Το μαγικά “Insta-fabulous” _φίλτρα ομορφιάς_ μιας εποχής 450 χρόνια πριν –χωρίς Φωτοσοπιές

Ειδι­κοί επι­στή­μο­νες απο­κα­λύ­πτουν “ξεχα­σμέ­να πρό­σω­πα” που αργό­τε­ρα ρετου­σα­ρί­στη­καν, με τους ζωγρά­φους να προ­σθέ­τουν σαρ­κώ­δη χεί­λη, σμι­λε­μέ­νες μύτες και κωνι­κά πηγού­νια… Παλιά ιστο­ρία: το πρω­τό­τυ­πο μορ­φο­ποιεί­ται στο νου του καλ­λι­τέ­χνη _με ή χωρίς κάποιο μοντέ­λο, ξεκι­νά­νε γραμ­μές σκί­τσα διορ­θώ­σεις και ανα­τρο­πές, μένουν στο εργα­στή­ριο με την όψη στραμ­μέ­νη στον τοί­χο, καμιά φορά για χρό­νια, κατά και­ρούς ξανά­βγαι­ναν στην επι­φά­νεια, ξανα­δου­λεύ­ο­νταν ή και άλλα­ζαν μορ­φή μέχρι να φανεί ότι “ολο­κλη­ρώ­θη­καν”.

Σήμε­ρα τα πράγ­μα­τα είναι πανεύ­κο­λα, με τα εκα­το­ντά­δες ειδι­κά λογι­σμι­κά, που με ένα κλικ κάνουν τη γυναί­κα 20–30-50 χρό­νια νεό­τε­ρη, με αρυ­τί­δω­το πρό­σω­πο, κερα­σέ­νια χεί­λη, στη­τό στή­θος και πόδια αλά Norma Jeane Mortenson (αυτή για όσους δεν το γνω­ρί­ζουν είναι η κατά κόσμον Marilyn Monroe). Ακό­μη και με ένα smartphone των 150–200€, τα φίλ­τρα ομορ­φιάς της τεχνη­τής νοη­μο­σύ­νης στις κάμε­ρες, στο Instagram και στο TikTok, μας επι­τρέ­πουν να εξο­μα­λύ­νου­με κάθε ανω­μα­λία και ασυμ­με­τρία (σσ. αυτά και ως ειδι­κός στις φωτοσοπιές).

Τις τελευ­ταί­ες ημέ­ρες, μια γεύ­ση αυτού έγι­νε ορα­τό όταν απο­κα­λύ­φθη­κε ότι οι συντη­ρη­τές της αγγλι­κής κλη­ρο­νο­μιάς, ενώ καθά­ρι­ζαν ένα πορ­τρέ­το του 17^ου αιώ­να της δισέγ­γο­νης ενός από τους στε­νό­τε­ρους φίλους της βασί­λισ­σας Ελι­σά­βετ Α, του William Cecil, του Λόρ­δου Burghley, ανα­κά­λυ­ψαν ότι Η ομοί­ω­ση της Diana Cecil (Νταϊ­ά­να Σεσίλ) είχε εφαρ­μό­σει ένα είδος φίλ­τρου ομορ­φιάς πολ­λά χρό­νια μετά την ολο­κλή­ρω­ση του πρωτότυπου.

Αν και στην ηλι­κία της θεω­ρού­νταν εντυ­πω­σια­κή, η έντο­νη γραμ­μή των μαλ­λιών και τα λεπτά χεί­λη της Cecil –όπως απο­τυ­πώ­θη­καν αρχι­κά το 1634 από τον εξέ­χο­ντα Άγγλο πορ­τρε­τί­στα Cornelius Johnson όταν ήταν 31 ετών– δεν υπήρ­χαν όταν οι συντη­ρη­τές πήγαν να την δου­λέ­ψουν. κάποια στιγ­μή πριν από το τέλος του 19^ου Αιώ­να. Η επι­θε­τι­κή επι­κά­λυ­ψη του πορ­τρέ­του, που εκτί­θε­ται στο Kenwood House του Λον­δί­νου από το Νοέμ­βρη του 2023, απο­κα­λύ­φθη­κε όταν η English Heritage αφαί­ρε­σε ένα στρώ­μα παλιού βερ­νι­κιού. Το ρετούς είχε γεμί­σει τα χεί­λη της Σεσίλ και έσυ­ρε το σγου­ρό κρόσ­σι της προς τα κάτω για να καλύ­ψει περισ­σό­τε­ρο το μέτω­πό της, φέρ­νο­ντας την εμφά­νι­σή της και τη φήμη της ως θρυ­λι­κής looker σε συμ­φω­νία με την αλλα­γή τη στά­σης απέ­να­ντι στην ομορ­φιά, εκεί­νο τον καιρό.

