Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Ορισμένα συμπεράσματα από τη μάχη για ανασύνταξη του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος

Βασι­κό ζήτη­μα που βάζου­με στη συζή­τη­ση στο τρί­το κεί­με­νο των Θέσε­ων είναι η κατά­στα­ση στο εργα­τι­κό συν­δι­κα­λι­στι­κό κίνη­μα σήμε­ρα, η συμ­με­το­χή στην ταξι­κή πάλη, συμπε­ρά­σμα­τα από τους αγώ­νες, τις προ­σπά­θειες να δημιουρ­γη­θούν πρω­το­πό­ρες εστί­ες αντί­στα­σης και διεκ­δί­κη­σης στους χώρους δου­λειάς, συνο­λι­κά την πορεία ανα­σύ­ντα­ξης του κινήματος.

Η πολι­τι­κή των αστι­κών κυβερ­νή­σε­ων καθώς και οι συνο­λι­κές εξε­λί­ξεις στην καπι­τα­λι­στι­κή οικο­νο­μία έχουν επί­δρα­ση στην κατά­στα­ση της εργα­τι­κής τάξης, στην ενό­τη­τα και τη συνεί­δη­σή της. Ενα μεγά­λο τμή­μα των εργα­ζο­μέ­νων εντά­χθη­κε στην παρα­γω­γή ή πέρα­σε στις παρα­γω­γι­κές ηλι­κί­ες μετά το 2009, δεν έχουν ζήσει όσα δικαιώ­μα­τα και κατα­κτή­σεις υπήρ­χαν πριν από την οικο­νο­μι­κή καπι­τα­λι­στι­κή κρί­ση, πολύ περισ­σό­τε­ρο πριν από την ανα­τρο­πή του σοσια­λι­σμού. Οι μεγά­λες αρνη­τι­κές αλλα­γές έχουν επι­δρά­σει σημα­ντι­κά και στο βαθ­μό οργά­νω­σης της εργα­τι­κής τάξης, δυσκο­λεύ­ουν παρα­πέ­ρα την ανα­ζω­ο­γό­νη­ση των συν­δι­κά­των. Πρέ­πει να υπάρ­χει πλή­ρης συνεί­δη­ση σε αυτό. Δεν τις επι­ση­μαί­νου­με μοιρολατρικά.

Η κατά­στα­ση αυτή δεν είναι καθο­λι­κή και σε καμία περί­πτω­ση ορι­στι­κή. Το ΚΚΕ συνέ­βα­λε στην ανα­σύ­ντα­ξη συν­δι­κά­των, στη δια­παι­δα­γώ­γη­ση μιας νέας γενιάς αγω­νι­στών με γραμ­μή ενά­ντια στους καπι­τα­λι­στές, στο κρά­τος και τους μηχα­νι­σμούς τους, στις ιμπε­ρια­λι­στι­κές συμ­μα­χί­ες τους. Η άσχη­μη κατά­στα­ση θα είχε γενι­κευ­τεί, εάν η δρά­ση του ΚΚΕ, η ολο­κλη­ρω­μέ­νη αντι­πα­ρά­θε­ση με την επε­ξερ­γα­σμέ­νη στρα­τη­γι­κή του κεφα­λαί­ου, η πρω­το­βου­λία του ΚΚΕ για τη συγκρό­τη­ση του ΠΑΜΕ και η δρά­ση του, η οποία έγι­νε για πάνω από δύο δεκα­ε­τί­ες σημείο ανα­φο­ράς για μεγά­λα τμή­μα­τα εργα­ζο­μέ­νων, δεν δια­μόρ­φω­ναν ένα ισχυ­ρό ανάχωμα.

Ο χρό­νος της παν­δη­μί­ας, με την πρω­το­πό­ρα δρά­ση των κομ­μου­νι­στών σε όλα τα μέτω­πα, έδει­ξε ότι έχου­με δια­μορ­φώ­σει μια κρί­σι­μη υπο­δο­μή ως Κόμ­μα και δύνα­μη μέσα στο κίνη­μα για να δώσου­με τη μάχη να αλλά­ξου­με τη σημε­ρι­νή κατά­στα­ση.Το εργα­τι­κό συν­δι­κα­λι­στι­κό κίνη­μα δέχτη­κε την προη­γού­με­νη δεκα­ε­τία ακό­μα μεγα­λύ­τε­ρο πλήγ­μα και στην οργα­νω­τι­κή του υπό­στα­ση και υπο­δο­μή. Ενι­σχύ­θη­καν η απα­ξί­ω­ση της συν­δι­κα­λι­στι­κής οργά­νω­σης, η καλ­λιέρ­γεια της ταξι­κής συνερ­γα­σί­ας, η νόθευ­ση του όποιου ριζο­σπα­στι­σμού άρχι­σε να ανα­πτύσ­σε­ται με την εκδή­λω­ση της καπι­τα­λι­στι­κής κρί­σης το 2009. Η προ­σφο­ρά του ΣΥΡΙΖΑ στο αστι­κό πολι­τι­κό σύστη­μα και η συμ­βο­λή του στην υπο­χώ­ρη­ση του κινή­μα­τος είναι τερά­στιες, ανα­γνω­ρί­ζο­νται καθα­ρά από τις ίδιες τις ενώ­σεις των καπιταλιστών.

