Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Ντιέν Μπιέν Φου — Βατερλό του ιμπεριαλισμού και της αποικιοκρατίας

Τέλη 1953: ξεκι­νά­ει η αντε­πί­θε­ση του λαϊ­κού απε­λευ­θε­ρω­τι­κού στρα­τού του Βιετ­νάμ, με επι­κε­φα­λής τον στρα­τη­γό Γκιαπ και τον μεγά­λο πολι­τι­κό ηγέ­τη Χο Τσι Μιν (Hồ Chí Minh= «Εκεί­νος που φωτί­ζει»), κατά των Γάλ­λων αποι­κιο­κρα­τών και στις 7 Μάη 1954, συνέ­τρι­ψαν το γαλ­λι­κό στρα­τό στο Ντιεν Μπιεν Φου (Diên Biên Phu), που πλέ­ον έχει μεί­νει στην ιστο­ρία σαν συντρι­βή, σα να λέμε «Βατερ­λό».

Ήταν μια μεγά­λη νίκη του βιετ­να­μέ­ζι­κου λαού κατά των Γάλ­λων ιμπε­ρια­λι­στών, που είχε σαν απο­τέ­λε­σμα τη δημιουρ­γία του πρώ­του βιετ­να­μέ­ζι­κου λαϊ­κού κρά­τους, απο­δει­κνύ­ο­ντας, ταυ­τό­χρο­να, πως μπρο­στά στη δύνα­μη των λαών κανέ­νας ιμπε­ρια­λι­στι­κός στρα­τός, όπως και ο ιμπε­ρια­λι­σμός, δεν είναι ανί­κη­τος.
Μεγά­λο ιστο­ρι­κό δίδαγ­μα και για το σήμε­ρα και την αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κή πάλη των λαών έως τη δική τους εξουσία.

Το όνο­μα του Στρα­τη­γού Võ Nguyên Giáp (Βο Νγκου­έν Γκιαπ) που έφυ­γε από τη ζωή στις 4‑Οκτ-2013, σε νοσο­κο­μείο του Ανόι και σε ηλι­κία 102 ετών, έχει συν­δε­θεί με κορυ­φαί­ες στιγ­μές του αγώ­να του λαού του Βιετ­νάμ ενά­ντια στην αποι­κιο­κρα­τία των Γάλ­λων και των Αμε­ρι­κα­νών Ιμπεριαλιστών.
Υπήρ­ξε η πλέ­ον θρυ­λι­κή στρα­τιω­τι­κή και πολι­τι­κή μορ­φή στον πρώ­το πόλε­μο της Ινδο­κί­νας και τον πόλε­μο του Βιετ­νάμ.
Συνέ­δε­σε το όνο­μά του με μεγά­λες στιγ­μές του απε­λευ­θε­ρω­τι­κού αγώ­να όπως –εκτός του Ντιεν Μπεν Φου οι μάχες του Λανγκ Σον, η εκστρα­τεία Χο Τσι Μινχ κά.
Μέλος του Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος από την ίδρυ­σή του, διε­τέ­λε­σε μέλος του ΠΓ, υπουρ­γός στην κυβέρ­νη­ση Εθνι­κής Απε­λευ­θέ­ρω­σης, αρχη­γός των Ενό­πλων Δυνά­με­ων της Σοσια­λι­στι­κής Δημο­κρα­τί­ας, υπουρ­γός Άμυ­νας. Είχε σημαί­νου­σα θεω­ρη­τι­κή και πρα­κτι­κή συμ­βο­λή στην ανά­πτυ­ξη του παλ­λαϊ­κού πολέ­μου.
Η πίστη του στον λαϊ­κό παρά­γο­ντα, στο κομ­μου­νι­στι­κό πνεύ­μα και ιδε­ώ­δες, στο σοσια­λι­σμό απο­τε­λούν παρα­κα­τα­θή­κη για τους επα­να­στα­τι­κούς αγώ­νες των εργα­τών σε όλο τον κόσμο.

Σ’ ένα από τα κεί­με­νά του ο Γκιαπ παρου­σιά­ζει την πολε­μι­κή μέθο­δο του βιετ­να­μέ­ζι­κου λαού στην περί­ο­δο μετά το Β‘ Παγκό­σμιο Πόλεμο:
«Ανταρ­το­πό­λε­μος είναι η μορ­φή αγώ­να των μαζών μιας φτω­χής και κακο­ε­ξο­πλι­σμέ­νης χώρας ενά­ντια σ’ έναν επι­θε­τι­κό στρα­τό με καλύ­τε­ρο υλι­κό και τεχνι­κές. Είναι ο τρό­πος να διε­ξά­γεις μιαν επα­νά­στα­ση. Οι αντάρ­τες στη­ρί­ζο­νται στο ηρω­ι­κό πνεύ­μα για να θριαμ­βεύ­σουν πάνω στα μοντέρ­να όπλα, απο­φεύ­γο­ντας τον εχθρό, όταν είναι ισχυ­ρό­τε­ρος και χτυ­πώ­ντας τον όταν είναι ασθε­νέ­στε­ρος. Άλλο­τε σκορ­πί­ζο­ντας, άλλο­τε ανα­σχη­μα­τι­ζό­με­νοι, άλλο­τε φθεί­ρο­ντας, άλλο­τε εξο­ντώ­νο­ντας τον εχθρό, είναι απο­φα­σι­σμέ­νοι να πολε­μά­νε παντού, έτσι που, οπου­δή­πο­τε και αν πηγαί­νει ο εχθρός είναι κατα­πο­ντι­σμέ­νος σε μια θάλασ­σα ένο­πλου λαού που τον χτυ­πά­ει, υπο­σκά­πτο­ντας το ηθι­κό του και εξα­ντλώ­ντας τις δυνά­μεις του».

Η μάχη του Ντιεν Μπιεν Φου

Diên Biên Phu. Description des zones de saut le 20 novembre 1953Ήταν τον Μάη του 1954 όταν η αποι­κιο­κρα­τία στην Ινδο­κί­να γνώ­ρι­σε στο πρό­σω­πο των Γάλ­λων ένα συντρι­πτι­κό πλήγ­μα που ακού­ει στο όνο­μα Ντιεν Μπιεν Φου.
Πρω­τερ­γά­της αυτής της νίκης ήταν ο Στρα­τη­γός Γκιαπ.
Στις 7 Μάη εκεί­νης της χρο­νιάς δυνά­μεις του Λαϊ­κού Στρα­τού του Βιετ­νάμ με επι­κε­φα­λής τον Γκιάπ συνέ­τρι­ψαν τα Γαλ­λι­κά στρα­τεύ­μα­τα και εξα­νά­γκα­σαν τους αποι­κιο­κρά­τες να υπο­γρά­ψουν τον Ιού­λη του 1954 στη Γενεύη κατά­παυ­ση του πυρός, γενι­κό­τε­ρα στην περιο­χή της Ινδοκίνας.
Στα­μά­τη­σαν, έστω προ­σω­ρι­νά, την ανά­μι­ξη των ΗΠΑ στην περιο­χή και απο­φα­σί­στη­κε η προ­σω­ρι­νή διαί­ρε­ση της χώρας.
Ο 17ος παράλ­λη­λος ορί­στη­κε ως το όριο πάνω από το οποίο το Β. Βιετ­νάμ ελέγ­χο­νταν από το Βιε­τμίνχ και κάτω το Ν. Βιετ­νάμ. από τους Γάλ­λους. Το Βιετ­νάμ όπως και ολό­κλη­ρη η περιο­χή της Ινδο­κί­νας για δεκα­ε­τί­ες ήταν αποι­κία της Γαλλίας.

Κατά τη διάρ­κεια του Β’ Παγκο­σμί­ου Πολέ­μου η περιο­χή κατα­κτή­θη­κε από τους Ιάπω­νες, αλλά εξα­κο­λου­θού­σε να βρί­σκε­ται υπό γαλ­λι­κή διοίκηση.
Στα 1942 ο Χο Τσι Μινχ συγκρό­τη­σε το Βιε­τμίνχ, ένα εθνι­κο­α­πε­λευ­θε­ρω­τι­κό μέτω­πο υπό την καθο­δή­γη­ση των κομ­μου­νι­στών.
Με τη λήξη του Β’ Παγκο­σμί­ου Πολέ­μου, το Βιε­τμίνχ, μετά από μια γενι­κή εξέ­γερ­ση τον Αύγου­στο του 1945, κατέ­λα­βε την εξου­σία και ο Χο Τσι Μινχ ανα­κή­ρυ­ξε την ανε­ξαρ­τη­σία του Βιετ­νάμ. Οι Γάλ­λοι με τη βοή­θεια των Βρε­τα­νών ανα­κα­τέ­λα­βαν το νότιο τμή­μα του Βιετ­νάμ και σχε­δί­α­ζαν την επί­θε­ση προς το βορ­ρά. Τότε ο βιετ­να­μέ­ζι­κος λαός ξεση­κώ­θη­κε σ’ όλη τη χώρα.
Το Ντιεν Μπιεν Φου ήταν ένα φρού­ριο των Γάλ­λων στο βόρειο τμή­μα του Βιετ­νάμ, κοντά στα σύνο­ρα με το Λάος και την Κίνα, σε θέση κλει­δί, που έλεγ­χε τη δίο­δο για το Λάος αλλά και το δέλ­τα του Ερυ­θρού ποτα­μού από όπου γινό­ταν ο κύριος ανε­φο­δια­σμός σε όπλα και πυρο­μα­χι­κά των Βιετ­να­μέ­ζων ανταρ­τών από την λαϊ­κή Κίνα.
Ήταν μια περιο­χή 100 τετρ. χιλιο­μέ­τρων, περι­τρι­γυ­ρι­σμέ­νη από ψηλά βου­νά στην οποία βρι­σκό­ταν και ένα στρα­τιω­τι­κό αερο­δρό­μιο το οποίο είχε κατα­σκευά­σει την επο­χή του Β’ Παγκο­σμί­ου Πολέ­μου ο ιαπω­νι­κός στρα­τός κατο­χής. Το γαλ­λι­κό επι­τε­λείο σχε­δί­α­ζε να γίνει το Ντιεν Μπιεν Φου σημείο εξόρ­μη­σης του Γαλ­λι­κού στρα­τού ενα­ντί­ον των ανταρτών.

Οι Βιε­τμίνχ επέ­λε­ξαν να χτυ­πή­σουν τους Γάλ­λους στο σημείο που θα παρέ­λυε όλη τη δρα­στη­ριό­τη­τά τους και ξεκί­νη­σαν στα­δια­κά να πολιορ­κούν την περιο­χή από τα τέλη του 1953 κάνο­ντας διαρ­κή πόλε­μο φθο­ράς μέχρι την τελι­κή επί­θε­ση στις 7 Μάη 1954. Στις 5 το από­γευ­μα κάθε αντί­στα­ση στα­μά­τη­σε και περί­που 10.000 Γάλ­λοι στρα­τιώ­τες παρα­δό­θη­καν στους Βιε­τμίνχ. Οι Γάλ­λοι άφη­σαν πίσω τους 1.500 νεκρούς και 4.000 τραυματίες.

