Οι δολοφονίες των “κοινωνικών” ηγετών στην Κολομβία αποτελεί ‑από χρόνια, καθημερινό φαινόμενο
Τα νούμερα ξεχνιούνται, γιατί είναι σχεδόν πάντα «απόμακρα» (σε κάποιους τουλάχιστον).
Αλλά οι άνθρωποι, ζωντανοί ή νεκροί (πολύ περισσότερο όταν είναι δολοφονημένοι), συνιστούν ιστορίες και αλήθειες, αίσθηση απουσίας και στοργής.
Από το 2016, περισσότεροι από 600 κοινωνικοί ηγέτες δολοφονήθηκαν στην Κολομβία ‑56, από την 1η Ιανουαρίου έως τις 19 Απριλίου του 2020, είναι αγνοούμενοι.
Το να σκοτώσεις έναν ηγέτη ισοδυναμεί με το να σκοτώσεις την ελπίδα ενός λαού.
Ισοδυναμεί με το να πνίγεις τη φωνή που χρησιμεύει ως γέφυρα μεταξύ των πιο ευάλωτων και που είναι χρήσιμη ως ενεργή, μήπως και καταφέρει να αλλάξει την πραγματικότητα.
Το να αναγνωριστείς ως ηγέτης από μια κοινότητα απαιτεί χρόνια δουλειάς, πεποίθησης και χαρισμάτων. Αποτελεί άξια σεβασμού δραστηριότητα υψηλού κινδύνου.
Ο κοινωνικός ηγέτης είναι σχεδόν πάντα η μόνη επιλογή που έχει απομείνει στην ξεχασμένη Κολομβία, για να ακουστεί. Στη χώρα μας, οι ηγέτες απειλούνται, εξαναγκάζονται σε εκτοπισμό ή εξορία, και εκτίθενται συνεχώς στην πιθανότητα ενός βίαιου θανάτου.
Γιατί τους φοβούνται και τους μισούν τόσο πολύ;
Ίσως επειδή λένε την αλήθεια, επειδή υπερασπίζονται τους πιο ευάλωτους, τη γη, τον πολιτισμό, τα δικαιώματα που συχνά παραβιάζονται από αδιάφορα κοινωνικά στρώματα και από κυβερνήσεις που είναι ανίκανες να προστατεύσουν τη ζωή των πολιτών.
Γι’ αυτό το λόγο συγκεντρωθήκαμε μια ομάδα αρθρογράφων για να τιμήσουμε τη μνήμη των δολοφονημένων ηγετών του τόπου μας.
Δεν θέλαμε να αφήσουμε τις ιστορίες τους να χαθούν ή να ξεχαστούν. Ξεκίνησε ως πρόταση του κινήματος Defendamos la Paz [Ας υπερασπιστούμε την Ειρήνη] και σύντομα συνδέθηκαν όλο και περισσότερες φωνές.
Γνωρίζουμε ότι τα λόγια μας δεν πρόκειται να επιστρέψουν τις ζωές που έχουν σβήσει, αλλά η σιωπή δεν είναι επιλογή.
Από την Κυριακή 7 Ιουνίου, περισσότεροι από 50 αρθρογράφοι από διάφορες πόλεις στην Κολομβία, την Ισπανία και την Αργεντινή έχουν αφιερώσει χρόνο για να βοηθήσουν την αποκατάσταση της μνήμης για τους δολοφονημένους ηγέτες μας.
Μέχρι στιγμής, 64 στήλες έχουν δημοσιεύσει σε 12 ΜΜΕ και την Κυριακή 14 Ιουνίου, η εφημερίδα El Espectador αφιέρωσε σε πρωτοσέλιδο, το σημείωμα της σύνταξης και τρεις ακόμη σελίδες για να τιμήσει τη μνήμη των κοινωνικών ηγετών.
Ο Michel Forst, εισηγητής των Ηνωμένων Εθνών, επιβεβαίωσε το Φεβρουάριο ότι η Κολομβία είναι μια από τις πιο επικίνδυνες χώρες στον κόσμο, για εκείνες και εκείνους που επιθυμούν να υπερασπιστούν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Και τα στοιχεία μας δείχνουν ότι ο Forst είχε δίκιο.
Στις 26 Ιουλίου θα συντονιστούμε από διαφορετικά μέρη του κόσμου, για να πούμε στην κολομβιανή κυβέρνηση και την κοινωνία γενικά ότι πρέπει να σπάσουμε τη συνενοχή της σιωπής. Ότι είναι ακριβές και επείγον να σεβαστούμε και να εκπληρώσουμε ειρηνευτικές συμφωνίες, ανθρώπινα δικαιώματα και σύμφωνα για τη μη βία. Η προστασία της ζωής όσων υπογράψουν για την ειρήνη και των κοινωνικών ηγετών δεν συνιστά απλά μια πρόταση: είναι ηθικό καθήκον των πενήντα εκατομμυρίων Κολομβιανών αλλά και όλων των πολιτών του κόσμου, που γνωρίζουν επιστημονικά και τους υπαγορεύει η συνείδησή τους ότι ο πόλεμος είναι το χειρότερο λάθος, η πιο οδυνηρή αποτυχία της ανθρωπότητας.
Έχουμε τη δυνατότητα να ξεπεράσουμε από τη σιωπή και να ξυπνήσουμε. Η Κολομβία μπορεί και πρέπει να επιτύχει την ειρήνη και θα μάθει τη συμφιλίωση. Αυτό είναι το πιο σημαντικό καθήκον μας.
ℹ️ Με πληροφορίες από Gloria Arias Nieto
Γιατρός, δημοσιογράφος με στήλη στο El Espectador. Γνωστοποιεί και υποστηρίζει κινήματα ειρήνης και συμφιλίωσης.
Μέλος του κινήματος Defendamos la Paz (DLP) στην Κολομβία | @gloriariasnieto/
Οι περιπτώσεις Luis, Yobany & Juan
Οι Luis, Yobany και Juan πιθανότατα δεν είχαν συναντηθεί, αλλά είχαν και εξακολουθούν να έχουν πολλά κοινά. Και οι τρεις είναι Κολομβιανοί κοινωνικοί ηγέτες και οι τρεις σκοτώθηκαν για αυτόν τον λόγο.
Δεν είχα την ευχαρίστηση να τους συναντήσω, αλλά ανέλαβα την ευθύνη να γράψω τώρα γι’ αυτούς. Το κάνω σαν δώρο, ως τη μόνη εναλλακτική λύση που έχω, ώστε τα ονόματά τους να μην κρυπτογραφηθούν σε ένα άδικο παρελθόν, και επειδή εμείς που αποφασίσαμε να αφιερώσουμε χρόνο στο γράψιμο για εκείνους, έχουμε ως μοναδικά εργαλεία τα γράμματα και όσα μπορούμε να κάνουμε με αυτά. Ωστόσο, οι Luis, Yobany και Juan δολοφονήθηκαν, έχουν φύγει και το μόνο πιο επώδυνο από την απουσία τους είναι η ατιμωρησία.
Ο Luis, ο Yobany και ο Juan ζούσαν σε τρία διαφορετικά τμήματα στην Κολομβία και πραγματοποίησαν το επικίνδυνο καθήκον που στη χώρα αυτή είναι το δικαίωμα να υπερασπίζεσαι τα ανθρώπινα δικαιώματα. Και παρόλο που πιθανότατα δεν γνωρίζουν ο ένας τον άλλον, λόγω των ημερομηνιών κατά τις οποίες σκοτώθηκαν, είναι πιθανό ότι ο Luis ανακάλυψε για τη δολοφονία του Juan και του γιου του, και ότι ο Yobany έμαθε για όλα τα παραπάνω, και ότι, με τη σειρά του, κάποιος άλλος κοινωνικός ηγέτης έχει επίσης μάθει για τη δική του δολοφονία, και ούτω καθεξής.
Ο Luis Alfonso Giraldo Valencia ήταν πρόεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου Δράσης της περιοχής La Brasilia, που βρίσκεται στο δήμο La Carmelita στο Puerto Asís, στο τμήμα Putumayo.
Ήταν 48 ετών όταν δολοφονήθηκε στο σπίτι του τη Δευτέρα 4 Δεκεμβρίου 2017, τη στιγμή που ολόκληρη η Κολομβία έφτιαχνε το πρωινό της καφέ, στις 6:20 το πρωί. Τα μέσα ενημέρωσης λένε ότι δύο άτομα έφτασαν στην κατοικία του και τον πυροβόλησαν στο κεφάλι αφού ο Luis τους είχε πριν καλημερίσει.
Ο Yobany Velasco Ariza εκπροσώπησε την κοινότητά του στον πυρήνα Guacamaya, την κινητήρια δύναμη πίσω από το κίνημα της αντικατάστασης των καλλιεργειών για παράνομη χρήση από το Εθνικό Συνολικό Πρόγραμμα για την αντικατάσταση των καλλιεργειών (PNIS). Ήταν, σε αρκετές περιόδους, πρόεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου Δράσης του χωριού Caño Mosco στο San José del Guaviare, στο τμήμα Guaviare. Δολοφονήθηκε νε αρκετούς πυροβολισμούς κατά την ημερομηνία που η Κολομβία στο σύνολό της θυμάται μια μαζική δολοφονία και τιμά την εθνική ημέρα των θυμάτων. Μάρτυρες δήλωσαν στην εφημερίδα El Espectador ότι ο Yobany πυροβολήθηκε από μια μοτοσικλέτα με δύο επιβάτες, που φορούσαν κράνη. Συνέβη στις 9 Απριλίου 2018, ημέρα που η χώρα μας τιμά το Bogotazo.
Στις 10-Ιαν-2017, η οικογένεια του Juan Mosquera Rodríguez, ενός αναγνωρισμένου ηγέτη της κοινότητας, 55 ετών, υπέφερε διπλό χτύπημα. Από την επόμενη ημέρα δύο μέλη της θα έλειπαν για πάντα από το οικογενειακό τραπέζι, επειδή ο Juan δολοφονήθηκε μαζί με τον 33χρονο γιο του Moisés, στην κοινότητα El Tambolar, στο Río Sucio στην περιοχή Bajo Atrato, τμήμα Chocó.
Οι μαρτυρίες λένε ότι πριν δολοφονηθούν, φερόμενα μέλη των ομάδων τοπικών ομάδων αυτοάμυνας κατηγόρησαν τον κοινωνικό ηγέτη ότι ήταν ενταγμένος στις επαναστατικές ένοπλες κολομβιανές δυνάμεις [FARC].
ℹ️ Από το κείμενο της Alexandra Vega-Rivera, φεμινίστριας ανθρωπολόγου στο Πανεπιστήμιο του Μπουένος Άιρες (Αργεντινής)
ΣΣ |> Για ενημέρωση των αναγνωστών του «Ατέχνως»
Οι «ειρηνευτικές» διαπραγματεύσεις άρχισαν το Σεπτέμβρη του 2012 και πραγματοποιήθηκαν στο Όσλο και την Αβάνα, για την υπογραφή της «Συμφωνίας για την Τελική Λύση της Σύγκρουσης» (Μπογκοτά 24- Νοε-2016) και στη συνέχεια οι πρώην αντάρτες ξεκίνησαν μια μεταβατική περίοδο στην πολιτική ζωή που «ολοκληρώθηκε» στα τέλη Αυγούστου του 2017, ενώ επικριτές των συμφωνιών προσέφυγαν στο Συνταγματικό Δικαστήριο.
Ιδρυτικό Συνέδριο
Διεξήχθη στη Μπογκοτά από τις 28 έως τις 31 Αυγούστου 2017 με τη συμμετοχή χιλιάδων αντιπροσώπων (πρώην αντάρτες, στρατιώτες και μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κολομβίας ), περίπου 200 άτομα από διάφορους τομείς της κολομβιανής κοινωνίας και 10άδες προσκεκλημένους από άλλες χώρες, κυρίως από τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική
Το κλείσιμο του συνεδρίου και η παρουσίαση του νέου κόμματος έγινε την 1η Σεπτέμβρη, με πολιτιστική και μαζική πολιτική εκδήλωση στην κεντρική πλατεία Bolívar της κολομβιανής πρωτεύουσας με συμμετοχή 10.000 λαού (άλλες πηγές μιλάνε για πάνω από 30.000).
Στην ομιλία του, ο Rodrigo Londoño ανέπτυξε την πρόταση «για μια μεταβατική εθνική κυβέρνηση 2018–2022»
Το 2019 (με βίντεο που αναρτήθηκε στις 29-Αυγ-2019), ο δεύτερος στην ιεραρχία των Επαναστατικών Ενόπλων Δυνάμεων Κολομβίας-Λαϊκός Στρατός (FARC-EP) Iván Márquez ανακοίνωσε ότι ξαναπαίρνει τα όπλα μαζί σε άλλους ηγέτες των ανταρτών, καταγγέλλοντας την αθέτηση από την πλευρά της αστικής κυβέρνησης της συμφωνίας ειρήνης του 2017.
«Ανακοινώνουμε στον κόσμο ότι ξεκίνησε η δεύτερη Marquetalia [ιστορικό λίκνο της εξέγερσης στη δεκαετία του 1960], εξ ονόματος του οικουμενικού δικαίου των λαών να παίρνουν τα όπλα για να εξεγερθούν ενάντια στην καταπίεση», αναφέρει στο βίντεο, φορώντας πράσινη στολή παραλλαγής, στο πλευρό των Santrich και Hernán Darío Velásquez (επονομαζόμενος και El Paisa) και «τη συνέχιση των επιχειρήσεων των ανταρτών σε απάντηση της προδοσίας από το κράτος των συμφωνιών ειρήνης της Αβάνας» που είχαν οδηγήσει στον αφοπλισμό το 2017 περίπου 7.000 ανδρών και γυναικών μαχητών των FARC.
(και παρακάτω)
«Η απάτη, η διπλοπροσωπία και η δολιότητα, η μονομερής τροποποίηση του κειμένου της συμφωνίας, η μη εφαρμογή των δεσμεύσεών του εκ μέρους του κράτους, οι δικαστικές διευθετήσεις και η ανασφάλεια μας αναγκάζουν να ξαναπάρουμε τα όπλα», σημείωσε στο μήνυμα του ο Ιβάν Μάρκες και πρόσθεσε: «Δεν ηττηθήκαμε ποτέ, ούτε ιδεολογικά, είναι γι΄αυτό που ο αγώνας συνεχίζεται», υπογραμμίζοντας ότι θα επιδιώξει να συντονιστεί με τον ELN (Στρατός Εθνικής Απελευθέρωσης), τη δεύτερη κολομβιανή ανταρτική οργάνωση, που εξακολουθεί να είναι ενεργή.
Από την πλευρά της, η δεξιά φιλοαμερικανική κυβέρνηση του Ιβάν Ντούκε χαρακτήρισε «πολύ ανησυχητική» αλλά όχι και απροσδόκητη την εξέλιξη, μάλιστα ανακοίνωσε από το προεδρικό μέγαρο: «Διέταξα τη συγκρότηση μιας ειδικής μονάδας ώστε να καταδιώξουμε αυτούς τους εγκληματίες με ενισχυμένες δυνατότητες πληροφόρησης, έρευνας και κινήσεων σε όλο το έδαφος της Κολομβίας».
Στις 9‑Δεκ-2019 κορυφώνεται η μεγάλη διαδήλωση με πανεθνική απεργία που ξεκίνησε από τις 21 Νοέμβρη με συμμετοχή εκατομμυρίων εργαζομένων), οργανωμένη από την Εθνική Επιτροπή της Απεργίας (Comité Nacional del Paro), που αποτελείται από συνδικαλιστικές οργανώσεις όλων των κλάδων, από ενώσεις αγροτών, ιθαγενών, φοιτητών και ένα ευρύ σύνολο κοινωνικών οργανώσεων, με μεγάλη συναυλία στην Μπογκοτά και άλλες μεγάλες πόλεις για τη ζωή και την ειρήνη διεκδικώντας δημόσια Εκπαίδευση και Υγεία, Πρόνοια, υποδομές, να διαλυθούν οι φονικές μονάδες αντιμετώπισης ταραχών της αστυνομίας (ESMAD), που ευθύνονται για τη βάρβαρη καταστολή και απαιτώντας να εφαρμοστεί από την κυβέρνηση η συμφωνία ειρήνης με τους αντάρτες και να σταματήσουν οι δολοφονίες λαϊκών αγωνιστών, «που έχουν γίνει σχεδόν καθημερινότητα και μέσα σε 3 χρόνια ξεπερνάνε ήδη τις 700».
Στις 29-Ιαν-2020 οι καθημερινές δολοφονίες λαϊκών αγωνιστών, συνδικαλιστών, πρώην ανταρτών και ιθαγενών στην Κολομβία, συμπληρώθηκε με το θάνατο ενός ακόμη αγωνιστή του John Freddy Vargas, 42 χρόνων, από ενόπλους που τον «γάζωσαν» ενώ επέστρεφε από μια συνάντηση στην αγροτική περιοχή που έχει καθοριστεί ως «ζώνη επανένταξης» των πρώην ανταρτών, με τον αριθμό να έχει φτάσει ‑ήδη πριν κλείσει ο πρώτος μήνας του 2020- τους 25 και από το 2016 και τη λεγόμενη ειρηνευτική συμφωνία ξεπερνά τους 800…