Επε­κτά­θη­καν τα φαι­νό­με­να απο­διορ­γά­νω­σης, νοθεί­ας. Δια­μόρ­φω­σαν πιο επι­θε­τι­κή γραμ­μή και πρα­κτι­κή ενά­ντια στις ταξι­κές δυνά­μεις. Σημείο ανα­φο­ράς, μπο­ρού­με να πού­με, ήταν η «κοι­νω­νι­κή συμ­μα­χία» που συγκρό­τη­σε η ΓΣΕΕ με τον ΣΕΒ και τις άλλες εργο­δο­τι­κές οργα­νώ­σεις το Μάη του 2019, με στό­χο τη στή­ρι­ξη της καπι­τα­λι­στι­κής ανά­πτυ­ξης, με υιο­θέ­τη­ση των στό­χων των βιο­μη­χά­νων και άλλων καπι­τα­λι­στών. Και αυτό μετά την απο­δο­χή τριών μνη­μο­νί­ων και εκα­το­ντά­δων αντερ­γα­τι­κών νόμων.

Μια ακό­μα έκφρα­ση αυτού είναι η κατά­πτυ­στη συμπαι­γνία κυβέρ­νη­σης — ΓΣΕΕ — ΣΕΒ να εκφυ­λί­σουν τη φετι­νή Πρω­το­μα­γιά μετα­φέ­ρο­ντας τον γιορ­τα­σμό της για την Τρί­τη μετά το Πάσχα. Η απά­ντη­ση όμως θα δοθεί από τα ταξι­κά συν­δι­κά­τα με τη διορ­γά­νω­ση της Πρω­το­μα­γιά­τι­κης απερ­για­κής συγκέ­ντρω­σης την Πέμ­πτη 6 Μάη.

Αντιμέτωποι με μια μακροχρόνια πορεία εκφυλισμού

Αυτή η κατά­στα­ση είναι απο­τέ­λε­σμα μιας πορεί­ας σε βάθος, στην οποία πρέ­πει να στα­θού­με. Από τη δεκα­ε­τία του ’80 και πολύ πιο επι­θε­τι­κά τη δεκα­ε­τία του ’90, μετά τις αντε­πα­να­στα­τι­κές ανα­τρο­πές στις χώρες που οικο­δο­μού­σαν σοσια­λι­σμό, ανα­πτύ­χθη­κε ολο­μέ­τω­πη επί­θε­ση σε ιδε­ο­λο­γι­κό — πολι­τι­κό — οργα­νω­τι­κό επί­πε­δο για την πλή­ρη ενσω­μά­τω­ση του εργα­τι­κού συν­δι­κα­λι­στι­κού κινή­μα­τος, για την απο­δο­χή από μέρους των εργα­ζο­μέ­νων και των συν­δι­κά­των τους, των οργα­νώ­σε­ών τους ως δικών τους στό­χων των στό­χων του κεφα­λαί­ου για την είσο­δο στην ΕΕ και τη Συν­θή­κη του Μάα­στριχτ, την είσο­δο στην ΟΝΕ, την οικο­νο­μι­κή διείσ­δυ­ση των ελλη­νι­κών κεφα­λαί­ων στη Νοτιο­α­να­το­λι­κή Ασία και τα Βαλ­κά­νια, τη στή­ρι­ξη των ιμπε­ρια­λι­στι­κών επεμ­βά­σε­ων και πολέ­μων όπου συμ­με­τεί­χαν οι ελλη­νι­κές κυβερνήσεις.

Δια­μόρ­φω­σαν ξεχω­ρι­στή πολι­τι­κή μισθών για τμή­μα­τα εργα­το­ϋ­παλ­λή­λων σε στρα­τη­γι­κούς τομείς, διέ­θε­σαν εκα­τομ­μύ­ρια στα διά­φο­ρα ευρω­παϊ­κά προ­γράμ­μα­τα, στα ινστι­τού­τα μελε­τών, όπως το ΙΝΕ — ΓΣΕΕ, κ.λπ. Στό­χος να προ­ω­θη­θεί ο «κοι­νω­νι­κός εται­ρι­σμός» ένα­ντι της αρχής της ταξι­κής πάλης, να κυριαρ­χή­σει σε ιδε­ο­λο­γι­κό επί­πε­δο, αλλά και με θεσμούς ενσω­μά­τω­σης, όπως οι «κοι­νω­νι­κοί διά­λο­γοι», η ΟΚΕ, ελλη­νι­κή και ευρω­παϊ­κή και πολ­λά άλλα.

Η γραμ­μή αυτή συνο­πτι­κά απο­τυ­πώ­νε­ται στην κατεύ­θυν­ση μετα­τρο­πής των σωμα­τεί­ων σε «εργα­σια­κά συμ­βού­λια», χωρίς μαζι­κές δια­δι­κα­σί­ες, χωρίς δυνα­τό­τη­τα προ­κή­ρυ­ξης απερ­γί­ας, με περιο­ρι­σμό στη δια­τύ­πω­ση στό­χων πάλης μόνο στα όρια των οικο­νο­μι­κών διεκ­δι­κή­σε­ων από την επιχείρηση.