Σύμβολο ενάντια στον Αμερικανικό Ιμπεριαλισμό

Στις 30 Απρί­λη 1975 στη Σαϊ­γκόν, στις 8 το πρωί, όταν ο πρε­σβευ­τής των Ηνω­μέ­νων Πολι­τειών Μάρ­τιν, δίπλω­σε την αστε­ρό­εσ­σα την έβα­λε στη βαλί­τσα του και κατευ­θύν­θη­κε στην ταρά­τσα του κτι­ρί­ου της πρε­σβεί­ας, όπου περί­με­νε, για να τον πάρει ένα ελι­κό­πτε­ρο της εται­ρεί­ας «Air America».
Μια ώρα αργό­τε­ρα, τον ίδιο δρό­μο με τον πρε­σβευ­τή, ακο­λού­θη­σαν και οι τελευ­ταί­οι 125 Αμε­ρι­κα­νοί πεζο­ναύ­τες που βρί­σκο­νταν στην πόλη.
Από τα μεσά­νυ­χτα της 29ης Απρί­λη οι ένο­πλες δυνά­μεις του απε­λευ­θε­ρω­τι­κού μετώ­που του Βιετ­νάμ είχαν αρχί­σει τη γενι­κή έφο­δο, ενώ τις πρώ­τες πρω­ι­νές ώρες της 30ής Απρί­λη δόθη­κε το σύν­θη­μα της εξέ­γερ­σης του λαού της πόλης.
«Έφτα­σε η ώρα του ξεση­κω­μού και της γενι­κής εφό­δου», έλε­γε η προ­κή­ρυ­ξη του Εθνι­κού Μετώ­που Απε­λευ­θέ­ρω­σης Νοτί­ου Βιετ­νάμ. «Η πατρί­δα εμπι­στεύ­ε­ται στους αγω­νι­στές της Σαϊ­γκόν ένα δύσκο­λο, αλλά ωραίο καθή­κον. Οι συμπα­τριώ­τες μας περι­μέ­νουν τη νίκη μας. Ας φανού­με αντά­ξιοι αυτής της εμπιστοσύνης».

Σύντο­μα, το ένα μετά το άλλο, τα στρα­τη­γι­κά σημεία της Σαϊ­γκόν πέρα­σαν στα χέρια των επα­να­στα­τι­κών δυνά­με­ων και τίπο­τα πια δεν μπο­ρού­σε να απο­τρέ­ψει την ολο­κλη­ρω­τι­κή τους νίκη, που έφτα­σε πριν ακό­μη δύσει ο ήλιος εκεί­νη την ημέρα.
Αυτά τα ιστο­ρι­κά γεγο­νό­τα είναι συν­δε­δε­μέ­να με τη ζωή και τη δρά­ση του Στρα­τη­γού Γκιαπ. Το λαϊ­κού μαχη­τή που συνέ­βα­λε στη δημιουρ­γία ενός και­νούρ­γιου στρα­τού, του στρα­τού της Σοσια­λι­στι­κής Δημο­κρα­τί­ας, που απο­τε­λού­νταν από σκλη­ρούς μαχη­τές που κατέ­βα­λαν απί­στευ­τες προ­σπά­θειες για να κατα­κτή­σουν την επι­στή­μη του επα­να­στα­τι­κού πολέ­μου και ήταν ασυ­να­γώ­νι­στοι στους ηρω­ι­σμούς, τόσο που ακό­μα ο εφιάλ­της του Βιετ­νάμ πλα­νά­ται πάνω από τα κεφά­λια των Αμε­ρι­κα­νών Ιμπεριαλιστών.

Στις 20-Νοε-1953 ο επι­κε­φα­λής των γαλ­λι­κών αποι­κια­κών στρα­τιω­τι­κών δυνά­με­ων στην Ινδο­κί­να στρα­τη­γός Ανρί Ναβάρ έστελ­νε προς την κυβέρ­νη­σή του το παρα­κά­τω εμπι­στευ­τι­κό μήνυ­μα: «Επει­δή άνο­δος μεραρ­χί­ας 316 προς ΒΑ απει­λεί σοβα­ρώς Λαϊ­τσά­ου και σημαί­νει κατα­στρο­φή συντό­μως ημε­τέ­ρων μακί, απε­φά­σι­σα δρά­ση στο Ντιέν Μπιέν Φου που ήταν προ­βλε­πό­με­νη βάση επι­χει­ρή­σε­ων της 316 και που ανα­κα­τά­λη­ψή του εξα­σφα­λί­σει επί­σης κάλυ­ψη Λουάνγκ Πρα­μπάνγκ, που δια­φο­ρε­τι­κά θα κιν­δύ­νευε σε λίγες βδο­μά­δες. Επι­χεί­ρη­ση άρχι­σε σήμε­ρα πρωί 10.30΄ με εξα­πό­λυ­ση πρώ­του κύμα­τος δύο ταγ­μά­των αλε­ξι­πτω­τι­στών. Δεύ­τε­ρο κύμα απο­τε­λεί­ται από τάγ­μα ενι­σχυ­μέ­νο από συστοι­χί­ες κανο­νιών των 75 και εξα­πο­λύ­θη­κε 15.00΄. Αγκί­στρω­ση στο κέντρο της πόλε­ως αναγ­γέλ­θη­κε νωρίς το από­γευ­μα και έλη­ξε προς όφε­λός μας. Επι­χεί­ρη­ση αερο­με­τα­φε­ρό­με­νων δυνά­με­ων συνε­χι­στεί αύριο με πτώ­ση τριών ακό­μη ταγ­μά­των αλε­ξι­πτω­τι­στών. Προ­βλέ­πε­ται δρά­ση λαο­τι­νών δυνά­με­ων για δημιουρ­γία χερ­σαί­ας επι­κοι­νω­νί­ας μετα­ξύ Λουάνγκ Πρα­μπάνγκ και Ντιέν Μπιέν Φου. Οταν απο­κα­τα­στα­θεί επι­κοι­νω­νία, Ντιέν Μπιέν Φου κρα­τη­θεί από μει­κτό από­σπα­σμα δυνά­με­ων Βορεί­ου Βιετ­νάμ και Λάος»1.

Η επι­χεί­ρη­ση, που έφε­ρε την κωδι­κή ονο­μα­σία ΚΑΣΤΩΡ, εξε­λί­χθη­κε χωρίς ιδιαί­τε­ρες δυσκο­λί­ες για τους Γάλ­λους. Στις 21 Νοέμ­βρη το Ντιέν Μπιέν Φου και η γύρω από αυτό περιο­χή στο Βορειο­δυ­τι­κό Βιετ­νάμ περ­νού­σε ολο­κλη­ρω­τι­κά υπό τον γαλ­λι­κό έλεγ­χο. Οι δυνά­μεις των Βιετ­να­μέ­ζων μαχη­τών ηττή­θη­καν σχε­τι­κά εύκο­λα. «Οι αλε­ξι­πτω­τι­στές — γρά­φει ο Ρεϊ­μόν Καρ­τιέ2 - έπε­σαν πάνω στο τάγ­μα 910 καθώς έκα­νε ασκή­σεις και το διέ­λυ­σαν σκο­τώ­νο­ντας 60 από τους άνδρες του. Οι ίδιοι είχαν 14 νεκρούς και ανά­με­σά τους το για­τρό — λοχα­γό Ρε που έκα­νε το πρώ­το πήδη­μα σε μάχη. Οι ενι­σχύ­σεις έφτα­σαν όπως είχε προ­βλε­φτεί. Μια μπουλ­ντό­ζα που ξέφυ­γε κατά λάθος, έπε­σε σαν πέτρα από ψηλά και βού­λια­ξε μέσα στο χώμα σαν μετε­ω­ρί­της. Μια άλλη κρε­μα­σμέ­νη από 24 αλε­ξί­πτω­τα, κατέ­βη­κε λικνι­ζό­με­νη μεγα­λο­πρε­πώς, σαν ελέ­φα­ντας, υπό τις επευ­φη­μί­ες ολό­κλη­ρης της κοι­λά­δας. Υπήρ­χε η ελπί­δα ότι το έδα­φος θα ήταν κατάλ­λη­λο για ”ντα­κό­τες” πριν περά­σει μία βδο­μά­δα. Το ηθι­κό βρι­σκό­ταν σε υψη­λό σημείο».
Λίγους μήνες αργό­τε­ρα η εικό­να θα ήταν εντε­λώς δια­φο­ρε­τι­κή. Πριν όμως πάμε εκεί, ας στρέ­ψου­με τη ματιά μας στο παρελ­θόν για να γνω­ρι­στού­με με τους πρω­τα­γω­νι­στές τού­της της ιστορίας.

Η γαλλική παρουσία στην Ινδοκίνα

Ολες οι βρώ­μι­κες δου­λειές γίνο­νται πάντο­τε στο όνο­μα ενός ιερού σκο­πού. Αυτός είναι ο κανό­νας της ιστο­ρί­ας των ταξι­κών κοι­νω­νιών κι απ’ αυτόν δε θα μπο­ρού­σε να εξαι­ρε­θεί η αποι­κια­κή πολι­τι­κή της Γαλ­λί­ας στην Ινδο­κί­να. Τα γαλ­λι­κά στρα­τεύ­μα­τα εισέ­βα­λαν στο Βιετ­νάμ στα 1858 με το πρό­σχη­μα πως ήθε­λαν να προ­στα­τεύ­σουν τους καθο­λι­κούς ιερα­πο­στό­λους, αλλά η αντί­στα­ση του ντό­πιου πλη­θυ­σμού υπήρ­ξε ισχυ­ρή. Στα 1867 ολό­κλη­ρο το Νότιο Βιετ­νάμ έγι­νε γαλ­λι­κή αποι­κία ενώ από το 1863 η γει­το­νι­κή Καμπό­τζη είχε μετα­τρα­πεί σε γαλ­λι­κό προ­τε­κτο­ρά­το3.

