Ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών το α’ 3μηνο του ’24 — 15 βαθμούς υψηλότερες από τα κανονικά οι θερμοκρασίες τον Απρίλη

Το ένα μετά το άλλο καταρ­ρί­πτο­νται τα ρεκόρ των θερ­μο­κρα­σιών που κατα­γρά­φο­νται το πρώ­το τρί­μη­νο του 2024 στην Ελλά­δα. Ο χει­μώ­νας του 2023–2024 ήταν ο θερ­μό­τε­ρος στα χρο­νι­κά των κατα­γρα­φών για την Ελλά­δα, σύμ­φω­να με τα προ­κα­ταρ­κτι­κά δεδο­μέ­να της υπη­ρε­σί­ας κλι­μα­τι­κής αλλα­γής (C3S) του Ευρω­παϊ­κού προ­γράμ­μα­τος Copernicus τα οποία ανέ­λυ­σε η επι­στη­μο­νι­κή ομά­δα του meteo.gr/Ε.Α.Α. Κατά τη διάρ­κεια των μηνών Δεκεμ­βρί­ου 2023, Ιανουα­ρί­ου και Φεβρουα­ρί­ου 2024 σημειώ­θη­καν θερ­μο­κρα­σί­ες με τιμές αρκε­τά υψη­λές για τα επί­πε­δα της επο­χής. Μάλι­στα όπως επι­ση­μαί­νει το meteo.gr/Ε.Α.Α. ο χει­μώ­νας του 2023–2024 κατα­γρά­φε­ται ως ο θερ­μό­τε­ρος στα χρο­νι­κά για την Ελλά­δα, ξεπερ­νώ­ντας τον χει­μώ­να του 2015–2016.

Ειδι­κό­τε­ρα σύμ­φω­να με το δίκτυο 53 μετε­ω­ρο­λο­γι­κών σταθ­μών του meteo.gr του Εθνι­κού Αστε­ρο­σκο­πεί­ου Αθη­νών (ΕΑΑ) ο φετι­νός Ιανουά­ριος χαρα­κτη­ρί­στη­κε από πολ­λές ημέ­ρες με θετι­κές απο­κλί­σεις θερ­μο­κρα­σί­ας ενώ για τη Βόρεια Ελλά­δα και τη Θεσ­σα­λία ήταν o δεύ­τε­ρος πιο θερ­μός Ιανουά­ριος από το 2010. Μάλι­στα στην περιο­χή της Δυτι­κής Μακε­δο­νί­ας κατα­γρά­φη­καν θερ­μο­κρα­σί­ες οι οποί­ες ήταν έως και 3,0 ° C πάνω από τα κανο­νι­κά για την επο­χή επίπεδα.

Αντί­στοι­χη εικό­να παρου­σί­α­σε και ο Φεβρουά­ριος καθώς σύμ­φω­να με τα στοι­χεία του meteo.gr/ΕΑΑ ήταν ο πιο θερ­μός Φεβρουά­ριος τα τελευ­ταία 15 χρό­νια στη Βόρεια Ελλά­δα. Όπως τονί­ζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευ­θυ­ντής ερευ­νών του ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ, Δρ. Κώστας Λαγου­βάρ­δος ο φετι­νός Φεβρουά­ριος ήταν ένας μήνας με έντο­νες απο­κλί­σεις θερ­μο­κρα­σί­ας. Ενδει­κτι­κά στη Μακε­δο­νία και τη Θεσ­σα­λία κατα­γρά­φη­καν τιμές έως και 4,0 ° C πάνω από τα κανο­νι­κά για την επο­χή επίπεδα.

Φτά­νο­ντας στο τέλος του Μαρ­τί­ου η εικό­να για υψη­λό­τε­ρες θερ­μο­κρα­σί­ες για τα κανο­νι­κά για την επο­χή επί­πε­δα δεν αλλά­ζει. Όπως εξη­γεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Λαγου­βάρ­δος σύμ­φω­να με τις προ­κα­ταρ­κτι­κές εκτι­μή­σεις για τον τρί­το μήνα του έτους, και με βάση τα στοι­χεία έως τις 28 Μαρ­τί­ου 2024, υπάρ­χουν σε όλη την Ελλά­δα σχε­τι­κές απο­κλί­σεις για 1,5 έως 2 βαθ­μούς πάνω από τα κανο­νι­κά για την επο­χή επί­πε­δα. Εξαί­ρε­ση απο­τε­λεί η Ήπει­ρος η οποία σύμ­φω­να με τα έως τώρα στοι­χεία κατα­γρά­φει απο­κλί­σεις της τάξε­ως του ενός βαθμού.