Για να περ­πα­τή­σει αυτή η στρα­τη­γι­κή ανα­πτύ­χθη­κε ταυ­τό­χρο­να ένα αστι­κό ρεύ­μα «αποϊ­δε­ο­λο­γι­κο­ποί­η­σης» μέσα στα μεγά­λα συν­δι­κά­τα από όλες τις δυνά­μεις των αστι­κών κομ­μά­των και των παρα­τά­ξε­ών τους, την ίδια την εργο­δο­σία, με πρω­το­πό­ρα τη σοσιαλ­δη­μο­κρα­τία, όπως εκφρα­ζό­ταν από τις δυνά­μεις της ΠΑΣΚΕ.

Κάθε ανα­φο­ρά στις επα­να­στα­τι­κές παρα­δό­σεις του εργα­τι­κού κινή­μα­τος, στις στρα­τη­γι­κές επι­διώ­ξεις της αστι­κής τάξης, στους ιμπε­ρια­λι­στι­κούς σχε­δια­σμούς, συστη­μα­τι­κά επι­χει­ρού­νταν να εμφα­νι­στεί ως γρα­φι­κή, ξεπε­ρα­σμέ­νη. Υπήρ­χε μόνο το «εδώ και τώρα», απο­κομ­μέ­νο από το ιστο­ρι­κό φορ­τίο, αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κών, αντι­μο­νο­πω­λια­κών, ριζο­σπα­στι­κών συν­θη­μά­των και διεκ­δι­κή­σε­ων και φυσι­κά απο­κομ­μέ­νο από την προ­ο­πτι­κή, τη διέ­ξο­δο από την καπι­τα­λι­στι­κή βαρ­βα­ρό­τη­τα, από την επί­δρα­ση των κομ­μου­νι­στι­κών ιδεών.

Τη δικιά τους ευθύ­νη γι’ αυτήν την κατά­στα­ση έχουν και οι δυνά­μεις του ρεφορ­μι­σμού — οπορ­του­νι­σμού, που ουσια­στι­κά συμ­βάλ­λουν οι όποιοι εργα­τι­κοί αγώ­νες να απο­κτούν «στε­νό» περιε­χό­με­νο, να βάζουν στο στό­χα­στρο μόνο ορι­σμέ­να στε­λέ­χη των κυβερ­νή­σε­ων (π.χ. υπουρ­γούς), μια συγκε­κρι­μέ­νη πολι­τι­κή δια­χεί­ρι­σης («νεο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμός»), να καλ­λιερ­γούν με τα συν­θή­μα­τά τους τη λογι­κή της κυβερ­νη­τι­κής εναλ­λα­γής και έτσι αντι­κει­με­νι­κά να οδη­γούν στην απο­γο­ή­τευ­ση και τον συμ­βι­βα­σμό, αφού και υπουρ­γοί και κυβερ­νή­σεις, αλλά και τα μοντέ­λα δια­χεί­ρι­σης αλλά­ζουν, αλλά η επί­θε­ση στα εργα­τι­κά δικαιώ­μα­τα όχι μόνο δεν ανα­τρέ­πε­ται αλλά ούτε αμβλύνεται.

Βάζοντας στο επίκεντρο αντικειμενικές δυσκολίες και υποκειμενικές αδυναμίες για την ανάπτυξη των εργατικών αγώνων

Στο τρί­το κεί­με­νο των Θέσε­ων για το 21ο Συνέ­δριο του ΚΚΕ ανοί­γου­με τη συζή­τη­ση και τον προ­βλη­μα­τι­σμό για την κατά­στα­ση στο εργα­τι­κό συν­δι­κα­λι­στι­κό κίνη­μα και τους παρά­γο­ντες που επέ­δρα­σαν. Από τη συζή­τη­ση μέχρι σήμε­ρα φανε­ρώ­νε­ται η ανά­γκη να συνει­δη­το­ποιεί­ται σε βάθος ότι ο στό­χος της ανα­σύ­ντα­ξης του κινή­μα­τος που έχου­με θέσει και παλεύ­ου­με, αφιε­ρώ­νο­ντας τις δυνά­μεις μας, δεν είναι ένα στε­νά οργα­νω­τι­κό ζήτη­μα, ή ζήτη­μα ιεράρ­χη­σης των μετώ­πων πάλης και των αγώ­νων, στους οποί­ους συμ­με­τέ­χου­με και στη συντρι­πτι­κή τους πλειο­ψη­φία πρωτοστατούμε.

Είναι πρώ­τα και κύρια ζήτη­μα περιε­χο­μέ­νου. Εχου­με προσ­διο­ρί­σει το βασι­κό περιε­χό­με­νο της ανα­σύ­ντα­ξης του εργα­τι­κού κινή­μα­τος ως την προ­ε­τοι­μα­σία και ανά­πτυ­ξη της ικα­νό­τη­τας δρά­σης του να αντι­πα­ρα­τε­θεί με απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα και απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τα, σε συμ­μα­χία με τα λαϊ­κά τμή­μα­τα των αυτο­α­πα­σχο­λού­με­νων της πόλης και της υπαί­θρου, ενά­ντια στην ενιαία επε­ξερ­γα­σμέ­νη στρα­τη­γι­κή του κεφα­λαί­ου και της καπι­τα­λι­στι­κής εξουσίας.

Εχου­με συγκε­ντρώ­σει σημα­ντι­κή θετι­κή και αρνη­τι­κή πεί­ρα στην επε­ξερ­γα­σία της τακτι­κής μας, έχου­με δια­μορ­φώ­σει υπο­δο­μή ως Κόμ­μα. Παρα­μέ­νει ζητού­με­νο η αντι­στοί­χι­ση της δρά­σης μας με το στρα­τη­γι­κής σημα­σί­ας καθή­κον της ανα­σύ­ντα­ξης. Και η αντι­στοί­χι­ση απαι­τεί την κατά­κτη­ση ενός ανώ­τε­ρου ιδε­ο­λο­γι­κού πολι­τι­κού επι­πέ­δου παρέμ­βα­σης των κομ­μου­νι­στών μέσα στους εργα­ζό­με­νους και το κίνη­μά τους, οργα­νω­τι­κή δου­λειά με απαι­τή­σεις, που σημαί­νει επε­ξερ­γα­σμέ­νη ολό­πλευ­ρα παρέμ­βα­ση για την οργά­νω­ση μαζών. Δεν χωρά υπο­τί­μη­ση σε αυτά τα καθή­κο­ντα της ιδε­ο­λο­γι­κής δουλειάς.

Από αυτήν την άπο­ψη η ανά­πτυ­ξη των αγώ­νων της εργα­τι­κής τάξης είναι ζήτη­μα που εξαρ­τά­ται από μια σει­ρά συν­δε­δε­μέ­νων παρα­γό­ντων. Τέτοιοι είναι η επί­δρα­ση της γενι­κής πολι­τι­κής κατά­στα­σης, ο βαθ­μός όξυν­σης των προ­βλη­μά­των της εργα­τι­κής τάξης, ο βαθ­μός οργά­νω­σής της, η επί­δρα­ση του Κόμ­μα­τος, η επί­δρα­ση δυνά­με­ων που ηγού­νται στο συν­δι­κα­λι­στι­κό κίνημα.

Αυτούς και άλλους παρά­γο­ντες, όπως ο ρόλος των πολύ­πλο­κων μηχα­νι­σμών της εργο­δο­σί­ας σε χώρους δου­λειάς και κλά­δους, δεν μπο­ρού­με να τους παραγνωρίσουμε.

Το «άμε­σο» είναι και το όχη­μα του εγκλω­βι­σμού που αξιο­ποιούν τα αστι­κά κόμ­μα­τα, συμπιέ­ζο­ντας διαρ­κώς τις λαϊ­κές ανά­γκες με τη λογι­κή του μικρό­τε­ρου κακού, τη λογι­κή να δια­λέ­ξουν οι εργα­ζό­με­νοι τι θα χάσουν. Αυτή η πίε­ση, φυσι­κά, δεν αντι­με­τω­πί­ζε­ται ούτε με άλμα­τα στα «συν­θή­μα­τα» και στα αιτή­μα­τα στο όνο­μα της πολι­τι­κο­ποί­η­σης ή πολύ περισ­σό­τε­ρο με την υπο­χώ­ρη­ση κάτω από τις δυσκο­λί­ες — στην πρά­ξη — από την προ­σπά­θεια οργά­νω­σης της πάλης και τον περιο­ρι­σμό της παρέμ­βα­σής μας σε μια γενι­κή ζύμω­ση. Απαι­τεί επε­ξερ­γα­σμέ­νη παρέμ­βα­ση των δυνά­με­ών μας.

Φυσι­κά και ο ρόλος του Κόμ­μα­τος και μιας εργα­τι­κής πρω­το­πο­ρί­ας, που αλλού λιγό­τε­ρο, αλλού περισ­σό­τε­ρο συμπο­ρεύ­ε­ται με το Κόμ­μα, είναι σημα­ντι­κή προ­ϋ­πό­θε­ση για το ξεκί­νη­μα, τη διε­ξα­γω­γή, την αντο­χή ενός αγώνα.

Περί «μικρών» και «μεγάλων» αγώνων

Πρέ­πει όμως να είναι καθα­ρό ότι οι αγώ­νες δεν εξαρ­τώ­νται μόνο ή κυρί­ως από αυτήν τη σημα­ντι­κή προ­ϋ­πό­θε­ση, ιδιαί­τε­ρα σε συν­θή­κες υπο­χώ­ρη­σης του κινήματος.
Είναι λοι­πόν απλού­στευ­ση να φορ­τώ­νε­ται στο Κόμ­μα η ευθύ­νη για τη μη ανά­πτυ­ξη αγώ­νων και μάλι­στα με την ανυ­πό­στα­τη κατη­γο­ρία ότι το ΚΚΕ «θέλει τους μεγά­λους αγώ­νες και δεν δου­λεύ­ει για τους μικρούς που — δήθεν — θα φέρουν τους μεγά­λους αγώνες».

Το κύριο ζήτη­μα που συζη­τά­με με βάση τις Θέσεις της ΚΕ είναι πώς σε αυτές τις συν­θή­κες, που προσ­διο­ρί­ζουν συγκε­κρι­μέ­να την κατά­στα­ση της εργα­τι­κής τάξης, θα δρά­σου­με ως πραγ­μα­τι­κή πρω­το­πο­ρία, για να βάλου­με πιο ισχυ­ρές βάσεις και για να οργα­νω­θεί και να ανα­πτυ­χθεί η πάλη της εργα­τι­κής τάξης για τα δικαιώ­μα­τά της και τις ανά­γκες της, να στρα­φεί κατά του πραγ­μα­τι­κού αντί­πα­λου, να μπουν πιο ισχυ­ρές βάσεις για την ανα­σύ­ντα­ξη του συν­δι­κα­λι­στι­κού κινήματος.

Εξάλ­λου, η άπο­ψη ότι οι «μικροί αγώ­νες θα φέρουν τους μεγά­λους» είναι λαθεμένη.

Πρώ­τα απ’ όλα δεν βρι­σκό­μα­στε στην ιστο­ρι­κή περί­ο­δο, στα χρό­νια που το εργα­τι­κό κίνη­μα κάνει τα πρώ­τα βήμα­τά του. Παρ’ όλη την υπο­χώ­ρη­ση, τα πισω­γυ­ρί­σμα­τα, δεν ξεκι­νά­με από την αρχή, υπάρ­χει ιστο­ρι­κή πεί­ρα, υπάρ­χουν κατα­βο­λές που έχουν αφή­σει την επί­δρα­σή τους, υπάρ­χει το βάρος μακρο­χρό­νιας ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κής δια­πά­λης ανά­με­σα σε δια­φο­ρε­τι­κές και αντι­πα­ρα­τι­θέ­με­νες «γραμ­μές» μέσα στο εργα­τι­κό συν­δι­κα­λι­στι­κό κίνημα.

Κυρί­ως όμως για­τί την επο­χή που δια­νύ­ου­με βρι­σκό­μα­στε αντι­μέ­τω­ποι με μεγά­λα γεγο­νό­τα, όπως είναι οι επα­να­λαμ­βα­νό­με­νες οικο­νο­μι­κές κρί­σεις, η διαρ­κής επί­θε­ση στα εργα­τι­κά — λαϊ­κά δικαιώ­μα­τα και κατα­κτή­σεις, η πολύ­μορ­φη έντα­ση της εκμε­τάλ­λευ­σης αξιο­ποιώ­ντας εξε­λί­ξεις της τεχνο­λο­γί­ας και της επι­στή­μης, πρω­τό­γνω­ρα γεγο­νό­τα όπως παν­δη­μί­ες και φυσι­κές κατα­στρο­φές και η δυσκο­λία δια­χεί­ρι­σής τους από τα αστι­κά κρά­τη, η προ­ε­τοι­μα­σία νέων, πιο γενι­κευ­μέ­νων πολέμων.

Αλλω­στε, πάνω σε αυτές τις εξε­λί­ξεις στη­ρί­ζε­ται και η εκτί­μη­ση των Θέσε­ων ότι πρέ­πει να προ­ε­τοι­μα­ζό­μα­στε ως Κόμ­μα, αλλά και το εργα­τι­κό κίνη­μα συνο­λι­κά, για συν­θή­κες από­το­μης ανό­δου της ταξι­κής πάλης ή ακό­μα και μιας νέας φάσης υποχώρησης.

Εχου­με καθα­ρό ότι θα υπάρ­χουν και «μικροί» και «μεγά­λοι» αγώ­νες. Θα έχουν όλοι την αξία και τη σημα­σία τους. Κανέ­νας αγώ­νας δεν είναι μικρής σημα­σί­ας για τους κομ­μου­νι­στές και αυτός είναι πρό­σθε­τος λόγος για να πρω­το­στα­τού­με πάντα. Πολύ περισ­σό­τε­ρο που σήμε­ρα πρέ­πει να περά­σει από συμπλη­γά­δες πέτρες. Ενας αγώ­νας μπο­ρεί να ξεκι­νά­ει από φαι­νο­με­νι­κά «μικρά και επι­μέ­ρους» ζητή­μα­τα, δια­πλέ­κε­ται όμως αντι­κει­με­νι­κά τις περισ­σό­τε­ρες φορές με πιο «μεγά­λα» και πιο «γενι­κά». Η σημα­σία και η έκβα­ση εξάλ­λου ενός αγώ­να δεν μπο­ρούν να κρι­θούν εκ των προ­τέ­ρων, ούτε η συμ­βο­λή του στο γενι­κό­τε­ρο αγώ­να της εργα­τι­κής τάξης, πώς θα επι­δρά­σει, τι θα αφή­σει, ποια κλι­μά­κω­ση θα έχει σε περιε­χό­με­νο και μορ­φές πάλης.

Επι­βε­βαιώ­νε­ται ότι και η διά­κρι­ση «μικρών» και «μεγά­λων» αγώ­νων είναι τελι­κά σχη­μα­τι­κή και λαθεμένη.

Ας σκε­φτού­με ορι­σμέ­να παρα­δείγ­μα­τα. Μπο­ρού­σε κανείς να προ­βλέ­ψει την εξέ­λι­ξη αγώ­νων όπως της ηρω­ι­κής απερ­γί­ας των χαλυ­βουρ­γών πριν από περί­που μια δεκα­ε­τία ή του αγώ­να της ΛΑΡΚΟ τα τελευ­ταία χρό­νια; Αυτοί οι «μικροί αγώ­νες» απέ­κτη­σαν χαρα­κτή­ρα «μεγά­λων αγώ­νων» σε αυτό που άφη­σαν σε συμ­βο­λι­σμό και δια­παι­δα­γώ­γη­ση της εργα­τι­κής τάξης. Οι αγώ­νες τελι­κά κρί­νο­νται από έναν συν­δυα­σμό κρι­τη­ρί­ων, τη μαζι­κό­τη­τα, τη διάρ­κεια, το περιε­χό­με­νο, τον προ­σα­να­το­λι­σμό, τη γενι­κό­τε­ρη επί­δρα­ση που έχουν στους εργα­ζό­με­νους που κινη­το­ποιού­νται, που συμ­με­τέ­χουν σε αυτόν αλλά και ευρύ­τε­ρα στην εργα­τι­κή τάξη και σε άλλες λαϊ­κές δυνάμεις.