Η “σφυ­ρη­λά­τη­ση” του προ­σώ­που της Σεσίλ δεν ήταν η πρώ­τη περί­πτω­ση παρα­ποί­η­σης της εμφά­νι­σης: πιθα­νό­τα­τα _έναν αιώ­να νωρί­τε­ρα, το πορ­τρέ­το ενός τρα­γι­κού μέλους της ισχυ­ρής οικο­γέ­νειας των Μεδί­κων, της Isabella dei Medici  (κόρη του Κόζι­μο των Μεδί­κων), η οποία φημο­λο­γεί­ται ότι δολο­φο­νή­θη­κε μετά από μια σκαν­δα­λώ­δη υπό­θε­ση (ερω­τι­κή συνεύ­ρε­ση με τον ξάδερ­φο του συζύ­γου της, τον Ιτα­λό ευγε­νή Paolo Giordano Orsini).

Τόσο ριζι­κά δια­γρά­φη­καν οι πραγ­μα­τι­κές λεπτο­μέ­ρειες του προ­σώ­που της Ισα­βέλ­λας, που το Μου­σείο Τέχνης Carnegie του Πίτσ­μπουργκ, στο οποίο ανή­κει το έργο, δεν γνώ­ρι­ζε καν ότι είχαν μια ομοιό­τη­τά της στη συλ­λο­γή του. Μόνο όταν το ίδρυ­μα επρό­κει­το να επι­βε­βαιώ­σει την υπο­ψία του το 2014 ότι ένα πορ­τρέ­το που διέ­θε­τε ενός άλλου μέλους της διά­ση­μης οικο­γέ­νειας των Μεδί­κων, της Ελε­ο­νό­ρας του Τολέ­δο (που υπο­τί­θε­ται ότι ζωγρά­φι­σε ο διά­ση­μος Ιτα­λός μανιε­ρι­στής Bronzino), ήταν ψεύ­τι­κο, το ξεχα­σμέ­νο πρό­σω­πο της Ισα­βέλ­λας, που καρα­δο­κού­σε κάτω από το βερ­νί­κι, σώθη­κε από τη λήθη.

Κάτι σχε­τι­κά με το ζαχα­ρέ­νιο χαμό­γε­λο, την άψο­γη επι­δερ­μί­δα, τη σμι­λε­μέ­νη μύτη και το τέλεια κωνι­κό πηγού­νι, που απει­κο­νί­ζε­ται στο έργο όπως είχε αρχι­κά βγει στο μου­σείο το 1978, απλά δεν ήταν αλη­θι­νό. Πριν όμως απο­βλη­θεί ο πίνα­κας από τη συλ­λο­γή του CMA, υπο­βλή­θη­κε σε ακτι­νο­λο­γι­κή ανά­λυ­ση. Αυτό που φάνη­κε πίσω από τις ακτί­νες Χ ήταν κάτι εντε­λώς άλλο– ένα πολύ πιο πει­στι­κό πρό­σω­πο μιας μεγα­λύ­τε­ρης, πιο κου­ρα­σμέ­νης γυναί­κας με αιχ­μη­ρό δέρ­μα, μια ελα­φρώς γαμ­ψή μύτη, κύκλους κάτω από τα μάτια, πηγού­νι με ρυτί­δες και λαμπε­ρά χέρια. Με άλλα λόγια, ένα πραγ­μα­τι­κό πρόσωπο.

Εκτός από το ότι “έφτια­ξε” την εμφά­νι­σή της, (που πιστεύ­ε­ται ότι συνέ­βη κάποια στιγ­μή τον 19^ο αιώ­να) αφαί­ρε­σε πολ­λά σύμ­βο­λα που είχαν σκο­πό να εξι­σώ­σουν την Ισα­βέλ­λα με τη Μαρία Μαγδα­λη­νή, μια μετα­νοη­μέ­νη φιγού­ρα που υπο­δη­λώ­νει τύψεις: ένα αλα­βά­στρι­νο βάζο με αλοι­φή, που μπή­κε μετά από το θάνα­το της Ισα­βέλ­λας και ένα ξεθω­ρια­σμέ­νο φωτο­στέ­φα­νο που επέ­πλεε πάνω από το κεφά­λι της. Δύο χρό­νια αφό­του το πορ­τρέ­το της ζωγρα­φί­στη­κε το 1574 από έναν καλ­λι­τέ­χνη στον κύκλο του Φλω­ρε­ντί­νου δασκά­λου Alessandro Allori (Αλεσ­σά­ντρο Αλλό­ρι,) η ζωή της Ισα­βέλ­λας “τελεί­ω­σε” ξαφ­νι­κά κάτω από ύπο­πτες συν­θή­κες σε ηλι­κία 33 ετών — ξεμπλο­κα­ρί­στη­κε τόσο έντο­να όσο η εικό­να της ήταν κατα­δι­κα­σμέ­νη να είναι.

Δεν είναι μόνο πρό­σω­πα των γυναι­κών που “βελ­τιώ­νο­νται” με ένα είδος “κολάζ”. Μια γενιά πριν μνη­μο­νευ­θεί το συγκι­νη­τι­κό βλέμ­μα της Ισα­βέλ­λας τη δεκα­ε­τία του 1570, ο διά­ση­μος γερ­μα­νο­ελ­βε­τός ζωγρά­φος Hans Holbein the Younger βρέ­θη­κε να ξεφυλ­λί­ζει φίλ­τρα ομορ­φιάς στο δικό του καβα­λέ­το όταν εκτε­λού­σε ένα πορ­τρέ­το του Derich Born – ενός νεα­ρού, με πρό­σω­πο μωρού, έμπο­ρος στο Steelyard του Λον­δί­νου, την αγγλι­κή βάση της ισχυ­ρής Χαν­σε­α­τι­κής Ένω­σης. Μια πρό­σφα­τη απο­κα­τά­στα­ση του πορ­τρέ­του του 1533 στο Μου­σείο J Paul Getty στην Καλι­φόρ­νια απο­κά­λυ­ψε στοι­χεία ότι ο Holbein φαι­νό­ταν ανι­κα­νο­ποί­η­τος με τα φου­σκω­μέ­να μάγου­λα και το απα­λό σαγό­νι του προ­σώ­που καθώς το μετέ­γρα­ψε αρχι­κά και επέ­στρε­φε στο πορ­τρέ­το του ξανά και ξανά, κάνο­ντας μικρές συνε­χείς προ­σαρ­μο­γές. Το να συγκρί­νεις τα τελι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα της σύγκρου­σης του Holbein με μια ακτι­νο­γρα­φία για το πώς γεν­νή­θη­κε αρχι­κά ο Born στον καμ­βά, είναι να βλέ­πεις ένα πρό­σω­πο που σφίγ­γε­ται απί­στευ­τα και εντεί­νε­ται μπρο­στά στα μάτια σου, σβη­σμέ­νο, στυλ μπλε ατσά­λι, με λαξευ­μέ­νη λάμ­ψη στα ζυγω­μα­τι­κά – ξανα­γεν­νη­μέ­νο Insta-fabulous, Insta-cool

Πηγή BBC _ με 2.137 (θα υπάρ­χουν κι άλλες) αναδημοσιεύσεις

Σε ότι μας αφο­ρά έχου­με μαλ­λί να ξάνουμε
🤔  Aκο­λου­θεί­στε το atexnos.gr 
✔️  Βρεί­τε μας στο facebook

Ήδη χιλιάδες φοιτητές έχουν συγκεντρωθεί 
στα Προπύλαια για το μεγάλο
πανελλαδικό φοιτητικό συλλαλητήριο!
Σήμερα θα βουλιάξει η Αθήνα!
Η πλειοψηφία μίλησε! Όχι στα ιδιωτικά πανεπιστήμια! 
Πτυχία με αξία, δωρεάν σπουδές, 
γράφει το πανό των Φοιτητικών Συλλόγων.