Μια ξεχωριστή συνέντευξη της Εύας Μελά (στο cretalive.gr) με αφορμή την κυκλοφορία του παραμυθιού «Έρημο κλουβί»

Ανα­δη­μο­σιεύ­ου­με τη συνέ­ντευ­ξη της εικα­στι­κού  Εύας Μελά (στο cretalive.gr) με αφορ­μή την κυκλο­φο­ρία του παρα­μυ­θιού «Έρη­μο κλου­βί» της Βαγ­γε­λιώς Καρα­κα­τσά­νη από τις εκδό­σεις Ατέ­χνως. Τη συνέ­ντευ­ξη πήρε η Ανθή Παρασκευοπούλου.

***

1 Πεί­τε μας δυο λόγια για το έργο σας και τις ζωγρα­φιές σας.

Προ­σεγ­γί­ζο­ντας το κεί­με­νο της Βαγ­γε­λιώς Καρα­κα­τσά­νη επι­δί­ω­ξα να δώσω την αίσθη­ση της μονα­ξιάς, την αίσθη­ση της ερη­μιάς, ακό­μα κι αν γύρω είναι ένα ηλιό­λου­στο περι­βάλ­λον. Και την αντί­θε­ση ανά­με­σα στην «ερη­μιά» και τη συνο­μι­λία, την επι­κοι­νω­νία. Παράλ­λη­λα ήθε­λα να δώσω την τρυ­φε­ρό­τη­τα , τη μορ­φή και το φευ­γα­λέο, των που­λιών.. Την κίνη­σή τους πάντα προς την ελευ­θε­ρία. Και την εικό­να του κάθε είδους που­λιού ξεχω­ρι­στά, με σαφή­νεια. Οι ζωγρα­φιές έγι­ναν με χρώ­μα­τα της γής: άσπρο, μαύ­ρο, χοντρο­κόκ­κι­νο και ώχρα, και όμπρες. Πάντα ζωγρα­φί­ζω με χρώ­μα­τα της γης. Μου φαί­νε­ται πιο φυσι­κό το απο­τέ­λε­σμα. Και πιστεύω πως έχει ιδιαί­τε­ρη σημα­σία η αρχι­τε­κτο­νι­κή του βιβλί­ου, η καλ­λι­τε­χνι­κή του επι­μέ­λεια συνο­λι­κά και στις λεπτομέρειες.
Δεν ζωγρα­φί­ζω «για παι­διά», «παι­δι­κά». Πιστεύω πως τα παι­διά δεν έχουν ανά­γκη να τους μιλή­σου­με σε μια άλλη γλώσ­σα από τη δική μας, «παι­δι­κή», αλλά έχουν ανά­γκη να τους ξεδι­πλώ­σου­με την αλή­θεια μας. Ζωγρα­φί­ζω τις εικό­νες στο παι­δι­κό βιβλίο όπως ζωγρα­φί­ζω πάντα στο εργα­στή­ρι μου ή στη φύση, προ­σπα­θώ­ντας να απο­δώ­σω το τι αισθά­νο­μαι ως παρα­τη­ρη­τής της αφή­γη­σης και του χώρου. Ετσι απλά.

2. Μιλή­στε μας για τη συνερ­γα­σία σας με τη συγ­γρα­φέα και τι ς εκδό­σεις και πώς φτά­σα­τε σ’ αυτό το αποτέλεσμα.

Τη Βαγ­γε­λιώ Καρα­κα­τσά­νη τη γνώ­ρι­σα μέσω της φίλης ζωγρά­φου Ανα­στα­σί­ας Μπρι­σκό­λα. Εκεί­νη μεσο­λά­βη­σε στο να μου δώσει εμέ­να η Βαγ­γε­λιώ το κεί­με­νό της. Συνερ­γα­στή­κα­με με τη Βαγ­γε­λιώ για το βιβλίο χωρίς να έχου­με ειδω­θεί ποτέ. Είχα μια αίσθη­ση ελευ­θε­ρί­ας σε αυτή τη συνερ­γα­σία. Η Βαγ­γε­λιώ αισθάν­θη­κα ότι με εμπι­στεύ­θη­κε χωρίς καν να με γνω­ρί­ζει, χωρίς να θέλει να καθο­ρί­σει εκεί­νη τις εικό­νες, και αυτό με έκα­νε χαρού­με­νη, με απε­λευ­θέ­ρω­σε. Ούτε ζήτη­σε να της πω τι έχω στο μυα­λό μου να ζωγρα­φί­σω. Μου έδω­σε ελευ­θε­ρία και χρό­νο. Και αυτό είναι πολύ σημα­ντι­κό για να δώσει ο ζωγρά­φος ό,τι καλύ­τε­ρο μπο­ρεί στο βιβλίο. Τον Ηρα­κλή Κακνα­βά­νη τον γνώ­ρι­ζα από παλιό­τε­ρα και από τον ιστό­το­πο «Ατέ­χνως». Αν κάτι έχω νιώ­σει πιο πολύ σε αυτή τη συνερ­γα­σία με τη Βαγ­γε­λιώ και τον Ηρα­κλή, είναι η λέξη «σεβα­σμός». ΄Ετσι δού­λε­ψα, με σεβα­σμό και χωρίς συμ­βι­βα­σμούς. Θα πρέ­πει να σημειώ­σω και τη συμ­βο­λή του Πέτρου Φιλιπ­πί­δη που έκα­νε την ηλε­κτρο­νι­κή επε­ξερ­γα­σία του βιβλί­ου και το σχε­δια­σμό των σελί­δων με τα παιγνίδια.