Οι συν­θή­κες που δημιουρ­γεί η αντερ­γα­τι­κή επί­θε­ση είναι τέτοιες που δεν πρέ­πει να απο­κλεί­σου­με την από­το­μη άνο­δο μαζι­κών αγώ­νων. Η δου­λειά που κάνου­με σήμε­ρα και μπο­ρεί να μη φαί­νο­νται άμε­σα τα απο­τε­λέ­σμα­τά της είναι προ­ε­τοι­μα­σία για τους αυρια­νούς αγώ­νες, για την έκβα­σή τους, για να μην αφο­μοιω­θούν από το σύστη­μα. Σε αυτό το ζήτη­μα είναι καθο­ρι­στι­κός ο ρόλος των δυνά­με­ων του Κόμ­μα­τος μέσα στην εργα­τι­κή τάξη και στο εργα­τι­κό συν­δι­κα­λι­στι­κό κίνη­μα, ιδιαί­τε­ρα για τον προ­σα­να­το­λι­σμό και το περιε­χό­με­νο των διεκ­δι­κή­σε­ων και των αγώνων.

Το ζήτη­μα είναι πώς μέσα από κάθε αγώ­να που γίνε­ται και θα γίνε­ται το κίνη­μα θα βγαί­νει πιο έμπει­ρο, πιο ικα­νό, καλύ­τε­ρα οργα­νω­μέ­νο ώστε στην επό­με­νη φάση να ξεκι­νά από μια καλύ­τε­ρη και ανώ­τε­ρη αφε­τη­ρία. Ο υπαρ­κτός κίν­δυ­νος του σεκτα­ρι­σμού, της από­σπα­σης από την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα και τις ουσια­στι­κές διερ­γα­σί­ες που συντε­λού­νται, της επί­κλη­σης γενι­κά των στρα­τη­γι­κών μας καθη­κό­ντων, χωρίς εξει­δί­κευ­σή τους σε κάθε κλά­δο και χώρο δου­λειάς, ώστε να πετυ­χαί­νε­ται η ευρύ­τε­ρη προ­ε­τοι­μα­σία και συσπεί­ρω­ση εργα­τι­κών δυνά­με­ων, δεν απα­ντιέ­ται σε καμία περί­πτω­ση με τη σχη­μα­τι­κή αντί­λη­ψη περί «μικρών» αγώ­νων με άμε­σα καθη­με­ρι­νά αιτή­μα­τα, οι οποί­οι δήθεν θα μας οδη­γή­σουν στους «μεγά­λους» αγώ­νες. Η ιστο­ρι­κή μας πεί­ρα έχει δεί­ξει ότι η δεξιά και η αρι­στε­ρή οπορ­του­νι­στι­κή προ­σέγ­γι­ση είναι οι άλλες όψεις του ίδιου νομί­σμα­τος, που κάνει το εργα­τι­κό κίνη­μα τελι­κά ουρά της αστι­κής τάξης, ακό­μα και όταν υπάρ­χουν οι «καλύ­τε­ρες των προθέσεων».

Αξιοποιώντας την πείρα των προηγούμενων χρόνων

Τα προη­γού­με­να χρό­νια επε­ξερ­γα­στή­κα­με το πλαί­σιο πάλης για τις σύγ­χρο­νες ανά­γκες της εργα­τι­κής — λαϊ­κής οικο­γέ­νειας ως κατεύ­θυν­ση πάλης που συμ­βάλ­λει να κατα­νο­εί­ται και η ανά­γκη της ανα­τρο­πής, της οικο­δό­μη­σης της νέας κοι­νω­νί­ας, παίρ­νο­ντας υπό­ψη ότι η κοι­νω­νι­κή συνεί­δη­ση δια­μορ­φώ­νε­ται και από επι­μέ­ρους ζητή­μα­τα. Και γνω­ρί­ζο­ντας ότι η υιο­θέ­τη­σή του δεν θα γίνε­ται μια κι έξω. Θα υιο­θε­τού­νται στην αρχή ίσως πλευ­ρές, αιχ­μές, θα κλι­μα­κώ­νε­ται, θα υπάρ­χουν και πισω­γυ­ρί­σμα­τα, ανά­λο­γα με την πορεία της ταξι­κής πάλης. Υπάρ­χει πλού­σια πεί­ρα από την οποία επι­διώ­κου­με να βγά­λου­με συμπε­ρά­σμα­τα, να κρα­τή­σου­με θετι­κά, να αφή­σου­με αδυναμίες.