Παράλ­λη­λα όπως τονί­ζει ο κ. Λαγου­βάρ­δος με τις έως τώρα εκτι­μή­σεις το πρώ­το 10ημερο του Απρι­λί­ου ανα­μέ­νε­ται να είναι ζεστό, αρχής γενο­μέ­νης από την ερχό­με­νη εβδο­μά­δα. Ειδι­κό­τε­ρα, σύμ­φω­να με τα νεό­τε­ρα προ­γνω­στι­κά στοι­χεία του meteo.gr / Εθνι­κού Αστε­ρο­σκο­πεί­ου Αθη­νών, η ατμο­σφαι­ρι­κή κυκλο­φο­ρία πάνω από την Ευρώ­πη τις επό­με­νες ημέ­ρες θα ευνο­ή­σει την μετα­φο­ρά ακραία θερ­μών για την επο­χή αερί­ων μαζών από την Αφρι­κή προς την Ανα­το­λι­κή Ευρώ­πη. Η κατά­στα­ση αυτή θα έχει ως απο­τέ­λε­σμα να σημειω­θούν θερ­μο­κρα­σί­ες έως και 15–16 βαθ­μούς Κελ­σί­ου υψη­λό­τε­ρες από τα κανο­νι­κά για την επο­χή επί­πε­δα. Μάλι­στα, πιθα­νόν, η θερ­μο­κρα­σία στην αρχή της εβδο­μά­δας να πλη­σιά­σει ή ακό­μα και να ξεπε­ρά­σει τους 30 βαθ­μούς Κελ­σί­ου σε τμή­μα­τα της ηπει­ρω­τι­κής χώρας, όπως ανα­φέ­ρει το meteo.gr

Αξί­ζει να σημειω­θεί ότι μειω­μέ­νες παρου­σιά­ζο­νται και οι βρο­χο­πτώ­σεις στη χώρα με απο­τέ­λε­σμα να αυξά­νε­ται η ξηρα­σία, γεγο­νός που όπως ανα­φέ­ρει ο κ. Λαγου­βάρ­δος, δημιουρ­γεί μία ανη­συ­χία για επι­δεί­νω­ση της κατά­στα­σης της καύ­σι­μης ύλης, κάτι που ωστό­σο θα επα­νε­κτι­μή­σουν το επό­με­νο διάστημα.

Αυξημένη η μέση θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας παγκοσμίως — Τι συμβαίνει στη Μεσόγειο και ποιες οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής

Αύξη­ση ωστό­σο παρου­σιά­ζει και η θερ­μο­κρα­σία της επι­φά­νειας της θάλασ­σας παγκο­σμί­ως, ενώ όπως τονί­ζει  ο καθη­γη­τής Θαλάσ­σιας Βιο­λο­γί­ας στο Πανε­πι­στή­μιο Αιγαί­ου (Πρό­ε­δρος Τμή­μα­τος Ωκε­α­νο­γρα­φί­ας και Θαλασ­σί­ων Βιο­ε­πι­στη­μών, Παν. Αιγαί­ου, Μέλος Επι­στη­μο­νι­κής Επι­τρο­πής MedPAN), Δρό­σος Κου­τσού­μπας στη διάρ­κεια των τελευ­ταί­ων 30 ετών υπάρ­χει μία αύξη­ση της θερ­μο­κρα­σί­ας των νερών της Μεσο­γεί­ου κατά περί­που 1.5 βαθ­μό Κελ­σί­ου οδη­γώ­ντας στην “τρο­πι­κο­ποί­η­ση” της Μεσο­γεί­ου (Mediterranean Tropicalization) που έχει ως απο­τέ­λε­σμα την εισβο­λή μεγά­λου αριθ­μού ξενι­κών — αλλό­χθο­νων ειδών (βιο­λο­γι­κοί εισβο­λείς) στην Μεσό­γειο δημιουρ­γώ­ντας προ­βλή­μα­τα στους πλη­θυ­σμούς των αυτό­χθο­νων ειδών του θαλάσ­σιου βιό­κο­σμου και τα ενδιαι­τή­μα­τά τους, αλλά και στον άνθρωπο.

Σύμ­φω­να με τον κ. Κου­τσού­μπα, συνο­ψί­ζο­ντας τους μεγα­λύ­τε­ρους κιν­δύ­νους που αντι­με­τω­πί­ζουν οι θάλασ­σες της Μεσο­γεί­ου από την κλι­μα­τι­κή αλλα­γή είναι η αύξη­ση της θερ­μο­κρα­σί­ας των νερών με απο­τέ­λε­σμα την είσο­δο αλλό­χθο­νων ειδών, η οξί­νι­ση της θάλασ­σας, δηλα­δή η μεί­ω­ση του pH του θαλασ­σι­νού νερού και η αύξη­ση οξύ­τη­τας, οι θαλάσ­σιοι καύ­σω­νες και η αύξη­ση της στάθ­μης της θάλασ­σας που έχει ως απο­τέ­λε­σμα τη διάβρωση.

