Τουρκία: Έξι μήνες μετά τους καταστροφικούς σεισμούς

Στις 6 Φεβρουα­ρί­ου του 2023 σει­σμοί συγκλό­νι­σαν μεγά­λα τμή­μα­τα της νοτιο­α­να­το­λι­κής Τουρ­κί­ας και της βόρειας Συρί­ας. Στην Τουρ­κία 60.000 άνθρω­ποι έχα­σαν τη ζωή τους και περί­που 125.000 τραυ­μα­τί­στη­καν. Από τη φυσι­κή κατα­στρο­φή επλή­γη­σαν συνο­λι­κά 13 πόλεις. Μία από αυτές είναι η Αντά­κια, η αρχαία Αντιό­χεια, στην επαρ­χία Χατάι, κοντά στα σύνο­ρα με τη Συρία. Η ζωή εδώ είναι ιδιαί­τε­ρα δύσκο­λη, μιας και πολ­λοί κάτοι­κοι ζουν ακό­μα σε σκηνές.

Η 65χρονη Λέι­λα Σέκερ ανή­κει σε εκεί­νους που έχα­σαν τα σπί­τια, αλλά και τις οικο­γέ­νειές τους στην κατα­στρο­φή. Ζει μόνη της σε μια σκη­νή, όπως χιλιά­δες άλλοι. Την έστη­σε στην περιο­χή όπου ζού­σε. Έχα­σε στον φονι­κό σει­σμό τη μητέ­ρα και την αδελ­φή της «Δεν είναι δυστυ­χώς οι μόνοι δικοί μου που χάθη­καν», λέει. «Ο γιος του θεί­ου μου και η 15μελής οικο­γέ­νειά του σκο­τώ­θη­καν όταν κατέρ­ρευ­σε το σπί­τι τους».

Οι υλι­κές ζημιές στην Χατάι είναι ασύλ­λη­πτες. Ιστο­ρι­κά κτί­ρια, όπως η πρώ­ην έδρα του κοι­νο­βου­λί­ου και ένα τζα­μί σχε­δόν 1.500 ετών κατέρ­ρευ­σαν. Με δάκρυα στα μάτια η Λέι­λα Σέκερ κάνει λόγο για «πόλη φάντα­σμα». Η πολυ­κα­τοι­κία στην οποία διέ­με­νε υπέ­στη τόσο σοβα­ρές ζημιές που κατε­δα­φί­στη­κε ανα­γκα­στι­κά τον περα­σμέ­νο μήνα. Κάποιες φορές επι­σκέ­πτε­ται το σημείο, όπου βρί­σκο­νταν το σπί­τι της και ανα­πο­λεί παλιές, καλύ­τε­ρες ημέρες.

Μόνο το 10% των κατοίκων έχει πρόσβαση στην υδροδότηση

Αν και έχει περά­σει μισός χρό­νος από τον σει­σμό, οι συν­θή­κες δια­βί­ω­σης για πολ­λούς κατοί­κους της επαρ­χί­ας εξα­κο­λου­θούν να είναι κακές. Πολ­λοί άνθρω­ποι δια­μαρ­τύ­ρο­νται για την απου­σία επαρ­κούς υδρο­δό­τη­σης. Ο 48χρονος Ρου­στέμ Τσο­κλού έμει­νε και­ρό άνερ­γος μετά το σει­σμό. Μόλις πριν δύο μήνες άρχι­σε και πάλι να εργά­ζε­ται. Κατα­σκευά­ζει μεταλ­λι­κές στέ­γες για προ­κα­τα­σκευα­σμέ­να σπί­τια. Δηλώ­νει ευχα­ρι­στη­μέ­νος από την επι­σι­τι­στι­κή βοή­θεια, αλλά παρα­πο­νιέ­ται ότι περ­νά­ει δύσκο­λα λόγω της έλλει­ψης κατάλ­λη­λων απο­χω­ρη­τη­ρί­ων και των πολ­λών εντό­μων. Ο σει­σμός προ­κά­λε­σε σοβα­ρό­τα­τες ζημιές στην πολυ­κα­τοι­κία του 48χρονου. Λέει ότι ήταν παρών όταν κατε­δα­φί­ζο­νταν το σπί­τι, στο οποίο διέ­με­νε επί 20 χρόνια.

Σύμ­φω­να με τον ιατρι­κό σύλ­λο­γο του Δήμου Αντά­κιας μόνο το 10% των κατοί­κων έχει πρό­σβα­ση στην υδρο­δό­τη­ση. Η έλλει­ψη νερού και οι κακές συν­θή­κες υγιει­νής αυξά­νουν τον κίν­δυ­νο επι­δη­μιών. Οι ντό­πιοι ανα­φέ­ρουν συχνά διαρ­ροϊ­κές ασθένειες.

Σύμ­φω­να με την Πολε­ο­δο­μία της επαρ­χί­ας 600.000 άνθρω­ποι έμει­ναν άστε­γοι λόγω του κατα­στρο­φι­κού σει­σμού. Ένα μέρος τους μετοί­κη­σε σε άλλες πόλεις της χώρας. Οι υπό­λοι­ποι παρέ­μει­ναν. Πριν από την κατα­στρο­φή ζού­σαν στην Χατάι περί­που 1,6 εκα­τομ­μύ­ρια άνθρω­ποι. Μετά τους σει­σμούς η τουρ­κι­κή κυβέρ­νη­ση υπο­σχέ­θη­κε ότι θα κατα­σκευά­σει άμε­σα κατοι­κί­ες για να στε­γά­σει τους σει­σμό­πλη­κτους. Ο υπουρ­γός Περι­βάλ­λο­ντος Μεχ­μέτ Οζχα­σέ­κι υπο­σχέ­θη­κε 255.000 νέες κατοι­κί­ες. Σύμ­φω­να με επί­ση­μα στοι­χεία βρί­σκο­νται υπό κατα­σκευή 3.000 πολυ­κα­τοι­κί­ες και τα πρώ­τα δια­με­ρί­σμα­τα θα παρα­δο­θούν στους δικαιού­χους τον Δεκέμβριο.

Ανθεί η αυθαίρετη δόμηση

Το τουρ­κι­κό κρά­τος θα ανα­λά­βει το 60% του κόστους κατα­σκευ­ής και το 40% οι πλη­γέ­ντες, οι οποί­οι έχουν στη διά­θε­σή τους μια 20ετία για την απο­πλη­ρω­μή του δανεί­ου. Κατά την άπο­ψη του Ρου­στέμ Τσο­κλού το κρά­τος δεν θα έπρε­πε να ζητά την οικο­νο­μι­κή συμ­βο­λή των πολι­τών στην ανοι­κο­δό­μη­ση των κατοι­κιών τους. Από την πλευ­ρά της η Λέι­λα Σεκέρ καθι­στά σαφές ότι λόγω οικο­νο­μι­κών δυσκο­λιών τής είναι αδύ­να­το να πάρει στε­γα­στι­κό δάνειο.

Ειδι­κοί αμφι­σβη­τούν τα κυβερ­νη­τι­κά σχέ­δια ανοι­κο­δό­μη­σης. Ο Σέρ­καν Κοτς από την Πολε­ο­δο­μία της επαρ­χί­ας εκτι­μά ότι το κρά­τος θα πρέ­πει να επεν­δύ­σει περισ­σό­τε­ρα στις κατε­στραμ­μέ­νες υπο­δο­μές, έτσι ώστε ο πλη­θυ­σμός να απο­κτή­σει και πάλι πρό­σβα­ση σε νερό, ηλε­κτρι­κό ρεύ­μα και το δια­δί­κτυο. Παράλ­λη­λα δια­πι­στώ­νει ότι ανθεί η αυθαί­ρε­τη δόμη­ση: «Έχει εκτο­ξευ­θεί η κατα­σκευή αυθαι­ρέ­των. Αν το κρά­τος δεν μπο­ρεί να ικα­νο­ποι­ή­σει τη θεμε­λιώ­δη ανά­γκη για στέ­γα­ση, τότε οι άνθρω­ποι ανα­γκά­ζο­νται να βρουν μόνοι τους λύση», επισημαίνει.

Η Λέι­λα Σέκερ θέλει να παρα­μεί­νει στη γει­το­νιά της ακό­μα και αν ζει μέσα σε συντρίμ­μια. Εργά­στη­κε επί 32 χρό­νια στο εξω­τε­ρι­κό και με τις οικο­νο­μί­ες της αγό­ρα­σε ένα δια­μέ­ρι­σμα στην Αντά­κια: «Δεν θέλω να μετα­κο­μί­σω αλλού. Επί δεκα­ε­τί­ες αγω­νί­στη­κα για να απο­κτή­σω σπί­τι. Ό,τι είχα στον κόσμο ήταν αυτό το διαμέρισμα».

Πηγή: Deutsche Welle

Ν. Μπε­λο­γιάν­νης Ν. Πλου­μπί­δης – Στο σπί­τι των ηρώων