  • Δου­λέ­ψα­με μεθο­δι­κά για κρί­σι­μα ζητή­μα­τα: Για τους μισθούς και τα δικαιώ­μα­τα στη δου­λειά και τις ΣΣΕ, το κοι­νω­νι­κο-ασφα­λι­στι­κό σύστη­μα, για τις «ελα­στι­κές» σχέ­σεις, τις συμ­βά­σεις ορι­σμέ­νου χρό­νου, τα προ­γράμ­μα­τα ανα­κύ­κλω­σης της ανερ­γί­ας, ενά­ντια στην ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση μεγά­λων παρα­γω­γι­κών μονά­δων, όπως η ΔΕΗ, η ΛΑΡΚΟ, κ.ά.
  • Και μαζί με αυτά για την προ­στα­σία του λαού από τις φυσι­κές κατα­στρο­φές, ενά­ντια στα περι­βαλ­λο­ντι­κά εγκλή­μα­τα. Στην πάλη για την αλλη­λεγ­γύη στους πρό­σφυ­γες και την αντι­με­τώ­πι­ση του προ­σφυ­γι­κού ζητή­μα­τος. Με την πάλη για την απο­μό­νω­ση των ναζί της Χρυ­σής Αυγής, για να μπουν στη φυλα­κή. Για την προ­στα­σία της υγεί­ας του λαού, τη στή­ρι­ξη του δημό­σιου συστή­μα­τος Υγεί­ας και πολ­λά ακόμα.
  • Με προ­σπά­θεια επε­ξερ­γα­σί­ας πλαι­σί­ου πάλης, ακο­λου­θώ­ντας σωστή μεθο­δο­λο­γία, τον δρό­μο που οδη­γεί στην κλι­μά­κω­ση της δια­πά­λης και μας προ­φυ­λάσ­σει ταυ­τό­χρο­να, τόσο από το συμ­βι­βα­σμό με τον δήθεν ρεα­λι­σμό του αρνη­τι­κού συσχε­τι­σμού, όσο και από την από­σπα­ση από την πραγματικότητα.
  • Με προ­σπά­θεια συσπεί­ρω­σης σωμα­τεί­ων και φορέ­ων με συλ­λο­γι­κές, μαζι­κές δια­δι­κα­σί­ες και εκεί όπου οι ταξι­κές δυνά­μεις μειο­ψη­φούν. Με δου­λειά σε τέτοια σημα­ντι­κά μέτω­πα πάλης δια­μορ­φώ­θη­κε μια μεγά­λη στε­φά­νη σωμα­τεί­ων που συμπο­ρεύ­τη­καν με το ΠΑΜΕ, μεγά­λω­σαν τη συσπεί­ρω­σή του, έφτα­σαν 165 σωμα­τεία σε κρί­σι­μα μέτω­πα που συσπει­ρώ­θη­καν και σε απερ­για­κό αγώ­να χωρίς τη συμ­με­το­χή της ΓΣΕΕ, με ανοι­χτό απερ­γο­σπα­στι­κό πόλε­μο από τη γνω­στή ηγε­σία της.
  • Με ταυ­τό­χρο­νη προ­σπά­θεια κάθε εστία να συντο­νί­ζε­ται και να διευ­ρύ­νε­ται σε τοπι­κό, κλα­δι­κό, πανελ­λα­δι­κό επί­πε­δο και με αντί­στοι­χες μορ­φές. Είναι η δια­δι­κα­σία που συμ­βάλ­λει ώστε ένας αγώ­νας, με την παρέμ­βα­σή μας, να πολι­τι­κο­ποιεί­ται, να ανα­δει­κνύ­ε­ται δηλα­δή το εμπό­διο που βάζει φραγ­μό στην ικα­νο­ποί­η­ση των ανα­γκών και των αιτη­μά­των, η στά­ση κάθε πολι­τι­κής δύνα­μης, να τίθε­ται το κεντρι­κό πολι­τι­κό πρό­βλη­μα, οι επι­διώ­ξεις του κεφα­λαί­ου και η εξου­σία του. Εχου­με επί­γνω­ση ότι ένας αγώ­νας, όσο μαχη­τι­κός κι αν είναι, είναι εύκο­λο να αντι­με­τω­πι­στεί από την εργο­δο­σία, τους κρα­τι­κούς μηχα­νι­σμούς, αν μεί­νει στα στε­νά όρια ενός χώρου, μιας περιο­χής, ακό­μα κι ενός κλάδου.

Σημα­ντι­κή πλευ­ρά ήταν η επε­ξερ­γα­σμέ­νη αυτο­τε­λής παρέμ­βα­ση του ΚΚΕ σε όλα αυτά τα μέτω­πα με την ανά­δει­ξη των αιτιών, των στρα­τη­γι­κών επι­διώ­ξε­ων της αστι­κής τάξης, των αντι­θέ­σε­ων και του προ­σα­να­το­λι­σμού που πρέ­πει να έχουν οι διεκ­δι­κή­σεις, της διε­ξό­δου, αλλά και της συνέ­πειας λόγων και έργων, με την άοκνη φυσι­κή παρου­σία των στε­λε­χών του, των βου­λευ­τών του. Με την επε­ξερ­γα­σία θέσε­ων, ακό­μα και τρο­πο­λο­γιών, προ­τά­σε­ων νόμου στη Βου­λή, που συνά­ντη­σαν την καθο­λι­κή απο­δο­χή των εργα­ζο­μέ­νων κι ανέ­δει­ξαν τη στά­ση και υπο­κρι­σία των αστι­κών κομ­μά­των. Αυτός ο τρό­πος δου­λειάς δεν έχει κατα­κτη­θεί ακό­μα ενιαία ως προ­σα­να­το­λι­σμός στην καθο­δη­γη­τι­κή δου­λειά και από αυτήν τη σκο­πιά τίθε­νται τα ζητή­μα­τα αυτά στις Θέσεις.

Τα χρό­νια από το 20ό Συνέ­δριο του Κόμ­μα­τος ενι­σχύ­θη­κε η δια­πά­λη για το ρόλο των συν­δι­κά­των, τον προ­σα­να­το­λι­σμό της πάλης, την άνο­δο του βαθ­μού οργά­νω­σης. Εκφρά­στη­κε με μάχες, στις οποί­ες πρω­το­στά­τη­σαν οι κομ­μου­νι­στές, σε συνέ­δρια Εργα­τι­κών Κέντρων, Ομο­σπον­διών, στην ίδια τη ΓΣΕΕ.

Συνέ­βα­λαν να απο­κα­λυ­φθούν οι μηχα­νι­σμοί της εργο­δο­σί­ας και του αστι­κού κρά­τους, η ανοι­χτή και καλυμ­μέ­νη εξα­γο­ρά συνει­δή­σε­ων, ο θανά­σι­μος ενα­γκα­λι­σμός του εργα­τι­κού συν­δι­κα­λι­στι­κού κινή­μα­τος από εργο­δό­τες και κυβερ­νή­σεις. Ανα­δεί­χθη­κε η δυνα­τό­τη­τα να συμπο­ρευ­τούν με τους κομ­μου­νι­στές και συν­δι­κα­λι­στές που δεν συμ­φω­νούν με το σύνο­λο της πολι­τι­κής μας. Αλλοι περισ­σό­τε­ρο, άλλοι λιγό­τε­ρο κρά­τη­σαν σε μεγά­λες πιέ­σεις, συμπο­ρεύ­τη­καν ανα­γνω­ρί­ζο­ντας στο Κόμ­μα μας ότι είναι το μόνο κόμ­μα που μπο­ρεί με συνέ­πεια να οργα­νώ­σει τον αγώ­να και να υπε­ρα­σπι­στεί τα συμ­φέ­ρο­ντα των εργα­ζο­μέ­νων, εμπι­στεύ­τη­καν τους κομ­μου­νι­στές συν­δι­κα­λι­στές στην πάλη για να αλλά­ξει η άσχη­μη κατάσταση.

Σε όλες τις περι­πτώ­σεις ανα­δεί­χθη­καν νέες δυνά­μεις, νέα στε­λέ­χη, στή­ριγ­μα για τα επό­με­να χρό­νια. Ηταν μάχη που άφη­σε παρα­κα­τα­θή­κες και ελπίδα.

Σε κάθε περί­πτω­ση, επι­βε­βαιώ­νε­ται ότι απαι­τεί­ται ανώ­τε­ρη ιδε­ο­λο­γι­κή, πολι­τι­κή και οργα­νω­τι­κή δου­λειά στο Κόμ­μα και συνε­χής επε­ξερ­γα­σία της ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κής πάλης μέσα στις γραμ­μές του κινή­μα­τος. Με την έντα­ση της πολι­τι­κής παρέμ­βα­σης και την ανά­πτυ­ξη της ικα­νό­τη­τας των κομ­μου­νι­στών και κομ­μου­νι­στριών να εξει­δι­κεύ­ουν στο κάθε κίνη­μα, ανά χώρο, κλά­δο, μπο­ρεί να προ­ω­θού­νται η οργά­νω­ση, η συσπεί­ρω­ση και δια­φώ­τι­ση των εργα­ζο­μέ­νων, η άνο­δος της πολι­τι­κής επιρ­ρο­ής του ΚΚΕ μέσα στην εργα­τι­κή τάξη, καθο­ρι­στι­κός παρά­γο­ντας για τη ριζο­σπα­στι­κο­ποί­η­ση της συνεί­δη­σης, την άνο­δο της ταξι­κής πολι­τι­κής δρά­σης των εργα­ζο­μέ­νων, που θα θέσει το θέμα ριζι­κών ανα­τρο­πών στο επί­πε­δο της εξουσίας.

Η οργα­νω­τι­κή δύνα­μη κι επιρ­ροή του ΚΚΕ σε κάθε κλά­δο και χώρο δου­λειάς είναι καθο­ρι­στι­κό στοι­χείο για να αλλά­ξει η κατά­στα­ση, απαι­τεί έγκαι­ρη πρό­βλε­ψη, στα­θε­ρό προ­σα­να­το­λι­σμό και σχε­δια­σμό από τα καθο­δη­γη­τι­κά όργα­να και τις Κομ­μα­τι­κές Ομά­δες, γερούς δεσμούς με μάζες, ιδε­ο­λο­γι­κή — πολι­τι­κή συγκρό­τη­ση, ικα­νό­τη­τα ελιγ­μών, τόλ­μη και πρω­το­βου­λία για να τα βγά­λου­με πέρα.

Προχωράμε μπροστά, με γνώση και δύναμη.

Του Γιάν­νη ΠΡΩΤΟΥΛΗ
μέλους του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ
Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο