Υποκρισία και κροκοδείλια δάκρυα κατά τη συζήτηση για το κλίμα στον ΟΗΕ

Τα όσα ακού­στη­καν στη Διά­σκε­ψη για την κλι­μα­τι­κή αλλα­γή, καμιά σχέ­ση δεν έχουν με την αγω­νία και το δίκαιο ενδια­φέ­ρον εκα­τομ­μυ­ρί­ων ανθρώ­πων, οι οποί­οι ανη­συ­χούν βλέ­πο­ντας απει­λές από «φυσι­κά φαι­νό­με­να» που γίνο­νται «αφύ­σι­κες κατα­στρο­φές». Όσα ακού­στη­καν ειπώ­θη­καν απ’ όλους αυτούς που κατά τ’ άλλα «αγω­νί­ζο­νται» και αντα­γω­νί­ζο­νται για τα συμ­φέ­ρο­ντα και τα κέρ­δη των «δικών τους» επι­χει­ρη­μα­τι­κών ομί­λων, που είναι η «νού­με­ρο 1» αιτία για περι­βαλ­λο­ντι­κές κατα­στρο­φές.

Σε μια συζή­τη­ση “περί όνου σκιάς”, για το κλί­μα στον ΟΗΕ τα κρο­κο­δεί­λια δάκρυα, οι δια­κη­ρύ­ξεις και οι αντα­γω­νι­σμοί από τους αρχη­γούς κρα­τών, περίσ­σε­ψαν για μια ακό­μη φορά με αφορ­μή το ζήτη­μα της κλι­μα­τι­κής αλλα­γής και της προ­στα­σί­ας του περι­βάλ­λο­ντος. Δύο ημέ­ρες μετά τη σύνο­δο ο Jean-Pierre Gattuso (ένας από τους συντά­κτες του τελι­κού κεί­με­νου) θριαμ­βο­λό­γη­σε: Μια πολύ ευχά­ρι­στη στιγ­μή (…) έπει­τα από 2 χρό­νια εργα­σιών και μια τελευ­ταία συνε­δρί­α­ση 27 ωρών» …Gaveled! The @IPCC_CH Special Report on the #Ocean and #Cryosphere #SROCC is approved! A delightful moment at this early morning hour, after 2 years of work and a session of more than 27 h.

Δεν είναι τυχαίο το γεγο­νός ότι «ανη­συ­χί­ες» για το περι­βάλ­λον μοι­ρά­ζο­νται και προ­βάλ­λουν πολυ­ε­θνι­κά μεγα­θή­ρια, κυβερ­νή­σεις, κόμ­μα­τα και οργα­νι­σμοί. Στην πλειο­ψη­φία τους, όλοι αυτοί αντι­πα­ρα­θέ­τουν την «πρά­σι­νη ανά­πτυ­ξη», ένα «πρά­σι­νο new deal», ως απά­ντη­ση τάχα στην ανά­πτυ­ξη της οικο­νο­μί­ας που βασί­ζε­ται σε «παρα­δο­σια­κές» μορ­φές Ενέρ­γειας, όπως το πετρέ­λαιο, ο λιγνί­της και άλλα.

Στο όνο­μα της «σωτη­ρί­ας» τάχα του πλα­νή­τη, προ­τεί­νουν τον περιο­ρι­σμό πηγών Ενέρ­γειας που επι­βα­ρύ­νουν περισ­σό­τε­ρο το περι­βάλ­λον, με στό­χο όμως όχι την προ­στα­σία του, αλλά την υπο­νό­μευ­ση αντα­γω­νι­στι­κών οικο­νο­μιών, που έχουν μεγα­λύ­τε­ρη εξάρ­τη­ση από «παρα­δο­σια­κές» πηγές Ενέρ­γειας και ταυ­τό­χρο­να τη βελ­τί­ω­ση του «αντα­γω­νι­στι­κού πλε­ο­νε­κτή­μα­τος» που έχουν άλλες οικο­νο­μί­ες, με πιο προ­χω­ρη­μέ­νη έρευ­να και χρή­ση «εναλ­λα­κτι­κών» πηγών Ενέρ­γειας. Όμως, στο πλαί­σιο της καπι­τα­λι­στι­κής οικο­νο­μί­ας και η χρή­ση αυτών των μορ­φών Ενέρ­γειας δεν γίνε­ται με σχε­δια­σμό και κρι­τή­ριο τις λαϊ­κές ανά­γκες ή την προ­στα­σία του περι­βάλ­λο­ντος.

Τέτοιες αντι­θέ­σεις κρύ­βει για παρά­δειγ­μα η απο­χώ­ρη­ση των ΗΠΑ από τη Συμ­φω­νία του Παρι­σιού για το Κλί­μα, σε μια περί­ο­δο που η αμε­ρι­κα­νι­κή οικο­νο­μία απο­κτά ενερ­γεια­κή αυτο­νο­μία από το σχι­στο­λι­θι­κό πετρέ­λαιο και αέριο που εξο­ρύσ­σε­ται στις ΗΠΑ, κάνο­ντας μάλι­στα και εξα­γω­γές, ενώ στο ενερ­γεια­κό της μείγ­μα μεγά­λο ρόλο παί­ζει και ο λιγνί­της. Η ίδια ακρι­βώς αντι­πα­ρά­θε­ση εκφρά­ζε­ται και ανά­με­σα σε μονο­πω­λια­κούς ομί­λους που δρα­στη­ριο­ποιού­νται στις εξο­ρύ­ξεις υδρο­γο­ναν­θρά­κων και σε εκεί­νους που επεν­δύ­ουν στις Ανα­νε­ώ­σι­μες Πηγές Ενέρ­γειας, ως ένα παρ­θέ­νο πεδίο κερ­δο­φό­ρας δράσης.

Απο­κα­λυ­πτι­κό του κάλ­πι­κου ενδια­φέ­ρο­ντος επι­χει­ρη­μα­τι­κών ομί­λων και καπι­τα­λι­στι­κών κρα­τών για το περι­βάλ­λον είναι και το «Σύστη­μα Εμπο­ρί­ας Δικαιω­μά­των Εκπο­μπών», όπου μια πολυ­ε­θνι­κή μπο­ρεί να αγο­ρά­ζει το δικαί­ω­μα να ρυπαί­νει ασύ­στο­λα το περι­βάλ­λον από το Χρη­μα­τι­στή­ριο Ρύπων που λει­τουρ­γεί γι’ αυτόν το σκο­πό. Απο­θέ­ω­ση της καπι­τα­λι­στι­κής υπο­κρι­σί­ας για το περι­βάλ­λον είναι η λογι­κή «ο ρυπαί­νων πλη­ρώ­νει», που σημαί­νει ότι το μονο­πώ­λιο μπο­ρεί να κατα­πα­τά ακό­μα και στοι­χειώ­δεις κανό­νες προ­στα­σί­ας και πρό­λη­ψης, αρκεί να ανα­λά­βει το κόστος ενός ατυ­χή­μα­τος ή μιας μεγά­λης ζημιάς, όταν αυτή προκύψει.

Κανείς δεν μπο­ρεί, τέλος, να μη δει ότι η αγω­νία για το λιώ­σι­μο των πάγων στην Αρκτι­κή συν­δέ­ε­ται άμε­σα με το ποια κρά­τη θα έχουν το προ­βά­δι­σμα στην εκμε­τάλ­λευ­ση του υπο­θα­λάσ­σιου πλού­του και τον έλεγ­χο των δρό­μων της ναυ­σι­πλο­ΐ­ας που ανοί­γο­νται, με απει­λές ακό­μα και για γενι­κευ­μέ­νη σύρ­ρα­ξη, αν δεν υπάρ­ξει συμβιβασμός.

Είναι λοι­πόν φανε­ρό ότι η ανά­πτυ­ξη με κρι­τή­ριο το καπι­τα­λι­στι­κό κέρ­δος, η αναρ­χία της καπι­τα­λι­στι­κής παρα­γω­γής, όποιο χρώ­μα και αν έχει, «μαύ­ρο», μπλε ή «πρά­σι­νο», δεν μπο­ρεί να προ­στα­τέ­ψει ούτε το περι­βάλ­λον ούτε την ανθρώ­πι­νη ζωή από κατα­στρο­φές.

Εχει σημα­σία λοι­πόν η ανη­συ­χία, η αγω­νία και η αγα­νά­κτη­ση να μην αξιο­ποι­η­θούν στο πλαί­σιο αντα­γω­νι­σμών ανά­με­σα σε μεγά­λα μονο­πώ­λια και ιμπε­ρια­λι­στι­κά κρά­τη. Πρέ­πει να τρο­φο­δο­τη­θούν με την προ­ο­πτι­κή της σύγκρου­σης με το κεφά­λαιο και την εξου­σία του, την πάλη για ένα μέλ­λον όπου θα έχει φύγει από τη μέση το καπι­τα­λι­στι­κό κέρ­δος ως κίνη­τρο της οικο­νο­μί­ας και θα έχουν μπει στο επί­κε­ντρο οι σύγ­χρο­νες κοι­νω­νι­κές ανάγκες.