό Τύπο, κυρί­ως λόγω της ανί­χνευ­σης των πρώ­των κρου­σμά­των μετά­δο­σης με το στέ­λε­χος Ómicron και του φόβου ότι η ήπει­ρος θα γινό­ταν ένα γιγά­ντιο δοχείο, στο οποίο «βρά­ζο­νταν» νέες και επι­κίν­δυ­νες παραλλαγές.

Τα πρω­το­σέ­λι­δα, εκεί­νη την επο­χή, ανα­κοί­νω­ναν ότι τα υπα­νά­πτυ­κτα έθνη θα είχαν πρό­σβα­ση σε εμβό­λια το 2024. Στο τέλος του προη­γού­με­νου έτους, στην Υεμέ­νη, για να ανα­φέ­ρω ένα παρά­δειγ­μα, μόνο το 2,42% του πλη­θυ­σμού είχε εμβο­λια­στεί. Πολύ πρό­σφα­τα, ο Παγκό­σμιος Οργα­νι­σμός Υγεί­ας προει­δο­ποί­η­σε για μια πιθα­νή νόσο

Ένα από τα ζητή­μα­τα που ήρθαν στο φως πιο έντο­να κατά τη διάρ­κεια της πρό­σφα­της διε­θνούς κρί­σης υγεί­ας σχε­τι­ζό­ταν με την αύξη­ση των ανι­σο­τή­των: η συσ­σώ­ρευ­ση στα πλου­σιό­τε­ρα έθνη και η έλλει­ψη προ­στα­σί­ας για τα φτω­χό­τε­ρα. Αν και γίνε­ται λόγος για παγκό­σμιες πρω­το­βου­λί­ες αντι­με­τώ­πι­σης αυτού του είδους γεγο­νό­των στο μέλ­λον, εάν αύριο επι­στρέ­ψου­με στο λεπτό μηδέν, εάν για άλλη μια φορά η κατα­στρο­φή μας κοι­τά­ξει στα μάτια: είναι οι άνθρω­ποι του Νότου έτοι­μοι να το αντιμετωπίσουν;

Ενώ τα ψηφια­κά κοι­νω­νι­κά δίκτυα παρα­μόρ­φω­σαν τα νέα του Disease (σσ. ασθέ­νεια : κάθε ζωντα­νός οργα­νι­σμός έχει συγκε­κρι­μέ­να χαρα­κτη­ρι­στι­κά τα οποία δια­τη­ρεί, για παρά­δειγ­μα η θερ­μο­κρα­σία του υγιούς ανθρώ­που δια­τη­ρεί­ται στους 36,7^ο C _είναι η λεγό­με­νη “ομοιό­στα­ση” = φυσιο­λο­γι­κή κατά­στα­ση ενός οργα­νι­σμού. Ο ΠΟΥ ορί­ζει ως νόσο την “Μετα­βο­λή ή από­κλι­ση από τη φυσιο­λο­γι­κή κατά­στα­ση σε ένα ή περισ­σό­τε­ρα μέρη του σώμα­τος, για γενι­κά γνω­στές αιτί­ες, που εκδη­λώ­νε­ται με χαρα­κτη­ρι­στι­κά συμ­πτώ­μα­τα και σημεία και της οποί­ας η εξέ­λι­ξη είναι λίγο πολύ προ­βλέ­ψι­μη”). Πριν από λίγες μέρες παρου­σί­α­σαν οι πλού­σιοι το δίπο­δο ρομπότ τους, ικα­νό να φρο­ντί­ζει για όλες τις δου­λειές του σπι­τιού, να φρο­ντί­ζει τα κατοι­κί­δια και να προ­σαρ­μό­ζε­ται στη διά­θε­ση του ιδιο­κτή­τη του, στον οποίο προ­σφέ­ρει μου­σι­κή ή περιε­χό­με­νο συνε­πές με τη συναι­σθη­μα­τι­κή του κατάσταση.

