Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι είχε σχεδιάσει για την Κωνσταντινούπολη τη μεγαλύτερη πέτρινη γέφυρα στον κόσμο

Ο Λεο­νάρ­ντο Ντα Βίν­τσι έγι­νε διά­ση­μος για τη «Μόνα Λίζα» και τον «Μυστι­κό Δεί­πνο», όμως στις αρχές του 16ου αιώ­να είχε σχε­διά­σει μια πέτρι­νη γέφυ­ρα μήκους 280 μέτρων για την Οθω­μα­νι­κή Αυτο­κρα­το­ρία, που θα ένω­νε την Κων­στα­ντι­νού­πο­λη με τον Γαλα­τά πάνω από τον Βόσπο­ρο. Η γέφυ­ρα όχι μόνο θα ήταν η μεγα­λύ­τε­ρη στον κόσμο εκεί­νη την επο­χή (περί­που δεκα­πλά­σια σε μήκος από τις τυπι­κές γέφυ­ρες εκεί­νου του και­ρού), αν είχε υλο­ποι­η­θεί, κάτι που τελι­κά δεν έγι­νε, αλλά θα ήταν και απί­στευ­τα στα­θε­ρή, όπως ανα­κοί­νω­σε ομά­δα μηχα­νι­κών του Τμή­μα­τος Πολι­τι­κών Μηχα­νι­κών και Αρχι­τε­κτό­νων του Πανε­πι­στη­μί­ου του ΜΙΤ, που μελέ­τη­σε τα σχέ­δια του Ντα Βίντσι.

Το 1502 ο Σουλ­τά­νος Βαγια­ζήτ ο 2ος ζήτη­σε να του υπο­βλη­θούν προ­τά­σεις για μια τέτοια μακριά γέφυ­ρα και ο Λεο­νάρ­ντο ήταν ανά­με­σα σε αυτούς που με επι­στο­λή του παρου­σί­α­σε την ιδέα του. Αν και ήδη ήταν πολύ γνω­στός καλ­λι­τέ­χνης και εφευ­ρέ­της, δεν πήρε τη δου­λειά. Οι ερευ­νη­τές του ΜΙΤ εξέ­τα­σαν τα σχέ­δια του Ντα Βίν­τσι, φτιά­χνο­ντας σε μικρο­γρα­φία ένα ομοί­ω­μα της γέφυ­ρας και παίρ­νο­ντας υπό­ψη τους τα υλι­κά (βασι­κά πέτρες) και τον κατα­σκευα­στι­κό εξο­πλι­σμό που ήσαν δια­θέ­σι­μα πριν 500 χρό­νια. Επί­σης εκτύ­πω­σαν τρισ­διά­στα­τα 126 λίθους (μπλοκ), αντι­προ­σω­πευ­τι­κούς των χιλιά­δων παρό­μοιων που θα απαι­τού­σε μια τέτοια φιλό­δο­ξη κατασκευή.

Είναι αξιο­ση­μεί­ω­το ότι η γέφυ­ρα που ορα­μα­τι­ζό­ταν ο Ντα Βίν­τσι, παρά το τερά­στιο μήκος της, ήταν μια ενιαία αψί­δα (καμά­ρα), επί­πε­δη στην κορυ­φή της, χωρίς καθό­λου υπο­στυ­λώ­μα­τα, αρκε­τά ψηλή για να περ­νά­νε πλοία από κάτω της. Οι μηχα­νι­κοί του ΜΙΤ εντυ­πω­σιά­στη­καν από το ότι ‑όπως έδει­ξε και το ομοί­ω­μα τους- η μονό­το­ξη γέφυ­ρα ήταν πολύ στα­θε­ρή χάρη στη γεω­με­τρία της και μόνο.

Τα μόνα υπο­στη­ρίγ­μα­τα στα­θε­ρο­ποί­η­σης ήσαν στις δύο άκρες της γέφυ­ρας, πιθα­νώς επει­δή ο Λεο­νάρ­ντο γνώ­ρι­ζε ότι η περιο­χή είναι επιρ­ρε­πής σε σει­σμούς. Τα πει­ρά­μα­τα του ΜΙΤ, με την πρό­κλη­ση τεχνη­τών σει­σμών στο ομοί­ω­μα, έδει­ξαν ότι η γέφυ­ρα άντε­ξε το ταρα­κού­νη­μα, εμφα­νί­ζο­ντας μόνο μια μικρή παραμόρφωση.

Είναι άγνω­στο πόσο είχε μελε­τή­σει ο Ντα Βίν­τσι το σχέ­διο της γέφυ­ρας ή αν, όπως είπε η επι­κε­φα­λής Κάρ­λι Μπλαστ, «ήταν κάτι που σκι­τσά­ρι­σε μέσα σε 50 δευ­τε­ρό­λε­πτα». Το πιθα­νό­τε­ρο είναι πάντως το πρώ­το, όπως είπε η ερευ­νή­τρια, η οποία παρου­σί­α­σε τα πορί­σμα­τα της ομά­δας της σε διε­θνές συνέ­δριο στη Βαρ­κε­λώ­νη αυτή την εβδο­μά­δα (η μελέ­τη δεν έχει ακό­μη δημο­σιευ­θεί σε επι­στη­μο­νι­κό περιοδικό).

Ορι­σμέ­νοι σύγ­χρο­νοι μηχα­νι­κοί έχουν δημιουρ­γή­σει ανά­λο­γες γέφυ­ρες, αλλά με σύγ­χρο­να υλι­κά (χάλυ­βα και τσι­μέ­ντο), πράγ­μα που έκα­νε πολύ πιο εύκο­λο το έργο τους. Πριν 500 χρό­νια, η γέφυ­ρα στο Βόσπο­ρο θα είχε χτι­σθεί με ξύλι­νες σκα­λω­σιές, οι οποί­ες όμως τελι­κά θα αφαι­ρού­νταν και η λίθι­νη κατα­σκευή θα στη­ρι­ζό­ταν μόνη της.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο