Σουηδία: θεματοφύλακας των ανθρώπινων δικαιωμάτων, πλην των περιπτώσεων που απειλούνται τα συμφέροντα των μονοπωλίων…

Γρά­φει ο Πάνος Αλε­πλιώ­της //

Από το 1989 αρνεί­ται η Σου­η­δία, βρί­σκο­ντας συνε­χώς αιτιο­λο­γί­ες καθυ­στέ­ρη­σης, να επι­κυ­ρώ­σει την Συν­θή­κη ILO 169 για τα οικο­νο­μι­κά, κοι­νω­νι­κά και πολι­τι­στι­κά δικαιώ­μα­τα των ανα­γνω­ρι­σμέ­νων μειο­νο­τή­των. Πρό­κει­ται για τα δικαιώ­μα­τα των Σάμι(Λάπωνες).

Σάμι με παρα­δο­σια­κές στολές

Οι Λάπω­νες ανα­γνω­ρί­στη­καν σαν αυτό­χθο­νες κάτοι­κοι της Σου­η­δί­ας από το 1979. Υπο­λο­γί­ζο­νται γύρω στις 25.000 στην Σου­η­δία, 40.000 με 50.000 στην Νορ­βη­γία, 7.000 με 8.000 στην Φιν­λαν­δία και μερι­κές χιλιά­δες στην Ρωσία. Είναι νομα­δι­κός λαός μογ­γο­λι­κής κατα­γω­γής και μετα­κι­νή­θη­κε στην Σκαν­δι­να­βία πριν από περί­που 10.000 χρό­νια. Στην Σου­η­δία πολ­λοί από αυτούς ασχο­λού­νται απο­κλει­στι­κά με την εκτρο­φή ημιά­γριων ταράν­δων στις κεντρι­κές και βόρειες περιο­χές της. Οι περιο­χές βοσκής και περα­σμά­των των ταράν­δων συμπί­πτουν όμως με τα μεγά­λα συμ­φέ­ρο­ντα των μονοπωλίων.

Η επι­κύ­ρω­ση της Συν­θή­κης από την Σου­η­δία θα σήμαι­νε ισχυ­ρό­τε­ρα δικαιώ­μα­τα για τους Λάπω­νες όσον αφο­ρά στην χρή­ση γης, νερού και φυσι­κών πόρων, σε μια περιο­χή που καλύ­πτει σχε­δόν το μισό της επι­φά­νειας της Σουηδίας.

Σε αυτές τις περιο­χές σχε­διά­ζει η κυβέρ­νη­ση, εδώ και χρό­νια, την εκμε­τάλ­λευ­ση των πλού­σιων κοι­τα­σμά­των σε μεταλ­λεύ­μα­τα και θέλει να επε­κτεί­νει την κατα­σκευή αιο­λι­κών πάρ­κων υπέρ των ιδιω­τι­κών συμ­φε­ρό­ντων. Έτσι, κάθε πέντε χρό­νια (από το 1989!) που καλεί­ται σε απο­λο­γία από τον ΟΗΕ, εφευ­ρί­σκει διά­φο­ρες δικαιο­λο­γί­ες και μάλι­στα το 2017 η κυβέρ­νη­ση των Σοσιαλ­δη­μο­κρα­τών και των Πρασίνων(οικολόγων τάχα) κατα­ψή­φι­σε την επι­κύ­ρω­ση της σύμ­βα­σης στην Βου­λή. Η Επι­τρο­πή ανθρω­πί­νων δικαιω­μά­των, η Επι­τρο­πή για τις φυλε­τι­κές δια­κρί­σεις, η Επι­τρο­πή για τα οικο­νο­μι­κά, κοι­νω­νι­κά και πολι­τι­στι­κά δικαιώ­μα­τα των Αυτο­χθό­νων του ΟΗΕ, αλλά και άλλες οργα­νώ­σεις όπως η οργά­νω­ση για την Υπε­ρά­σπι­ση των Δικαιω­μά­των των Πολι­τών και οι επι­τρο­πές της ΕΕ για τα ίδια θέμα­τα, έχουν ασκή­σει δρι­μεία κρι­τι­κή στις μέχρι τώρα κυβερ­νή­σεις για την μη επι­κύ­ρω­ση της Συνθήκης.

Ο υπουρ­γός πολι­τι­σμού της Σου­η­δί­ας καλεί­ται στην Γενεύη αυτές τις ημέ­ρες να απο­λο­γη­θεί. Χώρες όπως η Κού­βα, η Βρα­ζι­λία και η Αίγυ­πτος παλαιό­τε­ρα, αλλά και πρό­σφα­τα η Νικα­ρά­γουα, η Γουα­τε­μά­λα, το Ουζ­μπε­κι­στάν αλλά μέχρι και η Νορ­βη­γία έχουν ασκή­σει οξύ­τα­τη κρι­τι­κή για το θέμα.

Η σημαία των Σάμι

Οι Σάμι, οι αυτό­χθο­νες της Σου­η­δί­ας, υφί­στα­νται εδώ και πολ­λά χρό­νια δια­κρί­σεις και ρατσι­στι­κές επι­θέ­σεις στην Σου­η­δία. Βλέ­πουν τα δικαιώ­μα­τά τους να συρ­ρι­κνώ­νο­νται. Δια­μαρ­τύ­ρο­νται μέσω των εκλεγ­μέ­νων αντι­προ­σώ­πων τους, μιας που δια­θέ­τουν και δικό τους κοι­νο­βού­λιο και έχουν εκλο­γές ανά τέσ­σε­ρα χρό­νια όπου οκτώ κόμ­μα­τα παίρ­νουν μέρος. Ανε­ξάρ­τη­τα του γεγο­νό­τος ότι και οι ίδιοι διά­λε­ξαν τον δρό­μο της απο­μό­νω­σης, τα ανθρώ­πι­να δικαιώ­μα­τά τους παρα­βιά­ζο­νται από την χώρα που σε κάθε ευκαι­ρία δια­κη­ρύσ­σει ότι είναι ο θεμα­το­φύ­λα­κας των ανθρώ­πι­νων δικαιω­μά­των. Εκτός από τις περι­πτώ­σεις που απει­λού­νται τα συμ­φέ­ρο­ντα των μονοπωλίων…

________________________________________________________________________________________________

Πάνος Αλεπλιώτης Δημοτικός σύμβουλος Πυλαίας Θεσσαλονίκης 87/90 και 99/2002. Αντιδήμαρχος Πυλαίας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000. Εργάστηκε σαν γεωλόγος, περιβαλλοντολόγος και χωροτάκτης. Από το 2011 διαμένει στην Σουηδία στην πόλη Σβεγκ του δήμου Χεργιεντάλεν και εργάζεται ως διευθυντής τεχνικών και κοινωνικής υποδομής.