Η τεχνη­τή νοη­μο­σύ­νη θα φέρει νέες και περί­πλο­κες προ­κλή­σεις για την ανθρω­πό­τη­τα. Η ιστο­ρία, ικα­νή να δώσει απα­ντή­σεις από το παρελ­θόν, μας υπεν­θυ­μί­ζει ότι, πίσω από κάθε βιο­μη­χα­νι­κή επα­νά­στα­ση, ο κόσμος περι­στρέ­φε­ται με δια­φο­ρε­τι­κό ρυθ­μό, κάτω από δια­φο­ρε­τι­κούς κανό­νες, σαν κάθε μία από αυτές τις επα­να­στά­σεις να απο­τε­λού­σε ένα είδος φυσι­κής γέν­νη­σης προς ένα μέλ­λον που δεν είναι πάντα καλύ­τε­ρο, αλλά δια­φο­ρε­τι­κό. Πώς να αντι­με­τω­πί­σου­με αυτή την πρό­κλη­ση εμείς του Νότου; Θα μας αφή­σει ακό­μα πιο πίσω σε μια παγκό­σμια οικο­νο­μία που έχει ανα­δια­μορ­φω­θεί από την τεχνη­τή νοημοσύνη;

Ακό­μη και οι τρέ­χου­σες στιγ­μές μας ανα­γκά­ζουν να κάνου­με μια βαθιά ανά­γνω­ση για το ψηφια­κό χάσμα. Δεν μπο­ρεί να ανα­λυ­θεί μόνο από στα­τι­στι­κά στοι­χεία για την πρό­σβα­ση και τη συν­δε­σι­μό­τη­τα. Η μεγα­λύ­τε­ρη πρό­κλη­ση έγκει­ται στην τοπο­θέ­τη­ση αυτής της τεχνο­λο­γί­ας για την επί­λυ­ση των πιο πιε­στι­κών προ­βλη­μά­των των λαών, για τα οποία είναι απα­ραί­τη­το, φυσι­κά, να ανα­πτυ­χθεί και να δια­τη­ρη­θεί το ανθρώ­πι­νο κεφάλαιο.

Αντι­μέ­τω­πη με ένα τόσο μετα­βαλ­λό­με­νο και περί­πλο­κο πανό­ρα­μα, η Τρί­τη Σύνο­δος Κορυ­φής του Νότου, που πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε πρό­σφα­τα στην Ουγκά­ντα, ήταν μια σημα­ντι­κή συνά­ντη­ση που θα μπο­ρού­σε να γίνει μια πολύ ευερ­γε­τι­κή καμπή. Για άλλη μια φορά ο Φιντέλ, από την επο­χή του, προ­ε­τοί­μα­σε το δρό­μο για το μέλ­λον, αφού πριν από 24 χρό­νια εγκαι­νί­α­σε, στην Αβά­να, την πρώ­τη συνά­ντη­ση αυτού του τύπου, πεπει­σμέ­νος για την ανά­γκη ύπαρ­ξης πλατ­φόρ­μας από τον Νότο και τον Νότο.

Χρειά­στη­καν σχε­δόν δύο δεκα­ε­τί­ες για να συνα­ντη­θούν ξανά τα έθνη μετά τη Σύνο­δο Κορυ­φής του Κατάρ το 2005. Ωστό­σο, σήμε­ρα, όπως ποτέ άλλο­τε, ήταν επεί­γον, καθώς είναι απα­ραί­τη­το να ενι­σχυ­θούν και να εφαρ­μο­στούν στα­θε­ροί μηχα­νι­σμοί συνερ­γα­σί­ας που επι­τρέ­πουν τον συντο­νι­σμό της συλ­λο­γι­κής γνώ­σης και ικα­νο­τή­των, με βάση την ευη­με­ρία των ανα­πτυσ­σό­με­νων χωρών. Όσοι εμείς από το Νότο πλέ­ου­με στην ίδια βάρ­κα κάτω από αυτόν τον γαλά­ζιο ουρα­νό. Όταν έρχο­νται οι καται­γί­δες, έχου­με μόνο ο ένας τον άλλον να δώσου­με τα χέρια και να ανταπεξέλθουμε.

Πρέ­πει να κεντή­σου­με το μέλ­λον μας με το χυμό από την κου­βέρ­τα της προ­για­γιάς μου. Οι κλω­στές έχουν τη δική τους υφή και χρώ­μα. Ξεχω­ρι­στά, καθε­μιά είναι αδύ­να­μο, αλλά μαζί πετυ­χαί­νουν ένα ανθε­κτι­κό και εύκαμ­πτο ύφα­σμα, εφο­δια­σμέ­νο με μια ομορ­φιά τόσο μονα­δι­κή και πολύ­χρω­μη όσο οι πολι­τι­σμοί που μας δια­κρί­νουν και μας κάνουν περήφανους.