Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Ὤδινεν ὄρος καὶ ἔτεκε μῦν — Τι σημαίνει η φράση

Τι σημαί­νει η φρά­ση: Ὤδι­νεν ὄρος καὶ ἔτε­κε μῦν, δηλα­δή κοι­λο­πο­νού­σε το βου­νό, για να γεν­νή­σει ένα ποντί­κι, θα λέγα­με σε νεο­ελ­λη­νι­κή από­δο­ση. Η φρά­ση χρη­σι­μο­ποιεί­ται όταν βρι­σκό­μα­στε μπρο­στά σε ένα ασή­μα­ντο πράγ­μα  ή ανά­ξιο λόγου απο­τέ­λε­σμα, ενώ περι­μέ­νου­με να δού­με κάτι αξιό­λο­γο. Πολύ κακό για το τίπο­τα, ισο­δύ­να­μη έκφραση!

Η φρά­ση προ­έρ­χε­ται από αρχαία ελλη­νι­κή παροι­μία: ώδι­νεν όρος, Ζευς δ’ εφο­βεί­το, το όρος έτε­κε μυν, δηλ. έπια­σαν οι πόνοι του τοκε­τού το βου­νό κι ο Δίας φοβό­ταν, αυτό όμως γέν­νη­σε τελι­κά ποντικό…

Ανα­φο­ρά στην παροι­μία κάνει ο Πλού­ταρ­χος, σύμ­φω­να με τον οποίο και οι Αιγύ­πτιοι ηγε­μό­νες χρη­σι­μο­ποί­η­σαν την φρά­ση όταν αντί­κρι­σαν το βασι­λιά  της Σπάρ­της Αγη­σί­λαο το 361π.Χ. που αυτός πήγε στην Αίγυ­πτο. Τους Αιγύ­πτιους απο­γο­ή­τευ­σε και ξένι­σε η εικό­να του Αγη­σί­λα­ου με την πολύ φτω­χι­κή ενδυ­μα­σία. Περί­με­ναν να δουν παρά­ση­μα και μεγα­λο­πρέ­πεια. Και ο Ορά­τιος ανα­φέ­ρει τη φρά­ση  («parturiunt montes, nascetur ridiculus mus», δηλ. κοι­λο­πο­νούν τα όρη, αλλά θα γεν­νη­θεί γελοί­ος ποντικός).

 

Βασι­κή πηγή:  Το λεξι­κό της λαϊ­κής σοφί­ας, Τάκη Νατσιούλη

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο