Το λεγό­με­νο «σκαν­δι­να­βι­κό μοντέ­λο» (Σου­η­δία, Νορ­βη­γία, Φιν­λαν­δία, Δανία –με τις ιδιαι­τε­ρό­τη­τες κάθε χώρας και με συγκε­κρι­μέ­νη στό­χευ­ση), το τελευ­ταίο διά­στη­μα όλο και περισ­σό­τε­ρο εμφα­νί­ζε­ται στον εγχώ­ριο και το διε­θνή αστι­κό Τύπο σαν ο «άλλος κόσμος», όπου όλοι –γενι­κά «περ­νά­νε καλά» και στα πλαί­σια του εκεί  όλοι_μαζί_μπορούμε απο­τε­λεί πρό­τυ­πο ταξι­κής ειρή­νης και «λαϊ­κής ευη­με­ρί­ας».

Όμως για τις λαϊ­κές μάζες, πρω­ταρ­χι­κό ρόλο παί­ζει το κοι­νω­νι­κό είναι όπου τελειώ­νουν πια τα ψέμα­τα με τις σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κές κυβερ­νή­σεις (δια­κυ­βέρ­νη­ση με τη στή­ρι­ξη της καλού­με­νης «ευρεί­ας» = οπορ­του­νι­στι­κής αρι­στε­ράς και σημαία τον αντι­κομ­μου­νι­σμό), να δρουν συνει­δη­τά με σκο­πό τη διά­βρω­ση της συνεί­δη­σης της εργα­τι­κής τάξης και την πλή­ρη υπο­τα­γή της στο κλί­μα της συναί­νε­σης και της υπα­κο­ής στα όρια του αστι­κού κοι­νο­βου­λευ­τι­κού συστήματος.

Το μεγά­λο τους «κατόρ­θω­μα», στο όνο­μα του κρά­τους πρό­νοιας, υπήρ­ξε ο στα­δια­κός εκφυ­λι­σμός κάθε αξί­ας και κατά­κτη­σης του εργα­τι­κού κινή­μα­τος, με αντάλ­λαγ­μα, ένα σχε­τι­κά καλύ­τε­ρο βιο­τι­κό επί­πε­δο για κάποια χρόνια.

Μετά την αντε­πα­νά­στα­ση και την καπι­τα­λι­στι­κή παλι­νόρ­θω­ση στην ΕΣΣΔ και τις άλλες χώρες, η κατά­στα­ση έχει αλλά­ξει κατά πολύ, με τις διά­φο­ρες κυβερ­νή­σεις, νεο­φι­λε­λεύ­θε­ρες και σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κές, να παίρ­νουν πίσω ό,τι δικαιώ­μα­τα έχουν απο­μεί­νει, με τον εργο­δο­τι­κό σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κό συν­δι­κα­λι­σμό και τις πολ­λές «αρμό­διες» ‑διο­ρι­σμέ­νες και καλο­πλη­ρω­μέ­νες επι­τρο­πές να «λύνουν» τα ζητή­μα­τα, καλώ­ντας τους εργα­ζό­με­νους, αντί να μετέ­χουν μαχη­τι­κά στα κοι­νά και να απαι­τούν οργα­νω­μέ­να αυτά που δικαιού­νται, να απο­λαμ­βά­νουν ελεύ­θε­ρα την μπί­ρα τους, τα πορ­νό, τις τηλε­ο­πτι­κές αθλιό­τη­τες, στο όνο­μα της αστι­κής ελευ­θε­ρί­ας που αρχί­ζει και τελειώ­νει με τα συμ­φέ­ρο­ντα του μεγά­λου κεφαλαίου.

Και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι οι σκανδιναβικές ήταν οι πρώτες χώρες, στις οποίες, ταυτόχρονα με την Αμερική και την Αγγλία, μπήκαν σε εφαρμογή, από τις αρχές του ’80, οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις, χωρίς αντιδράσεις από το λαϊκό παράγοντα.

Στη δεκα­ε­τία του ’90, η πολι­τι­κή της κεντρο­α­ρι­στε­ρής κυβέρ­νη­σης, που, εκτός των άλλων, έφε­ρε τα πάνω — κάτω στο ασφα­λι­στι­κό σύστη­μα και στα συντά­ξι­μα, έσπρω­ξε τους εργα­ζό­με­νους, αφού δεν υπήρ­χε άλλη επι­λο­γή στα πλαί­σια του αντι­κο­μου­νι­στι­κού διπο­λι­κού συστή­μα­τος, να ψηφί­σουν δεξιά κυβέρ­νη­ση που συνερ­γά­στη­κε και με το ακρο­δε­ξιό κόμ­μα (15%), για να απο­τε­λειώ­σουν το λεγό­με­νο σκαν­δι­να­βι­κό μοντέ­λο του «ανθρώ­πι­νου καπιταλισμού».

Με αντι­λαϊ­κά μέτρα, όπως πάγω­μα μισθών, κατάρ­γη­ση επι­δό­μα­τος αδεί­ας, αύξη­ση των απλή­ρω­των ωρών εργα­σί­ας και εισφο­ρών φορ­τώ­νε­ται στον λαό η καπι­τα­λι­στι­κή οικο­νο­μι­κή κρί­ση.

Συμβιβασμένα συνδικάτα

Η Κεντρι­κή Οργά­νω­ση Φιν­λαν­δι­κών Συν­δι­κά­των, (SAK Suomen Ammattiliittojen Keskusjärjestö, είναι η μεγα­λύ­τε­ρη συν­δι­κα­λι­στι­κή συνο­μο­σπον­δία στη Φιν­λαν­δία (με περισ­σό­τε­ρα από ένα εκα­τομ­μύ­ριο μέλη, ~¹/₅ του πλη­θυ­σμού της χώρας, πάνω από το μισό του εργα­τι­κού δυνα­μι­κού). Οι άλλες δύο είναι των Μισθω­τών Υπαλ­λή­λων (STTK) και η Συνο­μο­σπον­δία Συν­δι­κά­των Ακα­δη­μαϊ­κών Επαγ­γελ­μα­τιών (AKAVA) – δεί­τε και εδώ.

Πανί­σχυ­ρος κοι­νω­νι­κός –και δια­πραγ­μα­τευ­τι­κός, εταί­ρος ο εκεί ΣΕΒ (Elinkeinoelämän keskusliitto | Finlands Näringsliv ‑δημιουρ­γή­θη­κε το 2005 όταν συγ­χω­νεύ­θη­καν –ισχύς εν τη ενώ­σει, οι δύο εργο­δο­τι­κές ενώ­σεις Palvelutyönantajat και Teollisuuden ja Työnantajain Keskusliitto).

Η SAK υπο­στη­ρί­ζει ανοι­χτά το Σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κό Κόμ­μα και έχει ξοδέ­ψει χρή­μα και χρή­μα σε σχε­τι­κές χορηγίες.

Πλη­θυ­σμός 5.401.267 — στα σωμα­τεία 74% | ΣΣΕ, αλλά κυρί­ως ατο­μι­κές με δια­πραγ­μα­τεύ­σεις σε επί­πε­δο εταιρείας

Τα «αυτό­νο­μα» έχουν σημα­ντι­κή (τοπι­κά), ενώ οι τρεις συνο­μο­σπον­δί­ες (SAK, STTK AKAVA) έκα­ναν σχέ­δια (επί χάρ­του) για μια ευρεία συγ­χώ­νευ­ση που κατέρ­ρευ­σαν –τελευ­ταία φορά, το 2016.Δίνεται μάχη σε επί­πε­δο βάσης για συλ­λο­γι­κές δια­πραγ­μα­τεύ­σεις με μια εθνι­κή συμ­φω­νία που βάζει πάντα τον πήχη για αυξή­σεις μισθών στο χαμη­λό­τε­ρο επί­πε­δα. Από το 2007, μπρο­στά­ρη­δες οι εργά­τες βιο­μη­χα­νί­ας, ωστό­σο, το χαμη­λό πολι­τι­κό επί­πε­δο και οι απα­νω­τές οικο­νο­μι­κές κρί­σεις την αδυνατίζουν.

Και όμως (κάτι) κινείται…

«Περισ­σό­τε­ροι από 50.000 Φιν­λαν­δοί βιο­μη­χα­νι­κοί εργά­τες προ­χω­ρούν σε απερ­γία τον Ιανουά­ριο κλεί­νο­ντας εργο­στά­σια, μεταλ­λεία και επι­χει­ρή­σεις τεχνο­λο­γί­ας αιχ­μής, δήλω­σαν χτες 30-Δεκ τρία εργα­τι­κά συν­δι­κά­τα, ενώ οι εργο­δό­τες λένε ότι υψη­λό­τε­ροι μισθοί απει­λούν την αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τα»

Η 10ήμερη απερ­γία που προ­γραμ­μα­τί­ζε­ται να ξεκι­νή­σει στις 14 Ιανουα­ρί­ου θα επη­ρε­ά­σει τις δρα­στη­ριό­τη­τες σε περισ­σό­τε­ρες από 200 εται­ρεί­ες στη Φιν­λαν­δία, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων των Nokia, Kone, Metso Outotec και Outokumpu καθώς και των σου­η­δι­κών εται­ρειών Sandvik και SSAB και ελβε­τι­κής ABB.

Τα συν­δι­κά­τα θα συνα­ντη­θούν με τον Εθνι­κό Δια­με­σο­λα­βη­τή στις 4 Ιανουα­ρί­ου σε μια ύστα­τη προ­σπά­θεια εξεύ­ρε­σης λύσης για νέα συλ­λο­γι­κή σύμ­βα­ση εργα­σί­ας με αυξή­σεις μισθών.

