Το Παρίσι παρουσιάζει την «Γκερνίκα» του Πικάσο

Ακρω­τη­ρια­σμέ­νοι άνθρω­ποι, μια γυναί­κα που κρα­τά στην αγκα­λιά της το νεκρό παι­δί της, ένα φοβι­σμέ­νο άλο­γο και στο έδα­φος πεσμέ­νος ένας στρα­τιώ­της με ένα μαχαί­ρι στο χέρι. Στο μου­σείο Πικά­σο στο Παρί­σι, ήδη στην είσο­δο, οι επι­σκέ­πτες έρχο­νται αντι­μέ­τω­ποι με την απο­τύ­πω­ση του τρό­μου. Πρό­κει­ται για μια ανα­πα­ρα­γω­γή του έργου «Γκερ­νί­κα» του Ισπα­νού κομ­μου­νι­στή ζωγρά­φου. Το αυθε­ντι­κό βρί­σκε­ται από το 1992 στο Μου­σείο Reina Sofia στη Μαδρίτη.

Η «Γκερ­νί­κα», ένα συγκλο­νι­στι­κό αντι­πο­λε­μι­κό και αντι­φα­σι­στι­κό μανι­φέ­στο, φιλο­τε­χνή­θη­κε στο Παρί­σι, όπου από τις 26 Απρι­λί­ου παρου­σιά­ζε­ται μια έκθε­ση αφιε­ρω­μέ­νη στο μονα­δι­κό αυτό πίνα­κα. Φωτο­γρα­φί­ες της Ντό­ρα Μάαρ κατα­γρά­φουν τη δια­δι­κα­σία δημιουρ­γί­ας. Στην έκθε­ση με τον ομώ­νυ­μο τίτλο, παρου­σιά­ζο­νται περισ­σό­τε­ρα από 150 έργα, τα οποία απο­τυ­πώ­νουν τη δια­δι­κα­σία δημιουρ­γί­ας και ολο­κλή­ρω­σης της «Γκερ­νί­κα». Υπεν­θυ­μί­ζουν ότι ο πίνα­κας φιλο­τε­χνή­θη­κε πριν από 80 χρό­νια στο ατε­λιέ του Πικά­σο, στην οδό Γκραν Ογκυστίν.

Αφορ­μή για τον Πικά­σο να εκφρα­στεί ενά­ντια στον φασι­σμό και τον πόλε­μο ήταν ο βομ­βαρ­δι­σμός και η κατα­στρο­φή της ομώ­νυ­μης βασκι­κής πόλης από την γερ­μα­νι­κή ναζι­στι­κή αερο­πο­ρία τον Απρί­λιο του 1937. Ο Ισπα­νός καλ­λι­τέ­χνης ζωγρά­φι­σε «Γκερ­νί­κα», το μνη­μειώ­δες αυτό έργο μετα­ξύ 1ης Μαϊ­ου και 4 Ιου­νί­ου 1937, σε χρό­νο ρεκόρ, όπως λέει η επι­με­λή­τρια Εμι­λί Μπουβάρ.

Η σύντρο­φός του και μού­σα του Ντό­ρα Μάαρ φωτο­γρά­φη­σε όλα τα στά­δια της δια­δι­κα­σί­ας. Οι φωτο­γρα­φί­ες αυτές παρου­σιά­ζο­νται τώρα στο μου­σείο Πικά­σο στο Παρίσι.

Και είναι πραγ­μα­τι­κά εντυ­πω­σια­κές οι μετα­μορ­φώ­σεις του έργου μέσα στις τέσ­σε­ρις εβδο­μά­δες της δημιουρ­γί­ας του. Ο στρα­τιώ­της που κεί­τε­ται στο έδα­φος, είχε στην αρχή τον βρα­χί­ο­να προ­τε­τα­μέ­νο. Στην τελι­κή απο­τύ­πω­ση όμως ο στρα­τιώ­της βρί­σκε­ται στο έδα­φος. «Με τον τρό­πο αυτό ο Πικά­σο μετέ­βα­λε τον στρα­τιώ­τη σε θύμα» λέει η επι­με­λή­τρια Εμι­λί Μπουβάρ.

H κατε­στραμ­μέ­νη από τον βομ­βαρ­δι­σμό βασι­κή πόλη Γκερνίκα

Αλλαγή σχεδίου

Το τερά­στιο τελά­ρο είχε αγο­ρα­στεί αρχι­κά για να ζωγρα­φι­στεί το έργο με τον τίτλο «Ο ζωγρά­φος και το μοντέ­λο» για το ισπα­νι­κό περί­πτε­ρο στην Παγκό­σμια Έκθε­ση στο Παρί­σι το 1937. Επρό­κει­το για παραγ­γε­λία της κυβέρ­νη­σης. Στη συνέ­χεια όμως όταν έγι­νε ο βομ­βαρ­δι­σμός της Γκερ­νί­κα από τα γερ­μα­νι­κά πολε­μι­κά αερο­σκά­φη ο Πικά­σο άλλα­ξε το αρχι­κό θέμα.

Έτσι προ­έ­κυ­ψε ένα έργο δια­μαρ­τυ­ρία απέ­να­ντι στον πόλε­μο και τον φασι­σμό. Οι Γερ­μα­νοί στον ισπα­νι­κό εμφύ­λιο (1936 έως 1939) είχαν ταχθεί στο πλευ­ρό του φασί­στα δικτά­το­ρα Στρα­τη­γού Φράνκο.

(Με στοι­χεία από την Deutsche Welle)