3. Πεί­τε μας τι ρόλο παί­ζει η εικό­να στο παι­δι­κό βιβλίο.

Το βιβλίο, το λογο­τε­χνι­κό κεί­με­νο, είναι για κάθε παι­δί ένα παρά­θυ­ρο στον κόσμο. Το παι­δί δια­βά­ζο­ντας ονει­ρεύ­ε­ται, φαντά­ζε­ται, πλά­θει εικό­νες. Η ζωγρα­φι­κή στο παι­δι­κό βιβλίο είναι ένα δεύ­τε­ρο παρά­θυ­ρο στον κόσμο, με άλλα μέσα, συλ­λει­τουρ­γι­κά με το κεί­με­νο. Η εικό­να παί­ζει υπο­στη­ρι­κτι­κό ρόλο σε αυτό το ταξί­δι του παι­διού. Του δίνει οπτι­κά ερε­θί­σμα­τα και πλη­ρο­φο­ρί­ες, χωρίς να το καθο­ρί­ζει απο­κλει­στι­κά (όπως λχ μια ται­νία που του τα δίνει όλα έτοι­μα), χωρίς να το περιο­ρί­ζει, χωρίς να μονο­πω­λεί τη σκέ­ψη και τη φαντα­σία του. Του δεί­χνει αισθη­τι­κούς δρό­μους, συναι­σθή­μα­τα. Του εμπλου­τί­ζει τις οπτι­κές του εμπει­ρί­ες.. Το παι­δί, με αφε­τη­ρία την από­δο­ση των νοη­μά­των του κει­μέ­νου με τις ζωγρα­φιές, με τα σχή­μα­τα και τα χρώ­μα­τα, με την ατμό­σφαι­ρα, την αισθη­τι­κή της ζωγρα­φιάς , με το σχέ­διο, μαθαί­νει να ερευ­νά τον γύρω κόσμο, παρα­τη­ρεί και πάει πιό πέρα, πλά­θει τις δικές του εικό­νες ανα­πλά­θει, μετα­πλά­θει, εξε­λίσ­σει τη σκέ­ψη του, συν­δη­μιουρ­γεί μέσα του.

4. Πιστεύ­ε­ται ότι ανά­με­σα στους εκα­το­ντά­δες τίτλους παι­δι­κών βιβλί­ων που εκδί­δο­νται ξεχω­ρί­ζουν ορι­σμέ­να; Ποιό είναι το συστα­τι­κό της επι­τυ­χί­ας γι αυτά που ξεχωρίζουν.

Σήμε­ρα μέσα στην οργιώ­δη πολι­τι­στι­κή βιο­μη­χα­νία με τις χιλιά­δες παρα­γω­γές χάνο­νται στην ανω­νυ­μία και την αφά­νεια πολύ σπου­δαί­ες δου­λειές στο χώρο του βιβλί­ου. Για­τί αυτό που κάνει ένα βιβλίο να «ξεχω­ρί­σει» στις βιτρί­νες, να «πετύ­χει» οικο­νο­μι­κά είναι η δια­φή­μι­ση, το μάρ­κε­τινγκ… ΄Ομως ένα βιβλίο γίνε­ται πραγ­μα­τι­κά ξεχω­ρι­στό στην ψυχή των παι­διών όταν φτά­σει στα χέρια τους ένα κεί­με­νο που τα ταξει­δεύ­ει σε όμορ­φα μονο­πά­τια, τους μιλά­ει για βαθιές, μεγά­λες αλή­θειες και αξί­ες.. ΄Οταν η σελι­δο­ποί­η­ση, η αισθη­τι­κή επι­μέ­λεια της κάθε σελί­δας σέβε­ται το παι­δί, όταν τα γράμ­μα­τα, τα δια­στή­μα­τα και τα περι­θώ­ρια βοη­θούν στην ανά­γνω­ση… Κι όταν οι εικό­νες ενός τέτοιου βιβλί­ου σέβο­νται το περιε­χό­με­νό του και το υπο­στη­ρί­ζουν, όταν έχουν αισθη­τι­κή αξία και αλή­θεια, όταν συμ­βάλ­λουν στο να απε­λευ­θε­ρώ­νουν τα συναι­σθή­μα­τα των μικρών ανα­γνω­στών. Τότε είναι στα δικά μου τα μάτια ένα βιβλίο πετυ­χη­μέ­νο και ξεχωριστό .

Πηγή

Το έρη­μο κλου­βί, Κεί­με­νο Βαγ­γε­λιώ Καρα­κα­τσά­νη – Ζωγρα­φιές Εύα Μελά