Μια άλλη απερ­γία πρό­κει­ται να κλεί­σει τα φιν­λαν­δι­κά εργο­στά­σια της πολυ­ε­θνι­κής (πρώ­τες ύλες ξύλου για βιώ­σι­μα και ανα­κυ­κλώ­σι­μα προ­ϊ­ό­ντα σε Αυστρία, Εσθο­νία, Φιν­λαν­δία, Γερ­μα­νία, Ρωσία, Ουρου­γουάη και ΗΠΑ) UPM για τρεις εβδο­μά­δες από την 1^η Ιανουα­ρί­ου, αφού η UPM απέρ­ρι­ψε τα αιτή­μα­τα των εργα­ζο­μέ­νων για ΣΣΕ εργασίας.

Ήδη από τον Οκτώ­βρη, η Φιν­λαν­δι­κή Δασι­κή Βιο­μη­χα­νία –μέσω της εργο­δο­τι­κής ομο­σπον­δί­ας που εκπρο­σω­πεί τις δασι­κές εται­ρεί­ες, δήλω­σε «τέλος με τις συλ­λο­γι­κές δια­πραγ­μα­τεύ­σεις –τώρα μόνο ατο­μι­κές με εται­ρεί­ες που δια­πραγ­μα­τεύ­ο­νται απευ­θεί­ας με το προ­σω­πι­κό».
Η «αντα­γω­νί­στρια» της UPM Stora Enso (σσ. δρα­στη­ριο­ποιεί­ται και στην Ελλά­δα) υπέ­γρα­ψε «ειδι­κού τύπου» ατο­μι­κές συλ­λο­γι­κές συμ­βά­σεις τον Οκτώβριο

(Reuters — money.usnews.com)

Στο μετα­ξύ το Σωμα­τείο Εργα­τών Χάρ­του εξέ­δω­σε απερ­για­κή ανα­κοί­νω­ση για αρκε­τές επι­χει­ρή­σεις της UPM στη Φιν­λαν­δία κηρύσ­σο­ντας γενι­κή απερ­γία στα πλαί­σιο της λήγου­σας συλ­λο­γι­κής σύμ­βα­σης της βιο­μη­χα­νί­ας χαρ­τιού, ξεκι­νώ­ντας ανή­με­ρα πρω­το­χρο­νιά και του­λά­χι­στον μέχρι 22 Ιανουα­ρί­ου αν δεν επι­τευ­χθεί συμ­φω­νία για νέα ΣΣΕ.

Η εται­ρεία από τη μεριά της εν είδει εργο­δο­τι­κού lock-out δήλω­σε πως θα (προ­σπα­θή­σει να) καλύ­ψει τη ζήτη­ση των πελα­τών μέσω παρα­δό­σε­ων από τα εργο­στά­σιά της εκτός Φιν­λαν­δί­ας και «η μέρι­μνα για τις βασι­κές υπη­ρε­σί­ες προς την κοι­νω­νία θα εξα­σφα­λι­στεί με καλή πλη­ρω­μή όσων θα εργα­στούν κατά τη διάρ­κεια της απερ­γί­ας». «Η ανα­κοί­νω­ση της απερ­γί­ας δίνε­ται πριν καν παρου­σια­στούν οι δια­πραγ­μα­τευ­τι­κοί στό­χοι εκα­τέ­ρω­θεν. Κατά την άπο­ψή μας, τα δια­πραγ­μα­τευό­με­να μέρη έχουν καθή­κον να κάνουν ό,τι περ­νά­ει από το χέρι τους για να κατα­λή­ξουν σε συμ­φω­νία πριν κατα­φύ­γουν σε απερ­γία ή εξω­τε­ρι­κή δια­δι­κα­σία συν­διαλ­λα­γής. Τώρα αυτό δεν έχει συμ­βεί», λέει η Riitta Savonlahti, Αντι­πρό­ε­δρος της UPM.

Το Σωμα­τείο Χαρ­το­ερ­γα­τών από την πλευ­ρά του δεί­χνει απο­φα­σι­σμέ­νο: «καμία δου­λειά στη διάρ­κεια της απερ­γί­ας» -δηλώ­νει, ούτε καν καθή­κο­ντα κρί­σι­μα για την κοι­νω­νία (σσ. προ­σω­πι­κό ασφα­λεί­ας), όπως η λει­τουρ­γία και η συντή­ρη­ση σταθ­μών επε­ξερ­γα­σί­ας νερού και ηλε­κτρο­πα­ρα­γω­γής».

Η UPM έχει περί­που 10.000 υπερ­γο­λά­βους στη Φιν­λαν­δία και η εται­ρεία αντι­προ­σω­πεύ­ει περί­που το 12% των θαλάσ­σιων μετα­φο­ρών. Πρό­σφα­τα υπέ­γρα­ψε με τον Φιλαν­δι­κό ΣΕΒ ‑ως κοι­νω­νι­κό εταί­ρο απου­σία των εργα­ζό­με­νων δύο 3τείς !! συλ­λο­γι­κές συμ­βά­σεις εργα­σί­ας για τις επι­χει­ρή­σεις UPM Plywood και UPM Timber.