Ανα­φο­ρι­κά με την οξί­νι­ση της θάλασ­σας όπως εξη­γεί ο κ. Κου­τσού­μπας, οι προ­σθή­κες διο­ξει­δί­ου του άνθρα­κα στην ατμό­σφαι­ρα αυξά­νουν το δια­λυ­μέ­νο διο­ξεί­διο του άνθρα­κα οδη­γώ­ντας στην αύξη­ση της οξύ­τη­τας στους ωκε­α­νούς. «Οι αυξη­μέ­νες τιμές διο­ξει­δί­ου του άνθρα­κα οδη­γεί σε μειω­μέ­νο PH στους ωκε­α­νούς που επη­ρε­ά­ζει όλους τους οργα­νι­σμούς που απο­τε­λού­νται από ανθρα­κι­κό ασβέ­στιο για­τί το οξύ δια­λύ­ει το ανθρα­κι­κό ασβέ­στιο αρά δεν μπο­ρούν να φτιά­ξουν το σκε­λε­τό τους», επι­ση­μαί­νει ο κ. Κουτσούμπας.

Σχε­τι­κά με τους θαλάσ­σιους καύ­σω­νες ο κ. Κου­τσού­μπας μιλώ­ντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ στο περι­θώ­ριο της ομι­λί­ας με θέμα «Κλι­μα­τι­κή αλλα­γή και οι επι­πτώ­σεις της στις θάλασ­σες της Μεσο­γεί­ου: Από τη θεω­ρία στην πρά­ξη» που διορ­γά­νω­σε η Ελλη­νι­κή Εται­ρεία Προ­στα­σί­ας της Φύσης στο πλαί­σιο του νέου κύκλου «Προ­στα­σία της Φύσης Lab» σημειώ­νει: «Το δε ακό­μη χει­ρό­τε­ρο είναι το γεγο­νός ότι πέραν ότι έχεις μια υψη­λό­τε­ρη θερ­μο­κρα­σία ως μέσο βαθ­μό, 1,5 βαθ­μό κελ­σί­ου τα τελευ­ταία 30 χρό­νια είναι ότι και οι περί­ο­δοι που διαρ­κούν οι υψη­λές τιμές της θερ­μο­κρα­σί­ας. Η επι­στη­μο­νι­κή κοι­νό­τη­τα θαλάσ­σιοι καύ­σω­νες το ονο­μά­ζει θαλάσ­σιους καύ­σω­νες , δηλα­δή για μεγά­λα χρο­νι­κά δια­στή­μα­τα 20, 30 μέρες, έχεις θερ­μο­κρα­σί­ες που είναι σχε­τι­κά αφύ­σι­κες. Αντί να έχεις θερ­μο­κρα­σί­ες 22–23 βαθ­μούς το καλο­καί­ρι έχεις 28,29, το οποίο προ­φα­νώς οδη­γεί σε ακραί­ες συν­θή­κες ακό­μη και σε θάνα­το πολ­λούς οργανισμούς».

Παράλ­λη­λα όπως υπο­γραμ­μί­ζει δεν είναι μόνο το θέμα της κλι­μα­τι­κής αλλα­γής αλλά και ανθρω­πο­γε­νείς δρα­στη­ριό­τη­τες όπως η ναυ­σι­πλο­ΐα, η υπε­ρα­λί­ευ­ση, η ρύπαν­ση από τα πλα­στι­κά, μια σει­ρά από ανθρω­πο­γε­νείς παρεμ­βά­σεις σε οικο­τό­πους που σημαί­νει ότι όλα αυτά δρουν μαζί με την αύξη­ση της θερ­μο­κρα­σί­ας και την κλι­μα­τι­κή αλλα­γή συνα­θροι­στι­κά και προ­σθέ­τει ότι έτσι επι­τεί­νε­ται η πίε­ση. «Το πιο πιθα­νό από όλα είναι ότι δεν θα κατα­φέ­ρου­με να πετύ­χου­με τους στό­χους και η μόνη προ­σπά­θεια που μπο­ρεί κάποιος να κάνει είναι να αυξή­σει περιο­χές που τις έχου­με άθι­κτες, να φτιά­ξου­με δηλα­δή περιο­χές ανέγ­γι­χτες πιο κοντά σε φυσι­κή κατά­στα­ση», σημειώ­νει ο κ. Κουτσούμπας.

Το “έπος” του Γου­έ­μπλεϊ, αφη­γεί­ται ο Αρι­στεί­δης Καμάρας