Από τις αρχές της 9ης δεκα­ε­τί­ας του 19ου αιώ­να, η Γαλ­λία ενέ­τει­νε τις προ­σπά­θειές της για να καθυ­πο­τά­ξει ολό­κλη­ρο το Βιετ­νάμ. Στα 1884 άρχι­σε πόλε­μο κατά της Κίνας για να την εξα­να­γκά­σει να παραι­τη­θεί από τα κυριαρ­χι­κά της δικαιώ­μα­τα εκεί. Οι συγκρού­σεις ήταν σφο­δρές και οι ήττες του γαλ­λι­κού στρα­τού πολ­λές και αλλε­πάλ­λη­λες αλλά τελι­κά έγι­νε κατορ­θω­τό, προς το τέλος του προ­α­να­φε­ρό­με­νου αιώ­να, να μετα­τρα­πεί το Βιετ­νάμ σε γαλ­λι­κό προ­τε­κτο­ρά­το4. «Στα 1900 — γρά­φει ο Λουί Σορέλ5 - η Γαλ­λία κυριαρ­χού­σε στο μεγα­λύ­τε­ρο μέρος της ινδο­κι­νε­ζι­κής χερ­σο­νή­σου. Οι Γάλ­λοι είχαν επι­κρα­τή­σει στην αυτο­κρα­το­ρία του Βιετ­νάμ (που την απο­τε­λού­σαν οι επαρ­χί­ες του Τογκί­νου, του Ανάμ και της Κοχι­γκί­νας) και στα βασί­λεια της Καμπό­τζης και του Λάος. Απ’ όλες αυτές τις χώρες μόνο μία — το Λάος — είχε τεθεί θελη­μα­τι­κά κάτω από τη γαλ­λι­κή προ­στα­σία. Οι υπό­λοι­πες είχαν υπο­τα­χθεί ύστε­ρα από μια σει­ρά πολέ­μων που άρχι­σαν στα 1863». Σχο­λιά­ζο­ντας την αποι­κια­κή πολι­τι­κή της Γαλ­λί­ας αυτής της περιό­δου, ο Λένιν σημεί­ω­νε πως όλη η ιστο­ρία της Τρί­της Γαλ­λι­κής Δημο­κρα­τί­ας είναι η ιστο­ρία «της πιο βρω­με­ρής αποι­κια­κής και χρη­μα­τι­στι­κής ληστεί­ας»6. Κάνο­ντας μια σύνο­ψη των στό­χων των Γάλ­λων αποι­κιο­κρα­τών, οι Βιετ­να­μέ­ζοι ιστο­ρι­κοί σημειώ­νουν7: «Σκο­πός των Γάλ­λων αποι­κιο­κρα­τών ήταν να μετα­τρέ­ψουν τη χώρα σε αγο­ρά για τα εμπο­ρεύ­μα­τά τους, να αρπά­ξουν τις πρώ­τες ύλες μας, να εκμε­ταλ­λευ­τούν την εργα­τι­κή μας δύνα­μη σε εξευ­τε­λι­στι­κή τιμή, να υπο­χρε­ώ­σουν το λαό μας να τους χρη­σι­μεύ­σει σαν κρέ­ας για τα κανό­νια. Δια­τη­ρού­σαν το φεου­δαρ­χι­κό καθε­στώς για να το κάνουν ένα εργα­λείο κατα­πί­ε­σης και εκμε­τάλ­λευ­σης του πλη­θυ­σμού, χώρι­σαν τη χώρα μας σε τρία ”Κι” (περιο­χές) με δια­φο­ρε­τι­κές μορ­φές διοί­κη­σης και νομο­θε­σί­ας και εφάρ­μο­σαν μια πολι­τι­κή σκο­τα­δι­σμού που απέ­βλε­πε στο να απο­βλα­κώ­σει το λαό μας».

επιτελείο των Γάλλων αποικιοκρατών Κονί αριστερά διοικητής του Τονκίν Ναβάρ με το πηλίκιο Ντε Καστρί κλπΤο επι­τε­λείο των Γάλ­λων αποικιοκρατών:
Ο στρα­τη­γός Κονί (αρι­στε­ρά), διοι­κη­τής των δυνά­με­ων του Τονκίν,
συσκέ­πτε­ται με το στρα­τη­γό Ναβάρ, αρι­στρά­τη­γο στην Ινδο­κί­να (με το πηλί­κιο) στο Ντιέν Μπιέν Φου.
Ο Ντε Καστρί (διοι­κη­τής της φρου­ράς που αιχ­μα­λω­τί­στη­κε όταν κατε­λή­φθη η τοποθεσία)
είναι ανά­με­σα στους δύο

Ενδια­φέ­ρου­σες πλη­ρο­φο­ρί­ες για την αποι­κια­κή πολι­τι­κή των Γάλ­λων στο Βιετ­νάμ δίνει και ο Stelio Marchese, ο οποί­ος γρά­φει8: «Η γαλ­λι­κή αποι­κια­κή πολι­τι­κή στην Ινδο­κί­να εμπνε­ό­ταν από ταπει­νές αρχές μονο­πω­λια­κής οικο­νο­μί­ας σαφώς δια­χω­ρι­σμέ­νες από τα πραγ­μα­τι­κά συμ­φέ­ρο­ντα του τόπου. Αυτός ο δια­χω­ρι­σμός σήμαι­νε, στην πρά­ξη, μέσω μιας αστυ­νο­μι­κής νομο­θε­σί­ας φανε­ρά κατα­πιε­στι­κής, την ανα­κο­πή της από αιώ­νες πορεί­ας προς το νότο που προ­ο­ρι­ζό­ταν πια σχε­δόν απο­κλει­στι­κά για την αποι­κια­κή εκμε­τάλ­λευ­ση, την απα­γό­ρευ­ση στους Βιετ­να­μί­τες να έχουν την οποια­δή­πο­τε νέα οικο­νο­μι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα και τον περιο­ρι­σμό των παλιών τους απα­σχο­λή­σε­ων και ιδιαί­τε­ρα της βιο­τε­χνί­ας και των μικρο­βιο­μη­χα­νιών. Σήμαι­νε εξάλ­λου μια αμεί­λι­κτη αφαί­μα­ξη των πενι­χρών οικο­νο­μι­κών πόρων της βιετ­να­μέ­ζι­κης μάζας με εφο­ρια­κή πίε­ση που ασκού­σαν τέσ­σε­ρις κύριοι κλά­δοι: ο κτη­μα­τι­κός φόρος, τα μονο­πώ­λια του αλα­τιού, του οινο­πνεύ­μα­τος και του οπί­ου. Στους Βιετ­να­μί­τες απα­γο­ρευό­ταν η άνο­δος σε μέσους και ανώ­τε­ρους βαθ­μούς της διοι­κή­σε­ως. Μ’ αυτόν το στό­χο στα σχο­λεία απα­γο­ρευό­ταν η διά­δο­ση της γαλ­λι­κής κουλ­τού­ρας. Μόνον από τον πρώ­το παγκό­σμιο πόλε­μο, για λόγους πολι­τι­κής σκο­πι­μό­τη­τας επε­τρά­πη σε ελά­χι­στες σχο­λές να προ­σφέ­ρουν συγ­χρό­νως μια ανά­μει­κτη γαλ­λο­βιετ­να­μι­κή εκπαίδευση».

Η γαλ­λι­κή αποι­κια­κή κυριαρ­χία στο Βιετ­νάμ δια­τη­ρή­θη­κε ως τον Β΄ Παγκό­σμιο πόλε­μο αλλά μόλις τα χιτλε­ρι­κά στρα­τεύ­μα­τα κατέ­λα­βαν τη Γαλ­λία και οι Για­πω­νέ­ζοι επι­τέ­θη­καν στην Ινδο­κί­να, οι Γάλ­λοι αποι­κι­στές συν­θη­κο­λό­γη­σαν με απο­τέ­λε­σμα η περιο­χή να βρε­θεί υπό το καθε­στώς της για­πω­νέ­ζι­κής φασι­στι­κής κατο­χής. Ομως το αποι­κιο­κρα­τι­κό γαλ­λι­κό καθε­στώς στο Βιετ­νάμ κατά­φε­ρε και πάλι να στα­θεί στα πόδια του με τη βοή­θεια των κινε­ζι­κών αντι­δρα­στι­κών δυνά­με­ων, τη βοή­θεια της Αγγλί­ας και φυσι­κά των ΗΠΑ. Πριν όμως ανα­φερ­θού­με σ’ αυτό το γεγο­νός, ας παρα­κο­λου­θή­σου­με την αντί­στα­ση του βιετ­να­μέ­ζι­κού λαού κατά των Γάλ­λων αποι­κιο­κρα­τών σ’ ορι­σμέ­νους από τους βασι­κούς σταθμούς.

Ο αντιαποικιακός αγώνας των Βιετναμέζων

Οι Γάλ­λοι αποι­κιο­κρά­τες από την πρώ­τη στιγ­μή που πάτη­σαν το πόδι τους στο Βιετ­νάμ βρή­καν ισχυ­ρή αντί­στα­ση από τον ντό­πιο πλη­θυ­σμό. Παρά το γεγο­νός ότι η τάξη των τσι­φλι­κά­δων πολύ γρή­γο­ρα βρή­κε το δρό­μο του συμ­βι­βα­σμού με τους κατα­κτη­τές, ο βιετ­να­μέ­ζι­κος λαός εξε­γέρ­θη­κε κατ’ επα­νά­λη­ψη, πήρε τα όπλα και υπε­ρά­σπι­σε την πατρί­δα του με κάθε μέσο. Η αντί­στα­ση του λαού ήταν τέτοια που οι αποι­κι­στές χρειά­στη­καν περί­που 30 χρό­νια (1858–1884) για να εγκα­τα­στή­σουν το μηχα­νι­σμό κυριαρ­χί­ας τους. Ενα μηχα­νι­σμό όμως που ποτέ δεν ήταν στα­θε­ρός και που πάντα κλυ­δω­νι­ζό­ταν από τις εκδη­λώ­σεις της λαϊ­κής αντίστασης.

Ο αντι­στα­σια­κός αγώ­νας του λαού του Βιετ­νάμ κατά­φε­ρε να πάρει ουσια­στι­κό περιε­χό­με­νο και σαφή προ­σα­να­το­λι­σμό, όταν την πρω­το­βου­λία των κινή­σε­ων την πήρε η εργα­τι­κή τάξη και το κόμ­μα της. Οι τσι­φλι­κά­δες, όπως προ­α­να­φέ­ρα­με, είχαν συμ­βι­βα­στεί με τους αποι­κι­στές, ενώ η αστι­κή τάξη για λόγους ιστο­ρι­κούς, που οφεί­λο­νται και στον τρό­πο που οικο­δο­μή­θη­κε το αποι­κιο­κρα­τι­κό καθε­στώς, ουδέ­πο­τε κατά­φε­ρε να απο­κτή­σει μια ισχυ­ρή κοι­νω­νι­κο­πο­λι­τι­κή βάση.
«Σ’ αυτό το καθε­στώς κατα­πιε­στι­κού δια­χω­ρι­σμού — γρά­φει ο Stelio Marchese9 - ξεχώ­ρι­ζε η προ­νο­μια­κή μετα­χεί­ρι­ση στον οικο­νο­μι­κό, φορο­λο­γι­κό και διοι­κη­τι­κό τομέα λίγων Βιετ­να­μι­τών, υπο­δου­λω­μέ­νων στο αποι­κια­κό καθε­στώς, που οι Γάλ­λοι τους πλή­ρω­ναν με εκχω­ρή­σεις κτη­μά­των στο νότο, αγρο­τι­κές πιστώ­σεις, πρα­τή­ρια για την πώλη­ση ειδών του μονο­πω­λί­ου και αστυ­νο­μι­κή προ­στα­σία. Αυτό το φαι­νό­με­νο δεν παρα­τη­ρή­θη­κε σε μεγά­λη έκτα­ση, ώστε να δημιουρ­γή­σει μια αλη­θι­νή αστι­κή τάξη, φιλι­κά δια­κεί­με­νη προς τους Γάλ­λους, είτε για­τί σε μια οικο­νο­μία όπως η βιετ­να­μι­κή της περιό­δου του αποι­κι­σμού οι δυνα­τό­τη­τες συσ­σώ­ρευ­σης του κεφα­λαί­ου ήταν πραγ­μα­τι­κά περιο­ρι­σμέ­νες, ακό­μα και στον προ­νο­μιού­χο τομέα της τοκο­γλυ­φί­ας, είτε για­τί το συνη­θι­σμέ­νο αντί­τι­μο αυτού του προ­νο­μί­ου ήταν η απο­μό­νω­ση από το λαό στο μέσον του οποί­ου οι άνθρω­ποι αυτοί έπρε­πε να ζήσουν».

Το Βιετ­να­μέ­ζι­κο Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα γεν­νή­θη­κε στις 3‑Φεβ-1930 και τον Οκτώ­βρη του ιδί­ου έτους μετο­νο­μά­στη­κε σε ΚΚ Ινδο­κί­νας.
Ηγε­τι­κή φυσιο­γνω­μία από το ξεκί­νη­μα του κόμ­μα­τος υπήρ­ξε ο Ντγκου­γιέν Ε‑Κουόκ, γνω­στός παγκο­σμί­ως με το όνο­μα Χο Τσι Μιν. Πρό­κει­ται για έναν επα­να­στά­τη, που, όπως ο ίδιος έλε­γε, την επα­νά­στα­ση δεν την είχε διδα­χθεί στη Μόσχα, αλλά στο Παρί­σι, δεδο­μέ­νου ότι έζη­σε εκεί, είχε συμ­με­τά­σχει στην ίδρυ­ση του Γαλ­λι­κού ΚΚ το Δεκέμ­βρη του 1920 και είχε πάρει ενερ­γό μέρος στους επα­να­στα­τι­κούς αγώ­νες της γαλ­λι­κής εργα­τι­κής τάξης10.
Υπήρ­ξε μάλι­στα υπεύ­θυ­νος του Γαλ­λι­κού ΚΚ για τα αποι­κια­κά ζητή­μα­τα. Στη δεκα­ε­τία του 1920 ο Χο Τσι Μιν ταξί­δε­ψε πολ­λές φορές στη Σοβιε­τι­κή Ενω­ση, όπου συμ­με­τεί­χε στην ίδρυ­ση του Γρα­φεί­ου Νοτιο­α­να­το­λι­κής Ασί­ας της Κομι­ντέρν, στην ίδρυ­ση της Αγρο­τι­κής Διε­θνούς και σε άλλες εκδη­λώ­σεις του παγκό­σμιου κομ­μου­νι­στι­κού κινή­μα­τος. Βρέ­θη­κε επί­σης από το 1924 στην Καντό­να, ως μέλος του κλι­μα­κί­ου της Κομι­ντέρν κι έζη­σε από κοντά την κινέ­ζι­κη επα­νά­στα­ση11.

Η ίδρυ­ση του ΚΚ απο­τέ­λε­σε τη μεγά­λη στρο­φή στους αντια­ποι­κια­κούς αγώ­νες του βιετ­να­μέ­ζι­κου λαού, οι οποί­οι έγι­ναν πλέ­ον οργα­νι­κό στοι­χείο της προ­λε­τα­ρια­κής επα­νά­στα­σης. Οι εξε­λί­ξεις μάλι­στα υπο­χρέ­ω­σαν πολύ γρή­γο­ρα τους κομ­μου­νι­στές να απο­δεί­ξουν, ως οργα­νω­μέ­νη πλέ­ον πολι­τι­κή δύνα­μη, αν ήταν σε θέση να αντα­πο­κρι­θούν στην ιστο­ρι­κή τους αποστολή.
Η ευκαι­ρία δόθη­κε, όταν ταυ­τό­χρο­να με την ίδρυ­ση του κόμ­μα­τος ξέσπα­σε ένα νέο επα­να­στα­τι­κό — εθνι­κο­α­πε­λευ­θε­ρω­τι­κό — αντια­ποι­κια­κό κύμα στη χώρα.
Ηταν Φλε­βά­ρης του ’30 όταν ξέσπα­σε το κύμα αυτό με την απερ­γία 3.000 εργα­τών του αγρο­κτή­μα­τος Φου Ριένγκ στο Κοσιν­σίν. Ακο­λού­θη­σαν απερ­γία 4.000 εργα­τών της βαμ­βα­κο­τε­χνί­ας του Ναμ Ντιν στο Μπακ Μπο το Μάρ­τη και απερ­γία 400 εργα­τών του εργο­στα­σί­ου σπίρ­των και του πριο­νι­στη­ρί­ου του Μπεν Θούι στο Τρουνγκ, τον Απρί­λη. Από την Πρω­το­μα­γιά του 1930 η επα­να­στα­τι­κή πλημ­μυ­ρί­δα σκέ­πα­σε όλη τη χώρα με χιλιά­δες εργα­τι­κές απερ­γί­ες, αγρο­τι­κές δια­δη­λώ­σεις, σχο­λι­κές απερ­γί­ες, κλεί­σι­μο της αγο­ράς κ.ο.κ. «Στις ακτές των δύο επαρ­χιών του Κεντρι­κού Βιετ­νάμ (Νγκε — Αν και Χα — Τσιν) — γρά­φουν οι Σοβιε­τι­κοί ιστο­ρι­κοί12 - οι ξεση­κω­μέ­νοι αγρό­τες με επι­κε­φα­λής τους κομ­μου­νι­στές συγκρό­τη­σαν σοβιέτ και πήραν την εξου­σία στα χέρια τους. Στα χωριά συγκρο­τή­θη­καν επι­τρο­πές για να εφαρ­μό­σουν την αγρο­τι­κή μεταρρύθμιση».
Τέτοιας έκτα­σης γεγο­νό­τα συνέ­βη­σαν, αλλά στο τέλος οι Γάλ­λοι αποι­κι­στές κατά­φε­ραν να κατα­στεί­λουν την εξέ­γερ­ση, χωρίς όμως να μπο­ρέ­σουν να συντρί­ψουν το επα­να­στα­τι­κό κίνημα.

Νέα άνο­δο το κίνη­μα γνώ­ρι­σε στην περί­ο­δο 1936–39, όπου στο πλαί­σιο της εφαρ­μο­γής των απο­φά­σε­ων του 7ου Συνε­δρί­ου της Κομ­μου­νι­στι­κής Διε­θνούς, προ­ώ­θη­σε την πολι­τι­κή της συγκρό­τη­σης ενός Λαϊ­κού Αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κού Ινδο­κι­νε­ζι­κού Μετώ­που, το οποίο στη συνέ­χεια μετα­τρά­πη­κε σε Δημο­κρα­τι­κό Ινδο­κι­νε­ζι­κό Μέτωπο.

Στις αρχές του Β΄ Παγκο­σμί­ου Πολέ­μου το ΚΚ Ινδο­κί­νας έθε­σε το ζήτη­μα της προ­ε­τοι­μα­σί­ας της ένο­πλης εξέ­γερ­σης. Στην 6η (1939), στην 7η (1940) και στην 8η (1941) ολο­μέ­λεια της ΚΕ του πάρ­θη­κε η από­φα­ση να θεω­ρη­θεί σαν πρω­τεύ­ον το ζήτη­μα της εθνι­κής απε­λευ­θέ­ρω­σης. «Ηταν ανά­γκη — γρά­φει ο Α. Σ. Βορό­νιν13 - να δημιουρ­γη­θούν ένο­πλες οργα­νώ­σεις των εργα­ζό­με­νων μαζών και επα­να­στα­τι­κός στρα­τός και, συν­δυά­ζο­ντας σωστά τον πολι­τι­κό αγώ­να με τον ένο­πλο, να προ­χω­ρή­σει η προ­ε­τοι­μα­σία της γενι­κής ένο­πλης εξέ­γερ­σης, με σκο­πό την κατά­λη­ψη της εξου­σί­ας». Η πρώ­τη μονά­δα του λαϊ­κού στρα­τού δημιουρ­γή­θη­κε στις 22/12/1944 και η εξέ­λι­ξή του από κει και πέρα υπήρ­ξε ραγδαία. Πρέ­πει επί­σης να σημειω­θεί ότι η 8η ολο­μέ­λεια της ΚΕ του Κόμ­μα­τος πήρε την ιστο­ρι­κή από­φα­ση της δημιουρ­γί­ας της Ομο­σπον­δί­ας για την Ανε­ξαρ­τη­σία του Βιετ­νάμ, που έμει­νε στην ιστο­ρία με τη σύντο­μη ονο­μα­σία της Βιετ- Μιν. Μια ομο­σπον­δία στην οποία συμπε­ρι­λή­φθη­καν οι Ενώ­σεις των δια­φο­ρε­τι­κών λαϊ­κών τάξε­ων και στρωμάτων.

Η κορύ­φω­ση του εθνι­κο­α­πε­λευ­θε­ρω­τι­κού — επα­να­στα­τι­κού αγώ­να στο Βιετ­νάμ ήρθε τον Αύγου­στο του 1945 και σ’ αυτό συνέ­βα­λε η ήττα του φασι­στι­κού άξο­να σε παγκό­σμιο επί­πε­δο και η πάλη του βιετ­να­μέ­ζι­κου λαού σε συν­δυα­σμό με την ήττα και συν­θη­κο­λό­γη­ση της Ιαπωνίας.
Στις 13-Αυγ το ΚΚ απο­φά­σι­σε τη γενι­κή εξέ­γερ­ση και τρεις μέρες αργό­τε­ρα στο Συνέ­δριο των Αντι­προ­σώ­πων του Λαού, που συγκά­λε­σε το Βιετ Μιν, υιο­θε­τή­θη­καν οι «10 μεγά­λες πολι­τι­κές αρχές» της οργά­νω­σης, καταρ­τί­στη­κε η δια­τα­γή της γενι­κής ένο­πλης εξέ­γερ­σης και εκλέ­χτη­κε Κεντρι­κή Επι­τρο­πή Εθνι­κής Απε­λευ­θέ­ρω­σης, δηλα­δή προ­σω­ρι­νή κυβέρ­νη­ση, με πρό­ε­δρο τον Χο Τσι Μιν.
Στις 19-Αυγ η εξέ­γερ­ση στέ­φθη­κε με επι­τυ­χία στο Ανόι, στις 23 θριάμ­βευ­σε στο Χουέ και στις 25 στη Σαϊγκόν.
Σε διά­στη­μα 11 ημε­ρών η νικη­φό­ρα εξέ­γερ­ση ήταν γεγο­νός σε όλο το Βιετ­νάμ.
Στις 2‑Σεπ-1945 ο Χο Τσι Μιν διά­βα­σε τη Δήλω­ση Ανε­ξαρ­τη­σί­ας του Βιετ­νάμ, με την οποία η χώρα ονο­μα­ζό­ταν Λαϊ­κή Δημο­κρα­τία14.

ενάντια στους αμερικάνους πεζοναύτες από τις λεγόμενες κρυμμένες φωτογραφίες Associated PressΜάχη ενά­ντια στους αμε­ρι­κά­νους πεζο­ναύ­τες ‑από τις 10άδες λεγό­με­νες “κρυμ­μέ­νες” φωτο­γρα­φί­ες #Associated Press

Το Βιετνάμ μετά τον πόλεμο
Η παλινόρθωση της αποικιοκρατίας

Η δημιουρ­γία της Λαϊ­κής Δημο­κρα­τί­ας του Βιετ­νάμ δεν έφε­ρε αμέ­σως και την απε­λευ­θέ­ρω­ση του λαού της χώρας. Οι αποι­κιο­κρά­τες — ιμπε­ρια­λι­στές δεν παρα­δέ­χτη­καν την ήττα τους, παρά μόνο όταν αυτή κατέ­στη ολο­κλη­ρω­τι­κή. Στην αρχή και με πρό­σχη­μα την κατα­δί­ω­ξη των Ιαπώ­νων το Νότιο Βιετ­νάμ κατα­λή­φθη­κε από αγγλι­κά στρα­τεύ­μα­τα και το Βόρειο Βιετ­νάμ από κινέ­ζι­κα στρα­τεύ­μα­τα του Τσανγκ Κάι Σεκ.
Σύντο­μα ήρθαν και οι Γάλ­λοι, που ήταν στη Σαϊ­γκόν και άλλες πόλεις του Νότου, αλλά δεν ήταν εύκο­λο γι’ αυτούς να παλι­νορ­θώ­σουν το αποι­κιο­κρα­τι­κό τους καθε­στώς. Το Φλε­βά­ρη του ’46 συμ­φώ­νη­σαν με τον Τσανγκ Κάι Σεκ να απο­σύ­ρει τα στρα­τεύ­μα­τά του από το Βόρειο Βιετ­νάμ. Στη συνέ­χεια η κυβέρ­νη­ση του… σοσια­λι­στή Λέο Μπλουμ δήλω­σε πως θα ανα­γνω­ρί­σει τη Βιετ­να­μέ­ζι­κη Λαϊ­κή Δημο­κρα­τία, με τον όρο ότι η τελευ­ταία θα δεχό­ταν να γίνει μέλος της Γαλ­λι­κής Ενω­σης, της Γαλ­λι­κής δηλα­δή Αποι­κιο­κρα­τι­κής Συμπο­λι­τεί­ας. Αρχι­σαν μάλι­στα και δια­πραγ­μα­τεύ­σεις στο Παρί­σι και το Δεκέμ­βρη του ’46 όταν ο Χο Τσι Μιν βρι­σκό­ταν στη γαλ­λι­κή πρω­τεύ­ου­σα και συνο­μι­λού­σε με τον Λέο Μπλουμ τα γαλ­λι­κά στρα­τεύ­μα­τα άρχι­ζαν πόλε­μο για την παλι­νόρ­θω­ση της αποι­κιο­κρα­τί­ας στην Ινδο­κί­να, κατέ­λα­βαν την πρω­τεύ­ου­σα της χώρας, το Ανόι και άλλα στρα­τη­γι­κά σημεία. Η κυβέρ­νη­ση του Χο Τσι Μιν κατέ­φυ­γε στη ζού­γκλα κι από εκεί άρχι­σε νέο αγώ­να κατά των Γάλ­λων αποι­κι­στών. Ανα­λύ­ο­ντας τη στρα­τη­γι­κή των Γάλ­λων σ’ εκεί­νες τις συν­θή­κες, ο David Horowitz σημειώ­νει15: «Το νότιο τμή­μα συγκέ­ντρω­νε το μεγα­λύ­τε­ρο μέρος των γαλ­λι­κών επεν­δύ­σε­ων και γρή­γο­ρα φάνη­κε ότι οι Γάλ­λοι ήσαν απο­φα­σι­σμέ­νοι να δια­χω­ρί­σουν το τμή­μα αυτό από το υπό­λοι­πο Βιετ­νάμ. Παράλ­λη­λα επέ­με­ναν να δια­τη­ρή­σουν τον έλεγ­χο του στρα­τού και της διπλω­μα­τί­ας του Βιετ­νάμ, καθώς και τον έλεγ­χο της νομι­σμα­τι­κής πολι­τι­κής και της οικο­νο­μί­ας του».

Βέβαια, πίσω από τη Γαλ­λία βρί­σκο­νταν οι ΗΠΑ που την ενί­σχυαν οικο­νο­μι­κά. «Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα — όπως πολύ σωστά επι­ση­μαί­νει ο Ν. Ψυρού­κης16 - οι Βορειο­α­με­ρι­κα­νοί ιμπε­ρια­λι­στές δεν ενδια­φέ­ρο­νταν για τη σωτη­ρία της γαλ­λι­κής αποι­κια­κής αυτο­κρα­το­ρί­ας. Ζητού­σαν να αρπά­ξουν τα πλού­τη της. Και έβλε­παν πως η Γαλ­λία, με τους αποι­κια­κούς πολέ­μους, σύντο­μα θα παρέ­δι­δε τις αποι­κί­ες της στην κηδε­μο­νία των ΗΠΑ».

Le futur général de Castries commandant du camp retranché de Diên Biên PhuΟ στρα­τη­γός de Castries, διοι­κη­τής του Diên Biên Phu

Η γαλλική αποικιοκρατία συντρίβεται στο Ντιεν Μπιεν Φου

Το Βιετ­νάμ ξανα­βρέ­θη­κε λοι­πόν κάτω από αποι­κια­κό ζυγό μετά το Β‘ Παγκό­σμιο Πόλε­μο και ο λαός του ξεκί­νη­σε ένα νέο αγώ­να για την απε­λευ­θέ­ρω­σή του. Στις 20 Δεκέμ­βρη του 1946, το ΚΚ Ινδο­κί­νας και ο Πρό­ε­δρος της χώρας, Χο Τσι Μιν, απηύ­θυ­ναν έκκλη­ση προς τον βιετ­να­μέ­ζι­κο λαό ν’ αρχί­σει παλ­λαϊ­κή αντί­στα­ση ενά­ντια στους αποι­κιο­κρά­τες μέχρι την ολο­κλη­ρω­τι­κή απε­λευ­θέ­ρω­ση της χώρας. Ο λαϊ­κός αντια­ποι­κια­κός πόλε­μος αγκά­λια­σε ολό­κλη­ρη την Ινδο­κί­να και πήρε πρω­το­φα­νείς δια­στά­σεις ιδιαί­τε­ρα μετά τη νίκη της κινε­ζι­κής επα­νά­στα­σης, το 1949. Το 1950, το 90% του Βιετ­νάμ ήταν απε­λευ­θε­ρω­μέ­νο και μόνο το 10% ήταν υπό γαλ­λι­κό έλεγ­χο. Επί­σης, η κυβέρ­νη­ση του Χο Τσι Μιν από­κτη­σε διε­θνές κύρος, μετά την ανα­γνώ­ρι­σή της από την ΕΣΣΔ και τις άλλες Λαϊ­κές Δημοκρατίες.
Την περί­ο­δο των μετα­πο­λε­μι­κών αντια­ποι­κια­κών αγώ­νων του Βιετ­νάμ, στη χώρα ξεχω­ρί­ζει μια κλα­σι­κή λαϊ­κή στρα­τιω­τι­κή φυσιο­γνω­μία, ο Βο Ννγκου­γιέν Γκιαπ. Μέλος του ΚΚ από την ίδρυ­σή του, έγι­νε υπουρ­γός στην κυβέρ­νη­ση Εθνι­κής Απε­λευ­θέ­ρω­σης. Με στρα­τιω­τι­κά ζητή­μα­τα άρχι­σε να ασχο­λεί­ται από το 1944 και από το Δεκέμ­βρη του 1946 έγι­νε αρχη­γός των Ενό­πλων Δυνά­με­ων της Λαϊ­κής Δημο­κρα­τί­ας17. Σ’ ένα από τα κεί­με­νά του ο Γκιαπ παρου­σιά­ζει ως εξής την πολε­μι­κή μέθο­δο του βιετ­να­μέ­ζι­κου λαού στην περί­ο­δο μετά το Β‘ Παγκό­σμιο Πόλε­μο: «Ανταρ­το­πό­λε­μος είναι η μορ­φή αγώ­να των μαζών μιας φτω­χής και κακο­ε­ξο­πλι­σμέ­νης χώρας ενά­ντια σ’ έναν επι­θε­τι­κό στρα­τό με καλύ­τε­ρο υλι­κό και τεχνι­κές. Είναι ο τρό­πος να διε­ξά­γεις μιαν επα­νά­στα­ση. Οι αντάρ­τες στη­ρί­ζο­νται στο ηρω­ι­κό πνεύ­μα για να θριαμ­βεύ­σουν πάνω στα μοντέρ­να όπλα, απο­φεύ­γο­ντας τον εχθρό, όταν είναι ισχυ­ρό­τε­ρος και χτυ­πώ­ντας τον όταν είναι ασθε­νέ­στε­ρος. Αλλο­τε σκορ­πί­ζο­ντας, άλλο­τε ανα­σχη­μα­τι­ζό­με­νοι, άλλο­τε φθεί­ρο­ντας, άλλο­τε εξο­ντώ­νο­ντας τον εχθρό, είναι απο­φα­σι­σμέ­νοι να πολε­μά­νε παντού, έτσι που, οπου­δή­πο­τε και αν πηγαί­νει ο εχθρός είναι κατα­πο­ντι­σμέ­νος σε μια θάλασ­σα ένο­πλου λαού που τον χτυ­πά­ει, υπο­σκά­πτο­ντας το ηθι­κό του και εξα­ντλώ­ντας τις δυνά­μεις του»18.
Με αυτήν τη μέθο­δο, ο βιετ­να­μέ­ζι­κος λαός κατά­φε­ρε να φτά­σει έως την τελι­κή σύγκρου­ση με τις γαλ­λι­κές αποι­κιο­κρα­τι­κές δυνά­μεις, στο Ντιεν Μπιεν Φου.

μεγαλώσει στο ίδιο χωριό συναντιούνται στο περίφημο «Μονοπάτι Χο Τσι Μινχ» Απο τις λεγόμενες κρυμμενες φωτογραφίες Associated PressΕχουν μεγα­λώ­σει στο ίδιο χωριό συνα­ντιού­νται στο περί­φη­μο «Μονο­πά­τι Χο-Τσι-Μινχ»
— Απο τις λεγό­με­νες κρυμ­με­νες φωτο­γρα­φί­ες # Associated Press

Οταν το Νοέμ­βρη του 1953 ο στρα­τη­γός Ανρί Ναβάρ διέ­τασ­σε τις γαλ­λι­κές στρα­τιω­τι­κές δυνά­μεις να κατα­λά­βουν το Ντιεν Μπιεν Φου, το έκα­νε για­τί ήθε­λε να προ­λά­βει τα χει­ρό­τε­ρα, να ελέγ­ξει δηλα­δή το ξέσπα­σμα της επα­νά­στα­σης απ’ άκρη σ’ άκρη της Ινδο­κί­νας και ιδιαί­τε­ρα στο Λάος όπου την ίδια χρο­νιά είχε παρα­τη­ρη­θεί επέ­κτα­ση της δρά­σης των δυνά­με­ων του Γκιαπ. Κι όπως συμ­βαί­νει με όλες τις κινή­σεις απελ­πι­σί­ας, το κλεί­σι­μο ενός ρήγ­μα­τος δημιουρ­γού­σε πολ­λα­πλά­σια. Το Ντιεν Μπιεν Φου βρι­σκό­ταν βαθιά μέσα στην περιο­χή ελέγ­χου του Βιετ Μιν, σφη­νω­μέ­νο στην κύρια γραμ­μή ανε­φο­δια­σμού των ανταρ­τών από την Κίνα. Ηταν μια ελκυ­στι­κή στρα­τιω­τι­κή θέση, διέ­θε­τε αερο­δρό­μιο το οποίο είχαν κατα­σκευά­σει οι Ιάπω­νες, αλλά ταυ­τό­χρο­να είχε το μειο­νέ­κτη­μα ότι απεί­χε λιγό­τε­ρο από 160 χλμ. από την κινε­ζι­κή μεθό­ριο και περισ­σό­τε­ρο από 300 χλμ. από τις βάσεις ανε­φο­δια­σμού των Γάλ­λων. Ετσι, ο ανε­φο­δια­σμός θα γινό­ταν από τον αέρα, αλλά με εξά­ντλη­ση της ακτί­νας δρά­σης των αερο­πλά­νων19. Το απο­τέ­λε­σμα ήταν αντί το Ντιεν Μπιεν Φου να γίνει ο τάφος των ανταρ­τών να μετα­τρα­πεί σε τάφο της γαλ­λι­κής αποικιοκρατίας.

Οι δυνά­μεις του Γκιαπ ξεκί­νη­σαν την αντε­πί­θε­ση στο Ντιεν Μπιεν Φου από τα τέλη του 1953 και μέσα από έναν διαρ­κή πόλε­μο φθο­ράς, στις 7 Μάη του 1954, συνέ­τρι­ψαν το γαλ­λι­κό στρα­τό. Οι συνε­χείς ρίψεις Γάλ­λων αλε­ξι­πτω­τι­στών απλώς πλή­θαι­ναν τις απώ­λειες της γαλ­λι­κής πλευ­ράς. Η εικό­να που δίνει στην περι­γρα­φή του ο Ρεϊ­μόν Καρ­τιέ είναι συγκλο­νι­στι­κή20: «Το πυρο­βο­λι­κό των Βιετ σωπαί­νει. Ο θόρυ­βος που ακού­γε­ται ύστε­ρα θα μεί­νει για πάντα στη μνή­μη των ηττη­μέ­νων. Είναι τα πατή­μα­τα μέσα στη λάσπη χιλιά­δων πελ­μά­των, που πλημ­μυ­ρί­ζουν το ερει­πω­μέ­νο στρα­τό­πε­δο και συγκλί­νουν προς το αμπρί του στρα­τη­γού. Είναι 5 το από­γευ­μα. Κάθε αντί­στα­ση έχει στα­μα­τή­σει. Οι πιο περή­φα­νοι στρα­τιώ­τες του γαλ­λι­κού στρα­τού …παρα­δί­δο­νται. Οι στρα­τιώ­τες του Λαλάντ θα βρουν το δρό­μο της εξό­δου απο­κλει­σμέ­νο και θα παρα­δο­θούν. Σκορ­πι­σμέ­νοι στον πυθ­μέ­να του Ντιεν Μπιεν Φου, 60.000 αλε­ξί­πτω­τα σχη­μα­τί­ζουν ένα πελώ­ριο άσπρο σάβανο».

Σαν απο­τέ­λε­σμα της νίκης του βιετ­να­μέ­ζι­κου λαού, ήρθαν οι συμ­φω­νί­ες για την Ινδο­κί­να, που υπο­γρά­φη­καν στις 20 Ιού­λη του 1954 στη Γενεύη, που καθό­ρι­σαν ως δια­χω­ρι­στι­κή γραμ­μή ανά­με­σα στις αντι­μα­χό­με­νες πλευ­ρές τον 17ο παράλ­λη­λο. Το Βιετ­νάμ χωρι­ζό­ταν σε Βόρειο και Νότιο, αλλά αυτός ο δια­χω­ρι­σμός, οι συμ­φω­νί­ες προ­έ­βλε­παν ότι θα είναι προ­σω­ρι­νός κι ότι η χώρα σύντο­μα θα συνε­νω­νό­ταν. Για να συμ­βεί όμως αυτό, χρειά­στη­κε νέος αγώ­νας του βιετ­να­μέ­ζι­κου λαού έως το 1975, αυτή τη φορά ενα­ντί­ον των ΗΠΑ, που είχαν έρθει να αντι­κα­τα­στή­σουν την ηττη­μέ­νη Γαλλία.

1 Ρεϊ­μόν Καρ­τιέ: «Μετα­πο­λε­μι­κή Παγκό­σμιος Ιστο­ρία», εκδό­σεις «Πάπυ­ρος», ΒΙΠΕΡ, τόμος 5ος, σελ. 104
2 στο ίδιο, σελ. 104–105
3 Ακα­δη­μία Επι­στη­μών ΕΣΣΔ: «Παγκό­σμια Ιστο­ρία», εκδό­σεις «Μέλισ­σα», τόμος ΣΤ2, σελ. 825.
4 Ακα­δη­μία Επι­στη­μών ΕΣΣΔ: «Παγκό­σμια Ιστο­ρία», εκδό­σεις «Μέλισ­σα», τόμος Ζ1, σελ. 127–128.
5 Λουί Σορέλ: «Η Ινδο­κί­να υπό τους Γάλ­λους», στο ΠΑΡΝΕΛ: «Ιστο­ρία του 20ού αιώ­να», εκδό­σεις «Χρυ­σός Τύπος», τόμος 1ος, σελ. 316
6 Β. Ι. Λένιν: «Πόλε­μος και Επα­νά­στα­ση», «Απα­ντα», τόμος 32, εκδό­σεις ΣΕ, σελ. 88
7 «Η Επο­ποι­ία του Βιετ­να­μέ­ζι­κου λαού — Σύντο­μη ιστο­ρία του Κόμ­μα­τος των Εργα­ζο­μέ­νων του Βιετ­νάμ», εκδό­σεις «Τύμ­φη», Αθή­να 1978, σελ. 11
8 Stelio Marchese: «Η επα­νά­στα­ση του Βιετ­νάμ», στο πολύ­το­μο έργο «Ιστο­ρία των Επα­να­στά­σε­ων», εκδό­σεις ΑΚΜΗ, τόμος 1ος, σελ. 60
9 Stelio Marchese, στο ίδιο, σελ. 60
10 «Η Επο­ποι­ία του Βιετ­να­μέ­ζι­κου λαού — Σύντο­μη ιστο­ρία του Κόμ­μα­τος των Εργα­ζο­μέ­νων του Βιετ­νάμ», εκδό­σεις «Τύμ­φη», Αθή­να 1978, σελ. 13
11 Stelio Marchese, στο ίδιο, σελ. 77–78
12 Ακα­δη­μία Επι­στη­μών ΕΣΣΔ: «Παγκό­σμια Ιστο­ρία», εκδό­σεις «Μέλισ­σα», τόμος, Θ1-Θ2, σελ. 373
13 Α. Σ. Βορό­νιν: «Ο αγώ­νας του βιετ­να­μι­κού λαού για ανε­ξαρ­τη­σία, ενό­τη­τα και σοσια­λι­σμό», Εκδό­σεις ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ, σελ. 8
14 Ακα­δη­μία Επι­στη­μών ΕΣΣΔ: «Παγκό­σμια Ιστο­ρία», εκδό­σεις «Μέλισ­σα», τόμος, Ι1- Ι2, σελ. 777–778
15 David Horowitz: «Από τη Γιάλ­τα στο Βιετ­νάμ», εκδό­σεις «Κάλ­βος», σελ. 200.
16 Νίκου Ψυρού­κη: «Ιστο­ρία της Αποι­κιο­κρα­τί­ας», εκδό­σεις «Επι­και­ρό­τη­τα», τόμος Στ’, σελ. 383
17 Stelio Marchese, στο ίδιο, σελ. 83
18 Robert Taber: «Θεω­ρία και πρα­κτι­κή του ανταρ­το­πό­λε­μου — Ο ”πόλε­μος του ψύλ­λου”», εκδό­σεις «Κάλ­βος», σελ. 72
19 Αλι­στερ Χορν: «Ντιεν Μπιεν Φου», στο ΠΑΡΝΕΛ: «Ιστο­ρία του 20ού αιώ­να», εκδό­σεις «Χρυ­σός Τύπος», τόμος 6ος σελ. 2.262.
20 Ρεϊ­μόν Καρ­τιέ, στο ίδιο, σελ. 153–154.

Σσ.
Πηγές – με πολ­λή προ­σο­χή History.comBritannica.com, για­τί παρου­σιά­ζο­νται συχνά τα γεγο­νό­τα επι­λε­κτι­κά και δια­στρε­βλω­μέ­να, καλό το άρθρο της Καθη­με­ρι­νής (κ. Σοφία Παπα­στάμ­κου ιστο­ρι­κός στα αρχεία της Bibliothèque de documentation internationale contemporaine, στη Nanterre της Γαλ­λί­ας) …προ­τι­μή­στε Ριζο­σπά­στη+902

Geneviève de Galard ο γλυκός άγγελος του Ντιεν Μπιεν ΦουΟ αστι­κός τύπος της επο­χής αντί για το Βατερ­λό του ιμπε­ρια­λι­σμού είδε
…την Geneviève de Galard τον «γλυ­κό άγγε­λο» του Ντιεν Μπιεν Φου

Δεί­τε –μετα­ξύ άλλων
(ο Έλλη­νας βιετ­κόνγκ θυμά­ται) Αφιέ­ρω­μα Ριζοσπάστη
902 Αφιέ­ρω­μα στον Βιετ­να­μέ­ζο Στρα­τη­γό Γκιαπ

Ελληνας βιετκόνγκ Νίκος ΣαραντίδηςΟ Έλλη­νας βιετ­κόνγκ Νίκος Σαραντίδης

Η συνέ­χεια, λίγο-πολύ γνω­στή, με πολύ­τι­μα μαθή­μα­τα ιστορίας

30-Απρ-1975. Το ραδιό­φω­νο στο Ανόι μετα­δί­δει ότι τα τανκ των Βιετ­κόνγκ ισο­πέ­δω­σαν τις πύλες και εισέ­βα­λαν στο Προ­ε­δρι­κό Μέγα­ρο στη Σαϊ­γκόν, την πρω­τεύ­ου­σα του Νοτί­ου Βιετνάμ.
8.00 πμ. Ο πρε­σβευ­τής των ΗΠΑ Graham A. Martin, αφού δίπλω­σε την αστε­ρό­εσ­σα και την έβα­λε στη βαλί­τσα του, κατευ­θύν­θη­κε στην ταρά­τσα του κτι­ρί­ου της πρε­σβεί­ας, όπου τον περί­με­νε, για να τον πάρει μακριά, ένα ελι­κό­πτε­ρο της «Air America».
Μια ώρα αργό­τε­ρα, τον ίδιο δρό­μο με τον πρε­σβευ­τή ακο­λού­θη­σαν και οι τελευ­ταί­οι 125 Αμε­ρι­κα­νοί που βρί­σκο­νταν στην πόλη. Δεν είχαν άλλη διέξοδο.

Saigon Surrenders 1Απελ­πι­σμέ­νοι Αμε­ρι­κα­νοί προ­σπα­θού­σαν να γαν­τζω­θούν από το τελευ­ταίο ελι­κό­πτε­ρο που εγκα­τέ­λει­πε το Νχα-Τρανγκ, οι τελευ­ταί­οι πεζο­ναύ­τες απο­χω­ρού­σαν με εξευ­τε­λι­στι­κό τρό­πο από τη στέ­γη της αμε­ρι­κα­νι­κής πρε­σβεί­ας στη Σαϊ­γκόν, την ώρα που το πλή­θος ετοι­μα­ζό­ταν να εισβά­λει στο κτί­ριο. Χρειά­στη­καν ακό­μη δύο μήνες για πέσει και να απο­μα­κρυν­θεί ορι­στι­κά η κυβέρ­νη­ση — μαριο­νέ­τα των ΗΠΑ του Νοτί­ου Βιετ­νάμ, να ολο­κλη­ρω­θεί η νίκη των Βιετ­κόνγκ και επι­τέ­λους η χώρα να ενω­θεί, να απο­τε­λέ­σει μία και ομο­ού­σια κρα­τι­κή οντό­τη­τα — μία σοσια­λι­στι­κή οντό­τη­τα.

Εντού­τοις, αυτή η ημε­ρο­μη­νία, 30ή Απρι­λί­ου, σημα­το­δο­τεί επί της ουσί­ας το τέλος του πολέ­μου, της νίκης ενός απο­φα­σι­σμέ­νου και γεμά­του ιδα­νι­κά λαού ενά­ντια σε μία υπερ­δύ­να­μη όπως οι Ηνω­μέ­νες Πολιτείες.
Η 30ή Απρι­λί­ου 1975 σημα­το­δο­τεί τη μεγα­λύ­τε­ρη στρα­τιω­τι­κή και πολι­τι­κή ήττα που γνώ­ρι­σαν ποτέ οι ΗΠΑ, που γονά­τι­σαν απο­κα­μω­μέ­νες και κάθι­δρες μπρο­στά στη λιλι­πού­τεια χώρα.

Μαθήματα νίκης

Περί­που τρία εκα­τομ­μύ­ρια Βιετ­να­μέ­ζων έχα­σαν τη ζωή τους, εκα­τομ­μύ­ρια θρυμ­μα­τι­σμέ­να σώμα­τα και ψυχές επέ­ζη­σαν αυτής της σφα­γής των αθώ­ων, αυτού του μακρο­χρό­νιου πολέμου.
Εκα­τομ­μύ­ρια εκτά­ρια δασών ακό­μη σε κατά­στα­ση συνα­γερ­μού εξαι­τί­ας των τόνων χημι­κών και τοξι­κών που ρίχτη­καν από τις αμε­ρι­κα­νι­κές δυνά­μεις. Από εκεί­νη τη στιγ­μή και εξαι­τί­ας της μόλυν­σης, ανή­κε­στος βλά­βη του φυσι­κού πλού­του, χιλιά­δες παι­διά, γενιές ολό­κλη­ρες έχουν γεν­νη­θεί με ανω­μα­λί­ες και υπο­φέ­ρουν από ασθέ­νειες που οφεί­λο­νται στη μόλυν­ση από τα χημικά.

Είκο­σι πέντε χρό­νια μετά το τέλος, ένας εκ των ηγε­τών αυτής της νίκης του λαού του Βιετ­νάμ, ο στρα­τη­γός Βο Νγκιέν Γκιαπ, μιλώ­ντας προς τους δημο­σιο­γρά­φους κατά τη διάρ­κεια των εορ­τα­στι­κών εκδη­λώ­σε­ων, θα τονί­σει: «Σε λίγο θα γίνω εκα­τό χρο­νών, αλλά το κομ­μου­νι­στι­κό ηθι­κό και πνεύ­μα παρα­μέ­νει αναλ­λοί­ω­το, ακρι­βώς όπως ήμουν νέος».
Ο στρα­τη­γός Γκιαπ ήταν απο­λύ­τως ξεκά­θα­ρος, ότι αυτή η νίκη θα μπο­ρού­σε εύκο­λα να μετα­τρα­πεί σε ήττα αν οι δυνά­μεις των Βιετ­κόνγκ είχαν προ­σπα­θή­σει να πολε­μή­σουν κατά μέτω­πο, ένας προς έναν, ένα εχθρό που ήταν κατά πολύ καλύ­τε­ρα εξο­πλι­σμέ­νος, με τα βομ­βαρ­δι­στι­κά «Β52» να συν­δρά­μουν το έργο των επί­γειων δυνά­με­ών τους. «Επρε­πε να χρη­σι­μο­ποι­ή­σου­με το μικρό ενά­ντια του μεγά­λου, απαρ­χιω­μέ­να όπλα κατά σύγ­χρο­νων. Σε έναν πόλε­μο, άνθρω­ποι και όπλα, έχουν όλα την ίδια σημα­σία, Στο τέλος, ήταν ο ανθρώ­πι­νος παρά­γο­ντας που σημα­το­δό­τη­σε τη νίκη» θα τονί­σει ο στρα­τη­γός που θα τη χαρα­κτη­ρί­σει ως «από­λυ­τη και ολο­κλη­ρω­τι­κή νίκη του λαού του Βιετ­νάμ ενά­ντια στους δυτι­κούς ιμπε­ρια­λι­στές».
Ο στρα­τη­γός Γκιάπ γνω­ρί­ζει ότι μία ολό­κλη­ρη γενιά γεν­νή­θη­κε και ενη­λι­κιώ­θη­κε — καθώς και οι επό­με­νες που ακο­λού­θη­σαν και θα ακο­λου­θή­σουν — χωρίς να γνω­ρί­σει τον τρό­μο και τις θηριω­δί­ες αυτού του πολέ­μου, που γνώ­ρι­σαν οι γονείς τους, εξαι­τί­ας της δικής τους νίκης.

Μαθήματα αντίδρασης

Ανά­λο­γα, ακό­μη και η νέα γενιά των Αμε­ρι­κα­νών δυσκο­λεύ­ε­ται να πιστέ­ψει εκεί­νες τις εικό­νες, τη στιγ­μή που η αμε­ρι­κα­νι­κή κοι­νω­νία δεί­χνει — και του χρό­νου βοη­θού­ντος — να έχει ξεπε­ρά­σει τα φαντά­σμα­τα που την κυνη­γού­σαν, δεί­χνει να έχει επου­λώ­σει τις πλη­γές, δεί­χνει να έχει περι­πέ­σει στη λήθη.
Όμως δεν ήταν έτσι. Η φρί­κη είχε χτυ­πή­σει όμως και την πόρ­τα των ίδιων των Αμε­ρι­κα­νών, ασχέ­τως αν τους χώρι­ζαν πολ­λές χιλιά­δες μανι­σμέ­να ναυ­τι­κά μίλια του Ειρηνικού.
Περισ­σό­τε­ροι από 58.000 Αμε­ρι­κα­νοί άφη­σαν την τελευ­ταία τους πνοή μέσα στις ζού­γκλες του Βιετ­νάμ.
Δεκά­δες χιλιά­δες –όσοι είναι ακό­μη ζωντα­νοί, παρα­μέ­νουν μισό­τρε­λοι ακό­μη και από­βλη­τοι, φυσι­κά από την αμε­ρι­κα­νι­κή κοι­νω­νία στην οποία δεν μπό­ρε­σαν ποτέ να εντα­χθούν ξανά.
Δεκά­δες χιλιά­δες εξα­κο­λου­θούν ακό­μη να θυμού­νται την απί­στευ­τη βία στο Κεντ και τους δολο­φο­νη­μέ­νους εξε­γερ­μέ­νους φοι­τη­τές και τη βαρ­βα­ρό­τη­τα των αστυ­νο­μι­κών δυνά­με­ων μπρο­στά στη Grosvenor Square το 1968.
Οι ΗΠΑ έτρι­ζαν συθέ­με­λα από τη σφο­δρό­τη­τα των αντι­δρά­σε­ων της σταυ­ρο­φο­ρί­ας κατά των Ηνω­μέ­νων Πολι­τειών κατά πρώ­το λόγο, αλλά επί­σης κατά του ρατσι­σμού, του ιμπε­ρια­λι­σμού, του κατα­να­λω­τι­σμού και του πολέ­μου εν γένει.

Οι εικό­νες δεκά­δων χιλιά­δων δια­δη­λω­τών έξω από το Λευ­κό Οίκο ήταν εκεί­νες που έπει­σαν τελι­κά –τότε τον Νίξον πως πρέ­πει να βρε­θεί ένας τρό­πος να απε­μπλα­κεί η χώρα του από τον πόλε­μο με όσο το δυνα­τόν μεγα­λύ­τε­ρη αξιο­πρέ­πεια. Την αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κή και αντι­πο­λε­μι­κή σκυ­τά­λη πήραν στη συνέ­χεια οι φοι­τη­τές της Ευρώ­πης. Το Βιετ­νάμ είχε ενώ­σει ολό­κλη­ρη τη νεο­λαία της ανθρω­πό­τη­τας. Κανέ­να άλλο γεγο­νός έκτο­τε δεν είχε την ίδια δύνα­μη και την ίδια απή­χη­ση. Ο πόλε­μος αυτός ήταν μια κατα­στρο­φή για τις Ηνω­μέ­νες Πολι­τεί­ες, ο μονα­δι­κός πόλε­μος τον οποίο έχει χάσει, μέχρι στιγ­μής. Ο πόλε­μος εκεί­νος κατέ­στρε­ψε έναν Πρό­ε­δρο και ξεσή­κω­σε μια ολό­κλη­ρη γενιά.

Μαθήματα στρατηγικής

Σε ένα τομέα που κανείς εκ των Αμε­ρι­κα­νών δε δεί­χνει να έχει ξεχά­σει τα μαθή­μα­τα του Βιετ­νάμ, είναι ο στρα­τιω­τι­κός. Το νέο δόγ­μα της χώρας, που εφαρ­μό­στη­κε μετά για πρώ­τη φορά στον πόλε­μο κατά του Ιράκ με εφαρ­μο­γή, τότε της Νέας Τάξης Πραγ­μά­των, απο­τε­λεί­ται από τρία μέρη: χρή­ση μεγά­λης στρα­τιω­τι­κής δύνα­μης, μηδε­νι­κές απώ­λειες και μέρι­μνα ώστε να απο­φεύ­γε­ται η παρά­τα­ση του πολέ­μου. Ποτέ ξανά –έτσι νομί­ζει, δε θα επι­τρέ­ψει η Αμε­ρι­κή στον εαυ­τό της να εμπλα­κεί σε έναν παρα­τε­τα­μέ­νο και χωρίς διέ­ξο­δο πόλε­μο, όπου τα «αγό­ρια» της — που η ζωή τους τιμά­ται πολύ περισ­σό­τε­ρο — σκο­τώ­νο­νται παρό­λο που δεν απει­λεί­ται άμε­σα η εθνι­κή της ασφάλεια.
Οσον αφο­ρά τους Αμε­ρι­κα­νούς πολι­τι­κούς, το 1994 ο Κλί­ντον ήρε το εμπο­ρι­κό εμπάρ­γκο της χώρας του και ένα χρό­νο αργό­τε­ρα, τον Ιού­νη του 1995, απο­κα­τέ­στη­σε τις διπλω­μα­τι­κές σχέ­σεις με το Βιετ­νάμ.
Κάποια στιγ­μή μπο­ρεί και θα πατή­σει το χώμα του Βιετ­νάμ πρό­ε­δρος των ΗΠΑ (ο Μπάι­ντεν;) όχι όπως το 1969, όταν ο Νίξον είχε μετα­βεί στη χώρα για να απευ­θύ­νει έναν τονω­τι­κό λόγο στους στρα­τιώ­τες του (και «έφα­γε πόρ­τα», αλλά για εμπο­ρι­κή (και όχι μόνο) συνερ­γα­σία με το Βιετ­νάμ του σήμε­ρα η. Ωστό­σο, ο υπουρ­γός Αμυ­νας Γουί­λιαμ Κοέν, που πρό­σφα­τα επι­σκέ­φτη­κε το Βιετ­νάμ, «ποί­η­σε την νήσ­σαν» όταν οι Βιετ­να­μέ­ζοι αξιω­μα­τού­χοι ανα­φέρ­θη­καν στο ακαν­θώ­δες ζήτη­μα των πολε­μι­κών απο­ζη­μιώ­σε­ων, αν και συνο­μι­λί­ες συνε­χί­ζουν να διε­ξά­γο­νται για κοι­νές έρευ­νες σε σχέ­ση με τις συνέ­πειες του «Agent Orange» και άλλων τοξι­κών απο­ψί­λω­σης που έρι­ξαν τα αμε­ρι­κα­νι­κά στρα­τιω­τι­κά αερο­σκά­φη για να αντι­με­τω­πί­σουν τις δυνά­μεις των Βιετκόνγκ.αγορές του Βιετνάμ είναι στα must do

Το Βιετνάμ σήμερα

Τον Ιού­λη του 2016 πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε επί­ση­μη επί­σκε­ψη-συνά­ντη­ση στη Σοσια­λι­στι­κή Δημο­κρα­τία του Βιετ­νάμ αντι­προ­σω­πεί­ας του ΚΚΕ, με επι­κε­φα­λής της τον ΓΓ της ΚΕ του Κόμ­μα­τος Δημή­τρη Κου­τσού­μπα, μετά από πρό­σκλη­ση του ΓΓ της Κεντρι­κής Επι­τρο­πής και της ηγε­σί­ας του Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος Βιετνάμ.
Στην αντι­προ­σω­πεία συμ­με­τέ­χουν επί­σης ο Δημή­τρης Αρβα­νι­τά­κης, μέλος του ΠΓ της ΚΕ, ο Γιάν­νης Γκιό­κας, μέλος της ΚΕ και βου­λευ­τής και ο Γιώρ­γος Ελτα­χήρ, μέλος της Συντα­κτι­κής Επι­τρο­πής του «Ριζο­σπά­στη».

Ο Δ. Κου­τσού­μπας ανα­φέρ­θη­κε στον αγώ­να που πρέ­πει να δίνει κάθε Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα στη χώρα του, επι­ση­μαί­νο­ντας ταυ­τό­χρο­να ότι οι δια­φο­ρές στις προ­σεγ­γί­σεις και από­ψεις Κομ­μου­νι­στι­κών Κομ­μά­των πάνω στα ζητή­μα­τα της στρα­τη­γι­κής και της οικο­νο­μί­ας δε θα πρέ­πει να γίνο­νται εμπό­διο στη συζή­τη­ση μετα­ξύ τους, στην ανταλ­λα­γή από­ψε­ων και σκέψεων.Βιετνάμ συνάντηση με Nguyen Thi Thanh

Σε ένα τέτοιο πλαί­σιο και καθώς, όπως τόνι­σε, παρά τις ανα­τρο­πές το 1991 στην ΕΣΣΔ και τις σοσια­λι­στι­κές χώρες στην Ανα­το­λι­κή Ευρώ­πη, ο σοσια­λι­σμός είναι επί­και­ρος και ανα­γκαί­ος όσο ποτέ, όπως και η ανά­γκη τα Κομ­μου­νι­στι­κά Κόμ­μα­τα να παλεύ­ουν πάση θυσία σε αυτήν την κατεύ­θυν­ση, ο Δ. Κου­τσού­μπας έθε­σε ορι­σμέ­να ερω­τή­μα­τα — προ­βλη­μα­τι­σμούς προς τα στε­λέ­χη του ΚΚ Βιετνάμ:
Πρώ­τον, η πολι­τι­κή του «ανοίγ­μα­τος» στην οικο­νο­μία της αγο­ράς, των ιδιω­τι­κών επεν­δύ­σε­ων, της εισό­δου ξένου κεφα­λαί­ου κ.ο.κ. δεν δημιουρ­γεί και ενι­σχύ­ει μια ταξι­κή δια­στρω­μά­τω­ση; Δεν δημιουρ­γεί τμή­μα­τα αστι­κής τάξης τα οποία θα θελή­σουν να εκφρα­στούν και σε πολι­τι­κό επί­πε­δο, μέσω κομ­μά­των και σε τελι­κή ανά­λυ­ση να κατα­κτή­σουν την πολι­τι­κή εξου­σία, για να εξυ­πη­ρε­τή­σουν τα συμ­φέ­ρο­ντά τους (είτε τα συμ­φέ­ρο­ντα των χωρών τους σε ό,τι αφο­ρά το ξένο κεφάλαιο);
Δεύ­τε­ρον, πώς μπο­ρεί το ΚΚ Βιετ­νάμ και το εργα­τι­κό κρά­τος να προ­στα­τέ­ψουν τα εργα­τι­κά συμ­φέ­ρο­ντα, τα δικαιώ­μα­τα των εργα­ζο­μέ­νων στους τόπους δου­λειάς, στις ιδιω­τι­κές επι­χει­ρή­σεις, δεδο­μέ­νου ότι ο ρόλος του κεφα­λαί­ου είναι να εκμε­ταλ­λεύ­ε­ται την εργα­τι­κή δύνα­μη επι­διώ­κο­ντας το μέγι­στο δυνα­τό κέρδος;
Και τέλος, τρί­τον — αν και υπάρ­χουν βέβαια και άλλα ερω­τή­μα­τα, όπως σημεί­ω­σε — δεδο­μέ­νου ότι η καπι­τα­λι­στι­κή ανά­πτυ­ξη πάντα ακο­λου­θεί­ται από την εκδή­λω­ση κρί­σης, τι κάνει το Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα της χώρας να πιστεύ­ει ότι τους σημε­ρι­νούς υψη­λούς ρυθ­μούς ανά­πτυ­ξης δε θα ακο­λου­θή­σει ένας νέος κύκλος κρίσης;

Απα­ντώ­ντας στα παρα­πά­νω, ο αντι­πρό­ε­δρος της Οικο­νο­μι­κής Επι­τρο­πής του ΚΚ Βιετ­νάμ ανα­γνώ­ρι­σε το βάσι­μο χαρα­κτή­ρα όλων αυτών των προ­βλη­μα­τι­σμών και την άμε­ση σχέ­ση που έχουν με την οικο­νο­μι­κή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα της χώρας.
Ανα­λύ­ο­ντας τις θέσεις του ΚΚ Βιετ­νάμ, ανα­φέρ­θη­κε στη γραμ­μή της «ανα­νέ­ω­σης» που αυτό έχει υιο­θε­τή­σει από το 1986, όπως και στο μοντέ­λο της «οικο­νο­μί­ας της αγο­ράς σοσια­λι­στι­κού προ­σα­να­το­λι­σμού» (σσ. κατά τα πρό­τυ­πα του ΚΚ Κίνας), το οποίο επι­βε­βαιώ­θη­κε ως κατευ­θυ­ντή­ρια γραμ­μή και στο πρό­σφα­το 12ο Συνέ­δριο του ΚΚ της χώρας.

Σε ό,τι αφο­ρά το ρόλο των καπι­τα­λι­στι­κών σχέ­σε­ων και του ξένου κεφα­λαί­ου στο Βιετ­νάμ, σημεί­ω­σε ότι το ποσο­στό ΑΕΠ που προ­έρ­χε­ται από τις ιδιω­τι­κές επι­χει­ρή­σεις και τις Άμε­σες Ξένες Επεν­δύ­σεις, ανέρ­χε­ται πλέ­ον σε πάνω από 50% του συνο­λι­κού ΑΕΠ της χώρας, με τον ιδιω­τι­κό τομέα να παί­ζει έναν ολο­έ­να αυξα­νό­με­νο πολι­τι­κό και οικο­νο­μι­κό ρόλο.
Σ’ ένα τέτοιο πλαί­σιο, σημεί­ω­σε, το ΚΚ Βιετ­νάμ προ­χω­ρά σε συνε­χείς ανα­νε­ώ­σεις και μεταρ­ρυθ­μί­σεις ώστε να δια­τη­ρη­θεί ο ηγε­τι­κός του ρόλος στην κοι­νω­νία και την οικο­νο­μία, (;) ενώ ως ένα στοι­χείο αυτών των αλλα­γών ανέ­φε­ρε το γεγο­νός ότι το ΚΚ ενθαρ­ρύ­νει τους ιδιο­κτή­τες ιδιω­τι­κών επι­χει­ρή­σε­ων να γίνουν μέλη του Κόμ­μα­τος (sic!).

Σε ό,τι αφο­ρά την «οικο­νο­μία της αγο­ράς σοσια­λι­στι­κού προ­σα­να­το­λι­σμού», ανέ­φε­ρε ότι στα πλαί­σιά της οι σχέ­σεις μετα­ξύ αστι­κής και εργα­τι­κής τάξης πρέ­πει να υπα­κούν στους νόμους της αγο­ράς, σε συν­δυα­σμό και με τους εργα­τι­κούς, συν­δι­κα­λι­στι­κούς και ασφα­λι­στι­κούς νόμους, οι οποί­οι ορί­ζουν, μετα­ξύ άλλων, τον κατώ­τα­το μισθό, τις εργο­δο­τι­κές ασφα­λι­στι­κές εισφο­ρές κ.ο.κ. και είναι, όπως είπε, σύμ­φω­νοι με το διε­θνές δίκαιο και τα χαρα­κτη­ρι­στι­κά της βιετ­να­μέ­ζι­κης οικονομίας.
Ανα­φέρ­θη­κε, επί­σης, σε σχέ­δια του βιετ­να­μέ­ζι­κου κρά­τους στους τομείς της στέ­γα­σης, της υγεί­ας, της εκπαί­δευ­σης κ.ά., καθώς και για προ­γράμ­μα­τα μεί­ω­σης της φτώχειας.
Τέλος, σε ό,τι αφο­ρά το τελευ­ταίο ερώ­τη­μα, το στέ­λε­χος του ΚΚ Βιετ­νάμ παρέ­θε­σε μια σει­ρά χαρα­κτη­ρι­στι­κά στοι­χεία για την άμε­ση δια­σύν­δε­ση της βιετ­να­μέ­ζι­κης οικο­νο­μί­ας με τη διε­θνή καπι­τα­λι­στι­κή οικο­νο­μία. Μετα­ξύ άλλων, ανέ­φε­ρε ότι οι Άμε­σες Ξένες Επεν­δύ­σεις (ΑΞΕ) απο­τε­λούν το 20% των συνο­λι­κών επεν­δύ­σε­ων της χώρας, οι εξα­γω­γές που προ­έρ­χο­νται από τις ΑΞΕ απο­τε­λούν το 70% των συνο­λι­κών εξα­γω­γών, το Βιετ­νάμ συμ­με­τέ­χει σε 11 διε­θνείς και δια­κρα­τι­κές συμ­φω­νί­ες ελεύ­θε­ρου εμπο­ρί­ου.

Πηγή & περισ­σό­τε­ρα (Φωτο-Βίντεο κλπ) εδώ

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο